Χαλκιδική: Έναν χρόνο μετά τη φονική υπερκαταιγίδα περιμένει τουρίστες και αποζημιώσεις

Ένα χρόνο μετά την φονική υπερκαταιγίδα που χτύπησε με πρωτοφανή αγριότητα τον Δήμο Προποντίδας στη Χαλκιδική, αφήνοντας πίσω της 8 νεκρούς, πάνω από 100 τραυματίες και ένα ισοπεδωμένο παραλιακό μέτωπο, η περιοχή αναζητά βηματισμό σε συνθήκες κορονοϊού, περιμένοντας τους παραθεριστές και τις... αποζημιώσεις.

Οι επαγγελματίες του τουρισμού χρεώθηκαν με υπέρογκα ποσά, προκειμένου να αποκαταστήσουν τις ζημιές και να ξανασταθούν στα πόδια τους, αλλά δεν έχουν εισπράξει ακόμη ούτε ευρώ αποζημίωσης, ενώ η αναιμική ζήτηση λόγω πανδημίας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για ανάκαμψη.

Στο οδοιπορικό του στις πληγείσες περιοχές, το ethnos.gr αντίκρισε ένα παραλιακό μέτωπο με επουλωμένες πληγές αλλά άδειο από επισκέπτες, ενώ κατέγραψε την αγωνία επιχειρηματιών και κατοίκων. Οι τελευταίοι χρειάστηκε να μπλεχτούν μέσα σε έναν κυκεώνα γραφειοκρατίας και ένα δαιδαλώδες σύστημα αρμόδιων κατά περίπτωση υπηρεσιών, διεκδικώντας αποζημιώσεις, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ελάχιστοι θα εισπράξουν τελικά.

«Μας έλεγαν πληρώστε και δώστε τιμολόγια»

Μια πάνινη τέντα, που «ντύνει» μια ελαφριά σιδηροκατασκευή, έχει αντικαταστήσει την ξύλινη πέργκολα ταβέρνας στα Νέα Πλάγια, που καταπλακώθηκε από τρία δέντρα και κατέρρευσε σαν χάρτινη τη μοιραία νύχτα της 10^ης Ιουλίου 2019, σκορπώντας τον τρόμο και τον θάνατο.

Ο ιδιοκτήτης της, Χάρης Λαζαρίδης, βλέπει ακόμη μπροστά του την εικόνα της άτυχης 54χρονης γυναίκας από τη Ρουμανία, που ανασύρθηκε νεκρή κάτω από τα συντρίμμια, και τις μάταιες προσπάθειες του ίδιου και της συζύγου του να σώσουν τον 8χρονο γιο της. «Το πόρισμα έδειξε πως η γυναίκα πέθανε από ανακοπή, ενώ το παιδί χτυπήθηκε από κάποιο σίδερο στην προσπάθειά του να τρέξει στο μαγαζί. Δεν υπήρχε πιο γερή κατασκευή απ΄ αυτή. Πλακώθηκε από τρία δέντρα και κατέρρευσε», είπε. Τέσσερις μήνες μετά, το Νοέμβριο, ο ίδιος είδε μια πλημμύρα να αποτελειώνει ό,τι άφησε όρθιο η υπερκαταιγίδα και χρειάστηκε να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη προκειμένου να ξαναστήσει την επιχείρησή του. «Έκανα όπως όλοι τα χαρτιά για την αποζημίωση, αλλά δεν έχω νέα ακόμη», πρόσθεσε.

Η οικογένεια Βλαχάκη διατηρεί τρεις επιχειρήσεις στην ίδια περιοχή: αναψυκτήριο, πιτσαρία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. «Τα πήρε και τα σήκωσε όλα: στέγες, ταμπέλες, τραπεζοκαθίσματα, εξοπλισμό, τα πάντα. Πληρώσαμε 35.000 ευρώ για αποκατάσταση. Μέχρι τέλος Οκτώβρη καταθέσαμε πλήρη φάκελο με 150 φωτογραφίες, αναλυτικές περιγραφές και τιμολόγια. Ακόμη περιμένουμε», είπε στο ethnos.gr ο Νίκος Βλαχάκης.

