Ζώα συντροφιάς: Φωτιές ανάβει η μεταφορά αρμοδιοτήτων

Κατακερματισμό της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και «πάγωμα» της λειτουργίας της διαδικτυακής βάσης δεδομένων σήμανσης των ζώων συντροφιάς, καταγγέλλουν εκπρόσωποι των κτηνιάτρων, ζωοφιλικών οργανώσεων αλλά και η αντιπολίτευση με αιχμή τη συζήτηση που έχει ανοίξει εκ νέου για τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων που σχετίζονται με τα ζώα συντροφιάς από το υπουργείο Αγροτικής Αναπτυξης στο υπουργείο Εσωτερικών.

Η εν λόγω δέσμευση για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων, οι οποίες είχαν ξεκαθαριστεί από το 2011, χρονολογείται από την προεκλογική περίοδο, όταν ο σημερινός Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ανακοινώσει ότι οι αρμοδιότητες που αφορούν τα ζώα συντροφιάς θα μεταφερθούν στο υπουργείο Εσωτερικών. Από τότε έως τώρα δεν έχει αλλάξει κάτι. Ωστόσο το τελευταίο διάστημα και παρά το γεγονός ότι σε διεθνές επίπεδο με αφορμή την πανδημία του κορονοιού, οι ζωοανθρωπονόσοι έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, το θέμα επανήλθε καθώς, όπως καταγγέλλουν η Πανελλήνια Ενωση Κτηνιάτρων Δημοσίων Υπαλλήλων και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων ήδη στα υπουργεία κυκλοφορούν τα σχετικά προσχέδια νόμου με βασικό επιχείρημα ότι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα διατηρήσει τις αρμοδιότητες για τα παραγωγικά ζώα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, προτείνεται η «μεταφορά» στο υπουργείο Εσωτερικών του Τμήματος Προστασίας Ζώων Συντροφιάς και Λοιπών Ζώων της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής μαζί με τις αρμοδιότητες διαχείρισης και λειτουργίας της Διαδικτυακής Ηλεκτρονικής Βάσης σήμανσης και καταγραφής των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους, η οποία σήμερα διατηρείται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και είναι πλήρως προσβάσιμη και από την Αστυνομία ώστε να εντοπίζονται περιστατικά παράνομης διακίνησης.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι ενδεχόμενη μεταφορά τμήματος των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών θα αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοτυπία δεδομένου ότι διεθνώς οι κτηνιατρικές υπηρεσίες υπάγονται στα αντίστοιχα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκης Βορίδης, πάντως, ο οποίος προ ημερών υλοποίησε τη δέσμευσή του για τη μετατροπή σε κακούργημα της κακοποίησης και του βασανισμού των ζώων, με δηλώσεις του στο ethnos.gr επισημαίνει ότι δεν προκειται να υπάρξει κατακερματισμός της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας σε δύο υπουργεία: «Θεωρώ ότι υπάρχουν πράγματα που θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο υπουργείο Εσωτερικών, τα οποία συνδέονται με την επιτήρηση και τη λειτουργία των καταφυγίων αδεσπότων ζώων εξασφαλίζοντας αποτελεσματικότερη εποπτεία» υπογραμμίζει.

Αναφερόμενος στη μεταφορά της βάσης δεδομένων, σημείωσε ότι θα μπορούσε να πάει στο cloud του gov.gr. «Το θέμα δεν είναι που βρίσκεται, αλλά πως θα επιτευχθεί η βέλτιστη χρηστικότητά της ώστε τα στοιχεία της να είναι προσβάσιμα για να διαμορφωθούν οι κατάλληλες πολιτικές».

Την κάθετη αντίθεσή του με τη μεταφορά αρμοδιοτήτων, η οποία «στερείται κάθε λογικής και επιστημονικής τεκμηρίωσης» εξέφρασε και το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο, το οποίο σε ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα έθετε σε κίνδυνο μια σειρά από προγράμματα που αφορούν τα ζώα συντροφιάς (αντιλυσσική προστασία, καταπολέμηση ζωοανθρωπονόσων κλπ.), εφαρμόζει η Ελλάδα από το 2012 και αποτελούν αντικείμενο της κτηνιατρικής υπηρεσίας: «Οποιαδήποτε λοιπόν προσπάθεια αφαίρεσης των υπό συζήτηση αρμοδιοτήτων από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δημιουργεί άμεσους κινδύνους για την υγεία των ζώων συντροφιάς και γενικότερα τη δημόσια υγεία, καθιστά δε εξαιρετικά προβληματική έως αδύνατη τη συμμόρφωση της χώρας μας με τους σχετικούς κοινοτικούς και διεθνείς κανόνες και οδηγίες».

