Ξεμπλοκάρουν οι δασικοί χάρτες - Πλησιάζει η ενεργοποίηση της πλατφόρμας δήλωσης των δασικών αυθαιρέτων

«Ξεπαγώνει» η διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών ύστερα από τις δύο αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), οι οποίες ουσιαστικά ανάβουν το πράσινο φως για αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων, στις οποίες υπάρχει συνεχιζόμενη αγροτική χρήση, βιομηχανική εγκατάσταση, αλλά και περιοχές με εγκεκριμένα σχέδια πόλης.

Οι δύο αποφάσεις αν και όχι αμέσως σχετιζόμενες, φαίνεται πως θα ανοίξουν και το δρόμο για την ενεργοποίηση της πλατφόρμας τακτοποίησης των δασικών αυθαιρέτων με την πληρωμή παραβόλου ύψους 250 ευρώ, αλλά επί τους παρόντος με αβέβαιη εξέλιξη.

Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, πάντως, με τις αποφάσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, ξεκινάει η αντίστροφη μέτρηση για την ολοκλήρωση της μεγάλης μεταρρύθμισης των δασικών χαρτών, προς όφελος της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, της δημόσιας περιουσίας, αλλά και της προάσπισης των περιουσιακών δικαιωμάτων των πολιτών.

Ειδικά για το πρώτο, πάντως, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, είχαν τις αμφιβολίες τους τόσο οι δασολόγοι όσο και επτά περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποίες είχαν προσφύγει στο ΣτΕ αιτούμενες να κριθεί αντισυνταγματικό το άρθρο του νόμου 4685/2020, τον οποίο πολλοί χαρακτηρίζουν «περιβαλλοντοκτόνο».

Γεγονός είναι ότι με τη νέα εξέλιξη ανοίγει και ο δρόμος για να λυθούν εκκρεμότητες του παρελθόντος σχετικά με δασωθέντες αγρούς ή εκχερσωμένες εκτάσεις, η ύπαρξη των οποίων απείλησε να τινάξει στον αέρα το εγχείρημα των δασικών χαρτών ύστερα από τις σφοδρές αντιδράσεις ιδιοκτητών σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας.

Αναλυτικά, σύμφωνα με τις αποφάσεις της μείζονος Ολομέλειας του ΣτΕ, δεν υφίστανται ζητήματα συνταγματικότητας όσον αφορά στα κυρίαρχα σημεία της διαδικασίας αποτύπωσης των δασικών χαρτών, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 48 του ν. 4685/2020. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται τα εξής:

• Δασικό είναι ό,τι καλύπτεται από δασική βλάστηση όχι μόνο σήμερα, αλλά και κατά το παρελθόν, αρκεί να μην έχει εκδοθεί διοικητική πράξη που να αλλάζει τη χρήση του, κατά βάση πριν από το Σύνταγμα του 1975 και για όσο χρόνο συνεχίζεται η επιτραπείσα χρήση.
• Εκτάσεις που έχουν αφιερωθεί στη γεωργική χρήση πριν από το Σύνταγμα του 1975, αποσυνδέονται από τη δασική νομοθεσία, εφόσον εξακολουθούν να καλλιεργούνται.
• Από τη δασική νομοθεσία εξαιρούνται οι περιοχές όπου έχουν εγκατασταθεί βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ακόμα και μετά το Σύνταγμα του 1975. Βασική προϋπόθεση είναι η ίδρυσή τους να έχει επιτραπεί βάσει διοικητικών πράξεων.
• Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές που καταλαμβάνονται από εγκεκριμένα σχέδια πόλεων ή περιλαμβάνονται εντός οικισμών. 


Σύμφωνα με τα βασικά σημεία της απόφασης, η αποτύπωση των δασικών εκτάσεων στους δασικούς χάρτες πρέπει να είναι αξιόπιστη και να μην περιλαμβάνει εκτάσεις, επί των οποίων δεν είναι νομικά δυνατή η εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας. Το ίδιο ισχύει και για εκτάσεις που δεν επιτρέπεται να κηρυχθούν ως αναδασωτέες για να αποκτήσουν τη χαμένη τους βλάστηση, διότι η βλάστηση αυτή απομακρύνθηκε για κάποιο νόμιμο λόγο.

