Μήδειες: Φόνος παιδιού από μάνα δεν είναι πρωτοφανής στην Ελλάδα – Οι δολοφονίες που προκάλεσαν απέχθεια: Τι σημαίνει νομικά παιδοκτονία

Θυμηθήκαμε τη Μήδεια ξανά… Ακούστηκε πώς δολοφονία παιδιών από μητέρα είναι γεγονός «πρωτοφανές» στην Ελλάδα. Λάθος!
Παράξενο πώς χαμηλώνουν όλα τριγύρω κάθε τόσο… Από τις πρώτες ειδήσεις με κρούσματα, νεκρούς και άμετρα μέτρα κατά του κορονοϊού, περάσαμε σε πολεμικές ανταποκρίσεις, οι λοιμωξιολόγοι έδωσαν τη θέση τους σε διεθνολόγους και τώρα τη σκυτάλη παίρνουν οι… εγκληματολόγοι.
Στον τόπο μας διαβαίνουν και θερίζουν χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα...
Και η Μήδεια, που πέρυσι τύλιξε με χιόνι και κρατική ανεπάρκεια την Ελλάδα, εφέτος επιστρέφει με το γνώρισμα που της προσέδωσε ο τραγικός Ευριπίδης: Αυτό της παιδοκτόνου!

Οι προβολείς στην τραγική μάνα λοιπόν και οι δημοσιογραφικές αναζητήσεις σε Μήδειες που συγκλόνισαν την Ελλάδα. Και δεν είναι πολλές, ευτυχώς, για έναν τόπο που λατρέυει τη μάνα σαν Παναγιά κι οι μάνες τα παιδιά σαν Χριστούς…

Τι θα πει το χωριο…

Ήταν Ιανουάριος του 1997, και η είδηση για ένα έγκλημα στο χωριό Κακοτάρι της Ηλείας, προκαλεί σοκ: Θύτης, μια 47χρονη μητέρα πέντε παιδιών, η Παναγιώτα Τσιφρικά και θύμα η 22χρονη κόρη της! Η Κωστούλα, μεγαλύτερη από τις αδελφές της, ξεψυχούσε μέσα στο σπίτι της το πατρικό, δηλητηριασμένη από την ίδια τη μάνα της, που δεν της συγχώρησε ότι αν και ανύπαντρη έμεινε έγκυος...

Η εγκυμοσύνη της ανύπαντρης κόρης την στοίχειωνε. Το «τι θα πει το χωριό», της χαλούσε τον ύπνο... Χρόνια τώρα ήταν και μάνα και πατέρας, από τότε που είχε χάσει τον άντρα της. Στα πρόβατα το πρωί στα παιδιά το μεσημέρι…
Η μητέρα, έριξε στο πιάτο της κόρης της το δηλητήριο που είχε μοιράσει λίγες μέρες πριν ο δήμος για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με τις αλεπούδες που είχαν πολιορκήσει το χωριό. Μαγείρεψε φακές για τα παιδιά της και τα φώναξε να φάνε. Η Κωστούλα δεν ήθελε τις φακές, αλλά η μάνα την πίεσε· τις έφαγε ανυποψίαστη κι άρχισε να σφαδάζει από τον πόνο. Η μάνα την έπεισε να ξαπλώσει και ότι ο πόνος θα περάσει. Το επόμενο πρωί η Κωστούλα ήταν παγωμένη στο κρεβάτι της.

Η Αστυνομία με την πρώτη έρευνα πλησίασε προς την αυτοκτονία, αλλά η μητέρα κλήθηκε για δεύτερη κατάθεση. Η 48χρονη γυναίκα έπεσε σε αντιφάσεις και τελικώς ομολόγησε ότι αυτή έριξε το δηλητήριο στις φακές της κόρης: «Έχω άλλα δύο κορίτσια, πώς θα τα πάντρευα μετά από τέτοια ντροπή;»… Και είπε κι άλλα: «Όταν κατάλαβα ότι ήταν έγκυος ήταν αργά για να το ρίξει. Δεν μου έλεγε και τον πατέρα του παιδιού. Εγώ έμεινα χήρα στα 37 και μεγάλωσα πέντε παιδιά δουλεύοντας μέρα – νύχτα, δεν ήθελα τα υπόλοιπα να πάρουν τον κακό δρόμο της Κωστούλας και να ξεφτιλιστούν. Ζητώ συγνώμη από το Θεό και τα παιδιά μου…».

