Θέατρο Βράχων: Την Τετάρτη κρίνεται η τύχη του στον Άρειο Πάγο - Κινδυνεύει να περάσει ανεπιστρεπτί πλέον σε ιδιώτες

Κομβική είναι η αυριανή μέρα για τη συνέχεια ενός από τα πλέον εμβληματικά φεστιβάλ της Ελλάδας καθώς στον Άρειο Πάγο κρίνεται η τύχη του «Θεάτρου Βράχων», το οποίο ύστερα και από την περσινή απόφαση του Εφετείου, κινδυνεύει να περάσει ανεπιστρεπτί πλέον σε ιδιώτες μετατρέποντας σε ανάμνηση όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που φιλοξενήθηκαν στη «Σκιά των Βράχων» εδώ και 36 χρόνια, όπως είχε αποκαλύψει το «ethnos.gr».

Με μία πρωτοφανή κινητοποίηση οι κάτοικοι του Βύρωνα και του Υμηττού θα βρίσκονται την Τετάρτη 4 Μαΐου έξω από τον Άρειο Πάγο όπου έχει προγραμματιστεί να εκδικαστεί η αίτηση αναίρεσης της απόφασης του Εφετείου, η οποία παραχωρεί την έκταση των περίπου 104 στρεμμάτων στον λόφο Κοπανά σε ιδιώτες.

Εάν η αίτηση των δύο δήμων και του Ελληνικού Δημοσίου έχει αίσιο αποτέλεσμα, η υπόθεση θα δικαστεί εκ νέου από το Εφετείο. Σε διαφορετική περίπτωση οι δήμοι θα πρέπει όχι μόνο να αποβληθούν από την έκταση που σήμερα φιλοξενεί τα δύο θέατρα «Μελίνα Μερκούρη» και «Αννα Συνοδινού» καθώς και πλήθος άλλων εγκαταστάσεων άθλησης και ψυχαγωγίας, αλλά αντιμετωπίζουν και τον κίνδυνο πληρωμής υπέρογκων αποζημιώσεων στους ιδιώτες ως τμήμα των μισθωμάτων για το σύνολο των ετών, για τα οποία διοργανώνονταν τα Φεστιβάλ «Στη Σκιά των Βράχων» και «Υμηττού».

Στις εγκαταστάσεις του λόφου Κοπανά έως σήμερα φιλοξενούνται ομάδες παιδιών, εφήβων, ερασιτεχνικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου, προπονήσεις της Γυμναστικής Ακαδημίας, τα Παμβυρώνεια, αλλά και αγώνες όλων των σχολείων εδώ και δεκαετίες.

Υπενθυμίζεται ότι η έκταση στην οποία βρίσκονταν τα εγκαταλελειμμένα λατομεία της Εργάνης, ύστερα από πολυετείς κινητοποιήσεις των κατοίκων τη δεκαετία του ΄80, μετατράπηκε σταδιακά σε σημείο συνάντησης του πολιτισμού και του αθλητισμού φιλοξενώντας εκτός από τα θέατρα, τρία γήπεδα 5X5, ένα γήπεδο ποδοσφαίρου και το κλειστό γήπεδο μπάσκετ. Εκτοτε όλες οι εγκαταστάσεις συντηρούνται από τις τεχνικές υπηρεσίες των δύο δήμων.

«Θα παλέψουμε με κάθε μέσο για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του λόφου Κοπανά», επισημαίνει στο «ethnos.gr» ο δήμαρχος Βύρωνα, Ακης Κατωπόδης, ο οποίος συμπληρώνει ότι η αυριανή μέρα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. «Εχουμε βάσιμες ελπίδες ότι μπορούμε να κερδίσουμε την απόφαση αναίρεσης. Θα χρειαστούν κάποιοι μήνες προκειμένου να υπάρξει απόφαση. Είμαστε αποφασισμένοι όλο αυτό το διάστημα να κρατήσουμε ζωντανό το θέμα και να το κάνουμε όσο γίνεται πιο γνωστό στην κοινή γνώμη. Δεν υπάρχει Αθηναίος που να μην έχει ανηφορίσει στο θέατρο Βράχων τα καλοκαίρια», προσθέτει τονίζοντας ότι το φετινό φεστιβάλ του δήμου Βύρωνα το πρόγραμμα του οποίου θα ανακοινωθεί τις προσεχείς ημέρες, θα είναι καλύτερο από κάθε άλλη χρονιά.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οποιαδήποτε και αν είναι η έκβαση της αίτησης αναίρεσης στον Άρειο Πάγο, ο δήμος Βύρωνα είναι αποφασισμένος να μην καταθέσει τα όπλα: «Θα ακολουθήσουν βήματα πολιτικού χαρακτήρα. Δε θα αφήσουμε αυτόν τον εμβληματικό χώρο που εδώ και 36 χρόνια φιλοξενεί τα φεστιβάλ. Στο χώρο έχουν γίνει εγκαταστάσεις τις δεκαετίες που προηγήθηκαν, έχουν επενδυθεί χρήματα για να γίνουν τα θέατρα, τα γήπεδα, οι χώροι αναψυχής» καταλήγει ο κ. Κατωπόδης.

