Στο τιμόνι από τα 17-Πιο αυστηρές εξετάσεις για τα διπλώματα

Το θεσμό της συνοδευόμενης οδήγησης και του δόκιμου οδηγού από την ηλικία των 17 ετών εισάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταφορών, που δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση για διάστημα 10 ημερών και αλλάζει εκ βάθρων το σύστημα εξέτασης και χορήγησης διπλωμάτων οδήγησης, με στόχο την εξάλειψη του «λαδώματος», που σύμφωνα με παλαιότερες εκτιμήσεις έφτανε και τα 120 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Για τον σκοπό αυτό μειώνεται στο λιγότερο δυνατό η φυσική παρουσία εξεταστών και εκπαιδευτών στο στάδιο των εξετάσεων, εισάγεται η χρήση οπτικοακουστικών μέσων για την παρακολούθηση όλων των σταδίων της διαδικασίας και θεσμοθετούνται δια νόμου αυστηρές διοικητικές κυρώσεις και πρόστιμα για όλους τους εμπλεκόμενους: από τους εξεταζόμενους και τους εκπαιδευτές μέχρι τους αξιολογητές της διαδικασίας, καθώς και οριστικό «λουκέτο» της σχολής για πολύ σοβαρές παραβάσεις. Το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί εντός του μήνα, ώστε να ξεκινήσει και η εφαρμογή των απαραίτητων μεταβατικών διατάξεων που απαιτούνται για την ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα. «Στόχος μας η δημιουργία ενός αξιόπιστου, διαφανούς και λειτουργικού συστήματος, με αξιοποίηση της τεχνολογίας και την καθιέρωση αδιάβλητων διαδικασιών» επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου. 

Με τις προβλέψεις του θεσμοθετείται το ολοκληρωμένο σύστημα της συνοδευόμενης οδήγησης, όπως είχε ήδη αποκαλύψει το «Έθνος» από τον περασμένο Νοέμβριο, το οποίο θα στηρίζεται στο αμερικανικό μοντέλο, θα αφορά νέους υποψήφιους οδηγούς που θα έχουν συμπληρώσει την ηλικία των 17 ετών και θα περιλαμβάνει τα εξής στάδια: 

• Συστηματική θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση από εκπαιδευτή υποψήφιων οδηγών.
•  Επιτυχή θεωρητική εξέταση.
• Χορήγηση της σχετικής βεβαίωσης από την οικεία Διεύθυνση Μεταφορών της Περιφέρειας του τόπου κατοικίας του.

Προϋπόθεση της συνοδευόμενης οδήγησης θα είναι εντός του οχήματος που θα οδηγεί ο ανήλικος να υπάρχει ενήλικος έμπειρος οδηγός, ο οποίος δεν θα έχει κανέναν βαθμό ποινής στο Σύστημα Ελέγχου Συμπεριφοράς Οδηγών (point system) για διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών και επιβεβαιωμένο χρόνο συνοδευόμενης οδήγησης τουλάχιστον 100 ωρών, εκ των οποίων οι 10 σε οδήγηση μία ώρα μετά τη δύση του ηλίου.

Οι οδηγοί που έχουν λάβει βεβαίωση συνοδευόμενης οδήγησης θα μπορούν να εξετάζονται στις πρακτικές δοκιμασίες (προσόντα και συμπεριφορά) μόλις συμπληρώσουν τα 18 τους χρόνια, προκειμένου να τους χορηγηθεί το δικαίωμα άδειας ανεξάρτητης οδήγησης. Οι λεπτομέρειες του νέου συστήματος θα καθοριστούν με απόφαση του υπουργού Μεταφορών, Χρήστου Σπίρτζη. Παρά το γεγονός ότι οι νέες διατάξεις τοποθετούν για πρώτη φορά και τους 17χρονους στη θέση του οδηγού, το σύστημα θα αυστηροποιηθεί για τους νέους οδηγούς, οι οποίοι για την ίδια παράβαση με έναν εμπειρότερο οδηγό θα τιμωρούνται με μεγαλύτερους βαθμούς ποινής στο point system.

Εξέταση σε δύο στάδια 

Βάσει του νομοσχεδίου, αυστηροποιείται το σύστημα τόσο των θεωρητικών όσο και της εξέτασης στον δρόμο με την εισαγωγή οπτικοακουστικών μέσων αλλά και τον διαχωρισμό της πρακτικής εξέτασης σε δύο στάδια, με το δεύτερο να διενεργείται υποχρεωτικά σε ειδικές πίστες ύστερα από μεταβατική περίοδο είκοσι μηνών. Για τους υποψήφιους οδηγούς αυτοκινήτων ο εξεταστής θα είναι ένας, ενώ θα απαγορευθεί η παρουσία εντός του οχήματος των εκπαιδευτών κατά τη διάρκεια της εξέτασης, με στόχο προοδευτικά να καταργηθεί και η παρουσία του εξεταστή και το σύστημα να είναι απολύτως ηλεκτρονικό.

