Πεζοδρόμηση Βασιλίσσης Όλγας: Τι θα αλλάξει στην κίνηση πεζών, οχημάτων και ΜΜΜ

Ανοίγει ο δρόμος για την πεζοδρόμηση της οδού Βασιλίσσης Ολγας στο κέντρο της Αθήνας, ενώ παράλληλα θα προχωρήσει και η ανάπλαση τμήματος των Εξαρχείων με τη δημιουργία πράσινων διαδρομών στις οδούς Τοσίτσα και Ζωσιμάδων.

Οι δύο αυτές παρεμβάσεις μαζί με τη μελέτη του έργου για τμήμα του μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής στο Ελληνικό εγκρίθηκαν τη Δευτέρα από το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, το οποίο συνεδρίασε υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιου Μπακογιάννη.

Στόχος της πεζοδρόμησης της λεωφόρου Β. Ολγας είναι να διαμορφωθεί ένας ευρύς κοινόχρηστος χώρος που θα ενοποιεί τον αρχαιολογικό χώρο του Ολυμπιείου με το Ζάππειο και τον Εθνικό Κήπο και θα ολοκληρώνει τον αρχαιολογικό περίπατο από τον Κεραμεικό ως το Παναθηναϊκό Στάδιο, ενώ η λειτουργική και οπτική ενοποίηση των οδών Τοσίτσα και Ζωσιμάδων, θα συμβάλει στη δημιουργία «πράσινων» διαδρομών που θα ενώνουν δύο ζωτικής σημασίας σημεία της πόλης, το συγκρότημα Αρχαιολογικού Μουσείου - Ε.Μ.Π με τον λόφο του Στρέφη.

Σχολιάζοντας τις αποφάσεις, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιος για θέματα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, επεσήμανε: «Είναι σημαντικό ότι και για τις 3 αρχιτεκτονικές μελέτες που έλαβαν θετική γνωμοδότηση από το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής -για το Τμήμα του Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής του Ελληνικού, για τις πράσινες διαδρομές στις οδούς Τοσίτσα και Ζωσιμάδων και για την ανάπλαση της Βασιλίσσης Όλγας- το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: ο σχεδιασμός του αστικού περιβάλλοντος έχει “πράσινο” πρόσημο».

Τις λεπτομέρειες και των δύο αρχιτεκτονικών μελετών παρουσιάζει το «ethnos.gr».

Η ανάπλαση της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας

Μπλόκο στη διέλευση των αυτοκινητων με εξαίρεση τα οχήματα έκτακτης ανάγκης, τα οχήματα τροφοδοσίας, ειδικά οχήματα και οχήματα μέσων μαζικής μεταφοράς θα επιφέρει η πεζοδρόμηση ενός από τους κεντρικότερους δρόμους της Αθήνας.

Η λωρίδα των τρόλεϊ, η οποία θα παραμείνει, θα χρησιμοποιηθεί και για τη διέλευση των οχημάτων εκτάκτου ανάγκης, των οχημάτων τροφοδοσίας, των απορριμματοφόρων, αλλά και την είσοδο των ιδιωτικών αυτοκινήτων με προορισμό το χώρο στάθμευσης της «Αίγλης». Προκειμενου να μη γίνει καταστρατήγηση της γενικής απαγόρευσης εισόδου στον πεζόδρομο προβλέπονται φυτεμένες επιφάνειες κατά μήκος της βόρειας πλευράς της λωρίδας του τρόλεϊ για την αποτροπή της στάθμευσης των αυτοκινήτων. Από την απέναντι πλευρά, η λωρίδα του τραμ θα αποτρέψει τη διέλευση των οχημάτων, ενώ προβλέπεται η τοποθέτηση απαγορευτικών σημάτων.

Το όριο της μελέτης εκτείνεται από τη συμβολή της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας με τη Λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου και τη Λεωφόρου Αρδηττού μέχρι τη συμβολή της με τη Λεωφόρο Αμαλίας, συμπεριλαμβανομένου του χώρου που περιβάλει την πύλη του Αδριανού, ενώ η επιφάνειά του είναι περίπου 23.000 τ.μ.

