To πιο παλιό «νεκροταφείο» αυτοκινήτων της χώρας: Άντεξε δύο παγκόσμιους πολέμους, έναν εμφύλιο, μια οικονομική κρίση και τώρα «πολεμάει» την πανδημία

Έναν αιώνα ζωής κλείνει φέτος το πιο παλιό σκαρπατζίδικο της χώρας αλλά και ένα από τα μεγαλύτερα «νεκροταφεία» αυτοκινήτων στα Βαλκάνια. Πίσω από την εκατοντάχρονη ιστορία βρίσκεται η τρίτη γενιά της οικογένειας Μπακιρτζίδη η οποία κρατά το τιμόνι της ΠΑΝΜΕΤΑΛ στη Θεσσαλονίκη.

Ζωή σαν παραμύθι, ο Νίκος Μπακιρτζίδης ξετυλίγει στο ethnos.gr την ιστορία της οικογενειακής επιχείρησης η οποία επεξεργάζεται εδώ και 100 χρόνια όλη την γκάμα των μεταλλικών απορριμμάτων, παράγοντας δευτερογενείς πρώτες ύλες έτοιμες οι οποίες καταλήγουν στα χαλυβουργεία και γενικότερα στα χυτήρια μετάλλων τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και σε χώρες της Ευρώπης και της Ασίας. «Η οικογένεια πέρασε δύο παγκόσμιους πολέμους, έναν εμφύλιο και έναν ξεριζωμό από την Σμύρνη. Παρόλα αυτά μπόρεσε και στάθηκε στα πόδια της» λέει στο ethnos.gr o Νίκος Μπακιρτζίδης.

Από τον ρωσοτουρκικό πόλεμο και τον ξεριζωμό της Σμύρνης μέχρι το χαλκουργείο στο Βαρδάρη

Οι βάσεις της οικογενειακής επιχείρησης μπήκαν το 1916 στη Μικρά Ασία. Ο παππούς Δήμος κατετάγη στο ρωσικό στρατό κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου (1916-1918) προκειμένου να γλιτώσει τη σφαγή από τους Τούρκους και να σωθεί καθώς είχε ήδη αποκτήσει οικογένεια. «Τότε ένα τρόπος για να μπορέσεις να αποφύγεις την σφαγή από τους Τούρκους ήταν να καταταγείς και στο ρωσικο στρατό. Και πολλοί Έλληνες εντάχθηκαν» εξηγεί ο Νίκος Μπακιρτζίδης. Στον στρατό γνωρίζει έναν Ρώσο μεταλλουργό που του μαθαίνει την ύπαρξη και την χρήση ενός πολύ χρήσιμου μετάλλου όπως αποδείχθηκε αργότερα του κασσίτερου.

Τα χάλκινα σκεύη τα οπαία κατασκεύαζαν τότε στη Σμύρνη δημιουργούσαν πολλά προβλήματα στους καταναλωτές διότι οξειδώνονταν και οι οξειδώσεις προκαλούσαν προβλήματα στη υγεία των καταναλωτών. «Ο Ρώσος τεχνικός του μίλησε για τον κασσίτερο και για τον τρόπο με τον οποίο τα σκεύη αλείφονται έτσι ώστε να μην έρχεται σε επαφή το τρόφιμο με το χαλκό». Όταν τελείωσε ο πόλεμος και επέστρεψε το 1918 στη Σμύρνη ο χαλκουργός Δήμος Μπακιρτζίδης εφάρμοσε τη νέα τεχνική, κατασκευάζοντας μαγειρικά σκεύη. Αυτό κράτησε μέχρι την καταστροφή της Σμύρνης και μετά τον ξεριζωμό του ΄22 βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη για να σωθεί. Στην περιοχή του Βαρδαρίου δημιούργησε τις πρώτες υποτυπώδεις εγκαταστάσεις, ξαναπροσπαθώντας να εντοπίσει το πολυπόθητο μέταλλο. Τα πράγματα δυσκόλεψαν πάλι με την έναρξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου όπου σήμανε ακόμη μια οικονομική καταστροφή για την οικογενειακή επιχείρηση.

‘Εχασε την δεξιά παλάμη του μετά από ατύχημα στις αποθήκες γερμανικών αποβλήτων 

«Στην κατοχή διαλύθηκαν τα πάντα. Σταμάτησε η λειτουργία των εργοστασίων και ο καθένας προσπαθούσε ένα φάει ένα κομμάτι ψωμί» λέει ο Νίκος Μπακιρτζίδης ενώ ήδη είχε μπει στην οικογενειακή επιχείρηση και η δεύτερη γενιά. Το 1944 ο πατέρας του Νίκου Μπακιρτζίδη, Ιορδάνης είχε ατύχημα στις αποθήκες γερμανικών αποβλήτων πυρομαχικών στη Θεσσααλονίκη, όταν προσπαθώντας να πάρει τον κασσίτερο από ένα βλήμα αυτό εξερράγη με αποτέλεσμα να χάσει τη δεξιά παλάμη του χεριού του. «Παρόλα αυτά συνέχιζε να εργάζεται ο πατέρας μου» θυμάται ο Νίκος Μπακιρτζίδης.

