Ελλάδα|15.10.2021 17:32

ΑΠΘ: Διπλάσια περιστατικά κατάθλιψης από την πανδημία - Ενδείξεις για αύξηση στις αυτοκτονίες

Τίμος Φακαλής

Ενδείξεις ότι αυξάνονται οι θάνατοι από αυτοκτονίες στη χώρα αν και πλησιάζουμε προς την έξοδο από το τούνελ της πανδημίας τόνισε ότι υπάρχουν ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης κατά τη διάρκεια παρουσίασης της πορείας τη ψυχικής υγείας στη χώρα την τελευταία 20ετία.

Συνολικά παρατηρείται διπλασιασμός της κλινικής κατάθλιψης και αύξηση 33% στις αυτοκτονίες την τελευταία 20ετία. 

Η ερευνητική ομάδα του ΑΠΘ μελέτησε κατά πόσο και πως επηρεάστηκε η ψυχική υγεία των Ελλήνων την τελευταία 20ετία. Από την ένταξη τη χώρας στο ευρώ και την οικονομική ευμάρεια της εποχής εκείνης, στο πέρασμα της βαθιάς οικονομικής κρίση και την χρεοκοπία του 2009, την προσπάθεια ανάτασης τα επόμενα χρόνια και, τελευταία, την περίοδο της πανδημίας.

«Μιλάμε για 20 χρόνια γεμάτα. Ζήσαμε πράγματα που στο τελευταίο αιώνα δεν είχε ζήσει η χώρα, παρά μόνο προπολεμικά που ήταν η τελευταία χρεοκοπία αλλά και πανδημία (ισπανική γρίπη). Η χώρα άντεξε τις θύελλες της 20ετίας ψυχολογικά αλλά εμφανίζει μια προϊούσα επιδείνωση της ψυχικής υγείας και οι δείκτες επιδεινώθηκαν λόγω των συνθηκών. Υπάρχουν σημάδια απότομης αύξησης αυτοκτονιών τώρα που επιστρέφουμε στην κανονικότητα και ένα ρεύμα επιδείνωσης» δήλωσε ο καθηγητής του ΑΠΘ παρουσιάζοντας τα ευρήματα της πανεπιστημιακής ψυχιατρικής κλινικής του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. 

Πριν την οικονομική κρίση ξεκίνησε η αύξηση των αυτοκτονιών στη χώρα 

Όπως εξήγησε ο καθηγητής αν και κύριο θέμα συζήτησης από την περίοδο της οικονομικής κρίσης ήταν οι αυτοκτονίες η αύξηση του δείκτη αυτοκτονικότητας ξεκίνησε πολύ πριν.  Αυτή καταγράφεται στις μέσες ηλικίες των ανδρών από την περίοδο του 2002-2003, εποχή ευμάρειας για τη χώρα.

Πρώτο υψηλό για τις αυτοκτονίες καταγράφεται το 2005-2006 που το χρήμα έρεε άφθονο. Κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης παρατηρείται μια έκρηξη της αυτοκτονικότητας στις μέσες ηλικίες. Αυτή καταγράφονταν σε πρωτοσέλιδα στα περιοδικά τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό ενώ η ενημέρωση γινόταν με όρους συναισθηματικούς που δεν βοήθησε τόσο στο να ξεκαθαρίσει η πραγματική κατάσταση του προβλήματος της ψυχικής υγείας συμπλήρωσε ο κ Φουντουλάκης.

Που οφείλεται η αύξηση

«Στην πραγματικότητα, όμως, είχαμε 500 αυτοκτονίες το έτος. Και ο αριθμός αυτός είναι ο χαμηλότερος διεθνώς. Σε κάθε περίπτωση καταγράφεται μα σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στη χώρα, αγγίζοντας το 33%». Το 1/3 αυτών εξηγούνται από την ανεργία, το άλλο 1/3 στο γενικότερο προβληματικό περιβάλλον και το άλλο 1/3 παραμένει άγνωστου αιτιολογίας (ίσως γιατί αποενοχοποιήθηκε η αυτοκτονία εκείνη την περίοδο).

Σο 9% η κλινική κατάθλιψη 

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας παρατηρείται υψηλό ποσοστό μεταβολής προς το χειρότερο της ψυχολογικής κατάστασης των πολιτών τόσο όσον αφορά το άγχος όσο και την κατάθλιψη. Σύμφωνα με τον κ. Φουτντουλάκη διπλασιάστηκε τα χρόνια της πανδημίας η κλινική  κατάθλιψη στον γενικό πληθυσμό της χώρας, αγγίζοντας το 9%. Η προ υπάρχουσα ψυχική νόσος αλλά και η πιθανότητα νόσησης ή θανατου από την covid-19 ήταν επιβαρυντικοί παράγοντες και εξηγούν το διπλασιασμό του ποσοστού σύμφωνα με τον καθηγητή. Οι παράγοντες που επηρεάζουν στην εμφάνιση κατάθλιψης είναι η ηλικία, το γυναικείο φύλο, το προηγούμενο ιστορικό,  η χρόνια σωματική νόσος, και διάφορα προβλήματα που προϋπήρχαν στην οικογένεια και οικονομικά ζητήματα. 

