Κτηματολόγιο: Από Επιτροπές Εξέτασης ξανά όλες οι αιτήσεις διόρθωσης

Ενα βήμα ...πίσω στη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης με στόχο την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των ιδιοκτητών κάνει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο οποίο πέρασε προσφάτως η αρμοδιότητα του Κτηματολογίου.

Με τροπολογία που ψηφίστηκε ως άρθρο του σχεδίου νόμου του υπουργείου Οικονομικών για την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/878 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/879, ορίζεται νέα διαδικασία για την υποβολή και εξέταση των αιτήσεων διόρθωσης. Ετσι, πλέον δίνεται εκ νέου η δυνατότητα σε όλους τους πολίτες να προσφεύγουν στις Επιτροπές Εξέτασης Υποθέσεων. Το συγκεκριμένο καθεστώς, το οποίο ίσχυε και παλαιότερα είχε αντικατασταθεί προ δύο ετών από ρύθμιση που προέβλεπε ότι οι ανάδοχοι μελετητές της κτηματογράφησης έπρεπε να εξετάζουν εκείνοι τις αιτήσεις διόρθωσης. Στις επιτροπές έφταναν μόνον οι αιτήσεις, για τις οποίες υπήρχε σχετική θετική εισήγηση των αναδόχων, ενώ για τις υπόλοιπες οι ίδιοι οι ανάδοχοι έπαιρναν την ευθύνη της ενδεχόμενης απόρριψης διατρέχοντας τον κίνδυνο να βρεθούν αντιμέτωποι και με νομικές εμπλοκές.

Για το λόγο αυτό οι ανάδοχοι της κτηματογράφησης είχαν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ανέμεναν την εκδίκαση της υπόθεσης στις 21 Μαίου, ενώ παράλληλα ο όγκος των αιτημάτων διόρθωσης αύξανε διαρκώς.

Η τροπολογία, η οποία ψηφίστηκε επαναφέρει ουσιαστικά το παλαιό καθεστώς και αποσκοπεί στην απλοποίηση και επιτάχυνση της υποβολής και εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης.

Η νέα διαδικασία – όπως επισημαινει το υπουργείο - προέκυψε κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και έρχεται αφενός να βελτιώσει τους χρόνους και τους μηχανισμούς εξέτασης των αιτήσεων και αφετέρου να δημιουργήσει ασφάλεια δικαίου στους ιδιοκτήτες και στις συναλλαγές γύρω από τα ακίνητα.

Να σημειωθεί, πάντως, ότι οι νέες ρυθμίσεις θα αφορούν αποκλειστικά τις περιοχές, στις οποίες η εξέταση των αιτήσεων διόρθωσης δεν έχει ακόμα ξεκινήσει (δηλαδή περιοχές όπου η ανάρτηση έγινε μετά τον Μάιο του 2020). Συγκεκριμένα με την τροπολογία:

• Δίνεται εκ νέου στους πολίτες η δυνατότητα να προσφύγουν στις δευτεροβάθμιες Επιτροπές Εξέτασης Υποθέσεων, είτε η έκθεση του Γραφείου Κτηματογράφησης εισηγείται την αποδοχή είτε την απόρριψη της αίτησης διόρθωσης. Με το μέχρι τώρα ισχύον καθεστώς, η δυνατότητα αυτή υφίστατο μόνο στις περιπτώσεις θετικής εισήγησης. Φυσικά, απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση αυτού του δικαιώματος σε περίπτωση θετικής εισήγησης είναι να θίγονται δικαιώματα τρίτων, ειδάλλως η προσφυγή σε δευτεροβάθμια επιτροπή καθίσταται άνευ αντικειμένου.
• Ολη η διαδικασία κατάθεσης, εξέτασης και εν γένει παρακολούθησης της πορείας των αιτήσεων διόρθωσης ψηφιοποιείται και διεξάγεται μέσω του gov.gr. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνονται σημαντικά οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές μακριά από την κατοικία τους, αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι επαγγελματίες στη διαδικασία. Αυτονόητα, όποιος το επιθυμεί εξακολουθεί να μπορεί να καταθέτει αιτήσεις διόρθωσης με φυσική παρουσία στα κτηματολογικά γραφεία.

• Ρυθμίζεται ρητά και ένα ακόμα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα, αυτό της δημοσιότητας των εκθέσεων που εκδίδουν τα Γραφεία Κτηματογράφησης. Το ισχύον καθεστώς αποδείχτηκε ασαφές ως προς αυτό το ζήτημα και για τον λόγο αυτό η προτεινόμενη ρύθμιση έρχεται να καταστήσει υποχρεωτική την ανάρτηση των εκθέσεων αυτών στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Κτηματολογίου, ενδυναμώνοντας έτσι τις δικλείδες διαφάνειας. Έτσι, ο πολίτης θα ενημερώνεται για τις εν λόγω αναρτήσεις από σχετικές ανακοινώσεις του Φορέα, ο οποίος υποχρεούται να παρέχει και εξειδικευμένη πληροφόρηση σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να ενημερωθούν τυχόν θιγόμενοι τρίτοι ή να κατατεθούν αντίθετες απόψεις του αιτούντος.

Αναλυτικά σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση τα βήματα για τις διορθώσεις προβλέπουν αρχικά την εξέταση των αιτήσεων διόρθωσης από το Γραφείο Κτηματογράφησης. Για κάθε αίτηση το Γραφείο Κτηματογράφησης συντάσσει έκθεση, η οποία περιέχει υποχρεωτικά αιτιολογία για την αποδοχή ή την απόρριψή της. Με απόφαση του Δ.Σ. του Ελληνικού Κτηματολογίου, αναρτώνται οι εκθέσεις στην ιστοσελίδα του και καθορίζονται η χρονική διάρκεια της ανάρτησης, ο τρόπος και οι προϋποθέσεις πρόσβασης και κάθε τεχνική ή άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας.

Στην περίπτωση αιτήσεων που αφορούν στη διόρθωση γεωμετρικών στοιχείων των γεωτεμαχίων που βρίσκονται εκτός της «ζώνης κανονισμού ορίων» και είτε διαζευκτικά είτε σωρευτικά εκτός της «αποδεκτής απόκλισης» ή την αντικατάσταση στους κτηματολογικούς πίνακες, εν όλω ή εν μέρει, δικαιώματος πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας άλλου δικαιούχου, οι αιτούντες τη διόρθωση ενημερώνονται, με επιμέλεια του Γραφείου Κτηματογράφησης για την επικείμενη ανάρτηση της έκθεσης που τους αφορά, την προθεσμία υποβολής έγγραφων αντίθετων απόψεων κατ' αυτής και τις συνέπειες της παράλειψης υποβολής.

Στη συνέχεια οι πολίτες που έχουν υποβαλει αίτηση διόρθωσης, μπορούν:

1. Σε περίπτωση εν όλω ή εν μέρει απόρριψης της αίτησης διόρθωσης, να υποβάλουν εγγράφως και αιτιολογημένα τις αντίθετες απόψεις τους, προσκομίζοντας σχετικά στοιχεία, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα ημερών από την ημερομηνία ανάρτησης της έκθεσης. Εντός της ίδιας αποκλειστικής προθεσμίας, με επιμέλεια του αιτούντος, γνωστοποιούνται υποχρεωτικά, με κάθε πρόσφορο μέσο, σε κάθε τρίτο θιγόμενο ιδιόκτητη η υποβληθείσα αίτηση, η συνταχθείσα επί αυτής έκθεση καθώς και οι αντίθετες απόψεις.
2. Σε περίπτωση εν όλω ή εν μέρει αποδοχής της αίτησης διόρθωσης, ο αιτών γνωστοποιεί, εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριάντα ημερών από την ανάρτηση της έκθεσης, με κάθε πρόσφορο μέσο, σε κάθε τρίτο θιγόμενο ιδιοκτήτη την υποβληθείσα αίτηση και τη συνταχθείσα επί αυτής έκθεση.

Οι τρίτοι θιγόμενοι ιδιοκτήτες έχουν επίσης προθεσμία τριάντα ημερών, η έναρξη της οποίας ορίζεται με απόφαση του Δ.Σ. του Κτηματολογίου και ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα του, είτε να υποβάλουν εγγράφως και αιτιολογημένα τις αντίθετες απόψεις τους, προσκομίζοντας σχετικά στοιχεία, είτε να συγκατατίθενται εγγράφως για τη διόρθωση με ανάκληση της δήλωσής τους περί εγγραπτέων δικαιωμάτων ή με σχετική δήλωσή τους ενώπιον του συμβολαιογράφου ή με υπεύθυνη δήλωσή τους επί της οποίας βεβαιώνεται το γνήσιο της υπογραφής. Εφόσον η ως άνω προθεσμία παρέλθει άπρακτη, θεωρείται ότι οι τρίτοι θιγόμενοι ιδιοκτήτες συγκατατίθενται στη διόρθωση σύμφωνα με τη συνταχθείσα έκθεση.

Οι έγγραφες αντίθετες απόψεις ή η έγγραφη συγκατάθεση υποβάλλονται στον Φορέα μέσω του gov.gr.

Η αίτηση διόρθωσης, η έκθεση του Γραφείου Κτηματογράφησης και οι αντίθετες απόψεις διαβιβάζονται από το Κτηματολόγιο στις Επιτροπές Εξέτασης. Στην περίπτωση που δεν έχουν υποβληθεί αντίθετες απόψεις το Γραφείο Κτηματογράφησης προβαίνει υποχρεωτικά στις απαραίτητες διορθώσεις σύμφωνα με την συνταχθείσα έκθεση.

Εάν, πριν την ανάρτηση των εκθέσεων στην ιστοσελίδα του Φορέα, ο τρίτος θιγόμενος ιδιοκτήτης είτε έχει συγκατατεθεί εγγράφως με ανάκληση της δήλωσής του περί εγγραπτέων δικαιωμάτων ή με σχετική δήλωσή του ενώπιον συμβολαιογράφου ή με υπεύθυνη δήλωση του επί της οποίας βεβαιώνεται το γνήσιο της υπογραφής, είτε έχει ζητήσει την ολική ή μερική διαγραφή του δικαιώματος του επί του ακινήτου που αφορά η αίτηση διόρθωσης λόγω εσφαλμένης καταχώρισης στους προσωρινούς κτηματολογικούς πίνακες, τότε η αίτηση διόρθωσης δεν διαβιβάζεται στις Επιτροπές και το Γραφείο Κτηματογράφησης προβαίνει στις απαιτούμενες διορθώσεις.