Έρευνα ethnos.gr: Εγνατία Οδός, o εφιάλτης στον δρόμο με τους μετανάστες (storymap)

Περισσότεροι από 50 πρόσφυγες μπαίνουν καθημερινά παράνομα στη χώρα από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο μετατρέποντας τον πιο σύγχρονο αυτοκινητόδρομο της χώρας-την Εγνατία Οδό - σε ένα απέραντο transit ανθρώπινων ψυχών, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον στην Κεντρική Ευρώπη. Συνολικά 8.407 πρόσφυγες διέσχισαν τα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα το α΄ εξάμηνο του 2018 σε αντίθεση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο όπου άγγιξαν τους 1.611 (9 πρόσφυγες ανά ημέρα) σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αρχών. Ο αριθμός, ωστόσο, είναι πολύ μεγαλύτερος αν προστεθούν και όσοι πρόσφυγες δεν καταφέρνουν να καταγραφούν από τις ελληνικές αρχές. 

Πληρώνοντας ταρίφα μέχρι και 2.000 ευρώ αφού διασχίσουν το ποτάμι που χωρίζει Ελλάδα και Τουρκία και καταφέρουν να φτάσουν στα πρώτα χωριά του Έβρου γίνονται ένα με τα εμπορεύματα του υποψήφιου διακινητή και στιβάζονται σε καρότσες, πορτ-μπαγκάζ και κρύπτες βαν, φορτηγών, αγροτικών αλλά και ακριβών ΙΧ για να μην δίνουν στόχο. Αποφασισμένοι να διεκδικήσουν το δικαίωμα για μια αξιοπρεπή διαβίωση παίζουν κορόνα-γράμματα τη ζωή τους επιχειρώντας να διασχίσουν την Εγνατία Οδό και μέσω της πάλαι ποτέ Βαλκανικής Οδού να φτάσουν στην Κεντρική Ευρώπη.   

Δείτε τον διαδραστικό χάρτη σε πλήρη μεγέθυνση [+]

Σύμφωνα με τις αρχές η κίνηση προσφύγων στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα έχει αυξηθεί κατά 421,86% το α΄εξάμηνο του 2018 σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αντίθετα οι συλληφθέντες αλλοδαποί για παράνομη είσοδο στα ελληνο-τουρκικά θαλάσσια σύνορα παρουσιάζουν πτώση 54,32% το α΄ εξάμηνο του 2018.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι και οι αιτήσεις ασύλου. Στη Θεσσαλονίκη το 2013 δεν υπήρχε ούτε μία αίτηση ασύλου ενώ μόνο το Νοέμβριο του 2018 έχουν αιτηθεί άσυλο 841! Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες προέρχονται από το Αφγανισταν, τη Συρία, το Πακιστάν και το Ιράκ. 

Όλο και περισσότερα βαν διακινητών που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες από τον Έβρο στη Θεσσαλονίκη κατευθύνονται τον τελευταίο καιρό προς τα Διαβατά και αποβιβάζουν τους διακινούμενους σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων από την είσοδο της δομής, καθοδηγώντας τους να εισέλθουν σ΄ αυτή. Οι πρόσφυγες, που είναι εξοπλισμένοι με αντίσκηνα, μπαίνουν παράνομα στο camp και στήνουν όπου βρουν ελεύθερο χώρο. Εκεί ζητούν από την αστυνομία να καταγραφούν και από την διοίκηση της δομής να ενταχθούν στο πρόγραμμα καθημερινής σίτισης, αλλά και να μεριμνήσει για τη στέγασή τους. 

Αρκετοί είναι και αυτοί που επιλέγουν να διασχίσουν την πάλαι ποτέ Βαλκανική οδό για να φτάσουν στην Κεντρική Ευρώπη. Χαρακτηριστικό είναι ότι έχουν αυξηθεί οι συλλήψεις παράνομων προσφύγων στην Ελληνοσκοπιανή μεθόριο παρουσιάζοντας  το α΄εξάμηνο του 2018 άνοδο 68,65% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Στην Ελληνοβουλγαρική μεθόριο το ποσοστό αύξησης προσφύγων που συλλαμβάνονται αγγίζει το 192,05% τους έξι πρώτους μήνες του 2018 σε σχέση με πέρσι.

Καταδιώξεις και ατυχήματα

Καθημερινό φαινόμενο, πλέον, είναι σε όλο τον άξονα της Εγνατίας Οδού οι καταδιώξεις, οι υψηλές ταχύτητες, τα επικίνδυνα προσπεράσματα και τα σλάλομ των διακινητών, τα οποία συχνά καταλήγουν σε τροχαία ατυχήματα, με τα περισσότερα από αυτά θανατηφόρα. 

Τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα έχουν ενταθεί από τις αρχές του καλοκαιριού. Στις 8 Ιουνίου έξι άνθρωποι, εκ των οποίων τρία παιδιά έχασαν τη ζωή τους στην Εγνατία Οδό πάνω από τη Νέα Καρβάλη, στο ρεύμα προς Καβάλα πριν το πρώτο τούνελ, όταν ένα ΙΧ  έφυγε από τον δρόμο και προσέκρουσε στα βράχια. 

Είκοσι μέρες αργότερα, τρία άτομα σκοτώθηκαν και επτά τραυματίστηκαν σε τροχαίο δυστύχημα που σημειώθηκε στην Εγνατία Οδό, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αλεξανδρούπολη, με κατεύθυνση προς το νομό Ροδόπης. ενώ μια γυναίκα εξέπνευσε λίγο αργότερα κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Έβρου. 

Τον προηγούμενο μήνα  ένας άνθρωπος σκοτώθηκε και 20 ακόμη τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους και πέντε παιδιά. στην περιοχή των Νέων Βρασνών Θεσσαλονίκης, όταν όχημα τύπου βαν, που μετέφερε μετανάστες, συγκρούστηκε με φορτηγό αυτοκίνητο.  

Στο μεταξύ νέα υπόθεση αρπαγής και ομηρίας μεταναστών από κυκλώματα διακινητών απασχόλησε τις αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης.

Η υπόθεση αποκαλύφθηκε στην Εξοχή, βορειοανατολικά της Θεσσαλονίκης, όπου σε εγκαταλελειμμένο κτίριο, κρατούνταν 22 μετανάστες, στους οποίους οι απαγωγείς ασκούσαν βία, ζητώντας να επικοινωνήσουν με συγγενείς τους, ώστε να καταβάλλουν λύτρα για να τους αφήσουν ελεύθερους.

Σύμφωνα με την Αστυνομία, οι απαγωγείς αξίωναν περίπου 3.000 ευρώ από τον καθένα κι αυτό, ενώ προηγουμένως οι ίδιοι είχαν εισπράξει ανάλογα χρηματικά ποσά από τα θύματά τους, προκειμένου να τους μεταφέρουν από τον Έβρο προς την ενδοχώρα.

Τα κυκλώματα

Γεωργιανοί, Πακιστανοί, Σύριοι  αλλά και Αρμένιοι κινούν τα νήματα στα κυκλώματα έχοντας συνδέσμους στην Κωσταντινούπολη. Εκεί γίνεται η πρώτη επαφή με τους πρόσφυγες οι οποίοι θέλουν περάσουν στην Ελλάδα. Η ταρίφα μεταφοράς από την Κωνσταντινούπολη ως τη Θεσσαλονίκη ξεκινάει από 600 ευρώ και πολλές φορές ξεπερνά τα 2.000 ευρώ κατ’ άτομο. 

Συνεργάτες των κυκλωμάτων από την άλλη πλευρά των συνόρων οδηγούν τους μετανάστες σε προσυμφωνημένες παρόχθιες περιοχές του Έβρου και τους περνούν νύχτα στην ελληνική όχθη όπου τους περιμένει ο εδώ διακινητής. Οδηγώντας μέσα από παράδρομους της Εγνατίας, διασχίζοντας βουνά της Ροδόπης της Δράμας και των Σερρών προσπαθούν να αποφύγουν τα μπλόκα της αστυνομίας. 

Πού πηγαίνουν 

Οι αριθμοί που κατευθύνονται βόρεια από την Ελλάδα μέσω της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου και της Βοσνίας έχουν διπλασιαστεί από πέρυσι, ενώ η Βοσνία προσπαθεί να προσφέρει καταλύματα και φαγητό σε περίπου 5.000 πρόσφυγες καθημερινά, 3.000 από τους οποίους βρίσκονται στο Bihac. 

Πρόκειται για μια πόλη με στρατηγική θέση δεδομένου ότι βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, απέχοντας μόλις περίπου 30 χλμ.  από την Κροατία όπου και επιχειρούν να περάσουν οι πρόσφυγες για να συνεχίσουν το δρόμο τους στην Κεντρική Ευρώπη.