Μετακινήσεις: Μέχρι 500% πάνω η κίνηση στην Αττική Οδό μετά την άρση του πρώτου lockdown

Τις απότομες αυξομειώσεις στην κυκλοφορία και τις κορυφώσεις στην κίνηση ως απόρροια των περιοριστικών μέτρων που είχαν ληφθεί τόσο κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown όσο και των μέτρων που διαδέχονται το ένα το άλλο τους τελευταίους μήνες έρχονται να αποδείξουν τα στοιχεία της Αττικής Οδού.

Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρουσίασε στο πλαίσιο της διαδικτυακής εκδήλωσης του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων για τις συνέπειες στις μεταφορές από την πανδημία που πλέον έχει κλείσει χρόνο, ο διευθυντής κυκλοφορίας και συντήρησης της Αττικής Οδού, Φάνης Παπαδημητρίου, σημαντική ήταν και η επίπτωση της απογευματινής απαγόρευσης κυκλοφορίας. Ετσι, ενώ το Σάββατο 30 Ιανουαρίου που δεν είχε εφαρμοστεί ακόμα η απαγόρευση στις 6 το απόγευμα η κατανομή της κίνησης στον αυτοκινητόδρομο ήταν κανονική, μία εβδομάδα μετά το σκηνικό άλλαξε άρδην.

Υπήρχε κορύφωση μεταξύ 11.00 – 12.00 και ξανά στο διάστημα μεταξύ 5:00 και 6:00 το απόγευμα με απότομη αύξηση της κυκλοφορίας λίγο πριν το απαγορευτικό. Αντίστοιχη ήταν η κατάσταση το απόγευμα της Κυριακής: «Το παράδειγμα της Κυριακής ήταν πιο ακραίο έως και επικίνδυνο για ενδεχόμενο συμβάν όχι μόνο γιατί αυξήθηκε απότομα η κυκλοφορία, αλλά και επειδή ο κόσμος οδηγεί πιο στρεσαρισμένα», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδημητρίου.

Αντίθετα το τελευταίο διάστημα με τους περιορισμούς των διαδημοτικών μετακινήσεων και την τροποποίηση στα γραπτά μηνύματα μετακίνησης, η κίνηση στην Αττική Οδό εμφανίζεται σχετικά περιορισμένη. Συγκεκριμένα η κατανομή της κυκλοφορίας την περασμένη Παρασκευή που ήταν εργάσιμη μέρα, ήταν ομοιόμορφη και μειωμένη κατά 7%.

Ομως από τη σύγκριση του Σαββάτου 27 Φεβρουαρίου και του Σαββάτου 6 Μαρτίου προκύπτει μείωση στην κυκλοφορία κατά 29%, η οποία αυξάνεται στο 35% από τη σύγκριση των Κυριακών 28 Φεβρουαρίου και 7 Μαρτίου, γεγονός που καταδεικνύει ότι κατά βάση περιορίστηκαν οι δραστηριότητες ψυχαγωγίας και αναψυχής και κόπηκαν οι μετακινήσεις προς τις παραλίες της Αττικής με τους πολίτες να περιορίζονται στα στενά όρια των δήμων τους ή στα 2 χιλιόμετρα έξω απ' αυτούς.

Η λιγοστή δραστηριότητα του αεροδρομίου της Αθήνας, αποτυπώνεται και στα στοιχεία κυκλοφορίας της Αττικής Οδού, καθώς ενώ υπό κανονικές συνθήκες η κίνηση προς τον αερολιμένα αντιστοιχεί στο 10% της συνολικής κίνησης του αυτοκινητοδρόμου, το ποσοστό πλέον έχει πέσει στο μισό.

Το πρώτο lockdown

Πιο εντυπωσιακά ήταν σίγουρα τα στοιχεία κυκλοφορίας που είχαν ακολουθήσει τη λήξη του πρώτου και πολύ σκληρού lockdown της περασμένης άνοιξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων οι ημερήσιες διελεύσεις είχαν πέσει στις 179.774 από τις 236.090, την πρώτη εβδομάδα «ανοίγματος» στις αρχές Μαΐου του 2020, η αύξηση της κυκλοφορίας κυμάνθηκε μεταξύ 150% και 200% τις καθημερινές, ενώ το Σαββατοκύριακο έφτασε το 500%, καθώς οι πολίτες αισθάνθηκαν απελευθερωμένοι και βγήκαν με σκοπό την αναψυχή δεδομένου ότι επρόκειτο για τη δραστηριότητα, η οποία είχε μειωθεί δραστικά.