Πώς γίνεται η καταγραφή στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η καταγραφή των σκύλων και των γατών σε βάση δεδομένων που διαχειρίζεται η Κτηνιατρική Υπηρεσία του υπουργείου, η ιχνηλασιμότητά τους και το καθεστώς εμβολιακής κάλυψης δεσποζόμενων και αδέσποτων σκύλων και γατών επιβάλλονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων καταπολέμησης της λύσσας που εφαρμόζει η Ελλάδα από το 2012 και την ανάγκη επιτήρησής της για λόγους διασφάλισης της Δημόσιας υγείας. Εκτός από τη λύσσα παρακολουθούνται και άλλοι ζωοανθρωπονόσοι που απασχολούν σήμερα την ενιαία υγεία ανθρώπου και ζώων συντροφιάς όπως η λεπτοσπείρωση και η λεϊσμανίαση.

Τον άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία από τον επιχειρούμενο «τεμαχισμό» της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας υπογραμμίζει στο ethnos.gr και η Βασιλική Ζαφειροπούλου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Κτηνιάτρων Δ.Υ, η οποία είναι ο άνθρωπος που δημιούργησε και «τρέχει» τη βάση δεδομένων για τα ζώα συντροφιάς: «Αυτό που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι το ζήτημα της διαχείρισης των αδέσποτων αφορά και το ζήτημα των ζωοανθρωπονόσων, το οποίο είναι κρίσιμο για τη δημόσια υγεία. Η βάση δεδομένων χρησιμοποιείται και γι΄αυτό το σκοπό και ελέγχεται από την Ευρωπαική Ενωση για την παρακολούθηση και την ιχνηλασιμότητα των ζώων. Το επιχείρημα ότι η βάση και η διαχείρισή της δεν είναι κτηνιατρική υπόθεση δε στέκει. Προφανώς κάποιοι θέλουν να κρατήσουν μακριά τους κτηνιάτρους για άλλους λόγους. Αυτή τη στιγμή πρόσβαση στη βάση έχουν δήμοι, Περιφέρειες και η Αστυνομία και το τελευταίο μάλλον ενοχλεί. Θα μπορούσε να έχει και το υπουργείο Εσωτερικών χωρίς να είναι απαραίτητη η μεταφορά της, κάτι που πρακτικά θα την απενεργοποιήσει για χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι υπηρεσίες και των δύο υπουργείων θεωρούν ότι δεν πρέπει να αλλάξει κάτι».

Με την παράνομη διακίνηση ζώων συντροφιάς συνδέει το ζήτημα ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας, Βαγγέλης Παλαιοδήμος, ο οποίος τονίζει ότι σε καμία χώρα δεν εφαρμόζεται πολυδιάσπαση των κτηνιατρικών υπηρεσιών: «Διαφορετικά δεν μπορεί να εξηγηθεί η εμμονή στο θέμα αυτό που θα έχει ως συνέπεια το ξήλωμα της βάσης δεδομένων κατά τρόπο που ευνοεί την φοροδιαφυγή από το παράνομο εμπόριο ζώων, το οποίο κυνικά αντιμετωπίζεται από υψηλό κυβερνητικό επίπεδο, ωσάν τα αδέσποτα ζώα να αποτελούν  νόμιμα αντικείμενο παράνομου πλουτισμού» τονίζει. Και συμπληρώνει: «Απευθύνουμε έκκληση στον Πρωθυπουργό,  με την παρέμβαση του να αποτρέψει την επιχειρουμένη προσπάθεια διάλυσης του πλαισίου προστασίας των ζώων συντροφιάς. Απευθύνουμε έκκληση στους βουλευτές της ΝΔ ώστε να αντιδράσουν στην  προσπάθεια εξυπηρέτησης συμφερόντων και κυκλωμάτων που πλουτίζουν περισυλλέγοντας παράνομα ζώα τα οποία αποστέλλουν με αντάλλαγμα 350-450 ευρώ το κεφάλι προς «υιοθεσία» στο εξωτερικό».

Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση

Αντιδράσεις και από την αντιπολίτευση έχει προκαλέσει η φημολογία για την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τα ζώα συντροφιάς. Οι αρμόδιοι τομεάρχες του ΣΥΡΙΖΑ, Σταύρος Αραχωβίτης και Ολυμπία Τελιγιορίδου με ερώτηση που κατέθεσαν στη Βουλή με αποδέκτη τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάκη Βορίδη ζητούν να μάθουν μεταξύ άλλων εάν μεθοδεύεται η μεταφορά της κεντρικής αρμοδιότητας των ζώων συντροφιάς στο υπουργείο Εσωτερικών, πώς θα εφαρμοστούν οι κανόνες της ενιαίας υγείας προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και της ευζωίας των ζώων από το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο δεν διαθέτει ούτε την σχετική τεχνογνωσία ούτε την σχετική υποδομή και πως θα εξασφαλιστεί η πρόληψη και ο έλεγχος των ασθενειών των ζώων συντροφιάς και των ζωοανθρωπονόσων ώστε να προστατευθεί η δημόσια υγεία.

