Απόφαση ΟΗΕ: Ελπίδες για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα

Μια απόφαση έλαβε η Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, για την «επιστροφή ή απόδοση πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης»! Αυτή η απόφαση του ΟΗΕ φαίνεται ότι ανοίγει τον δρόμο για να επιστραφούν πολλές αρχαιότητες στις χώρες προελευσή τους. Κάτι που σημαίνει ότι είναι αρκετά πιθανό να επιστραφούν και τα μάρμαρα του Παρθενώνα, που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. 

Την απόφαση ψήφισε ομόφωνα η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 13 Δεκεμβρίου, ύστερα από πρωτοβουλία της Ελλάδας. 

Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ

Το υπουργείο Εξωτερικών, με ανακοίνωσή του, τοποθετήθηκε για το ιστορικό ψήφισμα, αναφέροντας τα εξής: «H Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ υιοθέτησε ομόφωνα, στις 13 Δεκεμβρίου 2018, κατόπιν ελληνικής πρωτοβουλίας, την απόφαση περί "επιστροφής ή απόδοσης πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης". Η εν λόγω απόφαση, η οποία παραπέμπει και στην επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα, έτυχε ευρύτατης αποδοχής από όλες τις γεωγραφικές ομάδες των κρατών, 105 εκ των οποίων την συγκηδεμόνευσαν.

Ειδικότερα, η απόφαση εστιάζει στην υποχρέωση των κρατών να καταπολεμήσουν την παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών τόσο σε καιρό ειρήνης όσο και σε καιρό πολέμου, δεδομένων και των πρόσφατων συρράξεων στη Μέση Ανατολή που είχαν ως παράπλευρη συνέπεια την καταστροφή, λεηλασία, κλοπή, αλλά και παράνομη εμπορία πολιτιστικών αγαθών, κυρίως μέσω του διαδικτύου. Η Απόφαση καταδικάζει τις ανωτέρω παράνομου εμπορίου πολιτιστικών αγαθών με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και καλεί τα κράτη να προστατεύσουν την πολιτιστική κληρονομιά, όχι μόνον λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα προστασίας της, αλλά και επιστρέφοντας κλεμμένα ή παρανόμως διακινηθέντα πολιτιστικά αγαθά στις χώρες προέλευσης.

Πρόκειται για σημαντική πρωτοβουλία της Ελλάδας, η οποία ηγήθηκε και των σχετικών διαπραγματεύσεων. Η συγκεκριμένη απόφαση υιοθετείται αδιαλείπτως από τη γενική συνέλευση ανά τριετία, με τη χώρα μας να υποβάλει παγίως το σχετικό ψήφισμα, στην κατεύθυνση προάσπισης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς».

Πώς έφυγαν τα Μάρμαρα από την Ελλάδα

Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα αποτελούν μια συλλογή γλυπτών που προέρχονται από την Ακρόπολη των Αθηνών. Αφαιρέθηκαν από τον Τόμας Μπρους, 7ο κόμη του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία από το 1799 μέχρι το 1803 και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806.

Ο κόμης, εκμεταλλευόμενος την τουρκική κατοχή στην Ελλάδα, πέτυχε την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα. Με πρόφαση τη μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Λέγεται, πάντως, ότι υπήρξε κάποιο φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο προς τον Ελγιν με το ακριβές πνεύμα της άδειας του, όμως, να αμφισβητείται.

Τα Μάρμαρα το 1816 πήγαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου και από το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για τον συγκεκριμένο σκοπό.

Ποια είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα

Τα Μάρμαρα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο περιλαμβάνουν ορισμένα από τα γλυπτά των αετωμάτων, των μετοπών, που απεικονίζουν μάχες μεταξύ των Λαπίθων και των Κενταύρων, αλλά και της ζωφόρου του Παρθενώνα που κοσμούσε το ανώτερο τμήμα των τοίχων του σηκού του ναού σε όλο τους το μήκος.

Ουσιαστικά, αποτελούν περισσότερο του μισού από τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα που έχει διασωθεί. 

Αξίζει να τονιστεί ότι η εκστρατεία για την επιστροφή των Μαρμάρων στη χώρα μας ξεκίνησε από την Μελίνα Μερκούρη. Το 1982, όταν και ξεκίνησε η εκστρατεία, η ίδια είχε πει την εξής φράση: «ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ».