Ελληνική PISA: Στάση εργασίας της ΟΛΜΕ για τη μη εφαρμογή των εξετάσεων

Πανελλαδική 3ωρη στάση εργασίας (8-11πμ) στις 18 Μαΐου, ημέρα διεξαγωγής των εξετάσεων PISA κήρυξε και η ΟΛΜΕ, όπως και η ΔΟΕ την Πέμπτη (12/05), καλώντας τα μέλη της να μη συμμετάσχουν στις διαδικασίες διεξαγωγής του ελληνικού προγράμματος PISA.

Επίσης, καλούν τις ΕΛΜΕ της χώρας να προκηρύξουν, όπου χρειάζεται, συμπληρωματική 3ωρη στάση (11-2μμ) και να ενημερώσουν άμεσα τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων των εμπλεκομένων σχολείων για τις συνέπειες του προγράμματος PISA.

Η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης αναφέρει, ότι «το πρόγραμμα αυτό έχει δεχτεί σοβαρή κριτική παγκοσμίως με βασικά επιχειρήματα, μεταξύ άλλων, ότι η χρησιμοποίησή του ως ερευνητικού εργαλείου οδηγεί σε έναν ακραίο και αφόρητο ανταγωνισμό ανάμεσα στην εκπαιδευτική κοινότητα, αντιστρατεύεται βασικές παιδαγωγικές αρχές ενός ανθρωπιστικού σχολείου, οδηγεί σε κατηγοριοποίηση και κατάταξη των σχολείων, των μαθητών/μαθητριών αλλά και των εκπαιδευτικών, ενώ προσανατολίζει τη διδασκαλία σε προσχεδιασμένα μαθήματα και ενισχύει τη στείρα αποστήθιση σε βάρος της κριτικής και δημιουργικής μάθησης».

Τέλος, κατηγορεί την πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ ότι «αγνοεί τη σχολική πραγματικότητα και αδιαφορεί για τις πραγματικές ανάγκες του δημόσιου σχολείου. Δεν ενδιαφέρεται για την πρόοδο και τη διασφάλιση μιας ποιοτικά αναβαθμισμένης συμπεριληπτικής δημόσιας εκπαίδευσης, που θα δίνει πραγματικά ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά».

Όσα πρέπει να ξέρουν γονείς και εκπαιδευτικοί

Την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος και του επιπέδου γνώσεων των μαθητών προκειμένου να βελτιωθεί το πρόγραμμα σπουδών επιλέγει το υπουργείο Παιδείας. Εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ελληνική PISA που έρχεται στις 18 Μαΐου με διαγνωστικές εξετάσεις που θα διενεργηθούν στα πρότυπα του διεθνούς διαγωνισμού του ΟΟΣΑ. Στον διαγωνισμό αυτό θα κάνει πρεμιέρα και η «τράπεζα θεμάτων» η οποία θα εφαρμοστεί κανονικά στις φετινές προαγωγικές εξετάσεις της Α' και Β΄ Λυκείου.

Στην ελληνική PISA περί τις 12.000 μαθητές της Στ΄ Δημοτικού και της Γ΄ Γυμνασίου από 600 σχολεία όλης της χώρας που έχουν επιλεγεί δειγματοληπτικά θα τεστάρουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά, χωρίς ωστόσο η επίδοσή τους αυτή να προσμετρηθεί στη βαθμολογία τους, αφού τα γραπτά θα είναι ανώνυμα, αλλά τα αποτελέσματα θα ληφθούν υπόψη για την αλλαγή των προγραμμάτων στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο και την αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών των συγκεκριμένων βαθμίδων Εκπαίδευσης.

Δέκα ερωτήσεις και απαντήσεις συνέταξε το υπουργείο Παιδείας σχετικά με τις εξετάσεις PISA. Μεταξύ άλλων, το υπουργείο αναφέρει, ότι τα θέματα περιλαμβάνουν «τις βασικές γνώσεις που οι μαθητές πρέπει να έχουν κατακτήσει στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο», «οι μαθητές δεν χρειάζονται καμία προετοιμασία για να συμμετέχουν στις εξετάσεις, δεν βαθμολογούνται» και ότι «δεν έχουν σχέση οι διαγνωστικές εξετάσεις με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ή του εκπαιδευτικού έργου».

Χρηστικός οδηγός

Ακολουθούν οι ερωτήσεις-απαντήσεις:

1. Τι είναι η «Ελληνική PISA»;

Πρόκειται για εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα για μαθητές και μαθήτριες της ΣΤ' τάξης του Δημοτικού και της Γ' τάξης Γυμνασίου στα γνωστικά αντικείμενα της Νεοελληνικής Γλώσσας και των Μαθηματικών, οι οποίες στοχεύουν στην έγκυρη και αξιόπιστη διάγνωση των γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών και μαθητριών μας, σύμφωνα με τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα.

2. Πότε θα γίνουν οι εξετάσεις και σε πόσα σχολεία;

Οι εξετάσεις θα διεξαχθούν την Τετάρτη 18 Μαΐου 2022 σε εθνικό επίπεδο. Θα συμμετάσχουν 6.000 μαθητές από 600 σχολεία της χώρας, 300 Δημοτικά και 300 Γυμνάσια.

