Κατάρρευση των εσόδων του ΟΑΣΑ φέρνει ο κορονοϊός - Τι αλλάζει στα εισιτήρια

Τάξη στα οικονομικά του προσπαθεί να βάλει ο ΟΑΣΑ αναζητώντας τρόπους ενίσχυσης των εσόδων από τις πωλήσεις εισιτηρίων στο κλείσιμο μιας χρονιάς, η οποία όπως όλα δείχνουν θα είναι η χειρότερη των τελευταίων ετών εξαιτίας της πανδημίας του κορονοιού. Ταυτόχρονα ξεκινά και το έργο του υπολογισμού του λειτουργικού κόστους των λεωφορειακών γραμμών που λειτουργούν οι ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) σε αντιπαραβολή με το κόστος των γραμμών που ανατέθηκαν πρόσφατα στα ΚΤΕΛ Αττικής.

Με δύο ταυτόχρονες μελέτες, οι συμβάσεις για τις οποίες υπεγράφησαν αυτές τις ημέρες, ο ΟΑΣΑ θα διερευνήσει τα πιο δημοφιλή προιόντα κομίστρου προκειμένου ακόμα και να καταργήσει αντικαθιστώντας τα με καινούρια όσα δεν εμφανίζουν υψηλές πωλήσεις, ενώ παράλληλα σε συνεργασία με το ΕΜΠ προχωρεί στην εκτίμηση του μοναδιαίου κόστους λειτουργίας των γραμμών αστικών λεωφορείων της Ο.ΣΥ. Α.Ε. και των γραμμών ΚΤΕΛ Αττικής, «με την ανάπτυξη και εφαρμογή κατάλληλα τεκμηριωμένης μεθοδολογικής προσέγγισης, καθώς και η συγκριτική αξιολόγηση των τιμών μοναδιαίου κόστους λειτουργίας των γραμμών των δύο φορέων».

Το έργο προϋπολογισμού 5.000 ευρώ, το οποίο θα πρέπει να έχει παραδοθεί έως το τέλος Δεκεμβρίου, θα περιλαμβάνει τρεις ενότητες:

1. • Εκτίμηση μοναδιαίου κόστους λειτουργίας γραμμών Ο.ΣΥ.: Θα τεκμηριωθεί και εφαρμοστεί κατάλληλη μεθοδολογία, βασισμένη στα πλέον πρόσφατα έγκυρα στοιχεία των Ο.Α.Σ.Α. και Ο.ΣΥ., με στόχο την εκτίμηση του μοναδιαίου κόστους λειτουργίας γραμμών της Ο.ΣΥ. Α.Ε.
2. • Εκτίμηση μοναδιαίου κόστους λειτουργίας γραμμών ΚΤΕΛ Αττικής Α.Ε.: Θα τεκμηριωθεί και εφαρμοστεί κατάλληλη μεθοδολογία, βασισμένη στα πλέον πρόσφατα έγκυρα στοιχεία της ΚΤΕΛ Ν.Αττικής Α.Ε..
3. • Συγκριτική Αξιολόγηση και Συμπεράσματα: Θα πραγματοποιηθεί συγκριτική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των δύο μεθοδολογιών και θα εξαχθούν τα συμπεράσματα του έργου.

Από το εν λόγω έργο θα προκύψει και η βασιμότητα ή όχι της εκτίμησης που έχει ήδη εκφραστεί και θέλει το κόστος των γραμμών που ανατέθηκαν στα ΚΤΕΛ να ειναι περίπου το μισό από αυτό των γραμμών της ΟΣΥ και συγκεκριμένα 1,41 ευρώ ανά χιλιόμετρο, (χωρίς τον υπολογισμό του ΦΠΑ, της προμήθειας 4% επί των εισιτηρίων που θα πωλούνται εντός των οχημάτων και των 300.000 ευρώ για τα κενά οχηματοχιλιόμετρα) έναντι των 3 ευρώ ανά χιλιόμετρο της ΟΣΥ).

Ενίσχυση των εσόδων από τις πωλήσεις κομίστρου

Αντικείμενο της δεύτερης σύμβασης προϋπολογισμού 19.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, είναι η εκπόνηση εκ μέρους του αναδόχου μελέτης με αντικείμενο την ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης των πωλήσεων στο δίκτυο λιανικής, ο προσδιορισμός προτάσεων ενίσχυσης των εσόδων από πωλήσεις του δικτύου λιανικής πώλησης και η διαμόρφωση πρότασης πολιτικής πρακτόρευσης.

Στόχος είναι μεταξύ άλλων η δημιουργία νέων σημείων πώλησης, τα οποία θα προκύψουν μεταξύ άλλων και από την ανάλυση της κίνησης των επιβατών και από τις στάσεις που εμφανίζουν υψηλή επιβατική κίνηση.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο της μελέτης θα γίνει:

• Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, δηλαδή του όγκου και της αξίας των πωλήσεων του δικτύου περιπτέρων και των λοιπών συνεργαζόμενων σημείων πώλησης προϊόντων κομίστρου, του βαθμού συμμετοχής τους στο σύνολο των πωλήσεων σε επίπεδο Ομίλου και της διάρθρωσης των εσόδων από πωλήσεις του δικτύου περιπτέρων και λοιπών συνεργαζόμενων σημείων πώλησης ανά διαθέσιμο προϊόν.
• Ανάλυση κίνησης επιβατών ανά στάση/περιοχή/ώρα για την εύρεση των κομβικών σημείων δημιουργίας/συνεργασίας σημείων πώλησης.
• Ανάλυση ανά ηλικία χρηστών, περιοχή κίνησης και προτιμώμενα προϊόντα στο OnLine σύστημα αγορά προϊόντων κομίστρου.
• Ανάλυση της γεωγραφικής κατανομής των πωλήσεων (όγκος, αξία) και της απόστασης μεταξύ υφιστάμενων σημείων πώλησης και στάσεων ΟΑΣΑ (ειδικά για τα κομβικά σημεία).
• Ανάλυση του όγκου και της αξίας πωλήσεων ανά προϊόν, της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των διαφορετικών καναλιών πώλησης προϊόντων κομίστρου, της οργάνωσης της λειτουργίας της πώλησης.

