Κτηματολόγιο: Ερχονται τσουχτερά πρόστιμα και ραβασάκια για ξεχασμένα τέλη

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την επιβολή προστίμων για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις ακίνητης περιουσίας στο Κτηματολόγιο, ενώ και οι ιδιοκτήτες των παλαιών προγραμμάτων κτηματογράφησης, για τα οποία δεν είχε πληρωθεί το τέλος που προβλέφθηκε αργότερα, θα πρέπει να ετοιμάζονται να υποδεχτούν ...«ραβασάκια» για τα ξεχασμένα τέλη των πιλοτικών προγραμμάτων βάζοντας το χέρι στην τσέπη.

Υπενθυμίζεται ότι βάσει του χωροταξικού νόμου, ο οποίος ψηφίστηκε πρόσφατα, η υπουργική απόφαση για την ενεργοποίηση των κλιμακωτών αναλογικών προστίμων των εκπρόθεσμων δηλώσεων θα εκδοθεί εντός έξι μηνών με στόχο τα πρόστιμα να αρχίσουν να επιβάλλονται από τον προσεχή Ιούνιο. Να σημειωθεί ότι το ύψος των προστίμων αυξήθηκε σημαντικά με τον τελευταίο νόμο και θα ξεκινά πλέον από τα 300 ευρώ και θα φτάνει έως τα 2.000 ευρώ (από 50 ευρώ έως 1.500 ευρώ που ίσχυε έως τώρα). Για τον υπολογισμό του προστίμου που επιβάλλεται στην περίπτωση μη υποβολής δήλωσης εγγραπτέου δικαιώματος για ακίνητα υπό κτηματογράφηση περιοχών, θα λαμβάνονται υπόψη οι αντικειμενικές αξίες, το είδος του δικαιώματος αλλά και το χρονικό διάστημα της καθυστέρησης, το πρόστιμο δηλαδή επί των ακινήτων θα προσαυξάνεται περισσότερο όσο αργότερα τα δηλώνουν οι ιδιοκτήτες τους.

«Πρόστιμα έως τώρα δεν επιβάλλαμε εξαιτίας του κορονοιού» επεσήμανε κατά τη διάρκεια σημερινής διαδικτυακής συνέντευξης τύπου ο υπουργός Περιβάλλοντος, Κωστής Χατζηδάκης διευκρινίζοντας ότι «τα πρόστιμα δεν είναι τιμωρητικά αλλιώς θα τα ειχαμε επιβάλει εδώ και 17 μήνες. Ωστόσο συζητούνται προκειμένου να ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση και οι συνεπείς να μην παραμένουν όμηροι όσων δεν έχουν κάνει δηλώσεις». Πλέον ο ορίζοντας ολοκλήρωσης του Κτηματολογίου έχει μετατεθεί για το 2023.

Προσέθεσε μάλιστα ότι οι προθεσμίες δεν είναι στενές και υπάρχει χρονικό περιθώριο για τους επόμενους έξι μήνες όσοι δεν έχουν υποβάλει δηλώσεις, να το κάνουν. «Δεν είναι αδύνατο ή δύσκολο».

Να σημειωθεί, πάντως, ότι η αύξηση του ύψους του προστίμου έχει ήδη συναντήσει αντιδράσεις καθώς θεωρείται από αρκετούς τιμωρητική: «Το κατώτερο ποσό των 300 ευρώ ανά δικαίωμα είναι εκτός πραγματικότητας, όταν πολλές φορές τα ακίνητα τα οποία αφορούν δεν έχουν ούτε αυτή την αξία. Είναι μέτρο που τιμωρεί υπερβολικά τους πολίτες και για τον λόγο αυτό, είτε δεν μπορεί να εφαρμοστεί, είτε η εφαρμογή του θα φέρει στρεβλά αποτελέσματα» έχει επισημάνει με ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διπλωματούχων Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών.

Ωστόσο αυτό το πρόστιμο φαίνεται πως δε θα είναι η μοναδική σχετιζόμενη με το Κτηματολόγιο επιβάρυνση που θα φέρει το 2021.

Ερωτηθείς από το «ethnos.gr» εάν η διοίκηση του Ελληνικού Κτηματολογίου θα ζητήσει την πληρωμή των τελών κτηματογράφησης (35 ή 20 ευρώ ανά δικαίωμα) ή των αναλογικών τελών ύψους ένας τοις χιλίοις από τα 20.000 ευρώ και πάνω, ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου, Δημήτρης Σταθάκης επεσήμανε πως «ό,τι πρέπει να εισπράξουμε θα το εισπράξουμε. Ο,τι είναι δίκαιο, αυτό θα γίνει. Το τέλος κτηματογράφησης θα εισπραχθεί από όλους σε κάθε περίπτωση».

