ΑΠΘ: Ερευνητές ανακάλυψαν νέα κυανοβακτήρια και πέρασαν τον Παύλο Φύσσα και τον Ζακ Κωστόπουλο στην αθανασία μέσω της επιστήμης

Τα speos fyssasii και Iphianassa zackieohae είναι τα ονόματα δύο νέων κυανοβακτηρίων, φωτοσυνθετικών μικροοργανισμών που ανακάλυψαν ο επίκουρος καθηγητής Βιολογίας στο ΑΠΘ Σπύρος Γκέλης και ο υποψήφιος διδάκτορας Μάνθος Πάνου.

Η ειδοποιός διαφορά με τη συγκεκριμένη ανακάλυψη είναι ότι δεν αποτελεί είδηση μόνο για την επιστημονική κοινότητα, καθώς μέσα στο σώμα του ονόματός τους περικλείουν κοινωνικές αναφορές και αποτίουν φόρο τιμής σε δύο πρόσωπα – ορόσημο τα οποία πλέον μέσω και της επιστήμης μπαίνουν στη σφαίρα της οικουμενικότητας. 

Κι αυτό γιατί από εδώ και στο εξής, όλοι οι επιστήμονες ανά τον κόσμο όταν θα κάνουν χρήση των ονομάτων των νέων αυτών κυανοβακτηρίων που ανακάλυψαν ο Σπύρος Γκέλης και ο Μάνθος Πάνου στην πραγματικότητα θα μνημονεύουν τους δολοφονημένους Παύλο Φύσσα και Ζακ Κωστόπουλο. 

Ο Σπύρος Γκέλης, μιλά στο ethnos.gr εξηγώντας το σκεπτικό πίσω από την απόφασή του να δώσει τα συγκεκριμένα δύο ονόματα στη σπουδαία ανακάλυψη και τελικά ξεδιπλώνει τις κοινωνικές αναφορές που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την επιστήμη. 

«Ήθελα να περάσουν τα ονόματα του Ζακ και του Παύλου στην αθανασία και μέσω της επιστήμης»

«Είναι η πρώτη (και πιθανότατα η τελευταία) φορά που θα σας μιλήσω για μια εργασία μας χωρίς να μιλήσω (σχεδόν) καθόλου για επιστήμη. Στην εργασία αυτή περιγράψαμε νέα γένη και είδη για την επιστήμη. Αποφασίσαμε δύο από αυτά να πάρουν τα ονόματα του Παύλου Φύσσα, δολοφονημένου από την εγκληματική οργάνωση Χρυσή αυγή και του Ζακ Κωστόπουλου/ZackieOh. Aπό σήμερα τα είδη Speos fyssasii και Iphianassa zackieohae θα κουβαλάνε τα ονόματα του Παύλου και Ζακ/Ζάκι για πάντα (και) στην επιστήμη. Γιατί αυτοί ζουν στη μνήμη μας. Οι δολοφόνοι ας πεθάνουν στη λήθη*. 

*Με την υπενθύμιση ότι ακόμα ζητάμε δικαιοσύνη για τον Ζακ.», ήταν η ανάρτηση του επίκουρου καθηγητή Βιολογίας Σπύρου Γκέλη στο facebook με τη οποία γνωστοποιήθηκε στο γεγονός. 

«Αυτό που κάνουμε στην επιστήμη όταν βρίσκουμε ένα νέο είδος ή ένα νέο γένος, ό,τι και να είναι αυτό, ζώο, φυτό ή βακτήριο, πρέπει να του δώσουμε ένα όνομα», είναι τα πρώτα λόγια του κ. Γκέλη από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ο οποίος από το γραφείο του στο ΑΠΘ, μιλά στο ethnos.gr. 

«Η ονοματοδοσία είναι μια πολύ περίπλοκη ιστορία, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες που τη διέπουν. Στην ουσία όταν βρίσκεις κάτι του δίνεις ό,τι όνομα θέλεις, χωρίς να σε ελέγχει κανείς, αρκεί να εξηγήσεις την ετυμολογία, από πού προέρχεται αυτό το όνομα και να γραφτεί σύμφωνα με τους κανόνες της λατινικής ονοματοδοσίας», συνεχίζει, φέρνοντας μάλιστα το παράδειγμά ότι είναι κανόνας στην επιστήμη να γράφονται με πλάγια γραφή.