3. Πώς έγινε η επιλογή των σχολείων;

Στις διαγνωστικές εξετάσεις παίρνουν μέρος σχολεία από όλες τις περιφέρειες της χώρας. Η επιλογή έγινε από Επιστημονική Επιτροπή με στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Περιλαμβάνονται μονοθέσια-ολιγοθέσια-πολυθέσια Δημοτικά και μικρά-μεσαία-μεγάλα Γυμνάσια. Στόχος ήταν το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό όλων των σχολείων της χώρας, έτσι ώστε να συμμετέχουν μαθητές που φοιτούν σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα με διαφορετικές συνθήκες.

4. Θα βγουν αποτελέσματα ανά σχολείο;

Όχι. Τα φύλλα απαντήσεων των μαθητών εκτός από το ότι είναι ανώνυμα, περιέχουν μόνο την πληροφορία της περιφέρειας όπου ανήκει κάθε σχολείο, δηλαδή όταν θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, θα γνωρίζουμε πώς τα πήγαν οι μαθητές της Αττικής, της Ηπείρου, του Νοτίου Αιγαίου κλπ.

5. Έχουν σχέση οι διαγνωστικές εξετάσεις με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ή του εκπαιδευτικού έργου;

Όχι. Εκτός από το γεγονός ότι δεν θα υπάρχουν στοιχεία για συγκεκριμένα σχολεία ή εκπαιδευτικούς, το αποτέλεσμα των εξετάσεων θα απεικονίζει μόνο ποιες γνώσεις κατέκτησαν. Δεν θα δημιουργηθεί λίστα κατάταξης ούτε αριστείας.

6. Επιβαρύνονται οι μαθητές με στρες εξετάσεων;

Όχι. Οι μαθητές δεν χρειάζονται καμία προετοιμασία για να συμμετέχουν στις εξετάσεις, δεν βαθμολογούνται, δεν κρίνεται η εισαγωγή τους σε επόμενη βαθμίδα, δεν συναγωνίζονται μεταξύ τους ποιος θα είναι ο καλύτερος, δεν πρόκειται να καταλάβουν κάποια θέση. Οι διαγνωστικές εξετάσεις δεν είναι εξετάσεις αριστείας.

7. Τι περιλαμβάνουν τα θέματα;

Τις βασικές γνώσεις που οι μαθητές πρέπει να έχουν κατακτήσει στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Τα θέματα είναι οικεία για τους μαθητές, στο ύφος των σχολικών βιβλίων και όσων έχουν διδαχθεί αυτά τα χρόνια. Οι διαγνωστικές εξετάσεις δεν έρχονται να αιφνιδιάσουν τους μαθητές με θέματα που δεν τα έχουν ξαναδεί. Στη σχετική ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (http://iep.edu.gr/el/arxiki-eedx) μπορεί ο καθένας να δει παραδείγματα των θεμάτων.

8. Ποιοι καθορίζουν τα θέματα;

Εκπαιδευτικοί θα τα καθορίσουν, οι οποίοι επελέγησαν από το ΙΕΠ, μετά από ανοιχτή πρόσκληση, μεταξύ αυτών που διδάσκουν σήμερα σε σχολεία, ούτως ώστε τα θέματα να έχουν άμεση σχέση με τη σχολική πραγματικότητα. Παράλληλα, εννεαμελής Επιστημονική Επιτροπή έδωσε σαφείς και αναλυτικές οδηγίες για την εκπόνηση των θεμάτων.

9. Ποιος ο στόχος των εξετάσεων αυτών;

Ο στόχος τους είναι να βελτιώνουμε το εκπαιδευτικό σύστημα βάσει συγκεκριμένων δεδομένων. Θα μάθουμε τι έχουν κατακτήσει οι μαθητές, τι έχουν κατανοήσει καλά από τα σχολικά εγχειρίδια και τι είναι εκείνο που τους δυσκολεύει και πόσο. Με τις πληροφορίες αυτές θα μπορέσουν να γίνουν διορθωτικές παρεμβάσεις τόσο σε θέματα διδακτικής μεθοδολογίας όσο και στα Προγράμματα Σπουδών.

10. Έχουν ξαναγίνει τέτοιες εξετάσεις στην Ελλάδα ή στην Ευρώπη;

Η Ελλάδα αποτελεί από τις ελάχιστες εξαιρέσεις της ΕΕ που ως τώρα δεν συλλέγουν (α) συστηματικά, (β) σε ένα θεσμικά κατοχυρωμένο πλαίσιο και (γ) σε εθνικό επίπεδο στοιχεία για την ποιότητα της εκπαίδευσης και δεν διεξάγουν εξετάσεις διαγνωστικού χαρακτήρα. Από το 2009 και μετά, η συντριπτική πλειονότητα των κρατών-μελών έχει σταδιακά θεσμοθετήσει εξετάσεις για την αποτίμηση και διασφάλιση ποιότητας του εκπαιδευτικού συστήματος: Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Σουηδία, Κύπρος, Τσεχία, μεταξύ άλλων. Με την θεσμοθέτηση της «Ελληνικής PISA», η χώρα μας θα ανήκει στην κατηγορία χωρών που χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα διαγνωστικών εξετάσεων στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συστήματος σε εθνικό επίπεδο.