Εξπρές Σάμινα: Ξεκινούν οι διαδικασίες για την ανέλκυση του ναυαγίου

Να υπάρξουν άμεσα ενέργειες για να προστατευτεί το θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και να ξεκινήσουν σύντομα οι διαδικασίες για την ανέλκυση του ναυαγίου «Εξπρές Σάμινα», αποφασίστηκε κατά τη συνάντηση που είχε τη Δευτέρα, 6 Ιουλίου, ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης με τον δήμαρχο Πάρου, Μάρκο Κωβαίο.

Μετά το πέρας της συνάντησης, ο κ. Πλακιωτάκης έκανε λόγο για μια χρήσιμη και εποικοδομητική συζήτηση για ένα ζήτημα που ταλανίζει και απασχολεί την τοπική κοινωνία και αφορά το θαλάσσιο περιβάλλον του νησιού τα τελευταία 20 χρόνια.

Σύμφωνα με δημοσίευμα από το parianostypos.gr, έχει ήδη καταρτιστεί από το Δήμο Πάρου ολοκληρωμένο, ακριβές σχέδιο για την εξεύρεση των πόρων αλλά και την όλη διαδικασία ανέλκυσης του πλοίου, το οποίο και παρουσιάστηκε στον κ. Πλακιωτάκη. Επίσης, το δημοσίευμα αναφέρει ότι έπειτα από ανάλυση των θαλάσσιων υδάτων στην περιοχή του κόλπου της Παροικιάς πιστοποιήθηκε η καθαρότητα και η καταλληλότητά τους για κολύμβηση σε όλες τις περιοχές που βρέχονται από τον κόλπο. Στην περιοχή του ναυαγίου βρίσκονται, μάλιστα, τρία αντιρρυπαντικά σκάφη, ένα μεγάλο σκάφος του Λιμενικού και ένα φουσκωτό, ενώ έχει τοποθετηθεί και φράχτης αντιρρύπανσης.

Το χρονικό

Το επιβατηγό – οχηματαγωγό «Εξπρές Σάμινα» ήταν φέρυ-μπόουτ κλειστού τύπου που εκτελούσε την ακτοπλοϊκή γραμμή Πειραιάς – Πάρος – Νάξος – Ικαρία – Σάμος – Πάτμος, με τελικό προορισμό τους Λειψούς. Το «Σάμινα» είχε ενταχθεί στο στόλο της εταιρείας που ανήκε στις 31 Δεκεμβρίου 2001 έχοντας ήδη συμπληρώσει 35 χρόνια στις θάλασσες και ήταν έτοιμο να βγει στη σύνταξη. Όμως, το δρομολόγιο που πραγματοποίησε στις 26 Σεπτεμβρίου 2000 είχε ως αποτέλεσμα να σημειωθεί μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στην Ελλάδα με 81 νεκρούς. 

Το μοιραίο βράδυ το πλοίο αναχώρησε από τον Πειραιά με 533 άτομα, από τα οποία τα 472 ήταν επιβάτες και τα υπόλοιπα 61 πλήρωμα. Περίπου στις 22:12 το πλοίο έφτανε στο λιμάνι της Παροικιάς με ανέμους 8 μποφόρ. Δύο μίλια ανοιχτά της Πάρου το «Σάμινα» προσέκρουσε με ταχύτητα 18 κόμβων στις νησίδες «Πόρτες», με συνέπεια το πλοίο να υποστεί ρήγμα τριών μέτρων. Το νερό κατέκλυσε το μηχανοστάσιο του πλοίου, το οποίο πήρε γρήγορα κλίση προς τα δεξιά και έπειτα από 25 λεπτά βυθίστηκε.

Ο πανικός που προκλήθηκε στους επιβάτες, καθώς στο πλοίο δεν υπήρχε ρεύμα (δεν λειτούργησε ούτε η εφεδρική ηλεκτρογεννήτρια), και καμία ενημέρωση από τα μεγάφωνα, είχε ως αποτέλεσμα πολλοί επιβάτες να πηδήξουν στη θάλασσα.

Επειτα από αρκετή ώρα το Λιμεναρχείο Πάρου διέταξε όλα τα παραπλέοντα σκάφη να σπεύσουν στον τόπο του ναυαγίου. Στο σημείο του ναυαγίου έφτασαν πρώτοι οι ψαράδες και στη συνέχεια τα σκάφη του Λιμενικού και βρετανικά πολεμικά που συμμετείχαν σε άσκηση του ΝΑΤΟ. Οι περισσότεροι διασωθέντες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Υγείας της Πάρου. Ο λιμενάρχης Πάρου, Δημήτρης Μάλαμας, έχασε τη ζωή του το ίδιο βράδυ από το άγχος και την πίεση.