Η μελέτη θα προσδιορίσει προτάσεις για την ενίσχυση των εσόδων από πωλήσεις προϊόντων κομίστρου μέσω του δικτύου λιανικής πώλησης, οι οποίες θα αφορούν την αναδιάρθρωση του δικτύου λιανικής πώλησης (πλήθος σημείων πώλησης, χωροθέτηση αυτών, κλπ.), την αλλαγή μίγματος προϊόντων κομίστρου (κατάργηση, δημιουργία νέων, κλπ.), τη χρήση αυτόματων πωλητών ή σημείων πρόσβασης στο OnLine σύστημα (π.χ. tablets) για φόρτιση στα σημεία πώλησης με σύγκριση κόστους απόκτησης/περιθωρίων κέρδους/διαθεσιμότητας ωρών λειτουργίας σημείων και κίνησης επιβατικού κοινού καθώς επίσης και τη διερεύνηση αξιοποίησης εναλλακτικών συστημάτων χρέωσης με χρήση τεχνολογίας NFC ή SMS, αλλά και συστήματα που εφαρμόζονται στο εξωτερικό.

Επιπλέον θα αξιολογήσει την πολιτική πρακτόρευσης του Οργανισμού διερευνώντας και εναλλακτικά σενάρια για την καταβολή αντιτίμου επί της αξίας των πωλήσεων, όπως πχ. βάσει του όγκου πωλήσεων ή του προϊόντος. Σήμερα εισιτήρια για τις αστικές συγκοινωνίες πωλούνται εκτός των εκδοτηρίων και των αυτόματων μηχανημάτων του και σε περίπου 600 περίπτερα, στα οποία ο ΟΑΣΑ έχει ολοκληρώσει την ειδική σήμανση γι΄αυτό το σκοπό.

Επιπλέον σε ό,τι αφορά τα λεωφορεία, βάσει της σύμβασης του Οργανισμού με τα ΚΤΕΛ, προιόντα κομίστρου θα μπορούν πλέον να πωλούν και οι οδηγοί των ΚΤΕΛ, στις συνολικά εξήντα γραμμές που θα έχουν αναλάβει έως το τέλος του μήνα. Από τις πωλήσεις θα κρατούν ως κίνητρο το 4% του ποσού, με τον ΟΑΣΑ να εκτιμά ότι στις εν λόγω γραμμές με τη μέθοδο αυτή πρακτικά θα μηδενιστεί η εισιτηριοδιαφυγή.

Κατακόρυφη πτώση εσόδων, εισιτηριοδιαφυγή και έλεγχοι

Σύμφωνα με πηγές του Οργανισμού, σήμερα υπολογίζεται ότι χωρίς εισιτήριο μετακινούνται περίπου οι δύο στους δέκα επιβάτες. Τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι έλεγχοι κομίστρου ήταν εντατικοί. Ωστόσο οι παρατεταμένες περίοδοι του lockdown που χαρακτηρίζουν τη φετινή χρονιά «παγώνουν» και τους ελέγχους και ακόμα και αν η εισιτηριοδιαφυγή είναι μικρότερη συγκριτικά με το παρελθόν, είναι τέτοιο το ποσοστό της μείωσης της επιβατικής κίνησης λόγω της αποφυγής του επιβατικού κοινού να μετακινηθεί με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, που η «τρύπα» στα έσοδα του ΟΑΣΑ διογκώνεται διαρκώς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την Δευτέρα, πρώτη εργάσιμη ημέρα του νέου lockdown οι επικυρώσεις εισιτηρίων σε λεωφορεία και τρόλεϊ ανήλθαν σε 125.000 και στα μέσα σταθερής τροχιάς σε 410.000, ενώ την περασμένη εβδομάδα οι επικυρώσεις ήταν 230.000 και 875.000 αντίστοιχα. Πρακτικά τα έσοδα έχουν πέσει περίπου στο μισό καθώς ακόμα και πριν τα έκτακτα περιοριστικά μέτρα οι συνολικές ημερήσιες επικυρώσεις στο σύστημα του ΟΑΣΑ ανέρχονταν σε περίπου 1,1 εκατομμύρια, όταν υπό κανονικές συνθήκες ξεπερνούν τα 1,9 εκατομμύρια.

Εως σήμερα ο χειρότερος μήνας του έτους για τον ΟΑΣΑ ήταν ο περασμένος Απρίλιος όταν αντί για τα προβλεπόμενα έσοδα ύψους 17,6 εκατομμυρίων ευρώ, στο ταμείο μπήκε περίπου 1,8 εκατομμύρια ευρώ καταγράφοντας πτώση κατά 90%. Τον Μάρτιο τα έσοδα είχαν υποχωρήσει κατά 60% αφού από τα 21,3 εκατομμύρια υπό κανονικές συνθήκες, στα ταμεία εισέρρευσαν τελικώς μόλις 8,5 εκατομμύρια ευρώ, ενώ τον Μάιο τα έσοδα ανήλθαν σε 6 εκατομμύρια αντί για 18,8 εκατομμύρια ευρώ σημειώνοντας μείωση σε ποσοστό 68%.