28η Οκτωβρίου - Ο καστρόπυργος της Αττικής που γοήτευσε τους Γερμανούς: Άθικτα μέχρι σήμερα κράνη, ασύρματοι και ημερολόγιο του Χίτλερ

Σύμφωνα με το μύθο ο πρώτος ιδιοκτήτης της περιοχής από το Μαύρο Λιθάρι έως το Λαγονήσι έσφαξε 45 πρόβατα και τα κρέμασε σε διάφορα σημεία του τεράστιου κτήματος που είχε τότε έκταση πάνω από 60.000 στρέμματα. Στο σημείο που βρίσκονταν το πιο καλοδιατηρημένο σφαχτό λόγω του καλύτερου μικροκλίματος επέλεξε να χτίσει τον περίφημο Πύργο Μελισσουργού που μετράει τέσσερις αιώνες ζωής και η ιστορία του χάνεται στα βάθη της ιστορίας και των θρύλων.

Ορμητήριο πατριωτών στην τουρκοκρατία

Σήμερα ο Πύργος Μελισσουργού αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια της χώρας και ανήκει στην έκτη γενιά απογόνων της οικογένειας Μελισσουργού μαζί με σημαντικές ακόμα εκτάσεις γης. Ο Πύργος αρχικά ήταν ένας μανιάτικος πύργος με πολεμίστρες και αποτέλεσε ορμητήριο των πατριωτών στην τουρκοκρατία, για την απομάκρυνση της οποίας βοήθησαν οικονομικά και οι πρόγονοι των σημερινών ιδιοκτητών. Με το πέρασμα των χρόνων έγιναν τέσσερις μεγάλες προσθήκες για να φτάσουμε στη σημερινή μορφή που θυμίζει καστρόπυργο γοτθικής αρχιτεκτονικής.

Η μπότα του κατακτητή

Στον προαύλιο χώρο του Πύργου βρέθηκε ο περίφημος "Κούρος" της Αναβύσσου, ενώ αναρίθμητοι θρύλοι και ιστορίες συνοδεύουν  το περιβάλλον μέσα και έξω από τους χοντρούς τοίχους του.

Πολλές από αυτές τις ιστορίες προέρχονται και από την περίοδο της γερμανικής κατοχής.

Το πρωινό της 27ης Απριλίου 1941 οι πρώτοι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα και μέχρι το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου οι στρατιώτες της Βέρμαχτ υπό τις οδηγίες του στρατάρχη Γουίλχεμ Λιστ και του στρατηγού Κουρτ Στούντεντ έχουν καταλάβει κάθε γωνιά της Αττικής. Ο Πύργος Μελισσουργού δεν αποτέλεσε εξαίρεση στην υποταγή στην μπότα του κατακτητή.

Όταν ήρθαν οι Γερμανοί...

Ο πύργος Μελισσουργού που είχε καταστραφεί από τους Τούρκους το 1770 κατά τη διάρκεια των Ορλωφικών (αποτυχημένη ελληνική επανάσταση που υποστηρίχτηκε από τους Ρώσους) για δεύτερη φορά στην ιστορία του υποδέχονταν τη μπότα του κατακτητή. «Στον Β´ παγκόσμιο πόλεμος ο Πύργος ανήκε στον παππού μου Ηλία Μελισσουργό. Όταν ήρθαν οι Γερμανοί στα Μεσόγεια και έφτασαν εδώ επίταξαν τον Πύργο με συνοπτικές διαδικασίες και με σχεδόν βίαιο τρόπο. Ο παππούς με όλη την οικογένεια έμειναν στη Λουκιανού 10 στο Κολωνάκι και μετά πήγαν στα Πατήσια. Εδώ ο Πύργος είχε γίνει στρατηγείο των Γερμανών σε όλη την περιοχή", αποκαλύπτει στο ethnos.gr ο Γιώργος Μελισσουργός.

Αφησαν μόνο δύο γέρικα άλογα και λεηλάτησαν τις προμήθειες

"Οτι χρήσιμο υπήρχε στον Πύργο που μπορούσε να είναι αναλώσιμο ή να τους χρησιμεύσει στον πόλεμο το κατέσχεσαν. Από τα 20 άλογα που ανήκαν στο κτήμα για τις εργασίες και τις ανάγκες της οικογένειας και των εργαζομένων, επίταξαν τα 18 και τα έστειλαν στο μέτωπο και σε διάφορες πολεμικές επιχειρήσεις. Άφησαν μόνο δύο άλογα, τα πιο γέρικα, για να γυρίζουν το μαγκανοπήγαδο, μοναδική πηγή νερού εκείνη την εποχή. Φυσικά λεηλάτησαν τις προμήθειες που υπήρχαν σε λάδι, σε σιτηρά, σε αμύγδαλα  και ελιές που παράγονταν στις εκτάσεις του κτήματος".

