Διπλώματα οδήγησης: Τι αλλάζει στις εξετάσεις - Μαθήματα οδήγησης από τα 17

Καταγραφή της διαδικασίας εξέτασης για δίπλωμα οδήγησης με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων, παρουσία ενός εξεταστή στη θέση του συνοδηγού και του εκπαιδευτή οδήγησης στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου, τράπεζα θεμάτων για τις θεωρητικές εξετάσεις και οριστική εγκατάλειψη της ιδέας της συνοδευόμενης οδήγησης από την ηλικία των 17 ετών αποτελούν τις τρεις βασικές τομές στη διαδικασία εξετάσεων για την απόκτηση διπλώματος οδήγησης που έχουν ενταχθεί στο σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταφορών.

Την ίδια στιγμή το υπουργείο για πρώτη φορά θεσμοθετεί τους ιδιώτες εξεταστές οδήγησης εντάσσοντάς τους στο σχετικό Μητρώο που θα δημιουργηθεί χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμα ως προς το από ποιους κλάδους θα προέρχονται οι ιδιώτες, πόσο και από που θα αμείβονται. Σε σχετικές ερωτήσεις του «ethnos.gr», πηγές του υπουργείου σημείωναν πως «δεν είναι στις προθέσεις του υπουργείου να εντάξει ιδιώτες στην εξεταστική διαδικασία στην παρούσα φάση, αλλά εισάγει τη δυνατότητα σε ...περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο στο μέλλον». Ως εκ τούτου δεν έχουν προσδιοριστεί ακόμα οι προυποθέσεις και τα προσόντα των συγκεκριμένων ιδιωτών, οι οποίοι, πάντως εκτιμάται ότι δεν θα μπορούσαν να προέρχονται από τον κλάδο των εκπαιδευτών οδήγησης καθώς αυτό θα αποτελούσε ασυμβίβαστο.

Σήμερα το έργο των εξεταστών εκτελούν υπάλληλοι του υπουργείου Μεταφορών και των Διευθύνσεων Μεταφορών των Περιφερειών της χώρας, οι οποίοι αμείβονται με 250 ευρώ μικτά το μήνα με ανώτατο όριο εξετάσεων τις 5.

Το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στα διπλώματα οδήγησης, το οποίο παρουσιάστηκε σήμερα (28/01) στο υπουργικό συμβούλιο, αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση την ερχόμενη εβδομάδα με στόχο μετά την ολοκλήρωσή της να εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή το συντομότερο δυνατό.

Συγκεκριμένα οι δέκα συν μία αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα απόκτησης άδειας οδήγησης είναι:

• Δειγματοληπτικός έλεγχος ταυτοπροσωπίας υποψήφιων οδηγών: Η φωτογραφία του Δελτίου Εξέτασης υποψηφίου θα διασταυρώνεται με ψηφιακή φωτογραφία, που θα λαμβάνεται κατά την είσοδο του υποψηφίου στο εξεταστικό κέντρο, από κάμερα η οποία θα τοποθετηθεί ειδικά για αυτό το σκοπό. Με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζεται το γνωστό φαινόμενο του να προσέρχεται στις εξετάσεις άτομο διαφορετικό από τον υποψήφιο. Θα χρησιμοποιείται επίσης όνομα χρήστη και κωδικός (password), τα οποία o εξεταζόμενος θα εισάγει στον υπολογιστή, στον οποίο θα εξεταστεί και θα είναι πιθανότατα ίδια με αυτά του taxisnet.
• Την πρακτική δοκιμασία των υποψηφίων θα διενεργεί ένας εξεταστής, ο οποίος πλέον θα κάθεται στη μπροστινή θέση του συνοδηγού, ενώ ο εκπαιδευτής θα κάθεται στο πίσω κάθισμα με στόχο να σταματήσει το φαινόμενο της παρέμβασης των εκπαιδευτών στον τρόπο οδήγησης του υποψηφίου, κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