Στη μελέτη εφαρμογής της αρχιτεκτονικής μελέτης θα ληφθούν μέτρα που θα διασφαλίζουν την οδική ασφάλεια για την προστασία των πεζών, των οχημάτων τραμ και των οχημάτων έκτακτης ανάγκης από την κοινή χρήση του διαδρόμου κίνησης με κατεύθυνση προς τη Βασιλίσσης Κωνσταντίνου. Στην κατεύθυνση αυτή οι εγκάρσιες προς τον τροχιόδρομο και τη λωρίδα ανόδου του τρόλεϊ διελεύσεις των πεζών περιορίζονται σε δύο, πέραν εκείνων που βρίσκονται στα πεζοδρόμια των Λεωφόρων Αμαλίας – Συγγρού και Βασιλέως Κωνσταντίνου – Αρδηττού. Η πρώτη θα τοποθετηθεί στο ύψος της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου και η δεύτερη στη βορειοδυτική απόληξη της αποβάθρας του τραμ. Στις διαβάσεις αυτές θα τοποθετηθούν φωτεινοί σηματοδότες.

Η ανάπλαση της οδού συνοδεύεται και από τροποποίηση της φωτεινής σηματοδότησης στους κόμβους με τη Βασ. Κωνσταντίνου και με τη Βασ. Αμαλίας ανάλογα με την τελική διαμόρφωση της οδού.

Αναφορικά με τα ποδήλατα, υπάρχει πρόβλεψη για τη μελλοντική εγκατάσταση υπηρεσίας για την ενοικίαση ποδηλάτων στον πεζόδρομο της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας. Ωστόσο δεν προτείνεται η δημιουργία ξεχωριστού ποδηλατόδρομου ώστε τα ποδήλατα να μπορούν να κινηθούν εν μέσω των πεζών χωρίς να αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες. Το ίδιο συμβαίνει στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και της Αποστόλου Παύλου.

Αναλυτικά με τις αλλαγές που θα επέλθουν:

- Αλλάζει η διαμόρφωση γύρω από τον αδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου ώστε να ενσωματωθεί όσο είναι δυνατόν στην υπόλοιπη διαμόρφωση. Μάλιστα – όπως επισημαίνεται - «σωστό θα ήταν να βρεθεί μια καταλληλότερη θέση, ώστε να αποδωθεί από το Δήμο η πρέπουσα τιμή».

- Αλλάζει η διαμόρφωση της εισόδου του Αρχαιολογικού Χώρου, λαμβάνοντας υπόψη τις νεώτερες κατασκευές. Διαμορφώνεται ο χώρος ώστε ένα ταξί να μπορεί να αποβιβάσει ή να επιβιβάσει ηλικιωμένους ή ΑμΕΑ. Το ταξί θα πρέπει να ακολουθήσει τη διαδρομή του κλάδου ανόδου της λεωφόρου Συγγρού και μετά την Πύλη του Αδριανού, με δεξιά στροφή να φθάσει στην είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου μέσω της γραμμής καθόδου του τραμ.

- Θα απομακρυνθεί η λεωφορειακή γραμμή προς το Παγκράτι από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Όλγας στην κάθοδό της. Η γραμμή θα ακολουθήσει τη διαδρομή του τρόλεϊ, με περιπορεία του Ολυμπιείου μέσω της λεωφόρου Συγγρού, της οδού Αθανασίου Διάκου και των λεωφόρων Αρδηττού και Βασιλέως Κωνσταντίνου.

- Η είσοδος των Ε.Ι.Χ. αυτοκινήτων προς τον Όμιλο Αντισφαιρίσεως δεν θα γίνεται από τη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου με εγκάρσια διέλευση πάνω από τους δύο κλάδους του τροχιοδρόμου, αλλά από τον κλάδο καθόδου του τραμ, ακολουθώντας την ίδια διαδρομή που περιγράφηκε για τα οχήματα που έχουν προορισμό την είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου. Στόχος είναι να αποφευχθεί η αριστερή στροφή και η εγκάρσια διέλευση των τροχιολωρίδων.

- Προστίθεται μια στάση για το λεωφορείο και τα τρόλεϊ απέναντι από την είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου με στέγαστρο για την αναμονή των επιβατών. Ετσι, θα υπάρχουν συνολικά δυο στάσεις στην πεζοδρομημένο λεωφόρο, η μία απέναντι από τη στάση του τραμ, ώστε να εξασφαλίζεται η εύκολη μετεπιβίβαση και η δεύτερη στάση απέναντι από την είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου.

Παράλληλα προβλέπεται η αλλαγη των ιστών ρευματοδότησης του τραμ και η χρήση των ίδιων ιστών και από τα τρόλει, η λωρίδα των οποίων αποφασίσθηκε να παραμείνει επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Ολγας, στο τμήμα πίσω από τη μελλοντική στάση ανόδου του τραμ.

