Αυξάνονται ομπρέλες και ξαπλώστρες, μειώνεται ο ελεύθερος χώρος στις παραλίες

Δραστική περαιτέρω συρρίκνωση του παράκτιου δημόσιου χώρου και ακόμα μεγαλύτερη κατάληψη του αιγιαλού από ομπρέλες, ξαπλώστρες και λοιπές τουριστικές δραστηριότητες εισάγει το σχεδιο νόμου του υπουργείου Τουρισμού, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή φέρνοντας αλλαγές στη δασική και πολεοδομική νομοθεσία σχεδόν σε... κάθε άρθρο του. Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τον αιγιαλό η πρόταση νόμου αυξάνει στα 500 τ.μ. (από 300 που είναι σήμερα) το εμβαδό της υπό παραχώρηση χρήσης αιγιαλού ή παραλίας μειώνοντας συνακόλουθα το ποσοστό του χώρου που θα πρέπει να παραμείνει ελεύθερος. Παράλληλα ρίχνει στα πιο ...μαλακά - και μάλιστα και αναδρομικά - όσους παραβαίνουν τη νομοθεσία προχωρώντας σε βραχυχρόνια κατάληψη αιγιαλού ή παραλίας μειώνοντας τον αποκλεισμό τους από οποιαδήποτε παραχώρηση σε 1 από 5 χρόνια.

Συγκεκριμένα, ορίζει ότι «Είναι δυνατή η παραχώρηση της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης, παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και πλεύσιμου ποταμού, για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, ιδίως για εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, ξαπλωστρών, ομπρελών, λειτουργία αυτοκινούμενου ή ρυμουλκούμενου τροχήλατου αναψυκτηρίου, καθώς και τραπεζοκαθισμάτων, εφόσον εξασφαλίζεται η ελεύθερη διέλευση του κοινού και ανάλογα με τη σύσταση του εδάφους του αιγιαλού» προσθέτοντας ότι το εμβαδόν κάθε παραχώρησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα πεντακόσια (500) τετραγωνικά μέτρα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραμένει ελεύθερη έκταση αιγιαλού σε ποσοστό τουλάχιστον 50% (σήμερα είναι 60%) του συνολικού εμβαδού του, ανάλογα με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αιγιαλού, μη υπολογιζόμενου του χώρου που είναι δυσπρόσιτος και μη αξιοποιήσιμος και με τους περιορισμούς, ως προς το ποσοστό κάλυψης του αιγιαλού, που ορίζονται στην απόφαση παραχώρησης».

Στις περιπτώσεις όμορων προς τον αιγιαλό/παραλία τουριστικών εγκαταστάσεων μπορεί να παραχωρείται με αντάλλαγμα η απλή χρήση αιγιαλού, παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, χωρίς δημοπρασία, για χρονικό διάστημα μέχρι τρία χρόνια. Ο περιορισμός του εμβαδού κάθε παραχώρησης της απλής χρήσης αιγιαλού, παραλίας, όχθης ή παρόχθιας ζώνης, σε 500 τ.μ. Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων προβλέπεται ότι θα καταλείπεται από τις προβολές των ορίων κάθε επιχείρησης ελεύθερη ζώνη τουλάχιστον δύο μέτρων εκατέρωθεν των ορίων τους ή και ...ακόμα μικρότερη.

Ετσι, αν η πρόσοψη της επιχείρησης είναι μικρότερη των 6 μέτρων, η ελεύθερη ζώνη μειώνεται κατά 50% εκατέρωθεν των ορίων της. Αν μεταξύ των χώρων που ασκείται η δραστηριότητα της επιχείρησης και των κοινόχρηστων χώρων παρεμβάλλεται δημοτική οδός, η ιδιότητα του όμορου διατηρείται. Το ίδιο ισχύει και όταν μεταξύ της επιχείρησης και των ανωτέρω κοινοχρήστων χώρων παρεμβάλλεται πλατεία. Αν υπάρχουν περισσότερες από μία επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται με πρόσοψη σε πλατεία όμορη των ανωτέρω κοινόχρηστων χώρων, διενεργείται δημοπρασία για την παραχώρηση τμημάτων αυτών, η οποία μπορεί να διεξαχθεί και ηλεκτρονικά.

Επιπλέον, περιορίζεται σε ένα  έτος από πέντε που ισχύει, το χρονικό διάστημα αποκλεισμού των οριζόμενων φυσικών και νομικών προσώπων από οποιαδήποτε παραχώρηση αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, υδάτινου στοιχείου, πυθμένα και υπεδάφους του πυθμένα θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και κοίτης πλεύσιμου ποταμού όσων έχουν προχωρήσει σε παράνομη κατάληψη αιγιαλού ή παραλίας. Ορίζεται μάλστα ότι η συγκεκριμένη διάταξη θα έχει αναδρομική ισχύ από τις 24 Απριλίου 2019!

Διευκολύνσεις για Π.Ο.Τ.Α.

