Τα παράσιτα σώζουν τις καστανιές στην Ήπειρο

Έντομο ιθαγενές της Κίνας, η σφήκα της καστανιάς (Dryocosmus kuriphilus) έχει εισβάλλει στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ήδη από το 2014, όταν εντοπίστηκαν τα πρώτα προσβεβλημένα δέντρα στην Πιερία. Η σφήκα προσβάλλει όλα τα μέρη του δέντρου και διάφορα είδη της καστανιάς, μειώνοντας την παραγωγή σε κάστανα ως και 85%, ενώ τα δέντρα εξασθενούν και ταλικά καταστρέφονται. 

Από τις έρευνες που έχουν γίνει, διαπιστώθηκε ότι ερξαιτίας της βιολογίας του εντόμου, η χρήση χημικών έχει περιορισμένα αποτελέσματα και μόνο η εφαμρογή ψεκασμών στα φυλλώματα, κατά την περίοδο της εμφάνισης των ενηίλωξκν μπορεί να παρέχει κάποιου είδους προστασία. Ειδικά ωστόσο σε καστανεώνες μεγάλης ηλικίας είναι κρατικά αδύνατη η αντιμετώπιση των εντόμων. Ως μόνιμη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του εντόμου θεωρείται η βιολογική καταπολέμηση με την χρήση του παρασιτοειδούς εντόμου Torymus sinensis. Ο τρόπος προτείνεται και από το υπουργείο Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων και πλέον εφαρμόζεται στις κατά τόπους περιφέρειες σε συνεργασία με το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο.

Ερευνητές του Μπενάκειου και του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών βρέθηκαν στην Περιφέρεια Ηπείρου τις δύο τελευταίες εβδομάδες και σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας άφησαν ελεύθερα 11.000 ενήλικα παρασιτοειδή έντομα. Η μέθοδος στηρίζεται στην εξαπόλυση του παρασιτοειδούς σε έναν αριθμό θέσεων με προσβεβλημένες καστανιές αντιπροσωπευτικό για κάθε περιοχή, ώστε να επιτευχθεί η εγκατάστασή του και σε βάθος χρόνου να αυξηθούν οι πληθυσμοί του και να περιορίσουν το επιβλαβές έντομο (σφήκα της καστανιάς) σε επίπεδα που δεν θα προκαλούν ζημιά στα δένδρα. Οι επιχειρήσεις γίνονται σε μια συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου, αποκλειστικά από τα μέσα Απριλίου μέχρι τις αρχές Μαΐου.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, για την επιτυχία του προγράμματος, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η προστασία των ωφέλιμων εντόμων από τη χρήση εντομοκτόνων φαρμάκων. Για το λόγο αυτό παρακαλούνται οι καστανοπαραγωγοί να αποφεύγουν τη διενέργεια ψεκασμών στους καστανεώνες ως το τέλος Ιουνίου, τόσο για τη φετινή όσο και για τις επόμενες χρονιές. Τα προγράμματα καταπολέμησης εντόμων από τα τέλη Ιουνίου και έπειτα μπορούν να πραγματοποιούνται κανονικά, πάντα όμως με τη χρήση των εγκεκριμένων για την καλλιέργεια εντομοκτόνων ουσιών. Επίσης, σημαντικό για την προστασία του ωφέλιμου εντόμου είναι να αποφεύγεται από τους παραγωγούς η αφαίρεση των ξεραμένων κηκίδων από τα δένδρα, οι οποίες αποτελούν τις θέσεις ανάπτυξης και διαχείμασης του ωφέλιμου εντόμου.

Η παρουσία της σφήκας της καστανιάς διαπιστώθηκε για πρώτη φορά στην Ήπειρο το 2018 σε περιοχές της Άρτας και συγκεκριμένα στην Μεσούντα, στο Αθαμάνιο και στο Τετράκωμο, ενώ έκτοτε εντοπίζεται σε όλες σχεδόν τις περιοχές παρουσίας της καστανιάς. Η προσβολή των δένδρων σε ορισμένες περιοχές της Ηπείρου είναι αρκετά υψηλή προκαλώντας ζημιές στα δέντρα. Το έντομο δημιουργεί κηκίδες στους νεαρούς βλαστούς και τα φύλλα της καστανιάς μειώνοντας την παραγωγή, την ευρωστία και την ανάπτυξη των δένδρων.