Για την ευκολότερη μετακίνηση των εργαζομένων στον δήμο και των δημοτών στον Αρειο Πάγο αύριο θα παραμείνει κλειστό το δημαρχείο Βύρωνα και ορισμένες υπηρεσίες του. Συγκεκριμένα, δεν θα λειτουργήσουν τα Τμήματα Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, οι υπηρεσίες που στεγάζονται στο Δημαρχείο, η Δημοτική Συγκοινωνία και η Κοινωνική Υπηρεσία. Κανονικά θα λειτουργήσουν το Κοινωνικό Παντοπωλείο, το Συσσίτιο, η Βοήθεια στο Σπίτι, το ΚΕΠ, το Κολυμβητήριο καθώς και οι υπόλοιπες υπηρεσίες του Δήμου.

Παράλληλα λεωφορεία της Δημοτικής Συγκοινωνίας Βύρωνα θα αναχωρήσουν στις 8:30 το πρωί της 4ης Μαΐου μπροστά από το Δημαρχείο (Καραολή & Δημητρίου 36 - 44) για τη δωρεάν μεταφορά εργαζομένων και πολιτών στον Άρειο Πάγο.

Οι αγωγές

Το 2003 – και ενώ οι πρώτες παραστάσεις είχαν φιλοξενηθεί ήδη από το 1986 - η έκταση η οποία θεωρείτο πως ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο, απέκτησε μνηστήρες που διεκδικούσαν την κυριότητά της. Εκείνη τη χρονιά ασκήθηκαν οι πρώτες αγωγές για την κυριότητά της από κληρονόμους των φερόμενων ως ιδιοκτητών της, ενώ μία δεύτερη ομάδα ιδιοκτητών ακολούθησε το 2005 με βάση τίτλους κτήσης από την oθωμανική περίοδο.

Το 2016 υπήρξε απόφαση πρώτου βαθμού, υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου. Ωστόσο το 2017 ασκήθηκε έφεση και το 2020 το Εφετείο αποφάσισε την αναγνώριση ιδιοκτησιών σε έκταση περίπου 104 στρεμμάτων, ακυρώνοντας την πρωτόδικη απόφαση.

Το εφετείο δέχτηκε την αγωγή και αναγνώρισε συγκυρίους τους ενάγοντες έναντι του Ελληνικού Δημοσίου. H εφετειακή αυτή απόφαση έως τώρα δεν έχει καταστεί αμετάκλητη. Εφόσον όμως καταστεί αμετάκλητη:

• Οι ενάγοντες θα αποβάλλουν τους Δήμους από την έκταση, τις αθλητικές εγκαταστάσεις και από τουλάχιστον ένα θέατρο.

• Οι ενάγοντες θα αναζητήσουν δικαστικά αποζημίωση χρήσης για τα προηγούμενα έτη, με αγωγικό αίτημα που μπορεί να ανέλθει στο 6% της αντικειμενικής αξίας της, κατ’ έτος.

Το ιστορικό

Οπως προκύπτει από το ιστορικό της περιοχής, η αναφερόμενη (και επίδικη) έκταση υπάγεται στα στα διοικητικά όρια δύο Δήμων, Βύρωνα και Υμηττού (σήμερα Δάφνης-Υμηττού) Αττικής.