Η έκθεση από τους πραγματογνώμονες

Έπειτα από 12μηνη έρευνα, οι πραγματογνώμονες παρέδωσαν στον ειδικό εφέτη ανακριτή την έκθεσή τους. Συγκεκριμένα: 

• Οι χειρισμοί του πληρώματος φυλακής γέφυρας ακόμα λίγα λεπτά πριν τη πρόσκρουση ήταν ανεπαρκείς, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση.
• Περίπου 15 λεπτά πριν την πρόσκρουση, το πλοίο ερήμην των κανόνων ασφαλούς πλοήγησης σε συνδυασμό με τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν και εκτός ελέγχου της πραγματικής του θέσης, έπλεε με χρήση αυτόματου πιλότου (autopilot) με ευθύνη του πληρώματος φυλακής γέφυρας και το ακριβές στίγμα του πλοίου δεν ήταν γνωστά στον υποπλοίαρχο.
• Κατά παράβαση του πιστοποιητικού ασφαλείας, οι υδατοστεγείς πόρτες ήταν όλες ανοιχτές, ενώ θα έπρεπε να ήταν ερμητικά κλειστές, με ευθύνη του πλοιάρχου και του υποπλοιάρχου.
• Οι αξιωματικοί του μηχανοστασίου μετά την πρόσκρουση δεν ειδοποίησαν έγκαιρα τον πλοίαρχο και τον υποπλοίαρχο για την ύπαρξη ρήγματος, παραλείποντας να κλείσουν τις υδατοστεγείς πόρτες (ηλεκτρικό πίνακα ή το χειροκίνητο σύστημα) τις 3 από τις 11 με αποτέλεσμα την ταχεία κατάκλυση υδάτων στο εσωτερικό του σκάφους. Η καθυστέρηση ειδοποίησης του πλοιάρχου ήταν 8-10 λεπτά.
• Δεν τέθηκε σε λειτουργία η σειρήνα έκτακτης ανάγκης για εγκατάλειψη του πλοίου και της σχετικής ενημέρωσης από τα μεγάφωνα του πλοίου, με ευθύνη του πλοιάρχου, καθώς επίσης δεν υπήρξε καθοδήγηση από το ανωτέρω πλήρωμα για οργανωμένη εκκένωση του πλοίου.
• Πολλά σωσίβια δεν ήταν εφοδιασμένα με λαμπτήρες σήμανσης και δεν διέθεταν σφυρίχτρες. – Το πλοίο λίγο μετά την πρόσκρουση βυθίστηκε στο σκοτάδι, η ηλεκτρογεννήτρια έκτακτης ανάγκης (emergency generator) εντός ολίγων λεπτών μετά την σύγκρουση λόγω βλάβης έπαψε να λειτουργεί.
• Η παράλειψη διαβίβασης στίγματος του ναυαγίου, με αποτέλεσμα τη δυσχέρεια των ενεργειών έρευνας και διάσωσης με ευθύνη του πλοιάρχου και του ασυρματιστή του πλοίου. O ασυρματιστής ισχυρίστηκε πως από την πρώτη στιγμή έδωσε το στίγμα μέσω του «Ολύμπια Ράδιο» και του «Καναλιού 4».

Οι ποινές

Οι κατηγορούμενοι για το τραγικό ναυάγιο ήταν επτά και καταδικάστηκαν όλοι με τις παρακάτω ποινές:

• Ο πλοίαρχος Βασίλης Γιαννακής καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 11 χρόνων 11 μηνών και 25 ημερών
• Ο ύπαρχος Γιώργος Τριαντάφυλλος καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης 5 ετών και 28 ημερών
• Ο Α' μηχανικός Γεράσιμος Σκιαδαρέσης καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης 7 ετών, πέντε μηνών και 28 ημερών
• Ο ασυρματιστής Δημήτρης Τσούμας καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 10 μηνών με τριετή αναστολή
• Ο διευθύνων σύμβουλος και πρόεδρος της τότε της πλοιοκτήτριας εταιρείας Νικόλαος Βικάτος και Κωνσταντίνος Κληρονόμος καταδικάσθηκαν σε ποινή φυλάκισης 2 ετών, 6 μηνών και 2 ημερών.