• Για την εξασφάλιση της διαφάνειας, της αξιοπιστίας και του ευρύτερου ελέγχου των πρακτικών εξετάσεων, η όλη δοκιμασία καταγράφεται με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων. Για το σκοπό αυτό το υπουργείο έχει ήδη έρθει σε επικοινωνία με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία «διαπίστωσε ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη σέβεται πλήρως τα προσωπικά δεδομένα, σε αντίθεση με την προβληματική πρόβλεψη στο Νόμο του 2018 επί υπουργίας Χρ. Σπίρτζη» επισημαίνει το υπουργείο Μεταφορών. Στην κατεύθυνση αυτή προβλέπεται πλέον η χρήση φορητής – κι όχι μόνιμης – κάμερας 360ο, που διαθέτει μικρόφωνο και ειδική αποσπώμενη κάρτα μνήμης, στην οποία αποθηκεύεται όλη η διαδικασία της πρακτικής δοκιμασίας.

Η κάμερα θα τοποθετείται εντός του οχήματος εξέτασης και θα δοκιμάζεται από τον εξεταστή πριν τη δοκιμασία και θα εικονίζει ευδιάκριτα ολόκληρη την καμπίνα του οχήματος και τους συμμετέχοντες στη διαδικασία.

• Δημιουργείται ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα για την υποστήριξη και διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών που σχετίζονται με τη χορήγηση, επέκταση και ανανέωση της άδειας οδήγησης. Οι θεωρητικές εξετάσεις θα διεξάγονται από νέο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών στη βάση τράπεζας θεμάτων και όχι γνωστών από πριν ερωτήσεων και απαντήσεων, ενώ δε θα υπάρχει κάμερα καταγραφής στην αίθουσα καθώς κρίθηκε από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων ότι η επιτήρηση είναι επαρκής.

• Καταρτίζεται και τηρείται Μητρώο Εξεταστών Πρακτικής Δοκιμασίας Υποψήφιων Οδηγών από τις Υπηρεσίες των Περιφερειών της χώρας. Το Μητρώο αυτό θα είναι ανοιχτό σε όλους τους τους δημοσίους υπαλλήλους κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ. Προβλέπεται και η δυνατότητα ένταξης στο Μητρώο Εξεταστών και ιδιωτών.

• Καταρτίζεται και τηρείται Μητρώο Εποπτών, για τον έλεγχο τόσο των θεωρητικών όσο και των πρακτικών εξετάσεων, αλλά και την επιτήρηση των εξεταστών. Στο Μητρώο αυτό θα εντάσσεται και το ένστολο προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και το προσωπικό της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. 

• Η επιμόρφωση Εξεταστών και Εποπτών θα γίνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.

• Προβλέπεται σύστημα αξιολόγησης της διαδικασίας πρακτικών εξετάσεων, καθώς και του έργου των εξεταστών, από την αρμόδια οργανική μονάδα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Το σύστημα αξιολόγησης θα συνοδεύεται από ένα μηχανισμό επιβράβευσης και κυρώσεων, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στην έξοδο από το Μητρώο Εξεταστών. 

• Εισάγονται ειδικές προβλέψεις που διευκολύνουν τις εξετάσεις Ατόμων με Αναπηρία. Ειδικότερα, προβλέπεται ειδικό εκπαιδευτικό εγχειρίδιο και ειδική θεωρητική εξέταση ατόμων που δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες και όσων απολαμβάνουν το καθεστώς διεθνούς προστασίας στη χώρα μας. Επιπλέον, προβλέπεται ειδική θεωρητική εξέταση κωφών και βαρήκοων υποψηφίων στην ελληνική νοηματική γλώσσα, καθώς και με υπότιτλους. 