Το 1996 με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ επανεγκρίθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Βύρωνα, το οποίο περιλαμβάνει :

• Δημιουργία χώρου εκπαίδευσης στη Ζώνη Β του Υμηττού εκτός των ορίων του Γ.Π.Σ. στα όρια της Ζ πηγής, στην περιοχή Αναπηρικών και στον χώρο των πρώην Λατομείων (ΕΛΚΟ-ΕΡΓΑΝΗ) και επεκτάσεις των υπαρχόντων σχολείων κάτω από την Λ. Καρέα.

• Ανάπλαση ολόκληρης της περιοχής των πρώην Λατομείων όπου εκτός της χωροθέτησης των σχολικών συγκροτημάτων οργανώνεται υπερτοπικός πόλος αναψυχής, αθλητισμού και πολιτιστικών λειτουργιών όπως προβλέπεται από το Ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας.

Το θέατρο Βράχων

Ο χώρος του Θεάτρου Βράχων «Μελίνα Μερκούρη», κατόπιν προτροπής της τότε Υπουργού Μελίνας Μερκούρη, μελετήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και θεωρήθηκε ότι εφόσον διαμορφωνόταν, θα μπορούσε να φιλοξενήσει ένα υπαίθριο θέατρο. Ακολούθησαν ειδικές μελέτες και αποφασίστηκε από το Υπουργείο και τον Οργανισμό ΑΘΗΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ να διαμορφωθεί τμήμα της έκτασης των πρώην λατομείων σε ένα υπαίθριο θέατρο.

Υστερα από τις απαραίτητες εργασίες, τελικώς μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε ένα υπαίθριο θέατρο με μεταλλικό φέροντα οργανισμό, ξύλινες κερκίδες και βοηθητικές εγκαταστάσεις μέσα στα όρια της Β’ Ζώνης Προστασίας του Όρους Υμηττού και στο χώρο που παλαιότερα λειτουργούσε ως λατομείο. Την μεταφορά και εγκατάσταση του Θεάτρου ανέλαβε, το 1986, το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με την ΑΘΗΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, από την Πετρούπολη όπου βρισκόταν τότε, στο χώρο των παλαιών Λατομείων ΕΡΓΑΝΗΣ.

Το εν λόγω θέατρο κατασκευάστηκε με ταχείες διαδικασίες για να φιλοξενήσει δύο σημαντικές παραστάσεις που επρόκειτο να παρουσιαστούν στο Αθηναϊκό κοινό, στα πλαίσια των εκδηλώσεων του προγράμματος ΑΘΗΝΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, υπό τη διεύθυνση των σκηνοθετών Πήτερ Στάιν και Πήτερ Χωλλ. Λόγω του επείγοντος, το Υπουργείο Πολιτισμού δεν μερίμνησε για την έκδοση διοικητικών και λοιπών αδειών και εγκρίσεων, ούτε δημιουργήθηκε φάκελος αρχείου. Πράγματι το θέατρο λειτούργησε έκτοτε επί 36 έτη και του δόθηκε το όνομα Θέατρο Βράχων ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ αφού υπό την εποπτεία της και του ΥΠΠΟ εγκαταστάθηκε και λειτούργησε.

Μετά το πέρας των εκδηλώσεων του έτους 1986, ο Νομάρχης Αττικής πρότεινε την παραχώρηση της έκτασης που ζητούσε στο Δήμο Βύρωνα για χρήση αναψυχής με σκοπό την προστασία της. Από τότε και μέχρι σήμερα πραγματοποιούνται σ’αυτό τα φεστιβάλ Βύρωνα (Στη Σκιά των Βράχων) και Υμηττού. Κατά την κατασκευή του θεάτρου εκπονήθηκαν όλες οι απαιτούμενες μελέτες από τον φορέα που το υλοποίησε.

Από τότε και μέχρι σήμερα η συντήρησή του πραγματοποιείται από τους μηχανικούς του Δήμου Βύρωνα, συνεπικουρούμενων από τους μηχανικούς του Δήμου Υμηττού. Κάθε χρόνο, πριν την έναρξη της περιόδου των θερινών εκδηλώσεων οι δύο Δήμοι κάνουν ελέγχους με τις τεχνικές υπηρεσίες τους σχετικά με την στατικότητα του Θεάτρου και επισκευάζουν τα στοιχεία που χρήζουν επισκευής.