Στη Βουλή η πιθανή συσχέτιση εκβρασμού κητωδών με τις σεισμικές έρευνες

Τη συνέχιση των ερευνών για υδρογονάνθρακες εφόσον τηρούνται απαρέγκλιτα οι περιβαλλοντικοί όροι ανακοίνωσε από το βήμα της Βουλής ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Αμυράς απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή του ΜέΡΑ25, Κρίτωνα Αρσένη για τους εκβρασμούς ζιφιών στην Κέρκυρα πριν από μερικές ημέρες.

Οι εκβρασμοί τριων κητωδών σε διάστημα δύο ημερών στην περιοχή της Κέρκυρας, είχαν συσχετιστεί από περιβαλλοντικές οργανώσεις με τις σεισμικές έρευνες που διεξάγονταν στην περιοχή από περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες μάλιστα είχαν στείλει επιστολή για το ζήτημα και στον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη.

«Υπάρχουν αυστηρότατοι κανόνες και νομοθεσία για το πως πρέπει να διεξάγονται οι συγκεκριμένες έρευνες. Αν δεν τηρούνται οι περιβαλλοντικοί κανόνες και θα διακοπούν οι έρευνες και θα επιβληθούν πρόστιμα και δε θα επιτρέψουμε σε κανένα πλοίο να κάνει ούτε μισό ναυτικό μίλι. Είμαστε ανένδοτοι στα ζητήματα προστασίας της θαλάσσιας βιοποικιλότητας», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αμυράς.

Ο ίδιος επιβεβαίωσε ότι προσωρινά έχουν διακοπεί οι σεισμικές έρευνες στην περιοχή της Κέρκυρας και όπως επεσήμανε έχουν ζητηθεί από το υπουργείο οι ηχητικές και ακουστικές καταγραφές όλων των πρωτογενών δεδομένων μη επεξεργασμένες, ώστε να δοθούν στους ανεξάρτητους ερευνητές και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα οποία θα αποφανθούν για το τι έχει συμβεί.

Να σημειωθεί ότι σήμερα παρέμβαση για το ζήτημα έκανε και ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ ΑΕ), Δρ. Αριστοφάνης Στεφάτος, στην οποία σημείωσε πως αν και η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει πιθανές επιπτώσεις στην θαλάσσια ζωή, «ο εκβρασμός κητωδών δεν έχει τεκμηριωθεί ότι συσχετίζεται με σεισμικές έρευνες. Οι εκβρασμοί κητωδών συσχετίζονται με στρατιωτικές ασκήσεις και την ξαφνική χρήση σόναρ ισχυρής έντασης ή και με άλλα σημαντικά θαλάσσια γεγονότα».

Ανέφερε μάλιστα πως «σε κάθε περίπτωση επισημαίνουμε το περιστατικό με το φλεγόμενο οχηματαγωγό Euroferry Olympia, στα ανοιχτά της Κέρκυρας, το οποίο οδήγησε σε απότομη αύξηση της θαλάσσιας κυκλοφορίας κατά τις προσπάθειες διάσωσης».

Ερωτηθείς για την πιθανή συσχέτιση με το ατύχημα του Euroferry ο κ. Αμυράς από την πλευρά του, υπογράμμισε ότι «δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε αλλά ούτε μπορούμε να πούμε ότι οι εκβρασμοί οφείλονται σ΄αυτό. Οι ανεξάρτητοι ερευνητές θα μας δώσον τις απαντήσεις. Το πανεπιστήμιο Πατρών έχει κάνει όλες τις καταγραφές» είπε προσθέτοντας πως στον χρόνο των εκβρασμών το πλοίο που έκανε τις σεισμικές έρευνες βρισκόταν 48 χιλιόμετρα μακριά από το σημείο των εκβρασμών, ενώ το Euroferry στην κοντινή απόσταση των 24 χιλιομέτρων.

Υπενθύμισε ότι μαζικοί εκβρασμοί κητωδών είχαν παρατηρηθεί και σε παλαιότερες περιόδους, πολύ πριν ξεκινήσουν αντίστοιχες έρευνες και συγκεκριμένα το 1996 είχε σημειωθεί στον Κυπαρισσιακό εκβρασμός 20 φαλαινών, το 1997 δέκα φαλαινών στο Ιόνιο και το 2011 εκβρασμος 11 θαλασσίων θηλαστικών στον Σαρωνικό.

Ο κ. Αμυράς σημείωσε ότι οι έρευνες γίνονται με τη μέθοδο της ανάκλασης, οι οποίες έχουν προηγηθεί στον Κυπαρισσιακό και τον δυτικό Πατραικό χωρίς αντίστοιχα περιστατικά.