Η δίκη της έγινε το Νοέμβριο του 1997, στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ζακύνθου. Τότε η δολοφόνος μάνα υποστήριξε ότι η ομολογία της ήταν αποτέλεσμα πιέσεων από τους αστυνομικούς, οι οποίοι «τα έγραψαν όλα αυτά χωρίς την θέλησή μου…».
Παρά την πρόταση του εισαγγελέα να της επιβληθεί 20ετής κάθειρξη για την ανθρωποκτονία και επιπλέον κάθειρξη 10 ετών για την βίαιη διακοπή της κύησης, το δικαστήριο, με οριακή πλειοψηφία 4-3, την καταδίκασε πρωτόδικα σε κάθειρξη 10 ετών και έξι μηνών, αναγνωρίζοντας το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου και μάλιστα επειδή είχε να φροντίσει ένα ανήλικο κορίσι αφέθηκε ελεύθερη μέχρι να εκδικαστεί η υπόθεσή της στο Εφετείο… Κοινωνία ένοχη!

Η Αμερικάνα και το «μεγάλο ταξίδι»

Η τριπλή παιδοκτονία είχε σοκάρει την Ελλάδα εκεί κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ‘60. Τρία παιδιά είχαν βρει τραγικό θάνατο από τα χέρια της 28χρονης μάνας τους. Δεν ήταν όμως Ελληνίδα, ήταν «Αμερικάνα», όπως την αποκαλούσε ο Τύπος της εποχής, που παρουσίαζε σοκαριστικές λεπτομέρειες στο (πάντα) αδηφάγο κοινό. Το βράδυ της 27ης Μαΐου του 1961 η Νίτα Μπέικερ, σύζυγος του λοχία της αμερικανικής Βάσης του Ελληνικού Τζόελ Μπέικερ, τάισε τα παιδιά τους πουτίγκα και τα έβαλε νωρίς για ύπνο, προειδοποιώντας τους για ένα «μεγάλο ταξίδι». Λίγο αργότερα άνοιξε τη Βίβλο και σημείωσε μερικά χωρία που αναφέρονταν στη μοιχεία. Να πούμε εδώ ότι η Αμερικάνοι έχουν ένα είδος ψύχωσης με τη Βίβλο και το βλέπει κάποιος και στις… αιματοβαμμένες ταινίες τους!

Η μάνα, λοιπόν, κρατώντας ένα κορδόνι πήγε πάνω από την κούνια στην οποία κοιμόταν η Κίτι. Το νήπιο «ταξίδεψε» γρήγορα, χωρίς πολλά πολλά. Το ίδιο και η μεγαλύτερη κόρη του ζευγαριού, η Σουζάνα. Αντίθετα, ο Τζο ξύπνησε και προσπάθησε να αντισταθεί. Τελικά δεν γλύτωσε ούτε εκείνος το «ταξίδι» που τους προετοίμασε η μητέρα. Στη συνέχεια η αδίστακτη Τζόελ προσπάθησε να αυτοκτονήσει κόβοντας την καρωτίδα της με μαχαίρι, αλλά δεν ήταν αποφασισμένη, μάλλον. Απλά αυτοτραματίστηκε.
Ο Τζόελ και η Νίτα Μπέικερ ήταν δέκα χρόνια παντρεμένοι. Όπως αποκαλύφθηκε στο δικαστήριο, το πάθος, ο έρωτας αλλά και η συντροφικότητα είχαν στερέψει από καιρό. Αν και η ίδια η παιδοκτόνος έκανε λόγο για μια ήρεμη ζωή, η μαρτυρία του άντρα της ήταν εντελώς διαφορετική. Ο λοχίας ξεκαθάρισε πως έμενε μαζί της μόνο λόγω των παιδιών.

