Οδική Ασφάλεια: «Χαλαροί» οι έλεγχοι για χρήση κινητού και υπερβολική ταχύτητα

Λιγότερες από 25 κλήσεις ανά 1.000 κατοίκους για υπερβολική ταχύτητα και μόνο ...μία (ανά 1.000 κατοίκους) για λανθασμένη και παράνομη χρήση του κινητού τηλεφώνου κόβονται στην Ελλάδα, η οποία βελτιώνοντας τις επιδόσεις της αναφορικά με την οδική ασφάλεια, φαίνεται πως έχει χαλαρώσει και τους ελέγχους ακόμα και για παραβάσεις, οι οποίες σχετίζονται με θανατηφόρα τροχαία όπως αυτη της παραβίασης του ορίου ταχύτητας.

Τα στοιχεία προκύπτουν από τη νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC), η οποία διαπιστώνει μεταξύ άλλων ότι η επιβολή κανόνων για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και χρήση κινητού τηλεφώνου μειώνεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης.

Η έκθεση εξετάζει την κατάσταση της επιβολής των ορίων ταχύτητας, της χρήσης ζώνης ασφαλείας καθώς και της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και της χρήσης κινητού τηλεφώνου στην Ευρώπη, για τα έτη 2010 – 2019.

Οι λιγοστές βεβαιώσεις παράβασης ταχύτητας και χρήσης κινητού τηλεφώνου είναι τα δύο βασικά μελανά σημεία της χώρας μας, η οποία, πάντως, για άλλες παραμέτρους δεν παρείχε ικανοποιητικά στοιχεία για συγκρίσεις.

Σε ό,τι αφορά την ταχύτητα από τις εξεταζόμενες χώρες που παρείχαν στοιχεία ο ετήσιος αριθμός κλήσεων είναι υψηλότερος στο Λουξεμβούργο, την Ολλανδία και το Βέλγιο και τα τελευταία χρόνια στη Λετονία. Στον αντίποδα, οι κλήσεις για ταχύτητα είναι μάλλον σπάνιες στην Τσεχία, την Ελλάδα και τη Σουηδία με λιγότερες από 25 ανά 1.000 κατοίκους το 2019.

Αναφορικά με τα κινητά τηλέφωνα, η Σλοβενία και το Ισραήλ είναι οι δύο χώρες με το μεγαλύτερο αριθμό κλήσεων για παράνομη χρήση τους με περίπου 17 ανά 1.000 κατοίκους το 2020. Η Αυστρία, η Λιθουανία και η Κροατία ακολουθούν με περίπου 14, 12 και 11 κλήσεις ανά 1.000 κατοίκους αντίστοιχα.

Αντιθέτως, μόνο ...ένα άτομο στα 1.000 τιμωρήθηκε με κλήση γι΄αυτό το λόγο στη Φινλανδία, τη Λετονία, την Ελλάδα, την Πολωνία και τη Σουηδία. Σε επίπεδο 10ετίας οι κλήσεις για χρήση κινητού αυξήθηκαν σημαντικά στη Σλοβενία (από 10 σε 17), τη Λιθουανία (από 5 σε 12), την Ουγγαρία (από 5 σε 11), ενώ μειώθηκαν αρκετά στην Κύπρο (από 28 σε 9), ενώ το ρεκόρ κλήσεων για κινητό στη χώρα μας καταγράφηκε το 2016 με 2,4.

Συνολικά η επιβολή των κανόνων για την οδήγηση με κινητό τηλέφωνο μειώθηκε σε 14 χώρες και αυξήθηκε μόνο σε 11, μια ανησυχητική τάση, καθώς οι οδηγοί αποσπώνται πλέον από μια σειρά από εφαρμογές κοινωνικών μέσων, αλλά και από τα πιο παραδοσιακά γραπτά μηνύματα και τις τηλεφωνικές κλήσεις.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) η οδηγική συμπεριφορά επηρεάζεται περισσότερο κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής κλήσης από ό,τι η οδήγηση υπό την επήρεια με ποσοστό αλκοολαιμίας 0,8 g/l (BAC), καθώς έχει υπολογιστεί ότι όσοι μιλούν στο τηλέφωνο εκτιμάται ότι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμπλακούν σε σύγκρουση συγκριτικά με όσους δε χρησιμοποιούν το κινητό τους οδηγώντας.