Η μετακίνηση της λωρίδας ανόδου του τρόλεϊ δίπλα στη λωρίδα του τραμ παρέχει τη δυνατότητα διατήρησης των φυτεύσεων ή μέρους των φυτεύσεων της σημερινής κεντρικής νησίδας και στο τμήμα από τον άξονα της εισόδου του Ζαππείου ως την έξοδο στη λεωφόρο Αμαλίας. Στις φυτεύσεις αυτές περιλαμβάνονται μεσαίου μεγέθους, κυπαρίσια και ελιές, που φυτεύθηκαν κατά την εκτέλεση των έργων κατασκευής του τραμ το 2003 – 2004.

Η στάση του τραμ

Οπως επισημαίνεται στη μελέτη, η στάση του τραμ στην κατεύθυνση προς το Σύνταγμα επί της λεωφόρου Αρδηττού θα μετακινηθεί, αλλά δεν είναι γνωστό αν αυτό θα γίνει άμεσα. Ωστόσο σε κάθε περίπτωση θα κατασκευασθεί η υποδομή για τη μελλοντική μεταφορά της απέναντι από τη στάση της αντίθετης κατεύθυνσης, μπροστά από την είσοδο του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου. Η υποδομή περιλαμβάνει την κατασκευή της αποβάθρας με τις ράμπες, τη θεμελίωση του στεγάστρου αναμονής των επιβατών, την υποδομή διέλευσης των αναγκαίων δικτύων και τα φρεάτια σύνδεσης των δικτύων με το μελλοντικό εξοπλισμό, καθώς και τις φυτεύσεις.

Το Ζάππειο και οι επεμβάσεις στη συμβολή με τις λεωφόρους Αμαλίας και Αρδηττού

Σύμφωνα με απόφαση του 2012, έχει εγκριθεί η ανέγερση τριών μικρών, ελαφρών και αναστρέψιμων κατασκευών εντός του περιβόλου του Ζαππείου: Ενός αναψυκτηρίου, ενός κέντρου πληροφόρησης και ενός χώρου ενοικιάσεως ποδηλάτων.

Ο χώρος στάθμευσης μπροστά στην «Αίγλη» θα διατηρηθεί με τη σημερινή λειτουργία του και με πρόσβαση από τη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου και το κάτω μέρος της λωρίδας ανόδου των τρόλεϊ. Η συνέχιση της ανόδου των οχημάτων πέραν των τρόλεΙ και των λεωφορείων θα απαγορευθεί. Η έξοδος των σταθμευόντων οχημάτων και των οχημάτων ανεφοδιασμού θα γίνεται από το μικρό δρομάκι που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του γυμναστηρίου του Φωκιανού.

Βασει της νέας μελέτης, στη συμβολή της λεωφόρου Βασιλίσσης Ολγας με τις λεωφόρους Αμαλίας και Αρδηττού, οι επεμβάσεις αφορούν:

• Τοποθέτηση πεζοδιαβάσεων και διαβάσεων για τα ποδήλατα σε συγκεκριμένες θέσεις που προβλέπει η Μελέτη.

• Κατασκευή χώρων στάσης των πεζών στις νησίδες, στο ύψος των διαβάσεων.

• Κατασκευή κεκλιμένων επιπέδων για την πρόσβαση ΑμΕΑ, στο ύψος των διαβάσεων.

• Ανακατασκευή κρασπέδων και ρείθρων στα σημεία που είναι αναγκαία λόγω των διαμορφώσεων στην αρχή και στο τέλος της Λεωφόρου Βασιλίσσης Ολγας.

Σύνδεση της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας με τον Πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και το Παναθηναϊκό Στάδιο

Οι συνδέσεις αυτές θα γίνουν με ισόπεδες διαβάσεις, εκ των οποίων οι σημαντικότερες θα τοποθετηθούν στον άξονα της Λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας. Συγκεκριμένα, η υφισταμένη πεζοδιάβαση στην αρχή της Λεωφόρου Συγγρού θα μετακινηθεί ελαφρώς βορειότερα και θα διαπλατυνθεί προκειμένου να διευκολύνεται η σύντομη διέλευση πολυάριθμων ομάδων επισκεπτών. Επίσης θα υπάρχει διάδρομος για τη διέλευση των ποδηλάτων, ενώ στα δύο άκρα της διάβασης θα κατασκευασθούν ράμπες για τη διέλευση ΑμΕΑ.

Θα διαμορφωθεί νέα πεζοδιάβαση πλάτους 6 μέτρων στην επέκταση του βορειοδυτικού τμήματος του πεζοδρόμου της Βασιλίσσης Ολγας, με στόχο την αμεσότερη δυνατή διέλευση των πεζών προς την πλευρά της Ακρόπολης και της Πλάκας.

