Η «µαύρη βίβλος» των ανισοτήτων-Γυναίκες κι ΑμΕΑ «χτυπάει» η κοινωνία

Tις διακρίσεις που συνεχίζουν να ισχύουν σε διάφορα επίπεδα του δηµόσιου βίου δηµοσίευσε ο Συνήγορος του Πολίτη, βασιζόµενος σε 738 συγκεκριµένες αναφορές και παράπονα που υποβλήθηκαν σε αυτόν µέσα στο 2017.

Dιακρίσεις µεταξύ ανδρών και γυναικών, διακρίσεις µε κριτήριο την εθνική ή τη φυλετική καταγωγή, τις θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την αναπηρία ή τη χρόνια πάθηση, την ηλικία, την κοινωνική ή την οικογενειακή κατάσταση, τον σεξουαλικό προσανατολισµό, την ταυτότητα φύλου ή τα χαρακτηριστικά φύλου. Η  Ειδική Εκθεση για την Ιση Μεταχείριση βασίζεται στην ανάλυση των 738 αναφορών, µεταξύ των οποίων,  το 40% αφορά διακριτική µεταχείριση εις βάρος των γυναικών αλλά και των ανδρών, το 19% διακρίσεις λόγω αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης και το 12% διακρίσεις λόγω οικογενειακής κατάστασης.

Ακολουθούν οι διακρίσεις λόγω ηλικίας (9%), λόγω εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής (8%) και λόγω φυλής ή χρώµατος (5%).

Στον ιδιωτικό τοµέα κυριαρχούν οι καταγγελίες συµβάσεων εργασίας εγκύων ή µητέρων και οι µεθοδεύσεις οικειοθελών αποχωρήσεων εκ µέρους της εργοδοτικής πλευράς

Στο 69% των βάσιµων αναφορών το πρόβληµα του προσφεύγοντος στον Συνήγορο επιλύθηκε επιτυχώς. Σε πολλές περιπτώσεις, όπου η διάκριση αφορούσε εργατική διαφορά, η επιτυχής έκβαση αφορούσε υποθέσεις στις οποίες επήλθε τελικά συµβιβασµός µεταξύ εργοδότη και εργαζoµένου/ης.

62% των αναφορών στρέφονται κυρίως κατά δήµων και ασφαλιστικών ταµείων

Βέβαια σε ποσοστό 20% η διαµεσολάβηση του Συνηγόρου δεν είχε θετική έκβαση είτε διότι η διοίκηση ή ο ιδιώτης δεν αποδέχτηκε τις προτάσεις της Αρχής, είτε για λόγους που σχετίζονται µε το ισχύον νοµοθετικό πλαίσιο ή µε οργανωτικές δυσλειτουργίες.

Σε πολλές περιπτώσεις, όπου η διάκριση αφορούσε εργατική διαφορά, µε την παρέµβαση του Συνηγόρου επήλθε τελικά συµβιβασµός µεταξύ εργοδότη και εργαζoµένου

Τέλος, εκκρεµεί η έκβαση 232 αναφορών που κατατέθηκαν εντός του 2017, η διερεύνηση των οποίων θα εξακολουθήσει κατά το επόµενο έτος. Το 62% των αναφορών στρέφονται κατά του ∆ηµοσίου και συγκεκριµένα αφορούν κυρίως δήµους, τα ασφαλιστικά ταµεία και άλλους οργανισµούς εποπτευόµενους από το υπουργείο Εργασίας, νοσοκοµεία και υπηρεσίες των υπουργείων Εργασίας, Υγείας, Παιδείας και ∆ιοικητικής Ανασυγκρότησης.

Σε ποσοστό 11% επί του συνόλου των βάσιµων υποθέσεων, που αφορούν εργατική διαφορά, µε την εισήγηση του Συνηγόρου προς την Επιθεώρηση Εργασίας επιβλήθηκε πρόστιµο στον εργοδότη

Το 38% των αναφορών αφορούν διακρίσεις στον ιδιωτικό τοµέα και συνήθως φθάνουν στον Συνήγορο µετά τη διαβίβασή τους από τις αρµόδιες Επιθεωρήσεις Εργασίας.

19% των καταγγελιών αφορά διακρίσεις λόγω αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης

Ενδεικτικά:

• Υποψήφιος σε διαγωνισµό του ΑΣΕΠ προσέφυγε ζητώντας να µη συνυπολογιστεί ως χρόνος προϋπηρεσίας το διάστηµα αδειών λοχείας και µητρότητας άλλης υποψήφιας. Το ΑΣΕΠ αποδέχθηκε το αίτηµα και ο Συνήγορος επελήφθη τονίζοντας ότι αυτό συνιστά έµµεση διάκριση λόγω φύλου. Το ΑΣΕΠ αποδέχθηκε ότι υπάρχει ζήτηµα, αλλά εκτίµησε ότι πρέπει να αντιµετωπιστεί µε νοµοθετική ρύθµιση.
• Εµµεση διάκριση σε βάρος γυναικών υποψηφίων για την εισαγωγή στις Σχολές της Ελληνικής Αστυνοµίας και του Πυροσβεστικού Σώµατος αποτελεί η θέσπιση ενιαίου κατώτατου ύψους 1,70 µ. και για τα δύο φύλα. Το θέµα είχε θέσει από το 2008 ο Συνήγορος, χωρίς ανταπόκριση από τα αρµόδια αρχηγεία. Το ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έκρινε µε την από 18.10.2017 απόφασή του, ότι ο καθορισµός ελάχιστου αναστήµατος αποτελεί έµµεση διάκριση, δεδοµένου ότι θέτει σε µειονεκτική θέση ένα πολύ µεγαλύτερο ποσοστό γυναικών παρά ανδρών.
• Εργαζόµενες σε θέσεις ευθύνης που επιστρέφουν στην υπηρεσία τους έπειτα από άδεια µητρότητας δικαιούνται, σύµφωνα µε τη νοµοθεσία, κατά την επιστροφή τους να καταλάβουν είτε την ίδια θέση είτε ισοδύναµη, µε όχι λιγότερο ευνοϊκούς όρους και συνθήκες, και να επωφεληθούν από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους που θα δικαιούνταν κατά την απουσία τους. Ωστόσο, στην πράξη παρατηρείται σοβαρό έλλειµµα.
• Στον ιδιωτικό τοµέα ενδεικτική είναι η περίπτωση εγκύου εργαζοµένης, της οποίας τις υπηρεσίες έπαυσε να αποδέχεται ο εργοδότης όταν έληξε η αναρρωτική άδεια. Ο εργοδότης κατήγγειλε τη σύµβασή της µε την αιτιολογία ότι η επιχείρηση διέκοψε τη λειτουργία της. ∆εδοµένου πως αναγνωρίστηκε ότι η διακοπή ενδεχοµένως υπέκρυπτε µεταβίβαση επιχείρησης, συµφωνήθηκε µεταξύ των εµπλεκόµενων µερών, µε τη διαµεσολάβηση του Συνηγόρου, ότι η απασχόληση της εργαζοµένης θα συνεχιζόταν από τη νέα επιχείρηση.