Υπενθυμίζεται ότι τα ακίνητα, για τα οποία δεν είχε εισπραχθεί τέλος κτηματογράφησης είναι περίπου 6,7 εκατομμύρια και βρίσκονται σε περιοχές της Αττικής, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας, του Ηρακλείου και των Ιωαννίνων.

Σε εκείνη την «πρώτη γενιά» κτηματογραφήσεων, που διενεργήθηκε πιλοτικά από το 1995 και χρηματοδοτήθηκε με κοινοτικά κονδύλια, δεν εισπράχθηκαν τέλη Κτηματολογίου, καθώς αυτό δεν προβλεπόταν στην τότε νομοθεσία.

Οσο για το αναλογικό τέλος, αφορά τις κτηματογραφήσεις που πραγματοποιήθηκαν από το 2008 και μετά, για τις οποίες καταβλήθηκε μεν το τέλος κτηματογράφησης των 35 ή των 20 ευρώ αναλόγως της ιδιοκτησίας, αλλά απομένει η πληρωμή ενός αναλογικού τέλους ίσου με το ένα τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, που θα προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο.
Το τέλος αυτό αφορά περίπου 1 εκατομμύριο ιδιοκτησίες. Δεν επιβαρύνει όσους διαθέτουν ακίνητα μικρότερης των 20.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας, ενώ το ανώτατο ύψος του δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 900 ευρώ.

Οσο για τα «ορφανά» ακίνητα, τα οποία ως κινδυνεύουν να περάσουν στο Δημόσιο ως αγνώστου ιδιοκτήτης ο υπουργός Περιβάλλοντος σημείωσε ότι στην πραγματικότητα δεν είναι τόσα όσα θεωρείται. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Σταθάκης, στις 297 περιοχές, στις οποίες έληγε φέτος η προθεσμία, τα αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα που θα περιέρχονταν στο δημόσιο αντιστοιχούν στο 6% του συνόλου. Αλλά στην πραγματικότητα – όπως είπε – το ποσοστό είναι πιο κοντά στο 1% αφού τα 4/5 ανηκουν στο Δημόσιο που δεν είχε την υποχρέωση να τα δηλώσει και δεν τα είχε δηλώσει. Από αυτά που απομένουν για ορισμένα υάρχουν πράγματι αντικειμενικές δυσκολίες στη δήλωσή τους, αλλά για τα υπόλοιπα εντοπίζεται δυσκολία των ιδιωτών να υποστηρίξουν την ιδιοκτησία τους.

Ετος – ορόσημο το 2021 για το Κτηματολόγιο

Ετος – ορόσημο για το Κτηματολόγιο χαρακτήρισε την επόμενη χρονιά, ο κ. Χατζηδάκης τονίζοντας πως μέσα στο 2021:

• Το σύνολο σχεδόν των παλαιών υποθηκοφυλακείων θα μετεξελιχθούν σε σύγχρονα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα (μέχρι σήμερα έχουν μετεξελιχθεί 6 από τα 17 Κτηματολογικά Γραφεία και 13 από τα 75 Υποκαταστήματα τους).
• Όλες οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες καθώς και αυτές που θα τεθούν σε λειτουργία αργότερα μέσα στο 2021, θα επεκταθούν σε όλα τα νέα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα καλύπτοντας το σύνολο των συναλλαγών.
• Θα υπάρξει σημαντική ωρίμανση όλων των φάσεων Κτηματογράφησης σε όλη την Επικράτεια.

Αναφορικά με την πορεία υλοποίησης του Κτηματολογίου, σήμερα η συλλογή δηλώσεων έχει ξεπεράσει το 65%, καλύπτοντας το 93% της επικράτειας. Το επόμενο έτος θα ξεκινήσει η συλλογή δηλώσεων και στο υπόλοιπο 7% της χώρας (Κυκλάδες, μέρος της Κρήτης, Κέρκυρα και Θεσπρωτία).

