Φράχτης Έβρου: Η σκουριά στην κονσερτίνα και η εκκρεμότητα της παραλαβής

Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του ο φράχτης των 10,5 χιλιομέτρων στον Βόρειο Έβρο, που άλλαξε τον χάρτη των μεταναστευτικών διαδρομών στη νοτιοανατολική Ευρώπη, δεν έχει παραληφθεί μέχρι σήμερα από το ελληνικό κράτος. Αιτία είναι η οξείδωση (σκουριά) που παρουσιάστηκε σε μέρος της μεταλλικής κονσερτίνας, του λεπιδοφόρου συρματοπλέγματος το οποίο ενισχύει εσωτερικά τη διπλή περίφραξη. Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη «πάγωσε» την παραλαβή του έργου και ζήτησε από τον κατασκευαστή την αντικατάσταση της κονσερτίνας, υποστηρίζοντας πως το υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν εκτός προδιαγραφών.

Ο εργολάβος από την πλευρά του υποστηρίζει πως τηρήθηκαν όλες οι προβλέψεις της μελέτης και προσέφυγε στη δικαιοσύνη, ζητώντας να γίνει παραλαβή του έργου και να του επιστραφεί η εγγυητική επιστολή των 220.000 ευρώ, η οποία εκκρεμεί εδώ και 8 χρόνια. Το δικαστήριο έγινε πριν από ένα χρόνο και ακόμη δεν έχει εκδοθεί απόφαση. Σημειώνεται, πάντως, πως η όποια διάβρωση δεν επηρεάζει την αποτρεπτική ικανότητα του φράχτη, ο οποίος πέρασε με επιτυχία το crash test του περασμένου Μαρτίου, όταν δέχτηκε ισχυρές πιέσεις κατά τη διάρκεια της πολυήμερης «μάχης του Έβρου» και έχει ενισχυθεί ώστε να αποκρούσει ενδεχόμενη νέα ασύμμετρη απειλή.

Το ιστορικό της διαφοράς

Ο φράχτης που «σφραγίζει» τα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα στην περιοχή μεταξύ Καστανιών και Βύσσας στο Βόρειο Έβρο αποτελείται κατασκευαστικά από τρία κύρια μέρη: Το μεταλλικό πλαίσιο (κολώνες και σκελετός), που είναι η φέρουσα δομή της κατασκευής, το διπλό συρματόπλεγμα με ύψος 2,5 και 3 μέτρων που το «ντύνει» από τις δύο πλευρές και την κονσερτίνα (το λεπιδοφόρο κουλουροειδές συρματόπλεγμα που τοποθετήθηκε στο κενό ανάμεσα στις δύο περιφράξεις).

Όπως υποστηρίζει ο εργολήπτης, Πέτρος Δαγρές, που υλοποίησε το έργο, αιτία για τη διαφωνία που οδήγησε τις δύο πλευρές στα δικαστήρια είναι μια παράλειψη της μελέτης, η οποία δεν έθετε σαφείς προδιαγραφές στο ποσό του γαλβανίσματος της κονσερτίνας. Όπως αναφέρει, στη μελέτη προβλεπόταν πως το πλαίσιο και ο σκελετός θα είχε ποσό γαλβανίσματος 400 γραμμαρίων ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ για το συρματόπλεγμα προβλεπόταν γαλβάνισμα 70 γραμμαρίων ανά τ.μ.. Για την κονσερτίνα απλώς ανέφερε πως θα είναι γαλβανισμένη, χωρίς να προσδιορίζει το μέγεθος. «Όλες οι προδιαγραφές που προβλέπονταν έχουν τηρηθεί: το μέγεθος του υλικού, τα γεωμετρικά στοιχεία και η ποιότητα. Σε ό,τι αφορά το γαλβάνισμα δεν υπήρχε σαφής αναφορά. Στο στάδιο της κατασκευής, προκειμένου να καλύψουμε αυτή την παράλειψη της μελέτης, προτείναμε μια κονσερτίνα με γαλβάνισμα 50 γραμμαρίων/τ.μ. Το έκαναν αποδεκτό στις Τεχνικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και η τοποθέτηση ολοκληρώθηκε σταδιακά μετά από 3-4 μήνες», είπε στο ethnos.gr ο κ.Δαγρές.

Το έργο ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 και σύμφωνα με τη σύμβαση επρόκειτο να παραληφθεί σε δύο φάσεις: προσωρινή παραλαβή μετά από 6 μήνες και οριστική παραλαβή μετά από 15 μήνες. Στον έλεγχο που έκανε η Επιτροπή Παραλαβής, μετά την παρέλευση 6 μηνών, διαπίστωσε τα πρώτα σημάδια οξείδωσης σε μέρος της κονσερτίνας. Τα μέλη της Επιτροπής προβληματίστηκαν και πρότειναν να υπάρξει επέμβαση με αντιοξειδωτικό υλικό για διόρθωση, αλλά ο εργολάβος τους είπε πως αυτό θα ήταν αναποτελεσματικό, γιατί θα ακολουθούσε οξείδωση και στην υπόλοιπη κονσερτίνα.