Μάλιστα δεν παραλείπει να σημειώσει ότι «αυτό που συμβαίνει συχνά στην επιστήμη είναι να τιμάς άλλους επιστήμονες, αλλά δε συμβαίνει συχνά να τιμάς ανθρώπους έξω από τον επιστημονικό χώρο. Όχι, ότι γίνεται για πρώτη φορά, έχει ξαναγίνει, αλλά δεν είναι κάτι συνηθισμένο».

Έτσι διαβάζοντας κανείς τη συγκεκριμένη επιστημονική δημοσίευση δε μαθαίνει κανείς μόνο για τη σπουδαία ανακάλυψη, αλλά στην ετυμολογία, γίνεται σαφής αναφορά στον δολοφονημένο από χρυσαυγίτες Παύλο Φύσσα και τον ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλο. 

Εξηγώντας το σκεπτικό πίσω από την απόφαση αυτή, ο κ. Γκέλης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Επειδή έχω μεγαλύτερη εμπειρία σε αυτό το κομμάτι και συνήθως βρίσκω εγώ τα ονόματα, η ιδέα ήταν ότι επειδή τα είδη των ονομάτων συνήθως μένουν για πάντα, αν δε συμβεί κάποια στιγμή μεγάλη αλλαγή στην Ταξινόμηση, ήθελα να περάσουν τα ονόματα του Ζακ και του Παύλου στην αθανασία και μέσω της επιστήμης. Έτσι οπουδήποτε στον κόσμο κάποιος κάνει χρήση του ονόματος του συγκεκριμένου βακτηρίου θα το αποκαλεί με το όνομα αυτό, το οποίο έχει αναφορά στα δικά τους ονόματα. Φυσικά, όλο αυτό ήταν κάτι με το οποίο ο υποψήφιος διδάκτοράς μου, Μάνθος Πάνου, συμφώνησε με μεγάλη χαρά».

Μάλιστα απαντώντας στο γιατί αυτοί οι δύο, ο κ. Γκέλης επισημαίνει: «Είναι δύο εμβληματικές προσωπικότητες και είναι δυο άνθρωποι που μέσα από το θάνατό τους χάραξαν την ιστορία της τελευταίας δεκαετίας στην Ελλάδα. Από τη μία η υπόθεση της Χρυσής Αυγής δε θα ήταν έτσι όπως είναι αν δεν είχε δολοφονηθεί ο Παύλος Φύσσας και η υπόθεση του Ζακ που δεν έχει ακόμα τελεσιδικήσει - και για αυτό γράφω κιόλας ότι ζητάμε ακόμα δικαιοσύνη - είναι μία εμβληματική περίπτωση τουλάχιστον για το χώρο της Ελλάδας που είναι σύμβολο και για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για το πώς αντιμετωπίζει η κοινωνία τη διαφορετικότητα.

«Είμαι καθηγητής βιοποικιλότητας. Γνωρίζουμε ότι η ποικιλότητα των οργανισμών, δηλαδή η τεράστια ποικιλία τους, η διαφορετικότητα τους σε κάθε επίπεδο, μορφολογικό, γενετικό κ.α. είναι αυτό που κάνει τους οργανισμούς, αλλά και την ίδια τη φύση, όχι μόνο όμορφους, αλλά και δυνατούς. Η διαφορετικότητα δεν είναι ελάττωμα, είναι προσόν. Είμαι άνθρωπος ο οποίος όχι απλά υπερασπίζεται τη διαφορετικότητα αλλά την ερευνά και τη διδάσκει, με έναν τρόπο, έτσι ειδικά για τον Ζακ, θεωρώ ότι ήταν χρέος μου προς τη διαφορετικότητα». 

Την ίδια ώρα ο Σπύρος Γκέλης δε λησμονεί τον Γιάννη Παντή, αντιπρύτανη του ΑΠΘ και γενικό γραμματέα του υπουργείου Παιδείας ο οποίος πέθανε από έμφραγμα το 2017 και ο οποίος τιμάται επίσης, μέσω της ονοματοδοσίας, του νέου είδους Stenomitos pantisii. «Είναι στη μνήμη του αείμνηστου συναδέλφου και δασκάλου μου στο Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ και στον οποίο επίσης δώσαμε όνομα», εξηγεί ο καθηγητής Βιολογίας. 