Οι συμβουλές των Βρετανών τεχνικών-Αναζητούσαν κασίτερο στις μηχανές των διαλυμένων πλοίων

Αντιμέτωπος την δεκαετία του ‘50 με την τεράστια έλλειψη μετάλλων και ιδίως κασσιτέρου ο Ιορδάνης Μπακιρτζίδης μετά από μία γνωριμία που είχε κάνει στο στρατιωτικό αερδρόμιο ΣΕΔΕΣ με Βρετανούς τεχνικούς μαθαίνει για την περίπτωση ότι μπορεί να βρεθεί κασσίτερος στις μηχανές των πλοίων. «Έτσι κατέβηκε στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά όπου διαλύονταν πλοία και κατάφερε και βρήκε το πολυπόθητο μέταλλο, ξεκινώντας και πάλι την παραγωγική διαδικασία». Από το 1963-1964 η οικογενειακή επιχείρηση μεγάλωσε και μεταφέρθηκε στις τωρινές ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στη Σίνδο.

Μέχρι το 2007-2008 έζησε μια χρυσή περίοδο όταν και κατέρρευσε η παγκόσμια οικονομία, οι τιμές των μετοχών και μετάλλων αλλά και ήρθε στην Ελλάδα η οικονομική κρίση. Σήμερα το 30 με 35% των προϊόντων καταλήγει στο εξωτερικό, ως επί το πλείστον στην Ε.Ε., την Ασία (Κίνα, Φιλιππίνες, Ινδία). Το 65-70% των ανακυκλώσιμων υλικών καταλήγει στις ελληνικές χαλυβουργίες και τα ελληνικά χυτήρια. Οι ποσότητες επεξεργασίας μετάλλων μοιράζονται ανά είδος σε οχήματα τέλους ζωής, ηλεκτρικά απόβλητα και διάφορα άλλα βιομηχανικά σίδηρα.

Η διαδικασία της διάλυσης αυτοκινήτων-Τι γίνεται με τις αντίκες

Η παραγωγική δυνατότητα της μονάδας αγγίγει την επεξεργασία 100 αυτοκινήτων την ημέρα. «Συλλέγουμε 100-150 αυτοκίνητα και με το που φτάσουμε σε αυτό το νούμερο ξεκινάει η απορρύπανσή τους και η μηχανική τους επεξεργασία. Ακολουθεί η διαδικασία της συμπίεσης, κοπής και άλεσης έτσι ώστε να παραχθεί το τελικό προϊόν χωρίς να παράγονται ρύποι και μολύνσεις στο περιβάλλον. Υπάρχουν κάποια αυτοκίνητα τα οποία αποφεύγουμε να τα ανακυκλώσουμε γιατί μπορούν να θεωρηθούν αντίκες όπως είχαμε ένα ford capri του '67, ένα volvo amazon του ’69 και ένα Mercedes του '59.

300.000-350.000 τόνοι μεταλλικών απορριμμάτων ανακυκλώνονται στην Ελλάδα ετησίως

Οι συνολικές ποσότητες μεταλλικών απορριμμάτων σε όλη την Ελλάδα ετησίως πλησιάζουν τους 300.000-350.000 τόνους. Από αυτά 100.000 τόνοι είναι ηλεκτρονικά, 150.000 τόνοι αφορούν οχήματα και οι υπόλοιποι 150.000 τόνοι είναι αστικά, βιομηχανικά και μεταλλικά απόβλητα. «Η ανακύκλωση είναι μονόδρομος γιατί δεν μπορεί άλλο η γη να μας ανεχτεί να τρώμε τα σωθικά μας. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτός είναι ο τρόπος, να μην πετάμε τίποτα» δήλωσε στο ethnos.gr o Νίκος Μπακιρτζίδης. 

Διπλασιάστηκαν οι τιμές των σκραπ

Όπως εξηγεί ο κ. Μπακιρτζίδης οι τιμές των σκραπ έχουν εκτοξευθεί τον τελευταίο χρόνο και από 250-300 δολάρια τον τόνο που κόστιζε το σιδηρούχο μέταλλο έχει φτάσει τα 500 δολάρια. «Έχουμε πάει σχεδόν σε διπλάσιες τιμές και ακολουθούν αυτές του ρεύματος, του πετρελαίου, του αερίου και όλων των μέσων παραγωγής Υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα με τις μεταφορές και αυτό έχει εκτοξεύσει τις τιμές. Δύσκολα μπορείς να μεταφέρεις εμπορεύματα πλέον. Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι έχει μειωθεί η ζήτηση από την Άπω Ανατολή  (Κίνα, Ινδία). Η πτώση της ζήτησης πρώτων υλών ξεπερνά το 50% από την Κίνα και την Ινδία λόγω της πτώσης της κατανάλωσης ενώ σε αυτό συνέβαλε και η οικονομική ύφεση που περνά τα τελευταία χρόνια η ΕΕ» .

Στο 20-25% η παράνομη διακίνηση σκραπ

Πλήγμα αποτελεί και η παράνομη διακίνηση προϊόντων σκραπ. «Υπάρχει παράνομη διακίνηση. Με κάποιο τρόπο γίνεται μια χύτευση και εκμετάλλευση του προϊόντος που δεν καταγράφεται πουθενά και με πρόχειρες εκτιμήσεις φτάνει το 20-25%. Υπάρχουν περιπλανώμενοι που μαζεύουν σκραπ τα οποία φτάνουν συνήθως σε χώρες βαλκανικές όπου γίνεται και η εκμετάλλευσή τους». Συνολικά στη χώρα δραστηριοποιούνται νόμιμα 100 επιχειρήσεις στην ανακύκλωση μετάλλων ενώ ακόμη 200 λειτουργούν παράνομα. σε υπόγεια, στάβλους και αποπθήκες σύμφωνα με τον Νίκο Μπακιρτζίδη. «Μπορεί να είναι».