Αλλάζει όψη η Ερμού: Πώς θα μοιάζει μετά την ανάπλαση

Διεύρυνση του χώρου κίνησης των πεζών, περιορισμό της κίνησης οχημάτων, κατάργηση της παρόδιας στάθμευσης, τοξοειδή φωτιστικά που θα δημιουργούν την αίσθηση της αψίδας και πέργκολες που θα «δένουν» με τη φυσιογνωμία του χώρου εξασφαλίζοντας σκια στους περαστικούς, αλλά και ένα χώρο έκθεσης των παλαιοπωλείων είναι τα βασικά στοιχεία που θα χαρακτηρίζουν τη νέα όψη του μεσαίου τμήματος της οδού Ερμού στην Αθήνα.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής υπό την προεδρία του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιου Μπακογιάννη άναψε το πράσινο φως για την αρχιτεκτονική μελέτη ανάπλασης. Η μελέτη αφορά στην πρόταση ανάπλασης του μεσαίου τμήματος της οδού Ερμού, από το ναό της Καπνικαρέας έως το σταθμό του Θησείου και την πλατεία Αγ. Ασωμάτων και αποτελεί συνέχεια της βραβευμένης με το Α’ βραβείο πρότασης του σύνθετου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού Ιδεών με τίτλο «Ανάπλαση του Κέντρου της Αθήνας» του 2019 -όπως διοργανώθηκε από την ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΑΘΗΝΑΣ Α.Ε και το Υπουργείο Υποδομών.

Εγκρίθηκε σε συνέχεια της πρόσκλησης που έχει απευθύνει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας για την υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης στο Πρόγραμμα «Παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση του Δημόσιου Χώρου», ύψους 204 εκατ. ευρώ με κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτήσει παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο όπως αναπλάσεις ιστορικών κέντρων και υποβαθμισμένων περιοχών, επαναχρησιμοποίηση του κτιριακού αποθέματος των πόλεων, δημιουργία δικτύων ήπιας μετακίνησης, ανάπλαση περιοχών με διαδρομές νερού και χώρους πρασίνου, καθώς και εγκατάσταση καινοτόμων συστημάτων για εξοικονόμηση ενέργειας.

Μαζί με τη μελέτη ανάπλασης της οδού Ερμού, το Συμβούλιο ενέκρινε και σειρά άλλων μελετών μεταξύ των οποίων αυτή για το εμπορικό κέντρο του Χαλανδρίου και το Θέατρο Πέτρας.

«Το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής ενέκρινε ώριμες μελέτες ολοκληρωμένων προτάσεων ανάπλασης με βιοκλιματικό προσανατολισμό που θα προσδώσουν τοπική και υπερτοπική αξία στα έργα που πρόκειται να υλοποιηθούν. Είναι εξαιρετικά θετικό ότι η Αυτοδιοίκηση ανταποκρίνεται άμεσα στην πρόσκληση του Υπουργείου για το εμβληματικό Πρόγραμμα “Παρεμβάσεις με στόχο τη βελτίωση του Δημόσιου Χώρου” που έχουμε εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και βούλησή μας είναι να μην μείνει αναξιοποίητος κανένας χρηματοδοτικός πόρος. Προς όφελος και των πόλεών μας, αλλά και συνολικά της βιώσιμης ανάπτυξης που μπορεί και πρέπει να παράσχει νέες θέσεις εργασίας και ταυτόχρονα να αναβαθμίσει το αστικό περιβάλλον και συνεπακόλουθα το βιοτικό επίπεδο των πολιτών», επεσήμανε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιος για θέματα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς.

Η μελέτη ανάπλασης της Ερμού

Η συνολική πρόταση της t e n ς e architecture network προβλέπει τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του εσωτερικού Τ του ιστορικού τριγώνου του Δήμου Αθηναίων, δηλαδή των αξόνων Ερμού-Αθηνάς -μέσα από τον ανασχεδιασμό και των δύο.

Το έργο για την οδό Ερμού, στο ευρύτερο πλαίσιο επέκτασης των πεζοδρομίων και περιορισμού της ζώνης κίνησης οχημάτων στο κέντρο της Αθήνας, επιχειρεί τη διεύρυνση του χώρου κίνησης των πεζών, την εξασφάλιση και διευθέτηση των χώρων φορτοεκφόρτωσης των καταστημάτων, καθώς και τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του πολύ σημαντικού αυτού άξονα της πόλης των Αθηνών.