Τόνισε επίσης ότι για πρώτη φορά υπάρχει ένα θεσμοθετημένο και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ λειτουργικό δίκτυο για την αντιμετώπιση των εκβρασμών, το οποίο θα έχει έξι κινητές μονάδες διάσωσης με βασικό εξοπλισμό για μεταφορά, δηλαδή όχημα βραχείας νοσηλείας, καταλληλα εξοπλισμένο ιατρικό και καταδυτικό εξοπλισμό και μικρή πισίνα.

Τι λέει η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων

Το περιστατικό των τριών ζιφιών, που εκθαλασσώθηκαν στην παραλία Αρίλλα στα βορειοδυτικά της Κέρκυρας και στον Άγιο Γόρδιο, στο κέντρο των δυτικών ακτών της Κέρκυρας, «δε συνδέεται άμεσα με τις σεισμικές έρευνες στην περιοχή. Όπως αναφέρθηκε και από τους ίδιους τους ειδικούς και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ότι οι εκθαλασσώσεις των ζιφιών προκλήθηκαν από τις τρέχουσες σεισμικές έρευνες».

Αυτό επισημαίνει σε σημερινή δήλωσή του ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ ΑΕ, Δρ. Αριστοφάνης Στεφάτος. Η ΕΔΕΥ ΑΕ σημειώνει ότι σεισμικές έρευνες πραγματοποιούνται από τον Ιανουάριο χωρίς προηγούμενα περιστατικά, προσθέτοντας ότι στον Κυπαρισσιάκο κόλπο, μετά την ολοκλήρωση των ερευνών ακολούθησε εναέρια επιθεώρηση των ακτών για να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπήρξε περιστατικό εκθαλάσσωσης. «Αντίθετα, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι εκθαλασσώσεις έχουν παρατηρηθεί στη περιοχή και στο παρελθόν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, το 1996, το 1997 και το 2011 σε περιόδους που δεν πραγματοποιούνταν σεισμικές μελέτες».

Οπως επισημαινεται, η ΕΔΕΥ ΑΕ μεριμνά για την εφαρμογή και τήρηση των μέτρων προστασίας που προβλέπονται στα εγκεκριμένα Περιβαλλοντικά Σχέδια Δράσης. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι εταιρίες που δραστηριοποιούνται έχουν λάβει ορισμένα πρόσθετα μέτρα προστασίας που όχι μόνο πληρούν τα πρότυπα που ορίζονται στη νομοθεσία και τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, αλλά στην πραγματικότητα σε ορισμένες περιπτώσεις υπερβαίνουν κατά πολύ αυτά τα πρότυπα».

Σύμφωνα με την ΕΔΕΥ, οι εν λόγω έρευνες μπορούν να συγκριθούν σε μεγάλο βαθμό με τα ραντάρ ή με τον τρόπο που προσανατολίζονται οι νυχτερίδες· δημιουργείται δηλαδή ένα καθοδικό ηχητικό κύμα, εκτοξεύοντας συμπιεσμένο αέρα, που μεταφέρει ένα ηχητικό κύμα το οποίο αναπηδά (αντανακλάται) στο βυθό της θάλασσας και καταγράφεται σε όργανα ανάγνωσης που μας δίνουν «εικόνα» για την υποβρύχια και υπόγεια τοπολογία.

«Όταν αναλύουμε αυτές τις απεικονίσεις, μπορούμε να εντοπίσουμε πού μπορεί να υπάρχουν κοιτάσματα φυσικού αερίου», τονίζεται στην ανακοίνωση.

Οσο για τα μέτρα αποφυγής της ξαφνικής πρόκλησης επιπτώσεων στη θαλάσσια ζωή από αυτά τα κύματα όπως γίνεται στην περίπτωση των στρατιωτικών σόναρ, επισημαίνονται τα εξής:

• Οι σεισμικές δραστηριότητες ξεκινούν ήπια με ήχους χαμηλής έντασης για να διασφαλιστεί ότι η θαλάσσια ζωή έχει αρκετό χρόνο για να απομακρυνθεί προσωρινά από την περιοχή. Όταν οι έρευνες ολοκληρωθούν, η θαλάσσια ζωή επιστρέφει.

• Εκτός από αυτά τα πρωτόκολλα «ήπιας εκκίνησης», τα σεισμικά σκάφη διαθέτουν επαρκείς Παρατηρητές Θαλάσσιων Θηλαστικών (ΠΘΘ) επί του σκάφους που επίσης ελέγχουν ενεργά για τυχόν θαλάσσια ζωή. Σε αυτές τις έρευνες έχουμε αυξήσει, για την ακρίβεια διπλασιάσαμε, τον αριθμό των ΠΘΘ επί του σκάφους.