Με σκοπο την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας το ελληνικό Ινστιτούτο «Πάνος Μυλωνάς» θα παρουσιάσει τη Δευτέρα 21 Μαρτίου την καινοτόμα πλατφόρμα DRIVE IN THE MOMENT, που έχει ως σκοπό να βοηθήσει τους οδηγούς να αλλάξουν συνήθειες και να ελαττώσουν τη χρήση του κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση και στη συνέχεια, στα τέλη Μαΐου προετοιμάζεται ημερίδα για το αλκοόλ και την οδήγηση και τη χρήση συσκευών Alcohol Interlock.

«Χιλιάδες ζωές θα μπορούσαν να σωθούν στην Ευρωπαική Ενωση κάθε χρόνο εάν οι οδηγοί τηρούσαν τους ισχύοντες κανόνες για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, τα όρια ταχύτητας, τη χρήση ζώνης ασφαλείας και τη χρήση κινητού τηλεφώνου. Η επαρκής αστυνόμευση είναι απολύτως κρίσιμη για αυτό. Χωρίς τη συστηματική, εμφανή αστυνόμευση και γνωστοποίηση των διαρκών τροχονομικών ελέγχων για την εφαρμογή του νόμου, η Ευρώπη δεν θα επιτύχει τον στόχο της να μειώσει στο μισό τους θανάτους από τροχαία συμβάντα και τους σοβαρούς τραυματισμούς έως το 2030. Οι εθνικές κυβερνήσεις θα πρέπει να δράσουν τώρα και η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει το ρόλο της διασφαλίζοντας ότι οι διασυνοριακές παραβάσεις παρακολουθούνται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες», τονίζει η Ellen Townsend, Δ/ντρια πολιτικής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας.

Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ

Σύμφωνα με τα γενικά συμπεράσματα της έκθεσης προκύπτει ότι οι έλεγχοι για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ μειώθηκαν σε οκτώ χώρες και αυξήθηκαν σε πέντε. Άλλες 13 χώρες δε συλλέγουν δεδομένα σχετικά με τον αριθμό των ελέγχων, κάτι που – σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών – σημαίνει πως αδυνατούν να παρακολουθήσουν τη δική τους πρόοδο σε ένα κρίσιμο ζήτημα οδικής ασφάλειας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι έρευνα του 2018 είχε καταδείξει ότι μόλις το 23% των Ευρωπαίων πίστευαν ότι ήταν πιθανό να ελεγχθούν για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ σε ένα τυπικό ταξίδι, γεγονός το οποίο δηλωνει ξεκάθαρα πως η επιβολή είναι αποτελεσματική μόνο όταν οι άνθρωποι έχουν την αντίληψη ότι κινδυνεύουν να ελεγχθούν.

Κι αυτό παρά το γεγονός ότι υπολογίζεται πως το 1/4 του συνόλου των θανάτων από τροχαία δυστυχήματα σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ. Συγκεκριμένα, περίπου 2.700 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε αντίστοιχα δυστυχήματα σε 24 χώρες της Ε.Ε. το 2019.