• Προβλέπεται επίσης η ίδρυση ιδιωτικών Κέντρων Αξιολόγησης Ικανότητας και Προετοιμασίας Οδήγησης για άτομα με κινητικά προβλήματα (αντίστοιχα με τα κρατικά κέντρα «ΗΝΙΟΧΟΣ»), ώστε να μην ταλαιπωρούνται περαιτέρω τα Άτομα με Αναπηρία, τα οποία σύμφωνα με τον νόμο δικαιούνται δίπλωμα οδήγησης.

• Εγκαταλείπεται το σχέδιο της συνοδευόμενης οδήγησης από τα 17, το οποίο εισηγούνταν ο νόμος της προηγούμενης κυβέρνησης. Δίνεται όμως η δυνατότητα σε όσους νέους και νέες έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, να παρακολουθήσουν θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα οδήγησης στις σχολές οδήγησης. Τα θεωρητικά μαθήματα θα μπορούν να πιστοποιηθούν, πριν τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, δηλαδή θα μπορεί ο υποψήφιος να έχει περάσει τα σήματα πριν τα 18, αλλά όχι να συμμετέχει στις πρακτικές εξετάσεις. Με τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, οι υποψήφιοι θα έχουν δικαίωμα, όπως συμβαίνει σήμερα, να δηλώσουν συμμετοχή για τη διεξαγωγή της πρακτικής δοκιμασίας και την απόκτηση άδειας οδήγησης. 

Στόχοι του νομοσχεδίου, το οποίο παρουσίασαν ο υπουργός Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής και ο υφυπουργός αρμόδιος για θέματα Μεταφορών, Γιάννης Κεφαλογιάννης, είναι η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, η καλύτερη προετοιμασία του οδηγού για να βγει στο δρόμο, από τη στιγμή που θα πάρει το δίπλωμα οδήγησης και το φρένο σε φαινόμενα διαφθοράς.

«Έχουμε οικοδομήσει ένα ευρύτερο σύστημα – όχι μόνο καινοτόμων – αλλά κυρίως αυτονόητων προβλέψεων, που – σύμφωνα με την λογική – θα έπρεπε να ισχύουν εδώ και χρόνια στη χώρα μας. Θα συναντήσουμε αντιδράσεις; Ασφαλώς και είμαστε προετοιμασμένοι. Όταν προσπαθείς να χτυπήσεις ένα σαθρό σύστημα από τη ρίζα του, είναι αναμενόμενο ότι αυτό θα αντιδράσει», σημείωσε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών συμπληρώνοντας πως εντός του 2021 θα έρθει ο νέος ΚΟΚ. 

Το υπουργείο Μεταφορών υπενθυμίζει ότι η αδυναμία εφαρμογής του νόμου που είχε ψηφίσει ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ως αποτέλεσμα να συσσωρευθεί μεγάλος αριθμός υποψηφίων οδηγών προς εξέταση ήδη από το Δεκέμβριο του 2018. «Προκειμένου να απεγκλωβιστούν οι περισσότεροι από 150.000 υποψήφιοι οδηγοί, πολλοί εκ των οποίων επαγγελματίες και οι οποίοι πρακτικά τελούσαν υπό ομηρία, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών τον Αύγουστο του 2019 με το νόμο 4625 επανέφερε προσωρινά το παλιό σύστημα εξέτασης υποψήφιων οδηγών».

Οι αλλαγές στο σύστημα εξέτασης υποψήφιων οδηγών με το παρόν νομοσχέδιο εντάσσονται μάλιστα σε ένα συνολικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την οδική ασφάλεια, στο πλαίσιο του οποίου προχωρά ήδη σχέδιο επεμβάσεων σε 7.000 ιδιαίτερα επικίνδυνα σημεία του εθνικού και επαρχιακού δικτύου όλης της χώρας, ύψους 450 εκ. ευρώ. 

Τι αλλάζει στην κυκλοφορία ιστορικών οχημάτων

Το Β΄ Μέρος του νομοσχεδίου περιλαμβάνει νομοθετική ρύθμιση για την ταξινόμηση και κυκλοφορία των ιστορικών οχημάτων.