Οι δύο βουλευτές σημειώνουν ότι η προεκλογική εξαγγελία του κ. Μητσοτάκη αγνοούσε αφενός τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία των Ζώων (ΟΙΕ), της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την Υγεία των Ζώων, την εισήγηση του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου και αφετέρου την αποκλειστική αρμοδιότητα των επίσημων κτηνιάτρων για τη διενέργεια των κτηνιατρικών ελέγχων στα ζώα (συντροφιάς, παραγωγικά και άγρια).

Τονίζουν επίσης ότι «η μεταφορά της αρμοδιότητας, σε ένα εκ των πραγμάτων αναρμόδιο υπουργείο, ενέχει τον κίνδυνο η διαχείριση ζητημάτων δημόσιας υγείας και προστασίας των αδέσποτων ζώων να αφεθεί, στο βωμό επικοινωνιακών σκοπιμοτήτων λόγω πιέσεων από ΜΚΟ, στα χέρια μη ειδικών».

Ερώτηση για το ζήτημα κατέθεσε και η βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής, Νάντια Γιαννακοπούλου, στην οποία αναφέρει ότι «στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι αρμοδιότητες της υγείας και της προστασίας των ζώων συντροφιάς (αδεσπότων και δεσποζομένων) που ανήκουν στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, λειτουργούν υπό την σκέπη των υπουργείων Γεωργίας» ρωτώντας τον κ. Βορίδη εάν έχει μεταβληθεί η από το 2011 θέση του υπουργείου, σύμφωνα με την οποία «δεν υφίσταται κανένας τεχνικός ή επιστημονικός λόγος για την αφαίρεση της σχετικής αρμοδιότητας από την αρμόδια Δ/νση..»

Κακούργημα ο βασανισμός ζώων

Την ίδια στιγμή το νέο αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο για την κακοποίηση ζώων, για το οποίο είχε δεσμευτεί ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης έγινα ομόφωνα δεκτό από τη Βουλή μέσω της ψήφισης της σχετικής τροπολογίας του υπουργείου.

Ετσι, με τον νέο νόμο:

• Μετατρέπεται η ποινή για τη φόνευση ή τον βασανισμό ζώου σε κακούργημα που τιμωρείται με κάθειρξη από 5 έως 10 έτη και επιβολή χρηματικού προστίμου το ύψος του οποίου ορίζεται από 25.000 έως 50.000 ευρώ.
• Αυστηροποιείται η ποινή για όσους κακοποιούν ζώα και οι παραβάτες τιμωρούνται εφεξής με κάθειρξη ενός τουλάχιστον έτους και επιβολή χρηματικού προστίμου το ύψος του οποίου ορίζεται από 3.600 έως 18.000 ευρώ.
• Δίνεται η δυνατότητα στον αρμόδιο Εισαγγελέα να αφαιρέσει οριστικά το ζώο συντροφιάς ή άλλο ζώο άλλης κατηγορίας από την κατοχή του παραβάτη. Ο Εισαγγελέας μπορεί να απαγορεύσει την απόκτηση άλλου ζώου μελλοντικά από τον παραβάτη.
• Δίνεται η δυνατότητα στον αρμόδιο Εισαγγελέα να πραγματοποιήσει επιτόπια αυτοψία σε οποιοδήποτε καταφύγιο αδέσποτων ζώων συντροφιάς ή εκτροφείο και εφόσον διαπιστώσει ότι δεν τηρούνται οι οριζόμενες από τον νόμο προϋποθέσεις λειτουργίας, να καθορίσει τα μέτρα που οφείλει να λάβει ο ιδιοκτήτης και το χρονικό διάστημα εντός του οποίου οφείλει να συμμορφωθεί.
• Αξιοποιούνται τα έσοδα που προέρχονται από την επιβολή προστίμων αποκλειστικά για τη δημιουργία και βελτίωση των δημοτικών καταφυγίων και των δημοτικών κτηνιατρείων.

«Ο βασανισμός των ζώων δεν γίνεται ανεκτός στην ελληνική πολιτεία και κοινωνία» επεσήμανε χαρακτηριστιικά ο κ. Βορίδης.