Το κτήμα έδωσε ψωμί

Όπως εκτιμά ο Γιώργος Μελισσουργός την περίοδο του πολέμου στην ιδιοκτησία της οικογένειας ανήκαν περίπου 40.000 στρέμματα γης και εργάζονταν για την παραγωγή λαδιού, σιτηρών και άλλων γεωργικών προϊόντων πάρα πολλοί κάτοικοι από τα Καλύβια, την Κερατέα, τον Κουβαρά, την Ανάβυσσο και αλλού στα Μεσόγεια. "Το κτήμα έδωσε ψωμί και συντήρησε όλη την τοπική κοινωνία όχι μόνο στα καλά αλλά και στα δύσκολα χρόνια".

Πέρασαν 77 χρόνια από τη μέρα που έφυγαν οι Γερμανοί

Για πρώτη φορά μας άνοιξε το δωμάτιο που ήταν το διοικητήριο των Γερμανών και μας αποκαλύπτει τα πράγματα που άφησαν πίσω τους οι αξιωματικοί της Βέρμαχτ κατά την αποχώρηση τους από την Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου του 1944. Από τότε πέρασαν 77 χρόνια και τα απομεινάρια της κατοχής στέκουν σιωπηλά στο ίδιο δωμάτιο με άλλα κειμήλια της οικογένειας που ευτυχώς διασώθηκαν και την επιβλητική φωτογραφία του πρώτου Έλληνα ιδιοκτήτη του καστρόπυργου, του Σπυρίδωνα Μαρκέλλου, ιδιοκτήτη του πύργου Μαρκέλλου στην Αίγινα που το 1836 με την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αγόρασε το κτήμα και το μετέτρεψε σε κτήμα εντατικής ελαιοκαλλιέργειας, αμπελουργίας, κριθαριού και σίτου.

Ο Άγιος Δημήτριος του 16ου αιώνα

Στον ευρύτερο χώρο του κτήματος βρίσκονται τρεις εκκλησίες, ο Άγιος Δημήτριος του 16ου αιώνα, η Αγία Παρασκευή και ο Άγιος Γεώργιος.

Από τον Γεώργιο Μελισσουργό (1835-1911) αρχίζει η νεότερη ιστορία του Πύργου καθώς νυμφεύτηκε τη Μαρία Μαρκέλλου εγγονή του πρώτου ιδιοκτήτη Σπυρίδωνος Μαρκέλλου και διπλασίασε με το μερίδιο του, την έκταση του κτήματος.

Από τον Νταβέλη στον Παπανδρέου

Το Πύργο επισκέφθηκαν κατά καιρούς πολλές σημαντικές προσωπικότητες, από τον λήσταρχο Νταβέλη μέχρι τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο τον πρεσβύτερο και στα πιο πρόσφατα χρόνια τους πρώην Πρωθυπουργούς Αντώνη Σαμαρά και Γιώργο Παπανδρέου.

Αφήσαν κράνη, οβίδες, ασυρμάτους και λεύκωμα

Οι Γερμανοί άφησαν πίσω τους κράνη, οβίδες διαφόρων διαμετρημάτων, ασυρμάτους αλλά και ένα χειροποίητο και μοναδικό στο είδος του λεύκωμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 όπου εικονίζεται ο Αδόλφος Χίτλερ και φέρει τις υπογραφές όλων των Ολυμπιονικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου, μεταξύ αυτών και του Τζέσε Όουενς.

"Μαύρη περίοδος"

"Η προίκα μας από το πέρασμα των Γερμανών είναι αυτά τα αντικείμενα, αυτό το σπάνιο λεύκωμα των Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου και κάποια μεταλλικά αντικείμενα που πιθανότατα είναι από κάποιο αεροπλάνο που έπεσε εδώ κοντά κατά την διάρκεια της κατοχής διότι υπήρχαν και κάποια κομμάτια από φτερά αεροσκάφους. Συγκινείται κανείς που τα βλέπει όλα αυτά. Κάθε επισκέπτης που αντικρίζει αυτά τα απομεινάρια εκείνης της μαύρης περιόδου αφήνει τη φαντασία να τον ταξιδέψει. Προσωπικά μου κάνουν εντύπωση και οι δύο στρατιωτικοί ασύρματοι εποχής. Δυστυχώς δεν υπάρχουν άλλες μαρτυρίες για το τι πραγματικά συνέβαινε στον πύργο εκείνο το διάστημα καθώς οι προγονοί μου δεν είχαν επαφή όσο βρίσκονταν οι Γερμανοί εδώ και οι κάτοικοι γύρω φοβόντουσαν να πλησιάσουν".

Eχει κυματίσει και η ιταλική σημαία

Στον πύργο Μελισσουργού έχουν γυριστεί πολλές ελληνικές ταινίες όπως "Μια γυναίκα στην Αντίσταση", η "Δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά" (στις σκηνές με το ιταλικό νοσοκομείο που πήγαν τον Παπαμιχαήλ και για τις ανάγκες της ταινίας κυματίζει και η ιταλική σημαία).

Επίσης γυρίστηκαν σκηνές από την ταινία, ο Αστραπόγιαννος αλλά και πολλές σκηνές από σήριαλ και κινηματογραφικές ταινίες, διαφημίσεις και άλλες τηλεοπτικές παραγωγές ενώ πλέον ενοικιάζεται ως χώρος κοινωνικών εκδηλώσεων.