Οι υποψήφιοι θα πρέπει πρώτα να επιτύχουν στις θεωρητικές εξετάσεις, οι οποίες θα γίνονται με καταγραφή από οπτικοακουστικά μέσα και μετάδοση σε πραγματικό χρόνο, ενώ όλο το υλικό, στο οποίο θα απεικονίζονται οι συμμετέχοντες στη διαδικασία, ο χώρος εξέτασης, το εσωτερικό των εκπαιδευτικών οχημάτων και το εξωτερικό (οδικό δίκτυο), θα πρέπει να μεταφορτώνεται σε διαδικτυακή εφαρμογή την ίδια ημέρα. 

Πριν από την εξέταση κάθε σταδίου, μέσω ηλεκτρονικής κλήρωσης θα προκύπτει ο εξεταστής για κάθε υποψήφιο οδηγό.

Η δοκιμασία προσόντων διαχωρίζεται πλέον σε δύο στάδια και διενεργείται σε διαφορετικές ημέρες. Στο πρώτο στάδιο εξετάζονται οι γνώσεις και οι δεξιότητες οδήγησης (πορεία) και εφόσον αυτό ολοκληρωθεί με επιτυχία, ο υποψήφιος εξετάζεται στο δεύτερο στάδιο που περιλαμβάνει στάθμευση, οπισθοπορεία με στροφή, επιτόπου στροφή με κίνηση προς τα πίσω. Εάν ο υποψήφιος αποτύχει στο δεύτερο στάδιο, επανεξετάζεται και στο πρώτο. Οι ειδικές δοκιμασίες διενεργούνται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους ή πίστες εκπαίδευσης και εξέτασης όπου υπάρχουν και πραγματοποιούνται χωρίς την παρουσία εκπαιδευτή και εξεταστή εντός του οχήματος.

Οι οδηγοί δικύκλων εξετάζονται μόνοι τους επί του εκπαιδευτικού δικύκλου, ενώ για τις υπόλοιπες κατηγορίες διπλωμάτων απαιτείται ένας εξεταστής.

Καταγραφή 

Εντός τεσσάρων μηνών κάθε εκπαιδευτικό όχημα εφοδιάζεται με τον οπτικοακουστικό εξοπλισμό καταγραφής. Επίσης κάθε όχημα που συμμετέχει σε εξετάσεις πρέπει να διαθέτει διαδικτυακή σύνδεση με το Κέντρο Ελέγχου που θα δημιουργηθεί στο υπουργείο. Εντός του οχήματος πρέπει να τοποθετείται κάμερα με μικρόφωνο που εικονίζει ευδιάκριτα όλη την καμπίνα του οχήματος ή τις θέσεις ανάβασης μοτοσικλετών. 

Οι υποψήφιοι κατά τη διάρκεια της πρακτικής εκπαίδευσης και εξέτασης θα υποχρεούνται σε ασφαλιστική κάλυψη έναντι του κυρίου ή κατόχου του οχήματος για σωματική βλάβη, ζημία ή ικανοποίηση για ηθική βλάβη. Επίσης καθιερώνεται ενιαίο πληροφοριακό σύστημα που θα περιλαμβάνει ηλεκτρονική καρτέλα όσων εμπλέκονται στη διαδικασία έκδοσης διπλωμάτων, δηλ. υποψήφιου οδηγού, η οποία θα περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία, καθώς και τα αποτελέσματα των εξετάσεων αλλά και του εξεταστή, εκπαιδευτή, της σχολής οδηγών και των Κέντρων Θεωρητικής Εκπαίδευσης. 

Οι παραβάσεις που σχετίζονται με τη διαδικασία χορήγησης διπλωμάτων θα διαχωριστούν σε τρεις κατηγορίες στο μοντέλο του ΚΟΚ: τις πολύ σοβαρές, στις οποίες θα συμπεριληφθούν η δωροδοκία και η αλλοίωση των αποτελεσμάτων εξέτασης, τις σοβαρές, και τις ελαφρές. 

Κριτήρια του διαχωρισμού θα είναι η πιθανότητα αλλοίωσης δεδομένων και αποτελεσμάτων, η δημιουργία εμποδίων και η παρέμβαση στη διαδικασία και στην άσκηση εποπτείας και ελέγχου, η παραποίηση παραστατικών και εγγράφων σχετικών με τις εξετάσεις και η συμμετοχή σε παθητική ή ενεργητική δωροδοκία. Στις πολύ σοβαρές παραβάσεις ο υποψήφιος θα στερείται της δυνατότητας να συμμετάσχει εκ νέου σε εξετάσεις για διάστημα 1-3 ετών, οι σχολές οδηγών θα τιμωρούνται με οριστική αφαίρεση της άδειάς τους, ενώ προβλέπονται και αυστηρά πρόστιμα.

Επίσης με τις προτεινόμενες διατάξεις οι εξεταστές που υπάγονται στις Διευθύνσεις Μεταφορών των περιφερειών θα ασκούν κύριο και αποκλειστικό έργο από τον ερχόμενο Οκτώβριο, καθώς έως τις 30/9/2018 δίνεται εκ νέου παράταση στην πρόβλεψη μηνιαίας αποζημίωσης για τους εξεταστές που σήμερα παρέχουν το σχετικό έργο εκτός ωραρίου.