Κι εδώ η θρησκοληψία, όπως και σε άλλες περιπτώσεις παιδοκτονιών (στις ΗΠΑ) έπαιξε τον καταλυτικό ρόλο της: Η μητέρα ήταν Λουθηρανή φανατισμένη και απέφευγε τη σεξουαλική επαφή, ενώ μετά τη γέννηση του τρίτου παιδιού αποφάσισε πως θα κοιμούνται με τον σύζυγό της σε ξεχωριστά κρεβάτια. Μία μέρα πριν από το έγκλημα η Μπέικερ συγκλονίστηκε: Μέσα στον χαρτοφύλακα του συζύγου της ανακάλυψε φωτογραφίες του με νεαρή γυναίκα. Όπως αποδείχθηκε αργότερα ήταν η Βενετία Σιταρά, η οποία εργαζόταν επίσης στη βάση.
Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 30ης Μαΐου 1961: «Όλοι εκείνοι που αντίκρυσαν τα τρία ανήλικα παιδιά της Νίτας Μπέικερ αγκαλιά με τα παιχνίδια τους, στα κρεβατάκια τους, στραγγαλισμένα με βρόχο από τα χέρια της ίδιας της μητέρας τους, αναρρίγησαν. (…)
»Στραγγαλισμένα και ύστερα σκεπασμένα με στοργή από τα ίδια τα χέρια της φόνισσας για να τα προφυλάξη από τη νυκτερινή ψύχρα, με εξέχοντα μόνο τα κεφάλια τους από το σεντόνι».

Κατά τη διάρκεια της δίκης η Νίτα Μπέικερ υποστήριξε πως η πράξη της δεν είχε εκδικητικό χαρακτήρα. Πίστευε πως ο θάνατος (συμπεριλαμβανομένου και του δικού της) θα ήταν λύτρωση από τον άπιστο σύζυγο που είχε προδώσει το λόγο του Θεού και τα ιερά δεσμά του γάμου... Οι ψυχίατροι που την εξέτασαν, επιβεβαίωσαν πως όντως με αυτό τον τρόπο είχε αιτιολογήσει στο μυαλό της το έγκλημα. Οι ένορκοι δέχτηκαν την διάγνωσή τους και έκριναν ότι ήταν ψυχικά ασθενής και θα έπρεπε να κλειστεί σε ψυχιατρική κλινική και όχι στη φυλακή. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι η Μπέικερ διέπραξε τους φόνους σε βρασμό ψυχικής ορμής σε μέτρια σύγχυση και της επέβαλε ποινή κάθειρξης 16 ετών. Δύο χρόνια αργότερα, παρά την αγριότητα των εγκλημάτων της, εξασφάλισε χάρη και έφυγε από την Ελλάδα με προορισμό τις ΗΠΑ!

«Είναι χειρότερη από τη Μήδεια»

Ο Κωστής Πολύζος, 23 χρόνων, χάθηκε το βράδυ της Παρασκευής 18 Φεβρουαρίου 2011 από το σπίτι του στη Σιάτιστα Κοζάνης και οκτώ μήνες μετά, στις 26 Σεπτεμβρίου 2011, βρέθηκε το πτώμα του μισοφαγωμένο από τα άγρια ζώα στο κτήμα του πατριού του από έναν κυνηγό.
Η Δέσποινα Κουτσέγκου, μητέρα του Κωστή Πολύζου, και ο πατριός του Χρήστος Ντιός, κρίθηκαν ένοχοι από το Μικτό Ορκωτό Κακουργιοδικείο Καστοριάς για την δολοφονία του παιδιού τους.
Κατά την αγόρευση της, η εισαγγελέας πρότεινε την ενοχή των κατηγορουμένων: «Είναι χειρότερη από τη Μήδεια, γιατί η κατηγορούμενη ωθήθηκε από ταπεινά αίτια. Δεν πρέπει να αφήσουμε να ξεχαστεί η ψυχή του Κωστή πρέπει να δικαιωθεί καθώς είχε ένα άδικο, τρομακτικό και απαίσιο θάνατο, στον οποίο συνέβαλε η ίδια η μητέρα του», είχε πει στην αγόρευσή της.
Απολογούμενη στο δικαστήριο η Δέσποινα Κουτσέγκου ισχυρίστηκε ότι δεν είχε διαπράξει έγκλημα, ούτε αυτή ούτε ο σύζυγός της, και υποστήριξε ότι: «εγώ πάνω από όλα βάζω το παιδί μου». Όμως τα στοιχεία έδειχναν άλλα: Μόλις ο Κωστής ενηλικιώθηκε τον έβαλαν να πάρει στο όνομα του δυσβάσταχτα δάνεια για λογαριασμό τους. Οι δόσεις παρέμεναν απλήρωτες και οι Τράπεζες ζητούσαν τα χρήματα από δύο άνδρες με το ίδιο όνομα και πατρώνυμο. Είχαν φροντίσει ώστε οι επιστολές των Τραπεζών και τα εξώδικα να μην στέλνονται στο σπίτι τους, αλλά στις διευθύνσεις των δύο συνονόματων ανδρών που αντέδρασαν και ενημέρωσαν τη Δικαιοσύνη.