Το γυράδικο του Ιωάννη Μητρουλάκη ευτυχώς ήταν κλειστό τη νύχτα της 10^ης Ιουλίου, όταν ολόκληρη η στέγη του κτιρίου, «ντυμένη» με πάνελ φωτοβολταϊκών, έπεσε πάνω στο μαγαζί και το καταπλάκωσε. Στο δεύτερο μαγαζί της οικογένειας, ένα beach bar σε κοντινή απόσταση, η θεομηνία σήκωσε τραπέζια, καρέκλες, ομπρέλες, ξαπλώστρες, ενώ ο ίδιος χρειάστηκε να πετάξει παγωτά και άλλα ευπαθή είδη που αλλοιώθηκαν λόγω της διακοπής ηλεκτροδότησης. «Η ζημιά ξεπέρασε τις 10.000 ευρώ. Πήγαμε δύο φορές στον Δήμο και καταθέσαμε ό,τι μας ζητήθηκε. Ούτε ήρθε ποτέ κανένας να μετρήσει», λέει ο ίδιος, ο οποίος πριν από λίγες μέρες άνοιξε το beach bar, ενώ αναγκάστηκε να πουλήσει την ψησταριά.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο των επαγγελματιών Νέων Πλαγίων, Θανάση Τουμπάκη, οι υποσχέσεις που έδιναν κάποιοι δημιούργησαν προσδοκίες στον κόσμο για κρατική συνδρομή στην αποκατάσταση ζημιών, που αποδείχτηκαν φρούδες. «Μας έλεγαν φωτογραφίστε, κάντε όλοι αιτήσεις, αποκαταστήστε τα μαγαζιά και φέρτε τιμολόγια για αποζημιώσεις. Αυτό δημιούργησε ένα κύμα εργασιών αποκατάστασης, με χρήματα που δεν υπήρχαν, ενώ σε διαφορετική περίπτωση ο καθένας θα μπορούσε να μπαλώσει τρύπες με δικές του δυνάμεις», είπε και πρόσθεσε πως κάποιοι δεν άνοιξαν φέτος γιατί δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στα κόστη.

«Είναι μια δύσκολη χρονιά για όλους, λόγω και του κορονοϊού. Από την άλλη, η περιοχή είναι καθ όλα έτοιμη να υποδεχτεί τους επισκέπτες. Με την συνδρομή των υπουργείων και της Περιφέρειας, που ανταποκρίθηκαν άμεσα, δεν χάσαμε ούτε την περσινή χρονιά», είπε από την πλευρά του ο δήμαρχος Προποντίδας, Μανώλης Καρράς.

Το αλαλούμ με τις υπηρεσίες

Η κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού ήταν άμεση, τις πρώτες μέρες μετά τη φονική θεομηνία, για τον καθαρισμό και την τάχιστη αποκατάσταση της λειτουργίας του παράκτιου μετώπου.

Από την πλευρά τους οι πληγέντες, που έφτασαν τους 2.800 μόνο στα όρια του Δήμου Προποντίδας, κλήθηκαν να καταθέσουν αιτήσεις διενέργειας ελέγχου για την διεκδίκηση αποζημιώσεων, χωρίς οι περισσότεροι να γνωρίζουν το δαιδαλώδες πλέγμα διαφορετικών υπηρεσιών σε τέσσερα Υπουργεία, που ήταν αρμόδιες για τις διαδικασίες, ανάλογα με τη χρήση του ακινήτου που επλήγη, αλλά και με το είδος της ζημιάς που υπέστη.

- Για τις επιχειρήσεις αρμόδια είναι το Υπουργείο Οικονομικών και η διαχείριση των αιτήσεων γίνεται μέσα απ τις υπηρεσίες της Περιφερειακής Ενότητας Χαλκιδικής.

- Για τις κύριες κατοικίες προβλέπεται προνοιακό επίδομα για την αποκατάσταση οικοσκευής από το Υπουργείο Εσωτερικών, για το οποίο αρμόδιος εν προκειμένω είναι ο ….γειτονικός Δήμος Πολυγύρου! Η συγκεκριμένη αρμοδιότητα ανήκε στην πρώην Νομαρχία Χαλκιδικής και όταν αυτή πέρασε στους δήμους, δεν ανελήφθη από τον Δήμο Προποντίδας γιατί οι προς μετάταξη υπάλληλοι δεν ήθελαν να μετακινηθούν από την έδρα του νομού, παραμένοντας στον Πολύγυρο.