Πρακτικά τα οχήματα που κλείνουν 30ετία θα μπορούν να χαρακτηριστούν ιστορικά οχήματα και να συνεχίσουν να κυκλοφορούν στο δρόμο με την τοποθέτηση των αντίστοιχων πινακίδων. Θα έχουν την υποχρέωση να πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας (εκτός αν είναι άνω των 45 ετών) και το προνόμιο να κυκλοφορούν και στο μικρό δακτύλιο.

Στις προθέσεις του υπουργείου είναι να εισηγηθεί στο υπουργείο Οικονομικών τα τέλη κυκλοφορίας να είναι χαμηλότερα για τα ιστορικά οχήματα, κάτι το οποίο εφόσον συμβεί θα δίνει ουσιαστικά τη δυνατότητα κυκλοφορίας παλαιών οχημάτων και με μικρότερα τέλη από τα σύγχρονα.

Τα βασικά σημεία της πρότασης συνοψίζονται στα εξής:

Α. Χαρακτηρισμός ενός οχήματος ως όχημα ιστορικού ενδιαφέροντος

Σχετική βεβαίωση χορηγείται αποκλειστικά από φορείς που υποδεικνύονται ή/και εκπροσωπούν νόμιμα στην Ελλάδα τη Δ.Ο.Α. ή τη Δ.Ο.Μ. ή τη Δ.Ο.Π.Ο. για οχήματα τουλάχιστον 30 ετών. Οι άνω φορείς χορηγούν κάθε 5 χρόνια πιστοποιητικό συμμόρφωσης οχήματος ιστορικού ενδιαφέροντος.

Β. Χορήγηση στοιχείων κυκλοφορίας (άδειας και ειδικών πινακίδων) από τις Υπηρεσίες Μεταφορών και Επικοινωνιών των Περιφερειών

Δικαιολογητικά που προσκομίζονται: Βεβαίωση χαρακτηρισμού, Πιστοποιητικό συμμόρφωσης, Τεχνικός έλεγχος οχήματος κάθε έτος. Μετά τη χορήγηση των ειδικών πινακίδων γίνεται υποχρεωτική διαγραφή του οχήματος από το Μητρώο Αδειών Κυκλοφορίας Οχημάτων του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και εγγραφή του στο Μητρώο Οχημάτων Ιστορικού Ενδιαφέροντος του Υπουργείου. Καταβάλλεται τέλος έκδοσης αδείας και πινακίδων.

Γ. Κυκλοφορία οχημάτων ιστορικού ενδιαφέροντος 

Κυκλοφορούν με τους όρους και προϋποθέσεις των άρθρων 88 και 90 του Κ.Ο.Κ., ασφαλίζονται υποχρεωτικά και επιτρέπεται να κυκλοφορούν στον μικρό δακτύλιο. Καταβάλλονται Τέλη Κυκλοφορίας, με εξαίρεση τα οχήματα άνω των 45 ετών.

Δ. Πρόστιμα και κυρώσεις 

Για παραβάσεις του ΚΟΚ επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τον ΚΟΚ κυρώσεις, ενώ για παραβάσεις του παρόντος νόμου επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 500 - 5.000 ευρώ στους Φορείς (εκπρόσωποι ή υποδεικνυόμενοι από ΔΟΑ, ΔΟΜ, ΔΟΠΟ) και στους ιδιοκτήτες των οχημάτων και αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας για 6 μήνες. 

Ε. Μεταβατικό στάδιο έως την εφαρμογή του νέου πλαισίου

Όσα οχήματα έχουν χαρακτηριστεί και πληρούν τις προϋποθέσεις του νέου πλαισίου, διατηρούν τον χαρακτηρισμό τους, εφόσον είναι 30 ετών την ημερομηνία αίτησης χορήγησης στοιχείων κυκλοφορίας. Όσα ιστορικά οχήματα δεν έχουν λάβει στοιχεία κυκλοφορίας 18 μήνες μετά τη δημοσίευση του νόμου, απαγορεύεται να κυκλοφορούν.