Ειδικότερα, η δαπεδόστρωση επεκτείνεται προς την Καπνικαρέα και τον υφιστάμενο πεζόδρομο, ενώ προεκτείνεται σε μικρό βάθος στις εγκάρσιες οδούς. Στην πλατεία Αγ. Ασωμάτων η νέα διαμόρφωση περιλαμβάνει και την περιοχή γύρω από τον περίβολο του ομώνυμου ναού.

Κύριο εργαλείο της πρότασης αποτελεί η διεύρυνση των πεζοδρομίων, μέσω της κατάργησης της αμφίπλευρης παρόδιας στάθμευσης. Η νέα δαπεδόστρωση τονίζει τη διαμήκη κίνηση των πεζών, μέσω μίας διαβαθμισμένης τονικότητας των πλακοστρώσεων από τα πεζοδρόμια προς το οδόστρωμα: η προοπτική του άξονα εντείνεται, ο χώρος των πεζών γίνεται μέρος του οπτικού αυτού τεχνάσματος. Επιχειρείται ταυτόχρονα, μέσω της σχεδιαστικής απομείωσης της σημασίας της εποχούμενης κίνησης, να υπηρετηθεί η περιοδική διακοπή αυτής και η απόδοση όλου του πλάτους της οδού στην κίνηση των πεζών και την υποδοχή υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων ή περιοδικών εκδηλώσεων πολιτισμού -ιδίως στην περιοχή της πλατείας Αγ.Ασωμάτων. Εκεί, προτείνεται η αποκατάσταση της κίνησης των πεζών από και προς τον Κεραμεικό, την οποία η υφιστάμενη διαμόρφωση δεν επιτρέπει -μέσα από τη δημιουργία ενός διευρυμένου, δεκτικού, κυκλικού πλατώματος.

Από την πλατεια θα αφαιρεθεί η δαπεδόστρωση και θα προχωρήσει η αποξήλωση του χαμηλού τοιχίου, της περιμετρικής βλάστησης και των κιγκλιδωμάτων που περιβάλλουν τα παρτέρια. Επιπλέον, προβλέπεται ο ανασχεδιασμός της απόληξης του φρεατίου-αεραγωγού του Μετρό, με νέο, κυκλικής χάραξης.

Στη νέα μορφή της Ερμού στο συγκεκριμένο τμήμα προτείνεται γραμμική δενδροφύτευση μόνο στη μία πλευρά της οδού, προς την περιοχή του Ψυρρή. Αλλαγές θα υπάρξουν και στην εγκάρσια κίνηση από και προς την πλατεία Αβησσυνίας, η οποία εντείνεται μέσω κλιμακούμενης πύκνωσης των φωτιστικών στύλων, της προοδευτικής καμπύλωσής τους, και της συμμετρικής διάταξης - λειτουργώντας ως τοπόσημο, όπως σημειώνουν οι μελετητές.

Η μελέτη προβλέπει δύο διαφορετικές τελικές επιφάνειες δαπέδων, αυτής από επεξεργασμένο σκυρόδεμα και αυτής από διάστρωση γρανιτών, οι οποίες θα τοποθετηθούν στις περιοχές κυκλοφορίας πεζών.

Οι πέργκολες

Χαρακτηριστικές της «νέας» Ερμού θα είναι οι πέντε μεταλλικές διάτρητες πέργκολες, οι οποίες θα τοποθετηθούν κατά μήκος της οδού, στο τμήμα από την οδό Αθηνάς έως την πλατεία Ασωμάτων στη νότια πλευρά της

Στόχος είναι οι πέργκολες να λειτουργήσουν ως σκίαστρα κατά τους θερινούς μήνες, προσφέροντας προστασία από τον ήλιο στους διερχόμενους πεζούς. Οι θέσεις στις οποίες προβλέπεται να τοποθετηθούν έχουν επιλεγεί με βάση την επάρκεια χώρου στις αντίστοιχες θέσεις του πεζοδρομίου, αλλά και το συσχετισμό τους με τις χρήσεις και το είδος των καταστημάτων μπροστά από τα οποία τοποθετούνται.