- Για τις δευτερεύουσες κατοικίες (εξοχικά) αρμόδια είναι η Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ) που υπάγεται στο Υπουργείο Υποδομών. Στην συγκεκριμένη υπηρεσία, εκτός από τους ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών, έπρεπε να καταθέσουν αίτηση και όσοι είχαν υποστεί ζημιές σε κτίρια, ανεξάρτητα από τη χρήση τους. Δηλαδή, πολλοί έπρεπε να καταθέσουν φακέλους ταυτόχρονα σε δύο υπηρεσίες.

Ο Δήμος Προποντίδας ανέλαβε τον υποστηρικτικό ρόλο της συγκέντρωσης των αιτήσεων και της προώθησής τους κατά περίπτωση στις αρμόδιες υπηρεσίες. Δέχτηκε συνολικά 2.778 αιτήσεις για την διενέργεια ελέγχου για την εκτίμηση των ζημιών, εκ των οποίων οι 1.088 αφορούσαν κύριες κατοικίες, οι 1.180 εξοχικές κατοικίες και 510 επιχειρήσεις. Τελικά, έπειτα από την διαδικασία της κατάθεσης των δικαιολογητικών από τους αιτούντες, στάλθηκαν αρμοδίως συνολικά 741 ολοκληρωμένοι φάκελοι για ζημιές σε κατοικίες και 154 για Επιχειρήσεις.

Παράλληλα, ο Δήμος έκανε τις απαραίτητες ενέργειες για την αποζημίωση των οικογενειών που έχασαν ανθρώπους από τη θεομηνία. Το αίτημα κατατέθηκε αρμοδίως στο  Υπουργείο Εργασίας, Δ/νση Προστασίας Παιδιού και Οικογένειας.

Με βάση την σημερινή ενημέρωση, οι διαδικασίες αποζημιώσεων για τις κύριες κατοικίες ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες και έχουν αρχίσει να στέλνονται οι πρώτες αποφάσεις. Αντίθετα, οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων θα χρειαστεί να περιμένουν κι άλλο, καθώς βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη η διαδικασία πρόσθετων ελέγχων και συλλογής δικαιολογητικών, προκειμένου οι φάκελοι να σταλούν από την Περιφέρεια στο Υπουργείο.

Σε ό,τι αφορά τις εξοχικές κατοικίες, αλλά και τις ζημιές σε κάθε είδους κτίριο, τα κλιμάκια της ΔΑΕΦΚ κάνουν αυτό το διάστημα νέες αυτοψίες.
Με ΚΥΑ που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο, πέντε μήνες μετά το καταστροφικό πέρασμα της υπερκαταιγίδας, η υπηρεσία κάλεσε όσους είχαν ήδη καταθέσει φακέλους να υποβάλλουν ε νέου αίτημα χορήγησης στεγαστικής συνδρομής μέχρι τις 20 Μαρτίου.

Μιλώντας στο ethnos.gr, αρμόδιες πηγές εκτίμησαν πως λίγοι είναι αυτοί που θα εισπράξουν τελικά κάποια αποζημίωση. «Οι περισσότερες αιτήσεις αφορούσαν φθορές σε τέντες, στόρια, περιφράξεις και άλλες κατηγορίες που δεν είναι επιλέξιμες και θα απορριφθούν», ανέφεραν. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τις επιλέξιμες κατηγορίες σε κτiριακή υποδομή, όπως σκεπές, μπαλκόνια κ.ά., πολλές αιτήσεις αναμένεται να απορριφθούν επειδή οι πληγέντες αιτήθηκαν αποζημίωση εκ των υστέρων, αφού πρώτα αποκατέστησαν τις φθορές με δικά τους έξοδα, χωρίς να πάρουν οικοδομική άδεια ή έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας από την αρμόδια υπηρεσία.