Έως το τέλος του 2021 η κατάσταση θα είναι ως εξής:

• Κτηματολόγιο σε λειτουργία στο 37% των συνολικών δικαιωμάτων
• Στη φάση της ανάρτησης/προανάρτησης στο 40% των δικαιωμάτων
• Στη φάση της εξέτασης ενστάσεων στο 16% των δικαιωμάτων
• Στη φάση συλλογής δηλώσεων μόνο στο 7% των δικαιωμάτων

Όπως τόνισε ο υπουργός, «σταδιακά και μέχρι τις αρχές του 2024, το Κτηματολόγιο θα έχει ολοκληρωθεί παντού στη χώρα και σε όλα τα επίπεδα κτηματογράφησης, θα έχουν μετασχηματισθεί και τα 390 υποθηκοφυλακεία σε 92 σύγχρονα νέα Κτηματολογικά Γραφεία και θα καταγράφεται υποχρεωτικά σε ψηφιακή μορφή το σύνολο των εγγράφων και χαρτών για όλες τις δικαιοπραξίες ακινήτων. Θα μιλάμε για ένα «Ολοκληρωμένο Ψηφιακό Κτηματολόγιο»».

Νέες ψηφιακές υπηρεσίες

Στη συνέντευξη τύπου παρουσιάστηκανοι νέες ψηφιακές υπηρεσίες που τέθηκαν το τελευταίο διάστημα σε λειτουργία για την 24ωρη, ασφαλή και εξ αποστάσεως εξυπηρέτηση των πολιτών αλλά και των επαγγελματιών που καθημερινά έρχονται σε επαφή με το Κτηματολόγιο.

Οπως επεσήμανε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Δημήτρης Οικονόμου «Μέσα σε 12 μήνες πάνω από 600.000 μοναδικοί χρήστες από 128 χώρες του κόσμου επισκέφθηκαν την ιστοσελίδα για ενημέρωση και χρήση ψηφιακών υπηρεσιών, ενώ υπήρχαν 360.000 νέοι μοναδικοί επισκέπτες στην ιστοσελίδα τους τελευταίους 12 μήνες εκ των οποίων οι 120.000 δήλωσαν ψηφιακά την ιδιοκτησία τους», ανέφερε χαρακτηριστικά τονίζοντας παράλληλα πως για πρώτη φορά η διαδικασία της Ανάρτησης στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε και ψηφιακά.
Οι τέσσερεις ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου είναι:

1. Ολοκληρωμένη ψηφιακή διαδικασία για αιτήσεις, πληρωμές και παραλαβή πιστοποιητικών, διαγραμμάτων και αντιγράφων από τα Κτηματολογικά Γραφεία που έχουν ενταχθεί στον Φορέα.
2. Ολοκληρωμένη ψηφιακή διαδικασία για παραλαβές, πληρωμές και αιτήσεις από τους δικηγόρους αγωγών, δικογράφων και άλλων πράξεων που συντάσσουν και  διακινούν για καταχώριση στα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα.
3. Ψηφιακή υποβολή συμβολαίων από τους συντάκτες τους για καταχώριση στα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα. 
4. Αυτόματη σύγκριση τοπογραφικού του ιδιοκτήτη με το Κτηματολογικό Διάγραμμα- Αυτόματος προδικαστικός Έλεγχος που εξασφαλίζει την δυνατότητα εφαρμογής των δικαστικών αποφάσεων.

Επίσης στις αρχές του 2021 τίθεται σε λειτουργία η ηλεκτρονική πρόσβαση των επαγγελματιών (δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί, δικαστικοί επιμελητές) στα κτηματολογικά στοιχεία (είδος ιδιοκτησίας, εμβαδόν, είδος δικαιώματος κτλ.) καθώς επίσης επεκτείνεται και η ηλεκτρονική χορήγηση σε όλα τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από τα Κτηματολογικά Γραφεία του Φορέα. Σήμερα εκδίδονται τα 3 δημοφιλέστερα που καλύπτουν το 80% των αιτούμενων πιστοποιητικών.

Εντός του 2021 ξεκινά και το μεγάλο έργο της ψηφιοποίησης του συνόλου των αρχείων των 390 υποθηκοφυλακείων, με ορίζοντα υλοποίησης τα 3 έτη και με χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Υπολογίζεται πως πάνω από 600 εκατομμύρια σελίδες πρόκειται να ψηφιοποιηθούν.

Οι νέες ψηφιακές υπηρεσίες του Κτηματολογίου είναι διαθέσιμες μέσα από τηνψηφιακή πλατφόρμα του Δημοσίου Gov.gr καθώς και στην επίσημη ιστοσελίδα του Κτηματολογίου.