Σε επίπεδο έτους στο σύνολο των αυτοκινητοδρόμων της χώρας, το 2020 παρατηρήθηκε μείωση στους φόρτους των οχημάτων κατά 24%. Η κίνηση τον περασμένο Απρίλιο δεν ξεπέρασε το 20% έως 30% των φόρτων του 2019 κατά περίπτωση, επανήλθε σε σχετικά κανονικά επίπεδα το καλοκαίρι για να πέσει περίπου στο 50% από τον Νοέμβριο και μετά οπότε και άρχισαν να εφαρμόζονται τα καινούρια περιοριστικά μέτρα.

Η μοναδική κατηγορία οχημάτων που παρέμεινε σχετικά σταθερή για όλο το διάστημα με εξαίρεση του μήνες του σκληρού lockdown πέρυσι ήταν τα βαρέα οχήματα που εξακολουθούσαν να κυκλοφορούν για τον ανεφοδιασμό της αγοράς. Η μειωμένη κυκλοφορία, όπως ήταν αναμενόμενο άφησε έντονο αποτύπωμα και στους δείκτες οδικής ασφάλειας. Ετσι, το 24% της μείωσης είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των ατυχημάτων στους αυτοκινητοδρόμους κατά 27% (276 από 377) και τη μείωση του αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων κατά 30% (35 από 50).

Κατά τη χρονιά των αλλαγών της πανδημίας και ειδικά μετά τον περασμένο Νοέμβριο που τέθηκε σε λειτουργία η διαλειτουργικότητα των διοδίων που δίνει τη δυνατότητα κίνησης με έναν πομποδέκτη σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους, το σύστημα μπαίνει για τα καλά στις συνήθειες των Ελλήνων οδηγών. Ετσι, η διείσδυση του ηλεκτρονικού πομποδέκτη αυξήθηκε στο 43% τον Ιανουάριο του 2021 από το 35% που ήταν τον Οκτώβριο του 2020.

Οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας

Αλλαγές που ήρθαν για να μείνουν έφερε η πανδημία και στη λειτουργία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της Αττικής, τα οποία είδαν έσοδα και επιβατική κίνηση να κατρακυλάνε έως και κατά 90% (σε ό,τι αφορά την κίνηση) τον περασμένο Απρίλιο, ο οποίος ήταν και ο χειρότερος μήνας του 2020. «Θα χρειαστεί μεγάλο διάστημα για να επανέλθουμε σε επίπεδα κανονικότητας στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς», επεσήμανε κατά την τοποθέτησή του στην εκδήλωση ο πρόεδρος του ΟΑΣΑ, καθηγητής, Γιάννης Γκόλλιας τονίζοντας πως σταδιακά μετά το περσινό lockdown, η επιβατική κίνηση αυξήθηκε φτάνοντας όμως σε ένα πλαφόν που δεν ξεπερνά το 60% της κίνησης μίας κανονικής χρονιάς, καθώς μεγάλο ποσοστό των πολιτών έχει επιστρέψει στη χρήση του ΙΧ.

Σε ό,τι αφορά τα λεωφορεία, ο ίδιος επεσήμανε ότι τα δρομολόγια από τα 14.500 αυξήθηκαν κατά 3.000 με αλλαγές που χρειάστηκε να γίνουν γρήγορα και να στηριχτούν σε μία εντελώς διαφορετική φιλοσοφία, η οποία θα αποτελέσει το βασικό μοτίβο στο εξής. «Το συγκοινωνιακό σύστημα λειτουργούσε με χειμερινό, θερινό πρόγραμμα, με πρόγραμμα εορτών, δηλαδή με σταθερά και διαχρονικά έτοιμα προγράμματα. Πλέον είναι απαραίτητος ο προσδιορισμός νέων σχεδίων δρομολογίων σε πραγματικό χρόνο με βάση τις μεταβαλλόμενες συνθήκες της επιβατικής ζήτησης» τόνισε.