Συγκεκριμένα, οι πέργκολες αναμένεται να συμβάλλουν και στην έκθεση των εμπορευμάτων καταστημάτων πώλησης και επισκευής αναπαλαιωμένων επίπλων, που υπάρχουν σε πλήθος στην περιοχή. Παράλληλα αναμένεται να οριοθετήσουν και να οργανώσουν χωρικά την υπαίθρια έκθεση των εμπορευμάτων κατά τις ώρες λειτουργίας τους, εξασφαλίζοντας τον απαραίτητο χώρο διέλευσης των περαστικών.

Ο φωτισμός

Εντυπωσιακός αναμένεται να είναι ο φωτισμός της οδού. Στην τελική μορφή του έργου θα έχουν τοποθετηθεί τρεις τύποι στύλων οδοφωτισμού σε χρυσοπράσινη απόχρωση (από 6.45 έως 8.00 μέτρα σε ύψος) για τη φωταγώγηση του τμήματος από την οδό Αθηνάς έως την πλατεία Ασωμάτων – ένας ευθύγραμμος και δυο τοξοειδείς με μεγαλύτερο και μικρότερο μήκος τόξουαντίστοιχα. Ειδικά για αυτούς του μεγαλύτερου τόξου προβλέπεται η ένωση τους σε συγκεκριμένα σημεία ώστε να δημιουργηθεί η αίσθηση αψίδας.

Στο τμήμα από την οδό Αιόλου έως την οδό Αθηνάς προβλέπεται η τοποθέτηση αναρτημένων από συρματόσχοινα φωτιστικών, δεδομένου του περιορισμένου χώρου αλλά και του συγκριτικά μικρότερου πλάτους οδού σε σχέση με το κατώτερο τμήμα της οδού.

Από την οδό Αθηνάς έως και την πλατεία Ασωμάτων η μελέτη προβλέπει την εγκατάσταση χωνευτών φωτιστικών κατά μήκος του δρόμου επί του άξονα του οδοστρώματος, στη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο κατευθύνσεων.

Για την πλατεία Ασωμάτων έχουν προβλεφθεί δύο κύριοι μεγάλου ύψους (περίπου 12 μέτρων) μεταλλικοί ιστοί με πολλαπλά φωτιστικά σώματα σε διαφορετικές κατευθύνσεις, ώστε να επιτυγχάνεται ομοιόμορφος και καθολικός φωτισμός, χωρίς να παρεμποδίζεται η κίνηση ή να προκαλείται θάμβωση των πεζών από χαμηλότερου ύψους φωτιστικά στοιχεία.

Τα κυκλοφοριακά στοιχεία

Η Αρχιτεκτονική Μελέτη είναι σύμφωνη με την ισχύουσα εγκεκριμένη Κυκλοφοριακή Μελέτη ως προς το πλάτος του οδοστρώματος, το οποίο είναι 7 μέτρα από την οδό Αθηνάς μέχρι την πλατεία Ασωμάτων και 3,5 μέτρα από την οδό Αιόλου μέχρι την οδό Αθηνάς. Ο αριθμός των θέσεων τροφοδοσίας (10) διατηρείται επίσης, όπως προβλέπεται από την εγκεκριμένη μελέτη. 

Εξαίρεση αποτελεί η τροφοδοσία στην είσοδο της οδού Αβησσυνίας, καθώς κρίνεται ότι η συγκεκριμένη θέση δημιουργεί συμφόρηση λόγω του τοπικά πολύ μικρού πλάτος του πεζοδρομίου. Η μετατόπιση αυτή επιτρέπει και την υλοποίηση της πρότασης χωροθέτησης περγκολών εκατέρωθεν της εισόδου της οδού Αβησσυνίας.

Οι στάσεις των λεωφορείων παραμένουν στις προτεινόμενες θέσεις, όπως και οι διαβάσεις των πεζών, ενώ θα γίνει πλήρης αποκατάσταση των κρασπέδων ώστε να είναι ευδιάκριτα και να επιτύχουν τον πλήρη διαχωρισμό μεταξύ κίνησης οχημάτων και κίνησης πεζών. Για την εξυπηρέτηση των ΑΜΕΑ θα τοποθετηθούν ράμπες κατάλληλης κλίσης και πλάτους με ανάγλυφες πλάκες για την όδευση τυφλών.

Το έργο αναμένεται να κατασκευαστεί σε τμήματα, δεδομένης της μεγάλης έκτασής του, με την κατασκευή να ξεκινά πιθανότατα από το ανώτερο τμήμα της οδού (περιοχή Αιόλου) και να κατευθύνεται σταδιακά και τμηματικά προς την πλατεία Ασωμάτων.