Το σχέδιο για «πράσινα» νησιά και ο ρόλος της Tesla

Τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον στον τομέα της παραγωγής αλλά και της αποθήκευσης ενέργειας συγκεντρώνουν τα ελληνικά νησιά και ειδικά τα μη διασυνδεδεμένα, καθώς ακόμα και διεθνείς κολοσσοί όπως η Tesla «βλέπουν» στη χώρα μας, στο γεωγραφικό της ανάγλυφο και στις διαθέσιμες πηγές σημαντικό πεδίο δραστηριοποίησης. Στο γεγονός αυτό συντελεί και η στόχευση της κυβέρνησης για μετατροπή των νησιών σε «πράσινα» σε επίπεδο ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό άλλα τρία νησιά, η Σύμη, η Αστυπάλαια και το Καστελόριζο, ετοιμάζονται για «πράσινο» πιλοτικό πρόγραμμα, το οποίο θα στηρίζεται στον συνδυασμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και συστημάτων αποθήκευσης. Η σχετική εισήγηση έχει ήδη αποσταλεί από τον ΔΕΔΔΗΕ στο υπουργείο Περιβάλλοντος με στόχο να προκηρυχθεί το συντομότερο δυνατό ο διεθνής μειοδοτικός διαγωνισμός από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Την ίδια στιγμή και η ΔΕΗ προχωρά επενδύσεις και έργα ΑΠΕ συνολικού προϋπολογισμού 583 εκατ. ευρώ έως το 2021, για πολλά εκ των οποίων μάλιστα έχει ήδη εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση.

Μεγάλο στοίχημα αυτού του μετασχηματισμού προς την «πράσινη» ενέργεια δεν είναι μόνο η παραγωγή αλλά και η αποθήκευσή της. Αρκεί να σημειωθεί ότι σήμερα το 30% της εγκατεστημένης ισχύος σε κάποια μη διασυνδεδεμένα νησιά δεν αξιοποιείται ελλείψει αποθήκευσης, ενώ την ίδια στιγμή νησιά όπως η Μήλος έχουν αυξημένες δυνατότητες αλλά «αγκάθι» αποτελεί η αποθήκευση.

Συνολικά υπάρχουν 32 συστήματα μη διασυνδεδεμένων νησιών, τα οποία αντιστοιχούν στο 15% του συνολικού πληθυσμού της χώρας και στο 14% της ενέργειας που καταναλώνεται. Το κόστος παραγωγής ενέργειας στα μη διασυνδεμένα νησιά είναι κατά περίπτωση έως και 6 φορές υψηλότερο συγκρινόμενο με την ηπειρωτική χώρα. Η διαφορά κόστους μεταφράζεται σε περίπου 600 εκατ. ευρώ τον χρόνο, τα οποία επιμερίζονται στο σύνολο των καταναλωτών.

Στόχος του μετασχηματισμού των τριών νησιών σε «πράσινα» είναι η διείσδυση των ΑΠΕ να ξεπεράσει το 60%, ανοίγοντας τον δρόμο για την εξέλιξή τους σε «έξυπνα». Στον προγραμματισμό εντάσσονται η προώθηση της ηλεκτροκίνησης και η αντικατάσταση της υψηλής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, τα οποία έχουν αυξημένο κόστος τόσο οικονομικό όσο και στο περιβάλλον μέσω των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Βάσει της μελέτης που έχει γίνει σε συνεργασία με το ΕΜΠ, στα τρία νησιά, σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης και ελέγχου από «έξυπνο» λογισμικό, προτείνονται ως λύσεις:

Για τη Σύμη και την Αστυπάλαια: συνδυασμός ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών ή μόνο φωτοβολταϊκών (δεδομένου ότι η Σύμη δεν έχει αέρα).

Για το Καστελόριζο: κυρίως φωτοβολταϊκά.

Ωστόσο οι προτάσεις των μορφών ΑΠΕ δεν είναι δεσμευτικές, καθώς οι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό θα έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν άλλες μορφές ή συνδυασμό.  Στις προκλήσεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν συγκαταλέγονται το διαφορετικό μέγεθος, τόσο το γεωγραφικό όσο και του πληθυσμού και της απόστασης από την ενδοχώρα.

Αναδιοργάνωση και ειδική μονάδα

Για τη νέα εποχή και τη στροφή προς την «πράσινη» ενέργεια προετοιμάζεται και η ΔΕΗ. Στο πλαίσιο αυτό, στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας που έχει προγραμματιστεί για τις 17 Ιανουαρίου θα αποφασιστεί η αναδιοργάνωση της ΔΕΗ και θα δημιουργηθεί ειδική μονάδα για την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος τροφοδοσίας των νησιών στην κατεύθυνση της «πράσινης» ανάπτυξης. Στο μεταξύ, βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τον Μάιο η απορρόφηση της «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» από τη μητρική εταιρεία.

Αλλωστε η ΔΕΗ -όπως εξηγούν στο «Εθνος της Κυριακής» στελέχη της- είναι η μοναδική εταιρεία που τροφοδοτεί αυτά τα νησιά έχοντας πλήρη γνώση των αναγκών τους αλλά και την τεχνογνωσία για τη διαχείριση αυτής της μεγάλης αλλαγής. Τα ίδια στελέχη χαρακτηρίζουν «αδήριτη ανάγκη» τις επιχειρηματικές συνεργασίες με προηγμένες εταιρείες στην κατεύθυνση αυτής της αλλαγής. «Εχοντας υπόψη ότι βασικό στοιχείο -αν και όχι το μοναδικό- είναι η αποθήκευση της ενέργειας, πράγμα για το οποίο η Tesla έχει, ως γνωστόν, πολύ μεγάλες δυνατότητες και είναι εκ των πρωτοπόρων, η ΔΕΗ θα επιθυμούσε να συζητήσει και με αυτή την εταιρεία το ενδεχόμενο συνεργασίας, ενώ θα εξετάσει και τα σχέδια που υποβλήθηκαν στο υπουργείο και τον ΔΕΔΔΗΕ ώστε να προσανατολιστεί συγκεκριμένα» επισήμαναν.