Ο κ. Γκόλλιας εξήγησε ότι την περίοδο της πανδημίας υπήρξε η ανάγκη της άμεσης αντιμετώπισης περιστατικών αυξημένης πληρότητας και ως εκ τούτου αναπτύχθηκε μία μεθοδολογία προσδιορισμού του ποσοστού των λεωφορείων και των γραμμών που εμφάνιζαν προβλήματα συνωστισμού που οδήγησε στις απαιτούμενες αλλαγές δρομολόγησης οχημάτων ακόμα και σε λίφα 24ωρα.

Παρά τις συχνές διαμαρτυρίες των επιβατών, ο πρόεδρος του ΟΑΣΑ επανέλαβε ότι φαινόμενα συνωστισμού δεν παρατηρούνται σε περισσότερα από το 5% των γραμμών των οδικών μέσων. «Με την ύπαρξη μεγάλων βάσεων στοιχείων που τα έχουμε από την τηλεματική και το ηλεκτρονικό εισιτήριο, η λογική των στατικών σχεδίων δρομολόγησης εγκαταλείπεται οριστικά. Πλέον έχει ξεκινήσει μία άλλη εποχή στον τρόπο δρομόλογησης των λεωφορείων με δυναμική προσέγγιση που στηρίζεται σε πλούσιες βάσεις στοιχείων» κατέληξε.

Το αεροδρόμιο της Αθήνας

Σε περισσότερα από 250 εκατομμύρια ευρώ υπολογίζονται οι απώλειες του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών για το 2020, το οποίο αποτέλεσε τη χειρότερη χρονιά για τις αερομεταφορές σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εφιαλτική χρονιά για τον αερολιμένα της Αθήνας έκλεισε με μείωση της επιβατικής κίνησης κατά 68,4% το 2020 καθώς καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς διακινήθηκαν μόλις 8,08 εκατομμύρια επιβάτες, με το «Ελευθέριος Βενιζέλος» να χάνει συνολικά 17,5 εκατομμύρια επιβάτες χωρίς στον αριθμό αυτό να συνυπολογίζεται η αύξηση που προβλεπόταν προ πανδημίας.

Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας σε «πάγωμα» των μη αναγκαίων επενδύσεων, δηλαδή αυτών που σχετίζονταν με την αναμενόμενη αύξηση της κίνησης και της χωρητικότητας. Σύμφωνα με τον Δρ. Μίλτο Σταματόπουλο, Τομεάρχη Σχεδιασμού Αερολιμένα Αθηνών, αυτή τη στιγμή υλοποιούνται μόνο οι επενδύσεις που σχετίζονται με το κανονιστικό πλαίσιο και τη συντήρηση των υποδομών.

Αν και η φετινή χρονιά αναμένεται να είναι σημαντικά βελτιωμένη σε σχέση με την προηγούμενη, ουσιαστική διαφορά δε θα πρέπει να αναμένεται πριν το β΄ εξάμηνο, ενώ γενικότερα «Η ανάκτηση της κίνησης θα είναι μια αργή διαδικασία, δε θα ναι εύκολο να δούμε γρήγορα την κίνηση του 2019 και οι διεθνείς εκτιμήσεις μιλούν ήδη για το 2024- 25» επεσήμανε ο κ. Σταματόπουλος.

Ταυτόχρονα η πανδημία θα αλλάξει σημαντικά και το προφίλ ταξιδιών και ταξιδιωτών, καθώς όπως εξήγησε, είναι πολύ πιθανό οι απώλειες που καταγράφονται στις επαγγελματικές μετακινήσεις να αποκτήσουν μόνιμο χαρακτήρα: «Στην Αθήνα είμαστε τυχεροί διότι φιλοξενούμε ένα αρκετά μεγάλο κοινό που έρχεται για διακοπές» υπογράμμισε διευκρινίζοντας, πάντως ότι η ανάκτηση θα πάρει χρόνο.

Αναφερόμενος στους τρόπους ταξιδιού για τη φετινή χρονιά, ο κ. Σταματόπουλος μίλησε για τα υγειονομικά διαβατήρια, σημειώνοντας ότι πιθανώς δε θα υιοθετηθούν από όλα τα κράτη, αλλά και σε αρνητικό τεστ για όσους δεν έχουν εμβολιαστεί. Σε επίπεδο μακροπρόθεσμων συνεπειών εντάσσει και τις ευρύτερες αλλαγές στον κλάδο των αερομεταφορών με συγχωνεύσεις αεροπορικών εταιριών και μείωση των δρομολογίων.