Κιλκίς: Αστυνομικοί και στρατιωτικοί με γαλόνια... αρχαιοκάπηλων

Τον θησαυρό των Μακεδόνων βασιλέων στην ευρύτερη περιοχή της Ευρωπού, στο δυτικό Κιλκίς, αναζητούσαν τα μέλη του πολυμελούς κυκλώματος αρχαιοκαπήλων, μεταξύ των οποίων ένας αστυνομικός διευθυντής και άλλοι 8 αστυνομικοί, αλλά και δύο στρατιωτικοί. Σύμφωνα με την δικογραφία που αριθμεί 5.769 σελίδες -έχει 80 CD με συνομιλίες, DVD και φωτογραφίες- τα μέλη του κυκλώματος που δρούσαν με…ορμητήριο ένα φανοποιείο αυτοκινήτων, του λεγόμενου «Μεξικανού», εμπλέκονται σε 73 παράνομες ανασκαφές στο Κιλκίς, στην Πέλλα, στην Ημαθία και στη Θεσσαλονίκη. 

«Εμπιστευτικόν» από το υπουργείο Πολιτισμού

Ένα έγγραφο του υπουργείου Πολιτισμού με την ένδειξη «εμπιστευτικόν» που συντάχθηκε στις αρχές του χρόνου και περιέγραφε μια λαθρανασκαφή στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου της Ευρωπού και μια ανώνυμη καταγγελία το ίδιο διάστημα που αφορούσε στο τμήμα ελέγχου διαβατηρίων στον μεθοριακό σταθμό των Ευζώνων, σήμαναν συναγερμό στην Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ. Το «σκαθάρι», (όπως αποκαλείται στις συνομιλίες ο αστυνομικός διευθυντής, λόγω της ενασχόλησής του με το σκάψιμο της γης για την ανεύρεση χρυσού), είχε «ένα ελάττωμα, ένα χόμπι να ψάχνει για λίρες», δήλωσε ο συνήγορός του Αλέξης Κούγιας, έξω από το δικαστικό μέγαρο Κιλκίς, όπου απολογήθηκε και με την σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα και ανακριτή αφέθηκε ελεύθερος-όπως και οι άλλοι αστυνομικοί. Ο κ. Κούγιας πρόσθεσε ότι το χόμπι του αυτό δεν μπορεί να μετατραπεί σε αρχαιοκαπηλία και ότι η δίωξή του σημαίνει «καταστροφή ενός έντιμου αστυνομικού». «Χρόνια τώρα κυκλοφορούν φήμες για χρυσές λίρες που έκρυψαν οι αντάρτες και πολλοί “μερακλήδες” έρχονται εδώ και σκάβουν στα βουνά, τα οποία είναι γεμάτα τρύπες», λέει στο «Έθνος της Κυριακής», ο δήμαρχος Παιονίας, Κώστας Σιωνίδης.

«Εχουν ξετινάξει το Κιλκίς»

Στο έγγραφο του υπουργείου Πολιτισμού, αναφέρεται ότι σε ταφικό μνημείο στην ευρύτερη περιοχή της Ευρωπού, -για ευνόητους λόγους δεν δίνουμε την ακριβή τοποθεσία- έχει ανοιχθεί ένα όρυγμα διαμέτρου 80 εκατοστών και βάθους σχεδόν 8 μέτρων. Η αστυνομία παρακολούθησε το σημείο, αλλά κανείς δεν προσέγγισε σε αυτό και ξαφνικά κάθε δραστηριότητα σταμάτησε. Η δουλειά «χάλασε» και οι λαθρανασκαφείς δεν πρόφτασαν να σηκώσουν την καλυπτήριες πλάκες του τάφου για να μπουν στο εσωτερικό. Προβληματίζει ωστόσο το ότι η τρύπα ήταν τόσο στενή που δύσκολα θα μπορούσε να κατέβει κάποιος με ασφάλεια, όπως και το γεγονός πως το ταφικό μνημείο βρίσκεται σε απόσταση μόλις 800 μέτρων από τα τελευταία σπίτια του κοντινού οικισμού και είναι αδύνατον να μην είχαν γίνει αντιληπτοί. «Έχουν ξετινάξει το Κιλκίς», λένε με έμφαση οι αρχαιολόγοι, επισημαίνοντας ότι έχουν διαπιστωθεί λαθρανασκαφές στο ανατολικό τμήμα του νομού (Πευκοδάσος, Ποντοηράκλεια, κ.ά.), αλλά κυρίως στο δυτικό, όπου υπάρχει ο σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος της Ευρωπού-Πόλης της Ευρώπης-Πόλης του κόσμου. Η επιμονή για το δυτικό Κιλκίς δεν είναι τυχαία, αφού εκεί έχουν βρεθεί σπουδαία ευρήματα τόσο του Μακεδονικού Βασιλείου, όσο και παλαιότερων περιόδων, λ.χ. της Εποχής του Σιδήρου. Πρόκειται για τα αποκαλούμενα «Μακεδονικά Χαλκά», χάλκινα δηλαδή κοσμήματα και αξεσουάρ ένδυσης, π.χ. χάλκινες οκτώσχημες πόρπες.

