Μάνδρα: Το πόρισμα που ρίχνει φως στα αίτια της τραγωδίας

«Η φύση εκδικείται». Το ρητό αυτό είναι ευρέως γνωστό και δυστυχώς περιγράφει με απόλυτη σαφήνεια τους λόγους πίσω από την ανείπωτη τραγωδία στη Μάνδρα. Το «Εθνος της Κυριακής» φέρνει στο φως της δημοσιότητας «πόρισμα» καθηγητών το οποίο εξηγεί λεπτομερώς πώς οι χείμαρροι και τα ρέματα παρέσυραν ολόκληρους οικισμούς.

Οπως καταδεικνύεται από τα προκαταρκτικά αποτελέσματα μελέτης που εκπονήθηκε από την ερευνητική ομάδα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής τον καθηγητή Ευθύμιο Λέκκα, το νερό ακολούθησε τη φυσική δίοδο που θα είχε εάν έλειπε η ανθρώπινη παρέμβαση.

Η ανάπτυξη οικισμών, οδικών και σιδηροδρομικών αξόνων κάθετα στη ροή των ρεμάτων, όμως, απέκοψε τη φυσική πορεία του νερού. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σφοδρότητα της καταιγίδας στα ορεινά και τη μεγάλη ποσότητα φερτών υλικών που μετέφεραν οι χείμαρροι οδήγησαν στη βιβλική καταστροφή.

Οπως εξηγεί ο δρ Μιχάλης Διακάκης, ειδικός σε θέματα πλημμυρών που βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στις πληγείσες περιοχές, αποτυπώνοντας με drone -μαζί με συναδέλφους του- την τραγωδία, η φονικότητα της πλημμύρας οφείλεται σε δύο βασικούς παράγοντες. Αφενός, στη σφοδρότητα της καταιγίδας στο όρος Πατέρας που προκάλεσε ξαφνικές πλημμύρες στις πεδινές εκτάσεις, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να αιφνιδιαστούν και να μην εκκενώσουν έγκαιρα επισφαλείς χώρους. Αφετέρου, στην ανάπτυξη του ρυμοτομικού ιστού, των μεγάλων οδικών αξόνων (εθνική και παλαιά οδός) και του σιδηροδρομικού άξονα κάθετα προς τη ροή, παρά το γεγονός ότι τα πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή της Μάνδρας επαναλαμβάνονται με συχνότητα μία φορά κάθε 7,7 χρόνια.

Το γεγονός ότι η εξάπλωση της καταιγίδας ήταν σημαντικά περιορισμένη επιβεβαιώνεται από το ύψος βροχής που έπεσε στην περιοχή, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της έρευνας. Στα ορεινά γύρω από τη Μάνδρα τα ύψη βροχής ξεπέρασαν τα 100 χιλιοστά, ενώ στα βορειοδυτικά της πόλης έφτασαν ακόμα και κοντά στα 172 χιλιοστά. Αντίθετα, σε χαμηλά υψόμετρα τα ύψη βροχής που καταγράφηκαν δεν ήταν σημαντικά.

«Οι πεδινές εκτάσεις δέχθηκαν αρκετά μικρότερα ποσά βροχής σε σχέση με τις πιο ορεινές. Εκτιμάται ότι οι κάτοικοι των περιοχών που επλήγησαν βίωσαν πολύ μικρότερη ένταση βροχής από αυτήν που έπεσε στα ορεινά και οδήγησε στη σημαντική απορροή των ρεμάτων» σημειώνει ο δρ Διακάκης. Η σφοδρότητα της βροχής έφερε στους κεντρικούς δρόμους της Μάνδρας νερό που έφτασε σε ύψος ακόμη και τα τρία μέτρα, και με τέτοια ταχύτητα που «κατάπινε» αυτοκίνητα σε μόλις 12 δευτερόλεπτα.

Η καταστροφικότητα της πλημμύρας καταδεικνύεται και από τα στοιχεία των πρώτων αυτοψιών των εξειδικευμένων τεχνικών κλιμακίων 120 μηχανικών του υπουργείου Υποδομών, βάσει των οποίων από τα 268 κτίσματα που ελέγχθηκαν στον Δήμο Μάνδρας-Ειδυλλίας και στην περιοχή της Νέας Περάμου, διαπιστώθηκαν σημαντικές βλάβες στα 260 που χρήζουν αποζημίωσης!

Συγκεκριμένα, στον Δήμο Μάνδρας-Ειδυλλίας διενεργήθηκαν 188 αυτοψίες, εκ των οποίων 130 αφορούσαν κατοικίες, 35 επαγγελματικούς χώρους και 15 αποθήκες-υπόγεια. Τα 186 από τα κτίρια που ελέγχθησαν έχουν πληγεί και χρήζουν αποζημίωσης. Στη Νέα Πέραμο διεξήχθησαν 80 αυτοψίες, εκ των οποίων 39 αφορούσαν κατοικίες, 27 επαγγελματικούς χώρους και 8 αποθήκες-υπόγεια. Τα 74 από τα κτίρια που ελέγχθησαν έχουν πληγεί και χρήζουν αποζημίωσης.

Των Ευλαμπίας Ρέβη, Μαρίας Λιλιοπούλου, Στέλιου Βογιατζάκη (δημοσιεύτηκε στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής, 19/11/2017)