Στη λεωφόρο Βασ. Κωνσταντίνου – Αρδηττού θα διατηρηθεί η πεζοδιάβαση στη στάση του τραμ επί της Αρδηττού. Η πεζοδιάβαση θα διατηρηθεί ως έχει στο τμήμα που διασχίζει τον κλάδο ανόδου της Λεωφόρου Αρδηττού, ενώ θα ανασχεδιασθεί στον κλάδο καθόδου ώστε να τοποθετηθεί εγκάρσια προς τη λεωφόρο Αρδηττού, ενώ θα καταργηθεί, μετά τη μεταφορά της στάσης.

Επίσης προβλέπεται η διαμόρφωση πεζοδιάβασης λίγο μετά τη στροφή του κλάδου ανόδου του τραμ, στην αρχή της λεωφόρου Βασιλέως Κωνσταντίνου με διάδρομο για τη διέλευση ποδηλάτων. Η διάβαση αυτή θα παραμείνει ως μοναδική πεζοδιάβαση μετά τη μεταφορά της στάσης του τραμ από τη λεωφόρο Αρδηττού.

Επεμβάσεις θα υπάρξουν και στην κεντρική νησίδα των Λεωφόρων Αμαλίας και Βασιλέως Κωνσταντίνου προκειμένου να αποφευχθούν οι αριστερές στροφές.

Η πρόβλεψη για τα αρχαιολογικά κατάλοιπα

Την περίοδο των έργων της αναπλάσεως που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τους αγώνες του 2004, κατά τη διάρκεια εργασιών στο νότιο – νοτιοδυτικό πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Βασιλίσσης Ολγας και σε απόσταση περίπου 70 μέτρων δυτικά της εισόδου του Αρχαιολογικού Χώρου βρέθηκαν κατάλοιπα ρωμαϊκού βαλανείου. Τα κατάλοιπα αυτά επιχώθηκαν για να προστατευθούν. Με στόχο την ανάδειξή τους θα διαμορφωθεί κατασκευή αφού προηγηθούν οι αρχαιολογικές εργασίας έρευνας και προστασίας. 

Οι πράσινες διαδρομές στα Εξάρχεια

Το δεύτερο έργο αφορά στη δημιουργία ενός «Πράσινου Διαδρόμου», που θα ενώνει δύο ζωτικής σημασίας σημεία της πόλης, το συγκρότημα Αρχαιολογικού Μουσείου - Ε.Μ.Π με τον λόφο του Στρέφη στοχεύει η ανάπλαση των οδών Τοσίτσα και Ζωσιμάδων και συγκεκριμένα η μετατροπή της οδού Τοσίτσα από την οδό Μπουμπουλίνας έως την οδό Ερεσσού σε οδό ήπιας κυκλοφορίας και η ανάπλαση πεζοδρόμου Ζωσιμάδων στην 1η Δ.Κ.

Ειδικότερα, η οδός Τοσίτσα μετατρέπεται σε ήπιας κυκλοφορίας και γι’αυτόν τον σκοπό μειώνεται το πλάτος του οδοστρώματος όπως και το όριο ταχύτητας των διερχομένων οχημάτων. Η οδός μονοδρομείται και περιορίζεται η στάθμευση των ΙΧ οχημάτων, με χώρους προσωρινής στάθμευσης για μη ρυπογόνα μέσα όπως ποδήλατα, ηλεκτρικά ή μη. Διαπλατύνονται τα πεζοδρόμια και στις γωνίες κάθε οικοδομικού τετραγώνου τοποθετούνται ράμπες ΑΜΕΑ που οδηγούν απευθείας σε διαβάσεις.

Φυτεύονται δέντρα και παρτέρια για τον περιορισμό της έντασης του φαινομένου της θερμικής νησίδας και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, ενώ σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο προβλέπεται υπογείως περιοχή αποστράγγισης των ομβρίων. Στις ζώνες των νέων φυτεύσεων-αποστράγγισης τοποθετούνται οι νέες δενδροστοιχίες από Γιακαράντες. Ταυτόχρονα, περιλαμβάνεται η δημιουργία εσοχών για κάδους ανακύκλωσης, ενώ εξετάζεται και η υπογειοποίησή τους. Επίσης, προβλέπεται η τοποθέτηση μετεωρολογικού σταθμού, νέων φωτιστικών σωμάτων και καθιστικές επιφάνειες για τους διερχόμενους πολίτες με υλικά ανθεκτικά στο χρόνο, στη βαριά χρήση, αλλά και στους βανδαλισμούς.