Μειώθηκαν οι αυτοκτονίες την περίοδο της καραντίνας 

Κατά τη διάρκεια του lockdown οι θάνατοι (από αυτοκτονίες) μειωθήκαν και οι απόπειρες αυτοκτονίας μηδενίστηκαν λόγω της συνύπαρξης στο ίδιο σπίτι με τους δικούς του ανθρώπους. Ο κόσμος ανησυχούσε περισσότερο για τους δικούς του ανθρώπους παρά για τον εαυτό του. Όσον αφορά τα μέτρα έχουν πειστεί για αυτά και δηλώνουν ότι τα ακολουθούν μόνο το 77% των πολιτών, ποσοστό που είναι ταβάνι και για τον εμβολιασμό. «Αυτό το νούμερο δείχνει μεγάλο αλλά δεν είναι επαρκές για τη δημόσια υγεία σε συνθήκες πανδημίας». Καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας και των εμβολίων έπαιξαν και παίζουν οι θεωρίες συνομωσίας. Μάλιστα, τόνισε, πως η πίστη στις θεωρίες αυτές δεν είναι θέμα μόρφωσης, καθώς μεταξύ όσων τις ασπάζονται συγκαταλέγονται άνθρωποι υψηλότατου μορφωτικού επιπέδου. Αυτό, όπως είπε, ερμηνεύεται ψυχολογικά από το γεγονός ότι το ανθρώπινο μυαλό δουλεύει πολύ με τις προκαταλήψεις και οι άνθρωποι αυτοί χρησιμοποιούν την ευφυία τους για να τις στηρίξουν.

Πρύτανης ΑΠΘ: Οι ανισότητες επηρεάζουν την ψυχική υγεία

Από την πλευρά του ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου, τόνισε πως η φετινή παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας έχει ως κεντρικό θέμα τις ανισότητες. «Ο κόσμος μας ήταν πάντα άνισος αλλά σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι ανάγκη να καταγραφούν και να υιοθετηθούν συγκεκριμένες πολιτικές αντιμετώπισης της σε παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των παραγόντων που οδηγούν στις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες επιβαρύνοντας και την ψυχική υγεία», τόνισε. Ο πρύτανης επισήμανε πως η έρευνα έγινε υπό την αιγίδα του τμήματος Ιατρικής, «αποδεικνύοντας για άλλη μία φορά ότι το πανεπιστήμιό μας δεν αποτελεί ένα περίκλειστο σύστημα παραγωγής γνώσης, αλλά ένα πραγματικά εξαιρετικά εξωστρεφές δημόσιο πανεπιστήμιο, ένα ανοιχτό πανεπιστήμιο ανταποδοτικό στην κοινωνία». Ο κ. Παπαϊωάννου ανακοίνωσε επίσης ότι το ΑΠΘ θα συμβάλει με την παροχή συγκεκριμένου έργου στη λειτουργία των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τη λειτουργία των νέων αυτών μονάδων ψυχικής υγείας.

Γιάννης Νηματούδης: Χρειάζεται οργανωμένη και καλύτερα χρηματοδοτούμενη πολιτική για την ψυχική υγεία

Στην παρέμβασή του ο διευθυντής της 3ης Ψυχιατρικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ, καθηγητής Γιάννης Νηματούδης, ανέφερε πως πράγματι τα άτομα με πρόβλημα ψυχικής υγείας είχαν άνιση μεταχείριση, καθώς δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

«Χρειάζεται οργανωμένη και καλύτερα χρηματοδοτούμενη πολιτική για την ψυχική υγεία», είπε χαρακτηριστικά. Ο καθηγητής τόνισε πως η πανδημία είχε σημαντικές συνέπειες καθώς στο πρώτο κύμα έκλεισαν τα εξωτερικά ιατρεία, ενώ στο δεύτερο έκλεισε και η κλινική, οπότε οργανώθηκε το πρώτο εξωτερικό ιατρείο τηλε-ψυχιατρικής, το οποίο, όπως είπε, βοήθησε πολύ στην αντιμετώπιση προβλημάτων και κυρίως στο κρίσιμο ζήτημα να μην χαθεί η επαφή με τους ασθενείς.

Βαρτζόπουλος: H προσπάθεια ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90, ουδέποτε ολοκληρώθηκε

Στη συνέντευξη τοποθετήθηκε και ο βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης της ΝΔ, ψυχίατρος Δημήτρης Βαρτζόπουλος, ο οποίος ανέφερε πως η προσπάθεια ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90, ουδέποτε ολοκληρώθηκε. Όπως είπε, η μεταρρύθμιση κατάφερε να ανοίξει τα άσυλα και να αντιμετωπίσει τα ασυλοποιημένα περιστατικά, όμως απέτυχε να αντιμετωπίσει τα νέα χρόνια περιστατικά, τα οποία ακόμα ως επί το πλείστον αντιμετωπίζονται από τον ιδιωτικό τομέα και με τον ίδιο τρόπο.

Σημειώνεται ότι η ψυχική υγεία μεσοσταθμικά στο δυτικό κόσμο απορροφά το 10% του προϋπολογισμού Υγείας και κοντά στο ποσοστό αυτό βρίσκεται και η Ελλάδα.

Όλες οι ειδήσεις

Κακοκαιρία Μπάλλος – Live χάρτης: Καταιγίδες στην Αττική – Η πρόγνωση για τις επόμενες ώρες

Κακοκαιρία Μπάλλος – Εύβοια: Βρέθηκε νεκρός ο 69χρονος κτηνοτρόφος

Χαλάνδρι: Συγκλονιστικές εικόνες από το μπαλκόνι της πολυώροφης πολυκατοικίας που έπεσε

Μετάλλαξη Δέλτα +: Μεταδίδεται 60 φορές πιο γρήγορα - Η διασπορά του επικίνδυνου στελέχους

αυτοκτονίεςκατάθλιψηοικονομική κρίσηψυχική υγείαπανδημίαΚορονοϊόςΑΠΘ