Η σπουδαία επιστημονική ανακάλυψη του ΑΠΘ

Μιλώντας για τη σημασία της συγκεκριμένης ανακάλυψης αλλά και της βιοπικοιλότητας εν γένει ο Σπύρος Γκέλης, εξηγεί ότι λόγω των συνθηκών που επικρατούν, «ο πλανήτης βρίσκεται κάτω από στρες, ένα μεγάλο κομμάτι της βιοποικιλότητας καταστρέφεται, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον αφανισμό των δασών στον Αμαζόνιο. 

Για εμάς είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε τι βιοποικιλότητα υπάρχει, δηλαδή όλα τα διαφορετικά είδη που υπάρχουν στον κόσμο γιατί φτιάχνουν μια πάρα πολύ σύνθετη ισορροπία μέσω των αλληλεπιδράσεων τους και αν εκλείψει ένα είδος θα μπορούσε να καταρρεύσει όλο το οικοσύστημα. Επομένως, είναι σημαντικό να ξέρουμε ποια είδη υπάρχουν σε ένα οικοσύστημα για να μπορούμε να ξέρουμε τι ρόλο παίζουν σε αυτό. 

Κι αυτό γιατί αν γνωρίζουμε το ρόλο τους, μπορούμε να ξέρουμε πόσο σημαντικό είναι να προστατεύσουμε ένα οικοσύστημα ή όχι διότι αν και θα θέλαμε να προστατεύσουμε όλα τα οικοσυστήματα του πλανήτη, αυτό δεν είναι εφικτό και χρειάζεται να δίνουμε προτεραιότητα.

Όπως στην κοινωνία θα θέλαμε να προστατεύουμε όλους τους ανθρώπους αλλά προσπαθούμε να δίνουμε προτεραιότητα σε αυτούς που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη έτσι και στην επιστήμη προσπαθούμε να προστατεύουμε τα οικοσυστήματα που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. 

Γι’ αυτό το λόγο είναι τόσο μεγάλης σημασίας η ανακάλυψη καινούριων ειδών. Δηλαδή να βρίσκεις κάτι που ποτέ κανείς δεν το έχει ξαναβρεί», εξηγεί.

Εν μέσω εργασίας και πειραμάτων ο Σπύρος Γκέλης δέχεται μεταξύ άλλων και το αφοπλιστικό ερώτημα του δημοσιογράφου ο οποίος από τη μία δηλώνει άσχετος από Βιολογία αλλά προσπαθώντας να καταλάβει, λέει, «δηλαδή τι είναι αυτά;»

«Στη συγκεκριμένη έρευνα, βρήκαμε 9 καινούργια είδη και 5 καινούργια γένη. Αυτά τα βακτήρια που ανακαλύψαμε, είναι περίεργοι οργανισμοί, είναι βακτήρια ταυτόχρονα είναι και φυτά, είναι δηλαδή φωτοσυνθετικοί μικροοργανισμοί. Η απλοποιημένη έκδοση αυτού είναι μικροσκοπικά φυτά», απαντά. 

Τελικά, με την ανακάλυψη και την ονοματοδοσία που επιλέχτηκε, οι δύο ερευνητές του ΑΠΘ τελικά δεν προσφέρουν μόνο στην επιστήμη τους αλλά δίνουν μάθημα για το πώς η ίδια η φύση και η ζωή - οι οποίες άλλωστε είναι και το αντικείμενο μελέτης τους - δε χωράνε διαχωρισμούς και αποκλεισμούς πρώτον γιατί η ίδια ζωή βασίζεται στη συνύπαρξη διαφορετικοτήτων και τελικά η επιστήμη και η εξέλιξη δεν μπορούν να είναι αποσυνδεμένες από τις κοινωνικές αναφορές και αυτό που περιβάλλει τις ζωές μας. 

Όλες οι ειδήσεις

Επίθεση με βιτριόλι – Ανατριχιαστική απολογία από την Έφη Κακαράντζουλα: Πώς έριξε το καυστικό υγρό – Από που το προμηθεύτηκε

Κακοκαιρία Μπάλλος – Live χάρτης: Ισχυρές βροχές και καταιγίδες- Πού χιόνισε – Κλειστά σχολεία σε πολλές περιοχές

Επίθεση με βιτριόλι: Η συγνώμη της 36χρονης στην Ιωάννα Παλιοσπύρου - Πώς αντέδρασε η οικογένειά της

Αμυντική συμφωνία Ελλάδας - ΗΠΑ: Πέφτουν οι υπογραφές – Κρίσιμες επαφές Δένδια, τα σημεία κλειδιά

28η Οκτωβρίου: Μαθητικές παρελάσεις με αλλαγές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη