Πυρκαγιές: Και με φωτιά θα επιχειρούν να σβήσουν τις φωτιές από φέτος οι Ελληνες πυροσβέστες

Στη χρήση της μεθόδου «αντιπύρ» στην κατάσβεση των πυρκαγιών, δηλαδή της κατάσβεσης φωτιάς με φωτιά θα μπορεί να προχωρεί από φέτος η Πυροσβεστική καθώς για πρώτη φορά θεσμοθετείται η μέθοδος αυτή, όπως ορίζεται σε τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.

Η μέθοδος αν και γνώριμη εδώ και δεκαετίες και παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιείται διεθνώς, δεν μπορούσε να ενταχθεί στις διαδικασίες πυρόσβεσης στην Ελλάδα έως τώρα καθώς δεν ήταν θεσμοθετημένη.

Πλέον αυτό θα είναι δυνατό καθώς όπως ορίζει η σχετική ρύθμιση «σε περίπτωση υπαίθριας εν εξελίξει πυρκαγιάς, η οποία λαμβάνει διαστάσεις ή ενέχει κίνδυνο περαιτέρω εξάπλωσης, εξαιτίας της οποίας υφίσταται κοινός κίνδυνος για πρόσωπα, πράγματα ή το φυσικό περιβάλλον και κρίνεται επιχειρησιακά αναγκαίο, επιτρέπεται η χρήση φωτιάς από το Πυροσβεστικό Σώμα για την κατάσβεσή της, υπό τους ειδικότερους όρους και τις προυποθέσεις που ορίζονται με κοινή απόφαση των υπουργών Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος και Ενέργειας».

Ουσιαστικά με το προτεινόμενο άρθρο ρυθμίζεται για πρώτη φορά ως μέθοδος καταπολέμησης πυρκαγιών η διεθνώς αποδεκτή χρήση φωτιάς. Η αναφορά στην τροπολογία είναι γενική και αναμένεται η πλήρης μεθοδολογία και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της να αποσαφηνιστούν με την Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα ρυθμίζει ειδικότερα το θέμα.

Το αντιπύρ είναι μια μέθοδος, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως σε διεθνές επίπεδο από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Γαλλία και η Πορτογαλία.

Οπως εξηγεί στο «ethnos.gr» ο Γαβριήλ Ξανθόπουλος, ένας από τους κορυφαίους δασολόγους στο ζήτημα των δασικών πυρκαγιών, Διευθυντής Ερευνών στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό «ΔΗΜΗΤΡΑ» και ερευνητης στο Ινστιτούτο Μεσογειακών & Δασικών Οικοσυστημάτων, η φωτιά αποτελεί ένα εργαλείο τόσο για την πρόληψη όσο και για την κατάσβεση μιας πυρκαγιάς.

Στην περίπτωση της πρόληψης μπορεί να χρησιμοποιηθεί η προδιαγεγραμμένη καύση, η οποία δεν πρέπει να συγχέεται με το αντιπύρ. H προδιαγεγραμμένη καύση εφαρμόζεται για τη διαχείριση της βλάστησης και την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και όχι σε εν εξελίξει πυρκαγιές. Μπορεί να συνδυαστεί με μηχανικές μεθόδους, κατά τη δημιουργία και τη συντήρηση αντιπυρικών ή στεγασμένων ζωνών. Προστατεύει τους ανθρώπους, το φυσικό περιβάλλον, τους οικισμούς, τα χωριά, τις υποδομές και τα δίκτυα, καθώς μειώνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης δασικών πυρκαγιών με ακραία συμπεριφορά και μεγάλη ένταση. Στις περιοχές που εφαρμόζεται συστηματικά, εκτιμάται ότι η δασοπυρόσβεση είναι πιο αποτελεσματική και πιο ασφαλής.

Το προδιαγεγραμμένο πυρ είχε αρχίσει να δοκιμάζεται πιλοτικά και στην Ελλάδα από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ) σε συνεργασία με το WWF Ελλάς και τη Διεύθυνση Δασών Χίου, καθώς εκτός της συμβολής του στην πρόληψη πυρκαγιών, θεωρείται πιο φιλική στο περιβάλλον μέθοδος δεδομένου ότι σε αντίθεση με την δημιουργία αντιπυρικών ζωνών με μπουλντόζες και άλλα βαριά μηχανήματα, τα οποία ισοπεδώνουν το έδαφος κοστίζοντας ακριβά, μέσω της φωτιας επιστρέφουν στο έδαφος όλα τα «θρεπτικά συστατικά».

Σε επίπεδο καταστολής και όταν μία φωτιά είναι εν εξελίξει χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι της κατάκαυσης και του αντιπύρ. Το αντιπύρ και η κατάκαυση είναι δύο μέθοδοι έμμεσης προσβολής δασικών πυρκαγιών που εφαρμόζονται κατά τη δασοπυρόσβεση, δηλαδή όταν μια δασική πυρκαγιά έχει ήδη εκδηλωθεί.

Στην περίπτωση της κατάκαυσης έχουμε μία παράλληλη μέθοδο προσβολής μιας πυρκαγιάς. Η καύσιμη ύλη που βρίσκεται ανάμεσα στην κυρίως φωτιά και τις αντιπυρικές ζώνες καίγεται σταδιακά από τους πυροσβέστες.

Το αντιπύρ – όπως εξηγεί ο κ. Ξανθόπουλος – είναι η έσχατη λύση για την κατάσβεση μιας πυρκαγιάς και πρέπει να εφαρμόζεται από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό με άψογο συντονισμό. Γενικότερα η μέθοδος χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις εκτεταμένων πυρκαγιών, οι οποίες εκτιμάται ότι κατά πάσα πιθανότητα θα ξεπεράσουν τις ζώνες άμυνας που έχουν τεθεί.

Η μέθοδος είναι γνώριμη στους παλαιότερους δασικούς υπαλλήλους καθώς χρησιμοποιούνταν συχνά ειδικά πριν τη δεκαετία του ΄70 όταν δεν υπήρχαν πυροσβεστικά οχήματα και βέβαια εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Στα χρόνια που ακολούθησαν η χρήση της μειώθηκε καθώς συχνά οι αρμόδιοι Δασάρχες οδηγούνταν στα δικαστήρια αφού δεν υπήρχε σαφές νομοθετικό πλαίσιο για την εφαρμογή της.

Οπως υπενθυμίζει ο κ. Ξανθόπουλος οι Κύπριοι πυροσβέστες που είχαν έρθει να συνδράμουν τις προσπάθειες των Ελλήνων στις πυρκαγιές του 2007 είχαν χρησιμοποιήσει αντιπύρ σε ενδεδειγμένες γι΄αυτό περιοχές προκαλώντας προβληματισμό σε αρκετό κόσμο: «Χρειάστηκε να ξανακαούμε για να το αποσαφηνίσουμε νομοθετικά» τονίζει ο κ. Ξανθόπουλος.

Ο ίδιος επαναλαμβάνει ότι το αντιπύρ αποτελεί την έσχατη λύση σε μία πυρκαγιά, η οποία πρέπει να εφαρμόζεται από ανθρώπους που έχουν λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση, ενώ και ο συντονισμός θα πρέπει να είναι άψογος ώστε για παράδειγμα να μη σβηστεί μια φωτιά που έχει ανάψει επίτηδες για να «ρουφήξει» την κανονική πυρκαγιά από τα εναέρια μέσα που θα βρεθούν στην περιοχή, καθώς επίσης και για να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός ανθρώπων που θα βρεθούν ανάμεσα στις δύο φωτιές, στο φυσικό και το τεχνητό μέτωπο. «Είναι ένα ακόμα εργαλείο στην εργαλειοθήκη του πυροσβέστη» τονίζει.