Μικρά Ασία: Το θαύμα και το δράμα της Ελλάδας χώρεσε στο μουσείο Μπενάκη

Ταξίδι στο χρόνο και διάβα του ελληνισμού στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Η πορεία από την ακμή στην καταστροφή αποτελεί το χρονικό του μικρασιατικού ελληνισμού μέσα από την κορυφαία έκθεση που άνοιξε τις πύλες της στο μουσείου Μπενάκη παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Οι τέσσερις ενότητες

Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία τιτλοφορούνται οι ενότητες. Από την Καπαδοκία, στον Πόντο, από την Ανατολική Θράκη, στην Πόλη και στη Σμύρνη συνθέτει ένα μεγάλο ιστορικό ντοκουμέντο που φωτίζει γνωστές και άγνωστες πτυχές από τη ζωή και την πορεία του μικρασιατικού ελληνισμού.

«Θα χρειαστούν πολλές επισκέψεις

Με τη βοήθεια του ιστορικού και ερευνητή και συγγραφέα Ανδρέα Μπαλτά, επιστημονικού συμβούλου για το κομμάτι της έκθεσης που αφορά στον αθλητισμό κάνουμε ταξίδι στο χρόνο. «Είναι από τις σημαντικότερες εκθέσεις που  πρέπει να δουν όλοι οι Έλληνες. Ακόμα και εγώ που επιμελήθηκα μία από τις ενότητες, αυτή του αθλητισμού, σας λέω με βεβαιότητα πως θα χρειαστώ πολλές επισκέψεις για να μελετήσω όλα τα εκθέματα. Είναι μία καταπληκτική δουλειά αφιερωμένη στη μνήμη των προγόνων μας. Είναι χρέος μας να μεταλαμπαδεύσουμε τα μοναδικά και σπάνια ντοκουμέντα και να τα γνωρίσουν όλοι και κυρίως τα παιδιά μας», μας είπε στο ethnos.gr ο Ανδρέας Μπαλτάς.

Πάνω από 1.000 εκθέματα

Στην έκθεση υπάρχουν περισσότερα από 1.000 εκθέματα, πάνω από 500 φωτογραφίες και σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό. Η πρώτη περίοδος ζωντεύει την ακμή του ελληνισμού από τα τέλη του 19ου αιώνα, πολύ πριν από τους διωγμούς. Η δεύτερη περίοδο καταγράφει τη δραματική περίοδο 1919-1923 με τον πόλεμο, την καταστροφή και τους διωγμούς. Η τρίτη περίοδο καταγράφει την εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα και την ενσωμάτωση τους.

Οι τρεις ενότητες

Στην πρώτη ενότητα ο επισκέπτης ξεκινά το ταξίδι στη «λάμψη» του ελληνισμού της Μικράς Ασίας από την Ιωνία και τα δυτικά παράλια, προχωρά στην Καππαδοκία και τις νότιες επαρχίες, συνεχίζει διασχίζοντας τον Πόντο για να επιστρέψει προς δυσμάς, γύρω από την Κωνσταντινούπολη και να καταλήξει στην Ανατολική Θράκη.

Η δεύτερη περίοδος αφορά στην εποχή ακμής διαδέχονται η περίοδος των διωγμών, του τέλους του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου και των Συνθηκών, η περίοδος της ελληνικής απόβασης και της μικρασιατικής εκστρατείας, η «καταστροφή» του 1922, καθώς και η Έξοδος των προσφύγων.

Η τρίτη και τελευταία ενότητα της έκθεσης επικεντρώνεται στην εγκατάσταση και την ενσωμάτωση των εκπατρισμένων στην Ελλάδα, καθώς και την επίδραση που η παρουσία τους είχε σε πολλούς τομείς της ελληνικής κοινωνίας.

Η Μέλπω και ο Οκτάβιος Μερλιέ

Τμήμα του επιλόγου της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην ίδρυση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών το 1930 από τη Μέλπω και τον Γάλλο Οκτάβιο Μερλιέ όπου μάλιστα υπάρχει και το γραφείο τους.

Προβληματισμός και αναστοχασμός

«Ευκαιρία μία μνήμης και αναστοχασμού. Προβληματίζεσαι και διδάσκεσαι. Μέσα από τον δραματικό επίλογο βγαίνει και ένα αισιόδοξο μήνυμα για την αναγέννηση του ελληνισμού», είπε η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Σπάνια ντοκουμέντα

Μεταξύ των εκθεμάτων υπάρχουν σπάνια αντικείμενα και πολλά σημαντικά έγραφα και φωτογραφίες. «Υπάρχουν όπλα, ξίφη, στολές, κυάλια, πίνακες, σημαίες, σημειώματα, επίσημες επιστολές, σπάνια ντοκουμέντα που επιβεβαιώνουν τα δραματικά γεγονότα», προσθέτει ο Ανδρέας Μπαλτάς.

Από τον Απόλλων στον ΠΑΟΚ

Όσο για την ενότητα της ακμής του αθλητισμού όπου ο Ανδρέας Μπαλτάς έχει τεράστιο έργο και πλούσιο συγγραφικό έργο αναφερεται στην ακμή των μουσικοαθλητικών συλλόγων της Σμύρνης, του Πόντου και της Κωνσταντινούπολης αλλά και τη μεταφορά όλης αυτή της δράσης και της κουλτούρας μαζί με το προσφυγικό κύμα φωτίζοντας το τεράστιο έργο που έχουν επιτελέσει τέσσερις μεγάλοι αθλητικοί σύλλογοι της Ελλάδας, ο Απόλλων Σμύρνης, ο Πανιώνιος, ο ΠΑΟΚ και η ΑΕΚ. «Η ενότητα του αθλητισμού είναι από τις πιο ιδιαίτερες στην έκθεση και προτείνω σε όλους τους φιλάθλους να την επισκεφθούν και να τη μελετήσουν διότι θα δουν για πρώτη φορά σπάνια εκθέματα και μοναδικά ντοκουμέντα».