Στην οδό Τοσίτσα, η διαδρομή περιβάλλεται κυρίως από πολυκατοικίες 6 - 7 ορόφων, οι περισσότερες εκ των οποίων χτίστηκαν κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών της μεταπολεμικής περιόδου. Υπάρχουν επίσης και παλαιότερα διατηρητέα κτίρια που κατασκευάστηκαν κατά το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, καθώς και κατά τη δεκαετία του 1930.

Σύμφωνα με τους μελετητές, η ταυτότητα της οδού Τοσίτσα είναι ασαφής, καθώς συνδυάζει στοιχεία γειτονιάς με στοιχεία ενός τοπικού κέντρου, εξαιτίας της γειτνίασης με σημαντικά ιδρύματα, πανεπιστήμια, υπουργεία κλπ, ενώ το εξεταζόμενο τμήμα δεν συγκεντρώνει την κίνηση των πεζών και πρακτικά είναι λειτουργικά αποκομμένο τόσο από την πόλη όσο και από τη γειτονιά. Το οδόστρωμα χρησιμοποιείται συστηματικά ως χώρος ελεύθερης στάθμευσης Ι.Χ. οχημάτων και εξυπηρετεί κυρίως επισκέπτες και εργαζόμενους στην περιοχή. Ουσιαστικά η κυκλοφορία στην οδό Τοσίτσα, αφορά κυρίως την κίνηση οχημάτων που αναζητούν θέση στάθμευσης κατά την είσοδό τους στην περιοχή των Εξαρχείων.

Η οδός Ζωσιμάδων, χαρακτηρισμένος πεζόδρομος που υλοποιείται, αναδιαμορφώνεται λόγω κλίσης, σε 3 ζώνες – βαθμίδες, όπου επιχειρείται να εξομαλυνθούν οι έντονες υψομετρικές διαφορές. Δημιουργούνται πλατύσκαλα, όδευση τυφλών και τοποθετούνται δεντροστοιχίες.

Αλλαγές και στην πλατεία Νερού

Από το Κεντρικό Συμβούλιο εγκρίθηκε επίσης και η μελέτη έργου: «Τμήμα Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής, Τροποποίηση της μελέτης Αρχιτεκτονικής Τοπίου και Αρχιτεκτονικών Κατασκευών, κατ’ εξειδίκευση του Σχεδίου Γενικής Οργάνωσης του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής, εντός της Α1 Κτιριακής Ενότητας».

Το έργο αφορά στη μείωση της δόμησης εντός της Α1 Κτιριακής ενότητας, καθώς δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στις φυσικές λύσεις και στον τοπιακό χαρακτήρα του πάρκου, όπως και σε λειτουργικές βελτιώσεις.

Ειδικότερα, μειώνεται η πραγματοποιούμενη κάλυψη, δόμηση και ο όγκος λόγω κατάργησης του στεγάστρου στην πλατεία Δ (Πλατεία Νερού), των δύο κτιρίων – σημείων πληροφόρησης, και των τριών Παρατηρητηρίων. Διατηρούνται οι απολύτως απαραίτητες κατασκευές για την λειτουργία του Πάρκου. Μειώνεται έτσι: η πραγματοποιούμενη κάλυψη, από 1.378,03 μ² σε 389,40 μ², η πραγματοποιούμενη δόμηση από 4.800μ² σε 389,40μ² και ο πραγματοποιούμενος όγκος (από σε 7.370,39 μ³ σε 1.751,91μ³).

Παραμένουν μόνο δύο κτίρια, το Σημείο Πληροφόρησης - Υποδοχή – (Info Point) το οποίο περιλαμβάνει και ιατρείο πρώτων βοηθειών. Επίσης, τροποποιείται το Βοηθητικό Κτίριο για την καλύτερη κάλυψη των αναγκών των χρήσεων που στεγάζει, όπως και η μορφολογία του Σημείου Πληροφόρησης για λόγους καλύτερης ένταξης στο τοπίο.

Η Πλατεία του Νερού, εμβαδού 3.650 μ² θα αποτελεί ένα από τα πιο σύγχρονα συντριβάνια - «παιχνίδια» νερού. Θα καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα της πλατείας Δ όταν όμως δεν λειτουργεί, θα αφήνει την πλατεία ελεύθερη σε άλλες χρήσεις. Συνολικά σε όλη τη μελέτη, δίνεται προτεραιότητα στη διατήρηση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των υφιστάμενων υλικών.