Να σημειωθεί μάλιστα ότι το θέμα της «πράσινης» ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά αφορά τόσο την παραγωγή όσο και τη διανομή και διαχείρισή της.
Παράλληλα η ΔΕΗ προχωρά και το δικό της πρόγραμμα στην κατεύθυνση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), προγραμματίζοντας συνολικές επενδύσεις ύψους 583 εκατ. ευρώ έως το 2022 σε έργα και δράσεις αιολικής ενέργειας, φωτοβολταϊκών, γεωθερμίας, βιομάζας κ.λπ. Από τα 32 έργα αυτής της κατηγορίας υπάρχει χρηματοδότηση σε ύψος 90% από την ΕΤΕΠ και την Εθνική Τράπεζα για τα 18, ενώ και για τα υπόλοιπα τα μηνύματα είναι θετικά. Στόχος της ΔΕΗ είναι έως το 2030 να έχει 15πλασιάσει την ισχύ από ΑΠΕ.

Η εταιρεία έχει ήδη συζητήσει και υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού, όπως η κορεατική Kepco και η γαλλική EDF. Επιπλέον, σε συνεργασία με τη γερμανική εταιρεία Accusol έχει εγκαταστήσει πιλοτικό πρόγραμμα στην Κάρπαθο, το οποίο πρόσφατα έλαβε παράταση λειτουργίας για ερευνητικούς λόγους. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, η γερμανική εταιρεία έχει τη λογισμική διαχείριση του φωτοβολταϊκού, το οποίο εξυπηρετείται από τον σταθμό της ΔΕΗ.

Ενεργειακή αυτονομία αλά Καλιφόρνια και ηλεκτροκίνηση

Μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες «βλέπει» στη χώρα μας η Tesla, εκπρόσωποι της οποίας (Tesla Europe) συναντήθηκαν πριν από λίγες ημέρες με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργο Σταθάκη, προκειμένου να του παρουσιάσουν την εφαρμογή του αυτόνομου συστήματος παραγωγής ενέργειας από φωτοβολταϊκά και μπαταρίες, με εφαρμογή στη Ρόδο.

Η ηγεσία του υπουργείου αντιπρότεινε τη Λήμνο καθώς, σύμφωνα με στελέχη του ΥΠΕΝ, εκτιμάται ότι θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο στο άμεσο μέλλον η λύση αυτή να εφαρμοστεί σε ένα νησί του μεγέθους της Ρόδου, το οποίο μάλιστα παίζει βασικό ρόλο στο τουριστικό προϊόν της χώρας. Η μεγάλη τουριστική κίνηση και η αυξημένη κατανάλωση ενέργειας δυσκολεύουν σημαντικά το εγχείρημα της πλήρους απεξάρτησης από τον παραδοσιακό τρόπο κάλυψης των αναγκών του σε ρεύμα. Αντιθέτως η Λήμνος είναι μεν ένα μεσαίου μεγέθους νησί αλλά απομονωμένο, δύσκολο να διασυνδεθεί, και με πιο προβλέψιμες ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, όποια λύση προκριθεί θα είναι αποτέλεσμα διεθνούς διαγωνισμού.

Προηγμένα συστήματα

Το σύστημα της Tesla που παρουσιάστηκε είναι αντίστοιχο με αυτό που εφαρμόστηκε στην αμερικανική Σαμόα, για την αντικατάσταση ντιζελογεννητριών που κατανάλωναν 1.400 λίτρα πετρέλαιο την ημέρα με ένα αυτόνομο σύστημα ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά και μεγάλες μπαταρίες. Το προηγμένο σύστημα μάλιστα μπορεί να εξασφαλίσει πλήρη ηλεκτροδότηση στη Ρόδο ακόμα και αν δεν υπάρχει ηλιοφάνεια για τρεις συνεχόμενες ημέρες, ενώ η πλήρης φόρτιση των μπαταριών απαιτεί περίπου επτά ώρες.

Και αυτό με πολύ χαμηλότερο κόστος παραγωγής ενέργειας, το οποίο μπορεί να είναι και λιγότερο από 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν σήμερα με τις ντιζελογεννήτριες ξεπερνά τα 200 ευρώ στη Ρόδο φτάνοντας και τα 250 ευρώ σε μικρότερα νησιά. Και αυτό όταν και με κάποια υβριδικά συστήματα που έχουν δοκιμαστεί το κόστος δεν φαίνεται να μειώνεται παραπάνω από τα 235 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκε επίσης η ηλεκτροκίνηση, στο πλαίσιο της οποίας ο κ. Σταθάκης παρουσίασε το Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που προβλέπει σταδιακή εγκατάλειψη των μονάδων καύσης πετρελαίου και στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Επίσης συζητήθηκε και το ενδεχόμενο εκμετάλλευσης τεχνολογιών για αυτοπαραγωγή ενέργειας στη βάση της εφαρμογής που ήδη κάνει η Tesla στην Καλιφόρνια με τη συμμετοχή 50.000 κατοίκων.