Λίγο καιρό μετά την εξαφάνιση στις 22 Ιουνίου 2011, η μητέρα και ο πατριός του Κωστή εμφανίστηκαν σε ΚΕΠ και με πλαστή αίτηση με την υπογραφή του νεκρού παιδιού, ζήτησαν το γνήσιο της υπογραφής. Ήθελαν το δάνειο ύψους 200.000 ευρώ που ο Κωστής είχε πάρει στο όνομα του για να αγοράσουν σπίτι στην Χαλκιδική και ένα φορτηγό χωματουργικών εργασιών.
Στόχευαν μ’ αυτόν τον τρόπο, οι Τράπεζες να σταματήσουν να αναζητούν τους ίδιους και να ψάχνουν τον Κωστή, το πτώμα του οποίου δεν είχε βρεθεί ακόμα. Σχεδόν 10 χρόνια μετά τη στυγερή δολοφονία, το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Δυτικής Μακεδονίας έκρινε ομόφωνα ένοχους τον πατριό και τη μητέρα του Κωστή Πολύζου χωρίς κανένα ελαφρυντικό και τους επέβαλε ισόβια κάθειρξη, επισημαίνοντας πως δολοφόνησαν το παιδί τους, όντας σε ήρεμη ψυχική κατάσταση.

Τα απομεινάρια ενός φόνου

Εδώ να αναφερθούμε και στην υπόθεση παιδοκτονίας που ήρθε στο φως της δημοσιότητας τον Φεβρουάριο. Μια γυναίκα σκότωσε τον επτάχρονο γιό της μαζί με τον σύντροφό της και έκρυβαν επί 5 χρόνια τη σορό του αγοριού. Είχαν κρύψει το πτώμα του παιδιού μέσα σε μια φορητή εργαλειοθήκη. Η μητέρα, μπορεί να μην ήταν η φυσική αυτουργός όμως η αδιαφορία της την καθιστά εξίσου ένοχη. Η κυνικότητα του συντρόφου της μητέρας του 7χρονου αλλά και της ίδιας αποδεικνύεται από τις κινήσεις τους μετά τη δολοφονία του παιδιού. Αφού κατάλαβαν πως το παιδί πέθανε το μετέφεραν στην ταράτσα του σπιτιού, που κατοικούσαν τότε και το έκρυψαν σε αυτοσχέδια κατασκευή. Στη συνέχεια, όταν άλλαξαν τόπο διαμονής, έβαλαν τη σορό σε ένα κουτί που έμοιαζε με εργαλειοθήκη και το τοποθέτησαν στη βεράντα του σπιτιού. Μάλιστα προκειμένου να μην κινήσουν υποψίες για την αποτρόπαιη πράξη τους, σε όποιον ρωτούσε, για τον 7χρονο, έλεγαν πως τον είχε πάρει ο βιολογικός του πατέρας στην Πολωνία.

Ο 33χρονος θύτης, όπως υποστήριξε στην Αστυνομία, για κάποιο διάστημα, μετά τα πρώτα χρόνια της δολοφονίας και πριν εγκατασταθούν στο δώμα της οδού Αστυπάλαιας 22 στην ίδια περιοχή, είχε μείνει άστεγος με αποτέλεσμα να περιφέρεται στους δρόμους έχοντας μαζί του την εργαλειοθήκη, μέσα στην οποία είχε τοποθετήσει, σε δυο μαύρες σακούλες τα οστά του μικρού! Το έγκλημα είχε διαπραχτεί από το 2017.