Παράλληλα το νομοσχέδιο εισάγει πολεοδομικές αλλαγές και για τη λειτουργία των Περιοχών Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (Π.Ο.Τ.Α) επιτρέποντας όλες τις κατηγορίες και χρήσεις γης – ακόμα και τα καζίνο. Ετσι, πλέον θα δίνεται η δυνατότητα με μία απλή Κοινή Υπουργική Απόφαση μετά την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διαταγματος να τροποποιείται η οριοθέτησης της ΠΟΤΑ έως και κατά 15% αθροιστικά. Σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό είναι 10% της αρχικώς οριοθετημένης έκτασης. Επίσης προβλέπεται η δυνατότητα απόσπασης τμήματος ή τμημάτων ήδη οριοθετημένης ΠΟΤΑ και χαρακτηρισμού της ως νέας αυτελούς. Οι υπεύθυνοι της ΠΟΤΑ θα μπορούν να κάνουν χρήση των διατάξεων περι αναγκαστικών απαλλοτριώσεων και για την εξαγορά, μετατόπιση, ενσωμάτωση ακόμα και κατάργηση οδών που δεν εξυπηρετύν το κοινό ή τρίτους στις εκτάσεις ΠΟΤΑ.

Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι «οδοί που διασχίζουν τις Π.Ο.Τ.Α. μπορούν να μετατοπίζονται κατά το σχήμα, την έκταση και τη θέση τους για την καλύτερη λειτουργική εξυπηρέτηση της Π.Ο.Τ.Α. και εξασφάλιση της συνέχειας των εκτάσεών της, καθώς και να καθορίζονται τα απαραίτητα έργα για την εξασφάλιση της πρόσβασης τρίτων ιδιοκτητών και άλλων χρηστών που εξυπηρετούνταν από τις μετατοπιζόμενες οδούς. Με το ίδιο προεδρικό διάταγμα, τα εντός των ορίων της Π.Ο.Τ.Α. τμήματα των οδών αυτών, εφόσον κρίνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες ότι η διατήρησή τους δεν είναι αναγκαία για την εξυπηρέτηση του κοινού ή τρίτων, μπορούν να καταργούνται και να ενσωματώνονται στην έκταση της Π.Ο.Τ.Α. Η απόκτηση της κυριότητας των τμημάτων των καταργούμενων οδών από τον φορέα της Π.Ο.Τ.Α θεωρείται δημόσιας ωφέλειας και για την ιδιοκτησιακή ενσωμάτωσή τους στην έκταση της Π.Ο.Τ.Α. εφαρμόζονται οι διατάξεις περί αναγκαστικών απαλλοτριώσεων».

Επίσης το σχέδιο νόμου προβλέπει ότι οδικά δίκτυα καθώς και ρέματα που διατρέχουν εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία των αναφερόμενων οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων, σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων, ξενοδοχείων 4 και 5 αστέρων και εγκαταστάσεων ειδικής τουριστικής υποδομής δεν συνιστούν κατάτμηση αυτών και δεν προσμετρώνται για τον υπολογισμό του ελάχιστου εμβαδού των ιδιοκτησιών. Για τον υπολογισμό των μεγεθών δόμησης (συντελεστές δόμησης, ποσοστό κάλυψης, πυκνότητα κλινών ανά στρέμμα) η έκταση του ακινήτου θα νοείται ως ενιαίο σύνολο, ενώ οι οικοδομικές άδειες και εγκρίσεις αφορούν το σύνολο της έκτασης.

Δάση και δασικές Εκτάσεις

Στο σχέδιο νόμου ορίζεται επίσης ότι επιτρέπεται η επέμβαση σε δημόσια δάση, δημόσιες δασικές εκτάσεις και δημόσιες εκτάσεις για τη δημιουργία χιονοδρομικών κέντρων, εγκαταστάσεων αξιοποίησης ιαματικών πηγών - υδροθεραπευτηρίων, κέντρων θαλασσοθεραπείας και ξενοδοχειακών καταλυμάτων κατηγορίας 4 ή 5 αστέρων, καθώς και η δημιουργία γηπέδων γκολφ. Ειδικά για το τελευταίο – όπως επισημαίνεται στην Εκθεση του Γενικού Λογιστηριου του Κράτους - η επέμβαση θα αφορά πλέοντο σύνολο των απαραίτητων εγκαταστάσεων για την άσκηση του αθλήματος του γκολφ και όχι περιοριστικά τη διάνοιξη και δημιουργία διόδων διαδρομών γκολφ, όπως ισχύει σήμερα.

Γενικότερα για τις επεμβάσεις σε δάση ορίζεται ότι στις ανωτέρω εκτάσεις μάλιστα αναφέρεται ότι επιτρέπεται η εγκατάσταση μηχανισμών με συρματόσχοινα (σχοινοσιδηρόδρομοι, καλωδιοκίνητοι εναέριοι θάλαμοι και τηλεσκί) που έχουν σκοπό την εξυπηρέτηση των εγκαταστάσεωνή λειτουργούν αυτοτελώς, ως ανεξάρτητες εγκαταστάσεις, «με την προϋπόθεση ότι δεν επέρχεται αισθητική αλλοίωση του τοπίου». Επίσης επαναπροσδιορίζεται (πρακτικά μειώνεται) η έκταση που υποχρεούνται να αναδασώσουνν οι φορείς δημιουργίας τουριστικών εγκαταστάσεων εντός δημοσίων δασικών εκτάσεων, ως μέτρο αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Ετσι, στ εξής θα υπολογίζεται μόνο επί των εκτάσεων, στις οποίες πραγματοποιείται η επέμβαση και όχι επί του συνόλου της δασικής έκτασης, για την οποία έχει εγκριθεί η επένδυση.

