28η Οκτωβρίου: Εθνική επέτειος χωρίς παρέλαση - Τα ευτράπελα που έγραψαν ιστορία

Άλλη μια εθνική εορτή δίχως παρέλαση. Μετά την 25η Μαρτίου του 2019 και η 28η Οκτωβρίου γιορτάζεται φέτος… «κεκλεισμένων των θυρών» και περιορίζεται εντός σχολικών αιθουσών. Λίγο Βέμπο και «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά…», λίγο «Κοροΐδο Μουσολίνι» και, μετά την παρέλαση, μια ταβέρνα με προβατίνα στη σχάρα και λουκάνικο...  Και 80 χρόνια μετά το 1940, μόνο Ιστορία και μνήμες από τις σχολικές γιορτές: «Της πατρίδος μου η σημαία έχει χρώμα γαλανό» και τα λοιπά και τα λοιπά…

Κι οι παρελάσεις; Ο κορονοϊός πέτυχε ό,τι δεν κατάφεραν τόσα χρόνια οι «αρνητές» των παρελάσεων που φώναζαν για «Μεταξικά κατάλοιπα» και «μιλιταριστικoύς θεσμούς», για «αντιπαιδαγωγικές, αναχρονιστικές και άκρως συντηρητικές μεθόδους». Κι εδώ, να διορθώσουμε ένα σοβαρό λάθος: Οι παρελάσεις δεν ήταν ιδέα του Ιωάννη Μεταξά, που είχε μιμηθεί τον Αδόλφο Χίτλερ. Στην Ελλάδα, παρελάσεις με τη συμμετοχή μαθητών πραγματοποιούνται σποραδικά από τα τέλη του 19ου αιώνα ως μέρος των εκδηλώσεων για τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου. Από ρεπορτάζ της εφημερίδας «Εμπρός» της 26η Μαρτίου 1899 μαθαίνουμε ότι «…κατά την "εθνική εορτή" όλοι οι μεγάλοι δρόμοι της Αθήνας ήταν σημαιοστολισμένοι, ενώ στρατιωτικά σώματα μετά τη δοξολογία πραγματοποίησαν παρέλαση στην οδό Σταδίου, με τη μουσική επικεφαλής». Κατά τον αρθρογράφο «ιδιαιτέραν αίσθησιν έκαμεν η πρώτην φοράν εφέτος γενομένη παρέλασις των μαθητών των νομαρχιακών σχολείων Αττικής». Άρα ούτε Μεταξάς, ούτε Χίτλερ, ούτε ακραία δικτατορικά φαινόμενα…

Οι μαθητικές παρελάσεις έφτασαν μέχρι τις μέρες μας άλλοτε με σεβασμό στην επέτειο που τιμούσαν, άλλοτε σαν να γινόταν αγγαρεία και πολύ, μα πολύ συχνά τελευταία, με γκρίνια και ευτράπελα που περιφρονούν μνήμες και εθνικές εορτές.

Η αρχή γινόταν από μέρες πριν, όταν τα σχολεία αποφάσιζαν για τον σημαιοφόρο. Και τότε πια η παρέλαση γινόταν πόλεμος… Γιατί σημαιοφόρος ο Αλβανός ή ο Νιγηριανός; Γιατί τη σημαία στον όχι άριστο μαθητή, που την κέρδισε με κλήρωση και έτσι για να έχουμε να λέμε μέχρι την συνήθως μουντή και βροχερή μέρα που η μαθητιώσα νεολαία θα έβγαινε στους δρόμους με παράστημα και χάρη.

«Ψοφάμε» για παρέλαση, αλλά τι γιορτάζουμε;

Και το βράδυ της ίδια μέρας, πάνω στη χώνεψη του τζατζικιού και της τυροκαυτερής οι ειδήσεις μάς έβαζαν στο κλίμα της εθνικής επετείου με εικόνες που προκαλούσαν γέλιο, πολλές φορές οργή και άλλες πάλι αγανάκτηση και δυσφορία. Γιατί ως λαός «ψοφάμε για παρέλαση», αλλά 200 χρόνια μακριά από την επανάσταση του ’21 και 80 χρόνια από το Αλβανικό Έπος, ουδείς θυμάται τι γιορτάζουμε, ουδείς, πλην ελαχίστων, τιμά τη μνήμη της επετείου και ελάχιστοι πλέον μνημονεύουν όπως θα άρμοζε εκείνους που φόρεσαν ό,τι βρήκαν πρόχειρο και δεν βγήκαν για παρέλαση και μετά για κανένα καφεδάκι, αλλά τράβηξαν κατάντικρυ στο θάνατο, τραγουδώντας… Ας ανατρέξουμε λοιπόν σε μερικά από τα ευτράπελα στιγμιότυπα στις παρελάσεις των τελευταίων χρόνων πριν ο κορονοϊός σημάνει: (οριστικά;) «τους ζυγούς λύσατε»…

Διαβάζουμε σε ρεπορτάζ: «Κατά τη διάρκεια της παρέλασης ένας άνδρας και μία γυναίκα, ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, κρατώντας σημαίες με τον ήλιο της Βεργίνας, βρέθηκαν ξαφνικά ανάμεσα στα σχολεία, σταματώντας μπροστά από την εξέδρα των επισήμων και φωνάζοντας συνθήματα. Τους δύο "εισβολείς" απομάκρυναν αστυνομικοί».  

