Μάτι: Τι διαπιστώνει το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για τη φονική φωτιά

Στα χέρια του ανακριτή βρίσκεται πλέον το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας σχετικά με τους χειρισμούς των ιθυνόντων κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018. Σύμφωνα με πληροφορίες το πόρισμα εντοπίζει καθυστερήσεις και αστοχίες κατά την διάρκεια αντιμετώπισης της πυρκαγιάς, αλλά και παραλείψεις σχετικά με την πρόληψη και αποτροπή τέτοιων καταστάσεων.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικράτησε, είναι ενημερωτικό σημείωμα που περιλαμβάνεται στο πόρισμα και αναφέρει επικοινωνία της προϊσταμένης τμήματος πολιτικής προστασίας της Περιφέρειας Αττικής στις 19.35 την επίμαχη ημέρα, όταν επικοινώνησε με τον διοικητή των πυροσβεστικών υπηρεσιών ανατολικής Αττικής κ. Χιόνη και αφού του ανέφερε ότι έχει εκκενωθεί το Λύρειο Ίδρυμα και το Κέντρο Υγείας Ραφήνας ρώτησε εάν θέλει άλλη συνδρομή από την περιφέρεια και εκείνος απάντησε «τι να σου πω, η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη», χωρίς οποιαδήποτε άλλη διευκρίνηση.

Βασικά σημεία πορίσματος

1. Στην έκτακτη συνεδρίαση του κεντρικού συντονιστικού οργάνου πολιτικής προστασίας (ΚΣΟΠΠ) στις 23/7/2018 που με καθυστέρηση συγκλήθηκε στις 20:00 και συνεδρίασε στις 21:30 εκδόθηκαν γενικές κατευθύνσεις, χωρίς να αναφερθούν οι συγκεκριμένες ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν, οι απαιτούμενες δράσεις που έπρεπε να αναληφθούν, αλλά και οι φορείς που θα τις αναλάμβαναν.

2. Ο συντονισμός της διάθεσης του απαραίτητου μηχανισμού και μέσων αποτελούσε αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και του ΚΣΟΠΠ, καθώς για την κατάσβεση της πυρκαγιάς δεν αρκούσαν το δυναμικό και τα μέσα της εν λόγω Περιφερειακής Ενότητας Βόρειου Τομέα, ενώ η φωτιά με βάση τις διατάξεις του νόμου φαίνεται να είχε προσλάβει χαρακτηριστικά της περιφερειακής καταστροφής μεγάλης έντασης.

3.Ο Γ.Γ Πολιτικής Προστασίας με εξουσιοδότησή του την επόμενη ημέρα 24/7 ώρα 11:58 προς την Περιφερειάρχη για την απόφαση κήρυξης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης προσέδωσε στην εν λόγω καταστροφή χαρακτήρα «τοπικής, μικρής έντασης».

4.Για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς δεν συγκλήθηκε το συμβούλιο διαχείρισης κρίσεων, το οποίο συγκαλείται από τον Αρχηγό του Π.Σ για την παροχή κατευθύνσεων και την επιχειρησιακή τακτική των πυροσβεστικών υπηρεσιών.

5.Για την οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών δεν υποβλήθηκε σχετική εισήγηση καθώς το Π.Σ στο συμπληρωματικό απαντητικό του έγγραφο ανέφερε ότι δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστεί διοικητικό έγγραφο που να αποδεικνύει ότι υπήρξε εισήγηση για το μέτρο της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών. Η εισήγηση υποβάλλεται από τον εκάστοτε επί τόπου επικεφαλής αξιωματικό του Π.Σ, ο οποίος ενεργεί σε τοπικό επίπεδο ως συντονιστής του πυροσβεστικού έργου.

6.Στην αποκεντρωμένη διοίκηση Αττικής αποδίδεται καθυστερημένος σχεδιασμός για τα μέτρα πρόληψης. Εγκρίθηκε στις 25/7, ενώ θα έπρεπε να έχει εγκριθεί την 1η Μαΐου, πριν την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου.

7. Έλλειψη επικοινωνίας και συντονισμού των αρμοδίων φορέων της πολιτικής προστασίας.

8. Η περιφέρεια δεν διέθετε εξειδικευμένα στελέχη Πολιτικής Προστασίας.

9. Η περιφέρεια απέστειλε με καθυστέρηση το σχέδιο για την αντιμετώπιση κινδύνων από πυρκαγιές (20/7).

10.Η περιφέρεια δεν εξέτασε τη λήψη ή μη της απόφασης για την υλοποίηση του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών καθώς δεν υπήρξε σχετική εισήγηση από τον Αξιωματικό της Π.Υ που συντόνιζε το έργο κατάσβεσης.

ΔΗΜΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ και ΔΗΜΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ-ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ

1. Δεν προέβη στις απαιτούμενες ενέργειες πρόληψης, όπως π.χ, καθαρισμός οικοπέδων από ξερά χόρτα, εγκατάσταση υδροστομίων.

2. Το τμήμα περιβάλλοντος πολιτικής προστασίας και συντήρησης πρασίνου μετά την εκδήλωση του συμβάντος δεν βρισκόταν σε επικοινωνία με τη διεύθυνση πολιτικής προστασίας.

3. Οι αρμόδιοι πειθαρχικοί προϊστάμενοι να μεριμνήσουν για τη διερεύνηση τυχόν πειθαρχικών ευθυνών.

Τι είπε ο Χαρδαλιάς στην κατάθεση του

Ο σημερινός υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς στην κατάθεση του στις 23 Δεκεμβρίου 2019, ανέφερε: «Όταν έχουμε επικινδυνότητα 4ου βαθμού, μεριμνώ, φροντίζω όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στα ζητήματα πολιτικής προστασίας να είναι στο βαθμό ετοιμότητας ανάλογα με την κατάσταση και το δίχτυ συναγερμού του χάρτη. Μιλάω με το ΚΕΠΠ να είμαι σίγουρος ότι είναι σωστά στελεχωμένο και να έχει δηλαδή όλο το προσωπικό που χρειάζεται όταν ο δείκτης είναι στο 4. Τον Ιούλιο του 2018 γνωρίζω ότι δεν υπήρχε γενικό σχέδιο επικυρωμένο. Υπήρχε το σχέδιο του Ιουνίου 2013 Γ'έκδοση.

Σχετικά με το ζήτημα της εκκένωσης σχολίασε: «Προσωπικά δεν περιμένω κανέναν δήμαρχο και κανέναν αντιπεριφερειάρχη. Όντας πάνω από το σύστημα βλέπω τις πιο κοντινές περιοχές που είναι κατοικημένες, ζητώ πληροφορίες για την κατάσταση του ανέμου και τη φορά του και προχωρώ εφόσον είναι κοντά ή ο άνεμος τρέχει, δίνω εντολή προληπτικής απομάκρυνσης. Μιλάω επί τόπου με τον δήμαρχο της περιοχής ή τον εξουσιοδοτημένο, μιλάω με τον αρμόδιο της περιφέρειας και τους δύο επικεφαλής της αστυνομίας και της πυροσβεστικής και ζητώ να συνδράμουν στο ζήτημα της απομάκρυνσης. Όσον αφορά την πυρκαγιά στο Μάτι θα έπρεπε να είχε δοθεί άμεσα εντολή απομάκρυνσης παρά ταύτα νομίζω δεν είχαν εξασφαλιστεί οι αναγκαίοι όροι για την ασφάλεια απομάκρυνσης. Εκτιμώ ότι δύο ήταν από τους βασικούς παράγοντες που δεν επέτρεπαν τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την απομάκρυνση. Ο πρώτος ήταν η μη στεγανοποίηση της Λεωφόρου Μαραθώνος με αναστροφή, δηλαδή κλείνεις από μπροστά και τους γυρίζεις πίσω. Δεν τους επιτρέπεις να μπουν μέσα στον οικιστικό ιστό. Και ο δεύτερος είναι ότι δεν αφήνεις τα φέρρυ μποτ στην περιοχή που κινδυνεύει να αδειάσουν από τη φορά της φωτιάς. Νομίζω ότι αυτά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη δυσκολία του κόσμου να απομακρυνθεί.».

Κατάθεση Πατούλη

«Θεωρώ ότι θα έπρεπε από τη στιγμή που υπήρχε μια μεγάλη πυρκαγιά στα όρια της Αττικής όπως ήταν ευτυχώς χωρίς ανθρώπινες απώλειες λόγω της έγκαιρης απομάκρυνσης των κατοίκων στην Κινέττα, το ΣΟΠΠ να ήταν πλέον σε απόλυτη εγρήγορση-σύγκληση, δηλαδή πλέον από την απόλυτη ετοιμότητα περνάμε στην μόνιμη σύγκληση, η οποία ενδεχομένως και σε συνεργασία με την γενική γραμματεία πολιτικής προστασίας έπρεπε α γίνει άμεσα ήτοι από το χρόνο έναρξης της πυρκαγιάς στα Γεράνια Όρη. Πιστεύω ότι εγώ αν τότε ήμουν στη θέση της τότε Περιφερειάρχη και ήμουν εντός της Αττικής θα ήμουν παρών στο ΣΟΠΠ παρά το γεγονός ότι την ευθύνη θα την είχε η εντεταλμένη περιφερειακή σύμβουλος και για τον επιπλέον λόγο που αφορά το ηθικό κομμάτι της υπόθεσης», τόνισε από την πλευρά του ο νυν Περιφερειάρχης Γιώργος Πατούλης.