Κακοκαιρία Ιανός: Τα έντονα φαινόμενα με τα δύο πρόσωπα

Ο Ρώσος συγγραφέας Άντον Τσέχωφ είχε γράψει «ας μάθουμε να δεχόμαστε ότι έρχεται καιρός που τα δέντρα είναι γυμνά και να προσδοκούμε την εποχή που θα δρέψουμε τους καρπούς». Κι αν δεν το μάθουμε ας το συνηθίσουμε, αφού το καλοκαίρι έφυγε, η εποχή άλλαξε και, σύμφωνα με τις προγνώσεις, και ο καιρός αλλάζει: η πρώτη κακοκαιρία του φετινού φθινοπώρου θα επηρεάσει τη χώρα μας από την Πέμπτη και έχει ένα όνομα ταιριαστό με τις συγκεκριμένες καιρικές συνθήκες, αλλά και έντονα φαινόμενα που θα φέρει: Ιανός.

Η κακοκαιρία, όπως και όλες οι υπόλοιπες, έχει «βαπτισθεί» από το ΕΑΑ-meteo, και θα φέρει έντονες βροχοπτώσεις, ιδιαίτερα στο Ιόνιο και στα νότια ηπειρωτικά τμήματα της χώρας, καταιγίδες κατά τόπους και πολύ θυελλώδεις ανέμους, ιδιαίτερα σε θαλάσσια τμήματα, όπου ενδέχεται να φτάσουν σε επίπεδα θύελλας. Οι επιστήμονες του Αστεροσκοπείου επισημαίνουν ότι λόγω της αβεβαιότητας που παρουσιάζουν οι προγνώσεις κατά τις μεταβατικές εποχές και λόγω της παρούσας θέσης της ατμοσφαιρικής διαταραχής, καθώς βρίσκεται πάνω από θάλασσα, δεν είναι ακόμα σαφής η τροχιά που θα ακολουθήσει η κακοκαιρία πάνω από τη χώρα μας. Ως Ιανός, με λίγα λόγια, σέβεται τη βαριά ιστορία που κουβαλά στο όνομά του.

Ο Ιανός (Λατινικά: Ianus) είναι ένας από τους παλαιότερους θεούς των Ρωμαίων, θεός όλων των ενάρξεων και των μεταβάσεων. Απεικονιζόταν -συνήθως- σε σημεία διαβάσεων, όπως είναι οι θύρες, οι πύλες και οι γέφυρες. Κατά τη διάρκεια των θυσιών το πρώτο μέρος της προσφοράς αφιερωνόταν πάντα στον Ιανό και κατονομαζόταν πρώτος σε κάθε κατάλογο θεοτήτων. Επίσης, η πρώτη ημέρα του έτους, η έναρξη της νέας χρονιάς και ο Ιανουάριος ήταν αφιερωμένος σε αυτή τη θεότητα, υποδεικνύοντας παράλληλα και τη σημασία της για τον ημερολογιακό λατρευτικό κύκλο των Ρωμαίων.

Ο Ιανός απεικονιζόταν συχνά με δύο πρόσωπα και αποκαλείτο Janus bifrons – δηλαδή, διπρόσωπος Ιανός και ήταν αφιερωμένοι σε εκείνον αρκετοί ναοί στη Ρώμη. Στον ρόλο του ως Φύλακα των Εισόδων και των Εξόδων, κρύβεται ίσως το θεμέλιο της πεποίθησης ότι ο συγκεκριμένος θεός αντιπροσώπευε τις ενάρξεις. Αλλά και τις δύο διαφορετικές πράξεις -όχι της διπροσωπίας, όπως μπορεί να περιγράφεται σήμερα- αλλά των δύο διαφορετικών συμπεριφορών απέναντι σε ίδιες καταστάσεις.   

Όλα αυτά, βέβαια, ανήκουν σε άλλες εποχές, εκείνες κατά τις οποίες ο κόσμος μπορούσε να θεοποιήσει τα πάντα γύρω του ή να αισθανθεί δέος μπροστά στα φυσικά φαινόμενα που εμφανίζονταν μπροστά του απροειδοποίητα, αφού δεν υπήρχαν τότε οι προγνώσεις καιρού.

Από τότε τα χρόνια πέρασαν, ο πλανήτης εξελίχθηκε και, πλέον, τα μετεωρολογικά μοντέλα μπορούν να δουν τη γένεση μιας κακοκαιρίας και να δοθούν οι απαραίτητες προειδοποιήσεις στους πολίτες.  

Ετσι, τώρα, ξέρουμε τι θα φέρει μαζί του ο επερχόμενος μεσογειακός κυκλώνας, η κακοκαιρία που ονομάστηκε Ιανός. Αυτό που ξεχνάμε, τις περισσότερες φορές, είναι αυτό που είχε γράψει και πάλι ο Τσέχωφ, όπως στο ξεκίνημα αυτού του κειμένου: «Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι, όταν είναι ευτυχισμένοι».