Διαβάζουμε από το ethnos.gr: Αποκαλυπτικά και παράλληλα σοκαριστικά είναι το όσα κατέθεσε η μητέρα του 7χρονου Ανδρέα και ο σύντροφός της για τη δολοφονία στην Κυψέλη. Η 29χρονη φαίνεται ξεκάθαρα ότι γνώριζε και για τον αυτοσχέδιο τάφο που έφτιαξε ο 33χρονος και για το ότι εκείνος εν συνεχεία τοποθέτησε τα οστά του παιδιού μέσα στην εργαλειοθήκη. Η μητέρα υποστήριξε όμως ότι δεν ήθελε να μάθει άλλες λεπτομέρειες καθώς είχε κατάθλιψη και δεν ήθελε να επιβαρυνθεί περεταίρω. Όπως αποκάλυψε το OPEN, η 29χρονη στην κατάθεση που έδωσε στους Αστυνομικούς σημείωσε: «Είχα κατάθλιψη και ήθελα να δώσω τέλος στη ζωή μου. Δεν ρώτησα ποτέ τίποτα τον Μάριο για τον Ανδρέα. Δεν ήθελα να ξέρω, θα γινόμουν χειρότερα».
Ωστόσο, από την κατάθεσή της φαίνεται πως ο 33χρονος, της είχε πει και για τον τάφο και για τη μεταφορά των οστών στην εργαλειοθήκη: «Μετά περίπου δύο χρόνια αλλάξαμε σπίτι. Ο Μάριος μου είπε ότι θα έβγαζε τον Ανδρέα από τον τάφο που είχε φτιάξει. Εγώ αυτό το πράγμα δεν το είχα δει ποτέ, ούτε την κατασκευή, ούτε πώς και πότε τον έβγαλε από εκεί. Αυτό που μου είπε ήταν ότι θα έβαζε τον Ανδρέα μέσα σε μια εργαλειοθήκη. Την εργαλειοθήκη αυτή την είδα όταν είχαμε μαζέψει όλα τα πράγματα από το σπίτι και φύγαμε. Από τότε δεν την ξαναείδα», τόνισε.

Και μέρος του επιλόγου λίγες εβδομάδες μετά την αποκάλυψη του ειδεχθούς φόνου: Αυτοκτόνησε, ο 33χρονος άνδρας πολωνικής καταγωγής που είχε ομολογήσει ότι σκότωσε τον 7χρονο Ανδρέα στην Κυψέλη. O άνδρας που ήταν κρατούμενος στις φυλακές της Κέρκυρας βρέθηκε νεκρός μέσα στο κελί του...

Τι σημαίνει νομικά «παιδοκτονία»;

Ακούγεται κατά κόρον από τηλεοπτικά κανάλια και γράφεται συχνό ο όρος «παιδοκτονία»· ας διαβάσουμε τι ακριβώς σημαίνει νομικά και πόση σχέση έχει με υπόθεση που απασχολεί την κοινή γνώμη τα τελευταία 24ωρα

Σύμφωνα με το άρθρο 303 του Ποινικού Κώδικα, ως έγκλημα παιδοκτονίας νοείται η δολοφονία ενός παιδιού από τη μητέρα του, η οποία με πρόθεση σκότωσε το παιδί της κατά ή μετά τον τοκετό, ενώ εξακολουθούσε ακόμη η διατάραξη του οργανισμού της από αυτόν. Τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα έτη.
Το έγκλημα της παιδοκτονίας δεν αντιμετωπίζεται ως απλή ανθρωποκτονία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του αρ. 303 ΠΚ, η μητέρα, η οποία έχει διαταραχθεί λόγω ορμονικών ή άλλων λόγων από τον τοκετό, οι οποίοι την ωθούν στην παιδοκτονία, έχει ηπιότερη ποινική μεταχείριση από αυτήν της ανθρωποκτονίας με δόλο. Ωστόσο, θα πρέπει να πληρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις προκειμένου να αναγνωρίζεται ως παιδοκτονία το σχετικό αδίκημα:
1. Δράστης είναι η μητέρα. Θύμα είναι το νεογέννητο παιδί της
2. Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τελέστηκε το αδίκημα ορίζεται η περίοδος του τοκετού ή το χρονικό διάστημα μετά από αυτόν
3. Η μητέρα έχει διαταραχθεί ορμονικά ή/και ψυχολογικά από τον τοκετό
Προκειμένου να αναγνωριστεί το έγκλημα ως «παιδοκτονία» θα πρέπει να ισχύουν και οι τρεις παραπάνω προϋποθέσεις. Σε διαφορετική περίπτωση το έγκλημα δεν αποτελεί παιδοκτονία αλλά ανθρωποκτονία με δόλο. Και φυσικά εφαρμόζεται η σχετική ποινική διάταξη.
Συνεπώς, στο έγκλημα της παιδοκτονίας, ο πατέρας δεν θεωρείται δράστης, καθώς δεν πληροί τις παραπάνω προϋποθέσεις.
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά, όπως αυτά καταγράφηκαν από την Ελληνική Αστυνομία, κατά το χρονικό διάστημα 2015 – 2020, καταγράφηκαν 5 περιστατικά παιδοκτονιών, τα τρία το 2019, ένα το 2016 και ένα το 2018. Όλα τα περιστατικά αφορούν φόνους βρεφών αμέσως μετά τον τοκετό.