Από τα στοιχεία που παρείχαν 14 χώρες στην τρέχουσα έρευνα του Συμβουλίου προκύπτει ότι τα αλκοτέστ σε έξι από αυτές αυξήθηκαν την περίοδο 2010 – 2019 και σε οκτώ μειώθηκαν. Η Εσθονία φαίνεται ότι ήταν η πιο αυστηρή το 2019 με 696 αλκοτέστ ανά 1.000 κατοίκους, ενώ ακολουθεί η Πολωνία με 444, η Ουγγαρία με 279 και η Σλοβενία με 204. Δεκατρείς χώρες – μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα – δεν τηρούν μητρώο όλων των ελέγχων με τη χώρα μας να στέλνει ποσοστό μόνο όσων βρέθηκαν άνω του ορίου. Μεταξύ των υπολοίπων χωρών, τα αλκοτεστ είναι σπανιότερα στην Ιρλανδία (64 ανά 1.000 κατοίκους).

Υπερβολική ταχύτητα

Η υπερβολική ταχύτητα έχει άμεση επίδραση στην πιθανότητα και τη σοβαρότητα μιας σύγκρουσης, και ωστόσο εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη. Οι εμπειρογνώμονες συγγραφείς βρήκαν τεράστιες διαφορές μεταξύ των χωρών όσον αφορά στην επιβολή της ταχύτητας. Η Σουηδία έχει 100 φορές περισσότερες κάμερες ταχύτητας ανά εκατομμύριο κατοίκους από την Τσεχία. Γενικά, η δραστηριότητα επιβολής της ταχύτητας αυξάνεται, με τον αριθμό των παραβάσεων να ακολουθεί ανοδική πορεία σε 21 χώρες και να μειώνεται σε 7.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών ζητά από την ΕΕ να βελτιώσει τους κανόνες για τη διασυνοριακή παρακολούθηση των τροχαίων παραβάσεων, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι σε ορισμένες χώρες της ΕΕ πληρώνονται λιγότερο από τα μισά πρόστιμα αλλοδαπών οδηγών. Αναφέρει μάλιστα ότι οι νέοι κανόνες θα πρέπει να καταστήσουν υποχρεωτικό για τις χώρες να παρακολουθούν τις παραβιάσεις του νόμου και τα κράτη μέλη θα πρέπει να κάνουν περισσότερα για να εξασφαλίσουν την παρακολούθηση των μη καταβληθέντων προστίμων. Τους επόμενους μήνες αναμένεται η πρόταση της ΕΕ για την επικαιροποίηση των κανόνων διασυνοριακής εφαρμογής της νομοθεσίας.

Η ζώνη ασφαλείας

Η έκθεση διαπίστωσε ότι τα ποσοστά χρήσης της ζώνης ασφαλείας διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών της ΕΕ με ιδιαίτερη ανησυχία να προκαλείται από τη μη χρήση ζώνης ασφαλείας στα πίσω καθίσματα.

Στη Γερμανία το 99% των επιβατών στα πίσω καθίσματα φορούν ζώνη ασφαλείας, ενώ στην Ιταλία μόνο το 11%. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών ζητά να γίνουν υποχρεωτικά τα προηγμένα συστήματα ανίχνευσης της υπενθύμισης ζώνης ασφαλείας των επιβατών στα πίσω καθίσματα για όλα τα νέα αυτοκίνητα. Από το 2019, είναι υποχρεωτικά τα συστήματα υπενθύμισης πίσω ζώνης ασφαλείας στα νέα αυτοκίνητα, αλλά αυτά τα συστήματα είναι χαμηλής τεχνολογίας και ειδοποιούν τον οδηγό μόνο όταν η ζώνη λυθεί κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά το γεγονός πως το ποσοστό των ατόμων που σκοτώνονται σε τροχαια και δε φορούσαν ζώνη είναι συντριπτικό, ο έλεγχος της τήρησης του συγκεκριμενου κανόνα δεν αποτελεί προτεραιότητα από τις Αρχές σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Αποτέλεσμα είναι μόλις το 26% των ερωτηθέντων να θεωρεί πιθανό να ελεγχθεί για ζώνη κατά τη διάρκεια μιας τυπικής διαδρομής με αυτοκίνητο.