Μικρό το κακό… Και συνεχίζουμε: «Από τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου, δε θα μπορούσαν όπως κάθε χρόνο να λείπουν τα ευτράπελα. Έτσι, για ακόμη μια φορά η εμφάνιση της γνωστής κυρίας Ελένης Λουκά στην μαθητική παρέλαση, στο κέντρο έγινε αισθητή καθώς από νωρίς είχε αρχίσει να φωνάζει συνθήματα για την Ελλάδα… Επίσης: «Μια άτυχη στιγμή είχε ένας απ’ τους Εύζωνες που συμμετείχαν στη στρατιωτική παρέλαση της Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο των εορτασμών της 28ης Οκτωβρίου. Ο τσολιάς γλίστρησε κατά τον βηματισμό του επάνω στην κίτρινη διαχωριστική γραμμή καθώς τα καρφιά του τσαρουχιού και του υλικού βαφής της λωρίδας απεδείχθη… μοιραίος συνδυασμός».

Και τα πιο σοβαρά: «Δεν έλειψαν και αυτή τη φορά οι εκφράσεις διαμαρτυρίας. Τέσσερις μαθήτριες παρήλασαν κρατώντας τα παπούτσια στο χέρι τους, ενώ πολλοί ήταν οι μαθητές που όταν πέρασαν μπροστά από την εξέδρα των επισήμων γύρισαν από την άλλη πλευρά το κεφάλι τους»…

Και οι διαμαρτυρίες κορυφώνονται: «Μετά το πρόσταγμα καθηγητών "κλίνατε απ' αριστερά" και την προτροπή του σημαιοφόρου, μαθητές από δύο σχολεία των Ιωαννίνων φώναξαν σε επισήμους "Είστε μ*λάκες", ενώ δεν δίστασαν να τους μουντζώσουν»!

Θέλετε κι άλλα; Προχωράμε με βήμα… στρατιωτικό: «Μετά τη μούντζα μαθητή από τη Λάρισα στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, αλλά και τις γενικότερες αποδοκιμασίες κατά πολιτικών που είναι πλέον της… μόδας σε παρελάσεις, άλλη μία ομάδα μαθητών κατόπιν προτροπής τόσο των καθηγητών τους, όσο και του σημαιοφόρου, αποφάσισαν να ρίξουν στους επισήμους ένα μεγαλοπρεπές ομαδικό φάσκελο»…

Και τα φάσκελα συνεχίζουν να πέφτουν βροχή: «56χρονος συνελήφθη στο Αγρίνιο για τις χειρονομίες που έκανε προς τους επίσημους που παρακολουθούσαν την παρέλαση. Ο 56χρονος άνδρας κινήθηκε προς την εξέδρα των επισήμων ανάμεσα στους οποίους ήταν οι βουλευτές Κώστας Καραγκούνης και Νίκη Φούντα και μοίρασε... παράσημα της ανοιχτής παλάμης».

Κι η μπόρα δυναμώνει: «Κατά την διάρκεια της παρέλασης, ένας μαθητής γυμνασίου, όταν περνούσε μαζί με το τμήμα του μπροστά από τους επισήμους, ύψωσε το χέρι του, και τους μούτζωσε. Επίσης τουλάχιστον δυο περιπτώσεις μαθητών στην Πάτρα που συμμετείχαν στην παρέλαση καταγράφηκαν από τον φωτογραφικό φακό να στρέφουν την ανοιχτή παλάμη τους στην εξέδρα των επισήμων, δείχνοντας με τον τρόπο αυτό τα αισθήματα αγανάκτησης που έχουν κυριεύσει τους νέους».

Παρέλαση σε στυλ Monty Python

Και οι νέοι εκτός από παράσημα της ανοιχτής παλάμης έχουν και τον δικό τους βηματισμό στα χρόνια της κρίσης και της αμφισβήτησης: «Πολλές ήταν οι αντιδράσεις που προκάλεσε η απόφαση 10 κοριτσιών να κάνουν παρέλαση για την εθνική επέτειο από την 28η Οκτωβρίου σε στυλ Monty Python. Οι συγκεκριμένες δέκα μαθήτριες βγήκαν στους δρόμους της Νέας Φιλαδέλφειας και διακωμώδησαν την επέτειο του Όχι. Η κίνησή τους αυτή εξόργισε τον δήμαρχο της περιοχής, Γιάννη Βούρο, ο οποίος μίλησε για «γελοία υποκείμενα».

Κι αν τα «γελοία υποκείμενα», όπως αβασάνιστα αποκάλεσε τις μαθήτριες ο κύριος δήμαρχος ήθελαν κάτι να πουν με τον τρόπο που παρήλασαν κάποιες άλλες μαθήτριες ήθελαν κάτι να δείξουν… «Η μαθητική παρέλαση στην Αθήνα μπορεί να ολοκληρώθηκε χωρίς ευτράπελα, όμως στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν ήδη αντιδράσεις για την μαθήτρια που παρέλασε σχεδόν με το εσώρουχο»! Ενώ πιο βόρεια, την ίδια μέρα: «Μια από τις μαθήτριες της παρέλασης στην Κομοτηνή φαίνεται ότι αντιμετώπισε κάποιο πρόβλημα με τα παπούτσια της. Το αποτέλεσμα είναι να τα βγάλει και να παρελάσει ξυπόλητη, κρατώντας τα στο χέρι, παρόλα αυτά καταχειροκροτήθηκε»… Συγκινείται εύκολα αυτός ο λαός είναι η αλήθεια…

Τέλος: «Αίσθηση προκάλεσε μια γυναίκα η οποία παρά την δυνατή βροχή, έχοντας στην αγκαλιά της το παιδί της, παρέλασε μόνη της κρατώντας την ελληνική σημαία». Υπάρχει και φιλότιμο…

Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς παρελάσεις; Μέσα στην πανδημία, μέσα στην κατήφεια, θα ήταν σίγουρα μια κάποια λύσις… Υπομονή!