Ο χρυσός της Ευρωπού συγκεντρώνει στην περιοχή σπείρες αρχαιοκαπήλων από όλη τη χώρα, σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, ακόμη και διεθνείς. Σε μία περίπτωση στο πρόσφατο παρελθόν  «σήκωσαν» με μπουλντόζα μνημείο ρωμαϊκών χρόνων με χτιστό τάφο! Ένα ολόχρυσο στεφάνι με φύλλα και άνθη ελιάς, που χρονολογείται στο τέλος του 4^ου π.Χ. αιώνα, σώθηκε σε κυβωτιόσχημο τάφο, τον οποίο είχαν αδειάσει αρχαιοκάπηλοι, επειδή η θήκη όπου ήταν μέσα είχε καλυφθεί από χώμα, ενώ ένα εξαιρετικής τέχνης χρυσό βραχιόλι με κεφαλές αιγάγρων στα άκρα του, από κιβωτιόσχημο τάφο, που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 3^ου π.Χ. αιώνα, δεν έγινε αντιληπτό επειδή ήταν κάτω από δόμο που έπεσε. «Οι αρχαιολογικές ανασκαφές αποδεικνύουν τις πολυδιάστατες σχέσεις της Ευρωπού με πόλεις της νότιας Ελλάδας, αλλά και την παρουσία σε αυτή μιας τάξης αριστοκρατών, πιθανότατα εταίρων του Μακεδόνα βασιλέα κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους», μας λέει η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς, Γεωργία Στρατούλη, προσθέτοντας πως «υπήρξε η γενέτειρα μιας σπάνιας και ισχυρής προσωπικότητας, του Σέλευκου Α΄ του Νικάτορα, γιου του Αντίοχου, εταίρου και αξιωματικού του Φίλιππου Β΄ και της Λαοδίκης. Ήταν ο σημαντικότερος των διαδόχων και έμελλε να γίνει βασιλέας και ιδρυτής της θρυλικής δυναστείας των Σελευκιδών και να κυβερνήσει μια αυτοκρατορία αντάξια του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με τον οποίο μοιράστηκε το ίδιο όραμα, τη δημιουργία της ελληνιστικής οικουμένης».

Η σπουδαία πόλη της αρχαίας Βοττιαίας απείχε μόλις 20 χιλιόμετρα από την Πέλλα και ήταν αναπόσπαστο τμήμα του Μακεδονικού Βασιλείου. Έτσι δεν είναι τυχαίο που τα μέλη του κυκλώματος των αρχαιοκαπήλων είχαν επεκτείνει τη δράση τους και στους γειτονικούς νομούς, στην Πέλλα, στην Ημαθία και στη Θεσσαλονίκη. Μια από τις καλύτερα οργανωμένες λαθρανασκαφές τους ήταν σε τούμπα (προϊστορικός οικισμός), που βρίσκεται κοντά σε στρατόπεδο, νότια του χωριού Πεντάλοφος, στα όρια των νομών Θεσσαλονίκης-Κιλκίς. Ο χώρος είναι κηρυγμένος ως αρχαιολογικός ήδη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπάρχει μία τούμπα-τράπεζα κι ένας μικρότερος τύμβος στα βορειοδυτικά με ταφές. Σε αυτόν τον τύμβο είχαν ανοίξει μία τρύπα βάθους 2 μέτρων και μικρής διαμέτρου. Ο προϊστορικός οικισμός χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού -στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού (2000-1100 π.Χ.)- και εσφαλμένα οι λαθρανασκαφείς εκτιμούν ότι υπάρχουν μακεδονικοί τάφοι με πλήθος κτερισμάτων από χρυσό. 

Οι πληροφορίες λένε πως τα μέλη του κυκλώματος των αρχαιοκάπηλων από το Κιλκίς σχεδόν κάθε μέρα από τον περασμένο Μάρτιο έσκαβαν και σε άλλη περιοχή, εκμεταλλευόμενοι την περιορισμένη κίνηση, λόγω και της καραντίνας για την αποτροπή εξάπλωσης του κορονοϊού. Στόχος τους ήταν ο χρυσός και για το λόγο αυτό ήταν εξοπλισμένοι με υπερσύγχρονα μηχανήματα ανίχνευσης, ενώ συχνά πυκνά συμβουλεύονταν και…μέντιουμ για να τους πει αν θα γυρίσουν με «κίτρινα» (χρυσές λίρες ή αντικείμενα) ή «ηλικιωμένες γυναίκες» (αρχαία αντικείμενα). Τα ραντεβού δίνονταν στο πατσατζίδικο του «ραβδοσκόπου», έτσι αποκαλούνταν ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου και σύμφωνα με την αστυνομία σε πολλές περιπτώσεις οι μετακινήσεις τους πραγματοποιούνταν με το υπηρεσιακό όχημα του αστυνομικού διευθυντή. Διέθεταν σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό με ραβδοσκόπους και ανιχνευτές μετάλλων τελευταίας τεχνολογίας και φυσικά είχαν στην διάθεσή τους ασύρματους συντονισμένους στη συχνότητα της αστυνομίας για να ενημερώνονται για περιπολίες και ελέγχους. Στην κατοχή τους βρέθηκαν νομίσματα έξι από τα οποία ρωμαϊκών χρόνων, ατρακτόσχημη χάνδρα και σφαιρική χάνδρα με εγχάρακτη διακόσμηση και οι δύο αρχαϊκών χρόνων και στέλεχος σιδερένιου καρφιού. Άγνωστο είναι ακόμη αν έχουν βρει αρχαία αντικείμενα και ποια η τύχη τους. Πάντως πριν από δύο μήνες εμφάνισαν ένα σύγχρονο κόσμημα και επιχείρησαν να το πουλήσουν ως αρχαίο, αντί του ποσού των 20.000 ευρώ, αλλά ο υποψήφιος αγοραστής αντιλήφθηκε την απάτη και αποχώρησε.