• Επιπλέον, και ως πρόσθετες προφυλάξεις, επεκτείναμε σημαντικά τη ζώνη αποκλεισμού για την περιοχή έρευνας σε 1,5 χλμ. για τα πιο ευαίσθητα θαλάσσια είδη, για να διασφαλίσουμε ότι δεν υπάρχουν θηλαστικά στην περιοχή ερευνών και παρακολουθούμε τις δραστηριότητες από αέρος και ξηράς.

• Σε περίπτωση που παρατηρηθούν θηλαστικά, οι σεισμικές δραστηριότητες διακόπτονται αμέσως και η διαδικασία ξεκινά από την αρχή για να διασφαλιστεί ότι τα θηλαστικά θα μπορέσουν να εκκενώσουν προσωρινά την περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι για την περίπτωση της εκθαλάσσωσης των τριών κητοειδών, το σκάφος που πραγματοποιούσε τις έρευνες δε βρισκόταν σε απόσταση 1,5 χιλιομέτρου. Αντιθέτως βρισκόταν σε απόσταση 30 χλμ., 40 χλμ. και 70 χλμ. αντίστοιχα.

«Σεισμικές έρευνες πραγματοποιούνται διαρκώς για πολλές δεκαετίες σε όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι αυτές οι έρευνες προκάλεσαν εκθαλασσώσεις. Σεισμικές έρευνες στην Ελλάδα πραγματοποιούνται από τον Ιανουάριο χωρίς κανένα άλλο περιστατικό».

Η ΕΔΕΥ προσθέτει ότι η προστασία του ενεργειακού εφοδιασμού της Ελλάδας, η ενεργειακή ανεξαρτησία και το κόστος της ενέργειας είναι επίσης προτεραιότητες συμπληρώνοντας πως «γνωρίζουμε φυσικά ότι υπάρχουν οργανώνεις που απαιτούν να σταματήσουμε αμέσως τη χρήση φυσικού αερίου, αλλά αυτό απλά δεν είναι ρεαλιστικό. Η ζήτηση στην Ελλάδα για φυσικό αέριο το 2021 ήταν 6,5 bcm και αυτή προβλέπεται να αυξηθεί σε 9,5 bcm μέχρι το 2030. Αντίθετα αυτό που είναι ρεαλιστικό, και είναι ένας ξεκάθαρα διατυπωμένος εθνικός στόχος που η ΕΔΕΥ υποστηρίζει πλήρως, είναι να επιταχυνθεί η μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο και καθαρό ενεργειακό μείγμα».

Ερώτηση για το θέμα και από τον ΣΥΡΙΖΑ

Την περιβαλλοντική παρακολούθηση των ερευνών στο Ιόνιο και τη συσχέτισή τους με τους εκβρασμούς των ζιφιών φέρνει στη Βουλή και ο ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση που κατέθεσαν 33 βουλευτές με πρωτοβουλία του Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλου.

Οι βουλευτές επισημαίνουν ότι μετά τον εκβρασμό τριών ζιφιών στις ακτές της Κέρκυρας στις 20 - 21 Φεβρουαρίου, ενώ παράλληλα, στην ευρύτερη περιοχή του Ιονίου διενεργούνται σεισμικές έρευνες από ερευνητικό σκάφος της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.», δημιουργήθηκαν εύλογα ερωτήματα εάν πρόκειται για συσχετιζόμενα γεγονότα.

Προσθέτουν ότι για τις συγκεκριμένες περιοχές των ερευνών το 2017 είχε προηγηθεί η διαδικασία Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (Σ.Π.Ε.) και είχε εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ η οποία καθόριζε ρητά όρους για την περιβαλλοντική προστασία των προστατευόμενων περιοχών αλλά και γενικότερα προέβλεπε ειδικά μέτρα κατά τη διενέργεια των σεισμικών ερευνών.

Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ρωτούν εάν το υπουργείο Περιβάλλοντος σκοπεύει να σταματήσει τις έρευνες μέχρι να εξακριβωθούν τα αίτια των εκβρασμών, θέτουν ερωτήματα σχετικά με τον έλεγχο τήρησης των περιβαλλοντικών όρων, τα αποτελέσματα της παρακολούθησης και την τήρηση των όρων της Σύμβασης παραχώρησης, ζητώντας παράλληλα και έγγραφη τεκμηρίωση των απαντήσεων.