Λιμάνια/μαρίνες

Το σχέδιο νόμου ορίζει ότι:

• Δευρύνονται τα όρια της χερσαίας ζώνης των μαρινών από 50.000 σε 80.000 τ.μ..

• Ο υπουργός Τουρισμού μπορεί να προχωρεί σε διαγωνιστική διαδικασία για την ανεύρεση φορέα διαχείρισης σε χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες και ανάδειξης φορέα που θα αναλάβει τη συγκεκριμένη ζώνη αγκυροβολίου ή καταφυγίου τουριστικών σκαφών.

• προβλέπεται ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα ενεργεί ως «Αρχή Σχεδιασμού» για τους τουριστικούς λιμένες που αξιοποιούνται αυτοτελώς από αυτό.

ΚΑΤΑΔΥΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Παράλληλα με το ίδιο νομοσχέδιο δημιουργείται το νομοθετικό πλαίσιο για την ανάπτυξη,του καταδυτικού τουρισμού στην Ελλάδα και συνοπτικά προβλέπεται:

• -Σύσταση Συμβουλίου Καταδυτικού Τουρισμού,
• – Καθορισμός των προυποθέσεων καταδύσεων στα αξιοθέατα καταδυτικού τουρισμού, ήτοι σε κηρυγμένους Ενάλιους Αρχαιολογικούς Χώρους, που χαρακτηρίζονται ως Επισκέψιμοι Ενάλιοι Αρχαιολογικοί Χώροι (ΕΕΑΧ), στα ναυάγια πλοίων και αεροσκαφών, που έχουν βυθιστεί προ των τελευταίων πενήντα (50) ετών καθώς και στα Ελεύθερα Τεχνητά Υποβρύχια Αξιοθέατα (ποντισμένα ‘παραδοσιακά πλοία, ναυάγια, πλωτά ναυπηγήματα, έργα τέχνης κ.λπ.), όπου ευρίσκονται.
• - Δυνατότητα μεταφοράς με επιβατικά πλοία ή μικρά σκάφη μέχρι δέκα (10) μέτρων δυτών ελεύθερης κατάδυσης και συμμετεχόντων σε οργανωμένη συνοδευόμενη περιήγηση επιφάνειας με μάσκα και αναπνευστήρα. (Σήμερα περιορίζονται στη μεταφορά αυτοδυτών και εξοπλισμού καταδύσεων).
• -Δύναται να προβλέπεται πέριξ του καταδυτικού πάρκου, ζώνη ασφαλείας πλάτους τουλάχιστον 50 μέτρων όπου απαγορεύονται η αλιεία και ναυσιπλοΐα και πέραν αυτής ζώνη ελεγχόμενης ήπιας αλιείας πλάτους 250 μέτρων, όπου θα ασκείται μόνον με ερασιτεχνικά και επαγγελματικά παράκτια αλιευτικά σκάφη,
• - Καταργείται ο περιορισμός οριοθέτησης καταδυτικού πάρκου σε απόσταση μικρότερη των τριών (3) ν.μ. από κηρυγμένο ενάλιο αρχαιολογικό χώρο,
• - Επιτρέπεται με υ.α. τα καταδυτικά πάρκα να περιλαμβάνουν στο θαλάσσιο χώρο τους τόσο κηρυγμένους ενάλιους αρχαιολογικούς χώρους, στους οποίους θα απαγορεύονται η είσοδος και οι καταδύσεις, όσο και ΕΕΑΧ.
• -Καθορίζεται το ετήσιο αντάλλαγμα (μίσθωμα) για την παραχώρηση αμιγώς του θαλάσσιου χώρου του καταδυτικού πάρκου το οποίο διαμορφώνεται κλιμακωτά σε συσχέτιση με τη μέση τιμή παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού ανά δήμο. Για την καταβολή του μισθώματος δίδεται περίοδος χάριτος ενός (1) έτους από την παραχώρηση, για την οποία δεν καταβάλλεται μίσθωμα.
• -Σε περίπτωση, που εντός του Καταδυτικού Πάρκου βρίσκονται ναυάγια ή και ναυαγήματα, που αποτελούν κυριότητα του Μετοχικού Ταμείου Ναυτικού (Μ.Τ.Ν.), ο Φορέας Διαχείρισης υποχρεούται να καταβάλλει προς το Μ.Τ.Ν. το δέκα τοις εκατό (10%) του ετήσιου μισθώματος για την παραχώρηση των δικαιωμάτων διαχείρισης του Πάρκου.