Ελλάδα | 23.12.2018 22:11

Θέμης Μαρίνος: Πέθανε o τελευταίος σαμποτέρ του Γοργοπόταμου (vid)

Σπύρος Σεραφείμ

Ο Θέμης Μαρίνος ήταν 101 ετών. Ήταν μέλος της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής κατά τη διάρκεια της Κατοχής και συγγραφέας ιστορικών βιβλίων για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα. Και αυτή είναι η ιστορία του… 

Υπήρξε οικονομολόγος και, βέβαια, μέλος της  Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής (BLO) κατά τη διάρκεια της Κατοχής και συγγραφέας ιστορικών βιβλίων για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα.
Σε ένα από τα βιβλία του είχε γράψει για τον Γοργοπόταμο: «Πρόκειται για το πρώτο μεγάλο σαμποτάζ σε όλη την υπό κατοχή Ευρώπη. Είχε επίδραση τόσο στους Έλληνες αμάχους, όσο και σε όλους τους Ευρωπαίους. Κατά τη γνώμη μου, η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, είναι μια από τις σημαντικότερες πράξεις στην ελληνική ιστορία, η οποία όμως μελλοντικά δεν αξιοποιήθηκε καταλλήλως».

Και όντως, έτσι ήταν: η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου καθυστέρησε για αρκετές εβδομάδες τον ανεφοδιασμό των Γερμανών, τη βασική γραμμή Θεσσαλονίκης-Πειραιά, που μάχονταν στην Αφρική -για, τουλάχιστον, έναν πολύτιμο μήνα- έδωσε το έναυσμα να φουντώσει το αντάρτικο στα βουνά της Ρούμελης, ανύψωσε το ηθικό των Ελλήνων και καταξίωσε τον ένοπλο αγώνα κατά των ναζί στη συνείδηση των συμμάχων.

Στο βιβλίο του «Αποστολή Harling - 1942 (Η Επιχείρηση του Γοργοπόταμου)», εκδόσεις «Παπαζήση», γράφει αναλυτικά για την επιχείρηση, γνωστή με την ονομασία «Χάρλινγκ», αναφέρεται αναλυτικά στους Βρετανούς που έλαβαν μέρος, στη σχέση του με το Συμμαχικό Στρατηγείο και την εκπαίδευσή του στη Μέση Ανατολή. Περιγράφει τη συμμετοχή του στην αποστολή της ανατίναξης, τις επαφές της βρετανικής αποστολής με τους Ελληνες πράκτορες των Βρετανών στην Ελλάδα, τις προσπάθειες για συνεννόηση με τις ομάδες των ανταρτών της Στερεάς Ελλάδας και τη σύμπραξη των αντιστασιακών οργανώσεων του ΕΛ.ΑΣ και του ΕΔΕΣ. Παράλληλα, εξιστορεί λεπτομερώς τον σχεδιασμό και τις οργανωτικές ενέργειες μέχρι τη στιγμή της εκτέλεσης της επιχείρησης.

«Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα στέλνει περήφανο χαιρετισμό / νέας ανάστασης χτυπάει καμπάνα / μηνάν τα όπλα μας τον λυτρωμό»

Ποιος ήταν ο Θέμης (Θεμιστοκλής) Μαρίνος

Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, το 1917. Το 1940-41 πολέμησε στο ΕλληνοΑλβανικό Μέτωπο και στη Μάχη της Κρήτης ως έφεδρος αξιωματικός. Συνελήφθη από τον γερμανικό στρατό και, αφού δραπέτευσε, συνεργάστηκε με την Αντίσταση στον νομό Ρεθύμνης, διέφυγε αργότερα στην Αίγυπτο με υποβρύχιο και κατατάχτηκε στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία. Αποσπάστηκε από τον Πρίγκιπα Πέτρο στο βρετανικό Κέντρο Ειδικής Εκπαιδεύσεως στην Παλαιστίνη, όπου και εκπαιδεύτηκε. Τον Σεπτέμβριο του 1942, ως μέλος της βρετανικής ομάδος αλεξιπτωτιστών, προσγειώθηκε μαζί με άλλους Βρετανούς αξιωματικούς στην Ελλάδα και ανατίναξαν τη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου. Παρέμεινε στην Ελλάδα ως σύνδεσμος του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.

Τον Ιούλιο του 1943, με την απόβαση των συμμάχων στη Σικελία, κατεύθυνε τις επιχειρήσεις παραπλανήσεως και δολιοφθοράς κατά του Άξονα στην Αιτωλοακαρνανία, παίρνοντας μέρος στις ανατινάξεις των γεφυρών από το Μακρυνόρος ως την Άρτα και συγκεκριμένα τις Αννίνου, Κομποτίου, Αγ. Νικολάου και Ζούτου. Τον Ιανουάριο 1944, επέστρεψε στην Αίγυπτο και από εκεί στα Επτάνησα για να αναλάβει νέα αποστολή με διαταγή του Γενικού Στρατηγείου στα νησιά του Ιονίου, όπου οργάνωσε και διοίκησε το μυστικό δίκτυο πληροφοριών και δολιοφθορών μέχρι τον Νοέμβριο του 1944.

(Μέλη της Βρετανικής Συμμαχικής Αποστολής. Από δεξιά προς αριστερά: Κ. Γουντχάουζ, Ρ. Σέπαρντ, Θ. Μαρίνος, Τ. Στήβενς, Τ. Μπαρνς, Α. Εντμοντς (φωτογραφία από «Ελληνικά Χρονικά»)

Το 1945 – 1949 χρημάτισε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διεθνή Επιτροπή Ελέγχου Βουλγαρίας και σύνδεσμος της ελληνικής κυβέρνησης στη Βαλκανική Επιτροπή Παρατηρητών του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. Eργάστηκε ως οικονομικός σύμβουλος στο υπουργείο Συντονισμού, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής των ΣΕΚ (ΟΣΕ), Γενικός Διευθυντής Οικονομικού της ΔΕΗ, σύμβουλος της ΕΤΕΒΑ και πρόεδρος της Τραπέζης Επενδύσεων, ενώ υπήρξε μέλος Διοικητικών Συμβουλίων (ΛΙΠΤΟΛ, ΚΕΠΕ, ΙΟΒΕ, ΣΕΒ, κ.λπ.).

Στο εξωτερικό εργάστηκε ως εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών σε αναπτυξιακά προγράμματα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ στο Ιράν, της Διεθνούς Τραπέζης στην Αιθιοπία και του Γραφείου Δοξιάδη (Γκάνα, Λιβύη).

(Ο λοχαγός Ι. Inder και ο Θέμης Μαρίνος, μέλη της ομάδας "Harling". 1942. Δωρεά Rosalind Stephens (Ιστορικά Αρχεία 1000/10) πηγή benaki.gr)

Του απενεμήθη ο βαθμός του Βρετανού λοχαγού και στη συνέχεια ταγματάρχη. Έλαβε πολλές πολεμικές διακρίσεις, ελληνικά και ξένα παράσημα.

(Ο Θέμης Μαρίνος κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του)

Τον Θέμη Μαρίνο θα τον θυμόμαστε για πάντα ως ήρωα του πολέμου, με μεγάλη προσφορά στην πατρίδα. Ταυτόχρονα, ήταν από τους τελευταίους μιας σπουδαίας γενιάς.
Η Ελλάδα και η Εθνική Αντίσταση του χρωστούν πολλά...

ανατίναξηΘέμης Μαρίνοςγέφυρα Γοργοποτάμου