Κατά το Δικαστήριο, η εμφάνιση τέτοιων εκτάσεων ως δασικών θα προκαλούσε σύγχυση ως προς το ποιος είναι ο δασικός πλούτος της χώρας και θα εμπόδιζε τη χάραξη αποτελεσματικής δημόσιας πολιτικής για τη σωτηρία των δασών.

Επιπρόσθετα, η εμφάνιση αυτών των εκτάσεων ως δασικών θα ναρκοθετούσε και την ανάπτυξη των γεωργικών δραστηριοτήτων, οι οποίες ιστορικά συνέβαλαν στη μεταπολεμική ανόρθωση της χώρας.

Επιπλέον κρίνεται ότι η εξαίρεση των εκτάσεων που έχουν αποδοθεί σε άλλες χρήσεις με διοικητικές πράξεις, εξοπλισμένες με το τεκμήριο της νομιμότητας, αποσκοπεί και στην ασφάλεια δικαίου, η οποία δεν συμβιβάζεται με τη διαρκή αναμόχλευση εννόμων σχέσεων που έχουν διαμορφωθεί κατά το παρελθόν (π.χ. πολεοδόμηση δεκάδων Δήμων της Αττικής, οι οποίοι, πριν ενταχθούν σε σχέδιο είχαν, ίσως, δασικό χαρακτήρα και μη νομίμως εντάχθηκαν τότε).

Σε κάθε περίπτωση, κατά το Δικαστήριο, η ισορροπία μεταξύ προστασίας του περιβάλλοντος και ασφάλειας δικαίου διασφαλίζεται από την πρόβλεψη του νομοθέτη ότι η εξαίρεση από τη δασική νομοθεσία των εκτάσεων αυτών τίθεται υπό τη διαρκή αίρεση της συνέχισης της χρήσης που επέτρεψε η διοικητική πράξη (π.χ. γεωργική), αφού, αν η χρήση αυτή εγκαταλειφθεί, η έκταση υπάγεται και πάλι στη δασική νομοθεσία.

Και ακύρωση δύο διατάξεων 

Πάντως, το «ναι» του ΣτΕ δεν ήταν καθολικό ως προς τις διατάξεις της υπουργικής απόφασης που είχε προσβληθεί καθώς ακύρωσε δύο εξ αυτών.

Συγκεκριμένα, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο ακύρωσε, ως αντίθετες με το Σύνταγμα, τις διατάξεις που εξαιρούσαν από τη δασική νομοθεσία εκτάσεις για τις οποίες είχαν εκδοθεί οικοδομικές άδειες, στην περίπτωση που αυτές δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, καθώς κρίθηκε ότι η εφαρμογή της διάταξης αυτής θα επέτρεπε την εκχέρσωση δασικών εκτάσεων, για πρώτη φορά σήμερα, με σκοπό την ανέγερση κτιρίων, γεγονός αντίθετο με την ήδη ισχύουσα συνταγματική προστασία των δασών.

Επίσης ακύρωσε την εξαίρεση από τη δασική νομοθεσία περιοχών εντός οικισμών, που είχαν οριοθετηθεί με απρόσφορες ρυθμίσεις ή διοικητικές εγκυκλίους και όχι σύμφωνα με την πάγια σχετική νομοθεσία.

Επίσης το Δικαστήριο ομόφωνα επιβεβαίωσε την ανάγκη ολοκλήρωσης του Δασολογίου πριν το Κτηματολόγιο, εκτιμώντας ότι η κτηματογράφηση πρέπει να στηρίζεται σε αξιόπιστους δασικούς χάρτες που θα αποκρούουν κακόπιστες διεκδικήσεις τρίτων επί δασικών εκτάσεων.

Ανοίγει η πλατφόρμα δήλωσης δασικών αυθαιρέτων

Ζήτημα ολίγων ημερών ύστερα και από τις τελευταίες εξελίξεις είναι και η ενεργοποίηση της διαδικτυακης πλατφόρμας, στην οποία οι ιδιοκτήτες πληρώνοντας παράβολο ύψους 250 ευρώ θα μπορούν να δηλώνουν αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις.

Αν και μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί οριστικά το μέλλον τους ως προς το εάν θα καταφέρουν να τακτοποιηθούν ή όχι, πρόθεση του υπουργείου είναι να προχωρήσει τη διαδικασία.

Οσο για τους ιδιοκτήτες, το βέβαιο «κέρδος» από τη δήλωση ενός δασικού αυθαιρέτου είναι ότι θα επιτύχουν την αναστολή των κυρώσεων που έχουν ήδη επιβληθεί, ενώ θα αποτραπούν και νέες αφού οι ιδιοκτησιες που θα δηλωθούν, θα υπάγονται στις προστατευτικές διατάξεις ήδη ψηφισμένου νόμου έως ότου αποφασιστεί το μέλλον των συγκεκριμένων αυθαιρέτων.

Οπως είχε γράψει το «ethnos.gr» από τις 26 Ιουλίου αναφέροντας όλα τα βήματα της διαδικασίας αιτήσεων, δικαίωμα υποβολής αίτησης θα έχουν όσοι ενδιαφερόμενοι έχουν υποβάλει αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος του δασικού χάρτη, αντιρρήσεις, αίτηση ακυρώσεως ή οποιοδήποτε άλλο διοικητικό ή ένδικο βοήθημα, με το οποίο αμφισβητούν ότι η ιδιοκτησία τους έχει δασικό χαρακτήρα.

Να σημειωθεί ότι ο αριθμός των αυθαίρετων ιδιοκτησιών σε δασικές εκτάσεις δεν είναι αμελητέος. Στην προηγουμενη προσπάθεια τακτοποίησής τους μέσω των οικιστικών πυκνώσεων, οι οποίες είχαν καταπέσει στο ΣτΕ, είχαν καταγραφεί μόνο στην Αττική 115.873 στρέμματα.

Ικανοποίηση στο υπουργείο Περιβάλλοντος

Σχολιάζοντας τις αποφάσεις ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, σημείωσε πως ανοίγει ο δρόμος για την ανάρτηση των δασικών χαρτών που αποτελεί μία από τις πλέον εμβληματικές μεταρρυθμίσεις στην ιστορία της χώρας: «Πρόκειται για έργο εθνικής σημασίας, το οποίο θα επιλύσει πολλές παθογένειες που ταλανίζουν το νεότερο ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του. Με απόλυτο σεβασμό στις αποφάσεις του ΣτΕ και στις διατάξεις του Συντάγματος θα ολοκληρώσουμε την κύρωση των δασικών χαρτών και θα διορθώσουμε τα σφάλματα που σημειώθηκαν στη διαδικασία, προκειμένου να κατοχυρώσουμε την προστασία του περιβάλλοντος, της δημόσιας περιουσίας και κυρίως των νόμιμων ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών».

Προσέθεσε μάλιστα πως η ανάρτηση των δασικών χαρτών «θα επιτρέψει την ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, το οποίο επίσης αποτελεί σημαντική μεταρρύθμιση για την προστασία της περιουσίας των πολιτών και τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος».

Από την πλευρά του ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς επεσήμανε πως η απόφαση του ΣτΕ «μας επιτρέπει να προχωρήσουμε με γοργούς ρυθμούς στις απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις ώστε να επιλύσουμε τα εκκρεμή ζητήματα των δασωθέντων αγρών και των εκχερσωμένων εκτάσεων, όπως άλλωστε πράξαμε για την αναγνώριση του τεκμηρίου κυριότητας υπέρ των ιδιωτών στα Ιόνια νησιά, την Κρήτη, τη Λέσβο, Σάμο και Χίο, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, τα Κύθηρα-Αντικύθηρα και τη Μάνη, αλλά και για την εξαίρεση των ασπαλάθων από τα δασικά είδη. Διαφυλάττουμε το δάσος σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος και συγχρόνως διασφαλίζουμε τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των πολιτών μια για πάντα, χωρίς να τους βασανίζουν εκκρεμότητες στο μέλλον».

Όλες οι ειδήσεις

Θρίλερ ανατολικά της Κρήτης: Συνεχίζουν τις προκλήσεις οι τουρκικές φρεγάτες – Διαψεύδει το ΓΕΕΘΑ ότι παραβίασαν τα χωρικά ύδατα

Απίστευτο περιστατικό στη Βάρκιζα: Ξέχασαν κοριτσάκι 2 ετών σε σχολικό λεωφορείο για 5 ώρες

Τρίκαλα: Φάρμακα με drone παραδίδει ο δήμος

Freedom Pass/Data: Πώς θα λάβουν τα 50 GB οι εμβολιασμένοι 15 - 17 ετών