Η υπηρεσία δεν έκανε την προσωρινή παραλαβή. Ακολούθησαν κι άλλες αυτοψίες, στις οποίες διαπιστώθηκε πως η οξείδωση προχωρούσε, και επιβλήθηκε στον εργολάβο να προχωρήσει στην αντικατάσταση του λεπιδοφόρου πλέγματος. Σύμφωνα με την εργολήπτρια εταιρία, τα μέλη της Επιτροπής αμφισβήτησαν ότι είχε τοποθετηθεί το ίδιο υλικό με αυτό που είχε προταθεί στο στάδιο της κατασκευής, και υποστήριξαν πως αν τηρούνταν οι προδιαγραφές η οξείδωση θα έπρεπε να ξεκινούσε 9 χρόνια μετά την τοποθέτηση και όχι μερικούς μήνες.

Ο εργολάβος όρισε πραγματογνώμονα από το Τεχνικό Επιμελητήριο, προκειμένου να αποδείξει πως ο ισχυρισμός του υπουργείου είναι λανθασμένος και πως ο ίδιος τήρησε όλες τις προδιαγραφές της μελέτης. «Ο πραγματογνώμονας του ΤΕΕ αποφάνθηκε πως αυτή είναι η φυσιολογική συμπεριφορά του υλικού και πως η οξείδωση ήταν αναμενόμενο να ξεκινήσει ήδη από τον πρώτο και δεύτερο χρόνο, με βάση και τις κλιματικές συνθήκες υψηλής υγρασίας που επικρατούν στην περιοχή», είπε ο κ.Δαγρές. Ο ίδιος προχώρησε διαδοχικά σε ένσταση και αίτηση θεραπείας κατά της απαίτησης του υπουργείου για αντικατάσταση του λεπιδοφόρου συρματοπλέγματος. Και οι δύο απορρίφθηκαν και έτσι προχώρησε σε προσφυγή στο Εφετείο Θράκης, ζητώντας να γίνει η παραλαβή του έργου και να του επιστραφεί η εγγύηση των 220.000 ευρώ.

Πριν από την εκδίκαση της προσφυγής, το 2016, το υπουργείο επανήλθε, αποσύροντας την απόφαση για αντικατάσταση της κονσερτίνας και αντικαθιστώντας την με άλλη, που προέβλεπε παραλαβή του έργου, με ταυτόχρονη μείωση της αμοιβής του εργολήπτη, λόγω της βλάβης που είχε προκληθεί. Η διαφορά θα αφαιρούνταν από την εγγυητική επιστολή που εκκρεμεί.

Η εταιρία δεν το έκανε δεκτό, εμμένοντας στις απόψεις της ότι το έργο έγινε με τήρηση όλων των προδιαγραφών. Τον Σεπτέμβριο του 2018 κατέθεσε νέα προσφυγή, η οποία εκδικάστηκε το Μάιο του 2019 στο Εφετείο Θράκης. Μέχρι σήμερα, πάνω από ένα χρόνο μετά, δεν έχει εκδοθεί ακόμη απόφαση. «Μας έχει επιφέρει μεγάλη ζημιά αυτή η ιστορία. Η εγγυητική είχε εκδοθεί από το ΤΣΜΕΔΕ και λόγω της εκκρεμότητας δεν μπορούμε να εκδώσουμε άλλη εγγυητική για άλλα έργα», ανέφερε ο κ.Δαγρές.

Το crash test του Φεβρουαρίου: «Την τραβούσαν με άρματα και άντεξε»

Η κατασκευή, που αποτελείται από 800 τόνους χάλυβα, 25.000 μέτρα γαλβανισμένο παχύ συρματόπλεγμα, πάνω από 131.000 μέτρα κονσερτίνα, «δεμένα» σε πάνω από 10.000 πασσάλους με 6.000 κ.μ. σκυρόδεμα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ανάσχεση των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών από την Ασία προς την Ευρώπη. Την πρώτη χρονιά μετά την ολοκλήρωσή του, το 2013, καταγράφθηκαν μόλις 1.109 διελεύσεις από όλο το μήκος του Έβρου, έναντι σχεδόν 55.000 το 2011, πριν την έναρξη της κατασκευής του. Στη διάρκεια των 8 χρόνων δέχτηκε πιέσεις από μεμονωμένες ομάδες προσφύγων που επιχείρησαν να τον παραβιάσουν, ανοίγοντας τρύπες ή σκάβοντας λαγούμια κάτω από αυτόν προκειμένου να τον περάσουν, ενώ υπήρξαν και φθορές από πλημμύρα.

Πριν από τρεις μήνες η κατασκευή υποβλήθηκε στο πιο κρίσιμο crash test, όταν βρέθηκε στο επίκεντρο της «μάχης των Καστανιών» και δέχτηκε πολύ ισχυρές πιέσεις, με την προσπάθεια οργανωμένης προώθησης μεγάλου αριθμού μεταναστών από την Τουρκία στην Ελλάδα. «Υπήρξαν περιστατικά βάρβαρων επιθέσεων. Την έδεσαν ακόμη και με συρματόσχοινο και την τραβούσαν με άρματα για να τη ρίξουν κι όμως άντεξε. Είμαστε περήφανοι για το έργο που παραδώσαμε», σημειώνει ο κ.Δαγρές Με πρωτοβουλία του στρατού έγιναν επεμβάσεις διόρθωσης σε «τραυματισμένα» σημεία του φράχτη, όπου είχαν ανοιχτεί τρύπες στο συρματόπλεγμα από ομάδες μεταναστών.