Εξήντα χρόνια από την ίδρυση του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς - Μετά τα κρι-κρι στόχος και η προστασία του φουρόγατου

Με μία έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Της Σαμαριάς το Πέρασμα – Το Φυσικό και ανθρωπογενές κεφάλαιο του Εθνικού Δρυμού», η οποία εγκαινιάστηκε την Τετάρτη, γιορτάζει φέτος τα 60 χρόνια του ο Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς.

Την έκθεση εγκαινίασε ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) με σκοπό να τιμήσει και να προβάλει την επέτειο των 60 χρόνων ίδρυσης του Εθνικού Δρυμού.

Ο προστατευόμενος αίγαγρος, οι κορυφές των Λευκών Ορέων, η μοναδική βιοποικιλότητα, η ζωή στο φαράγγι, η Αγία Ρουμέλη ως τελικός προορισμός, αποτελούν «σταθμούς» αυτού του φωτογραφικού ταξιδιού, το οποίο επίσης περιλαμβάνει σπάνια τοπία και εικόνες από την ίδρυσή του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς έως σήμερα.

Οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο της Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σαμαριάς και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Κρήτης του ΟΦΥΠΕΚΑ, από το αρχείο Αντώνη Πλυμάκη, από το αρχείο Κυριάκου Βιρβιδάκη, από τον Ορειβατικό Σύλλογο Χανίων, καθώς και από πολλούς φωτογράφους ή συλλέκτες που ανταποκρίθηκαν σε σχετικό κάλεσμα του ΟΦΥΠΕΚΑ.

Ο Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς

Το φαράγγι της Σαμαριάς διασχίζει τα Λευκά Όρη από βορρά προς νότο και καταλήγει στη θάλασσα, διαμορφώνοντας ένα ιδιαίτερο και μοναδικό τοπίο. Το έντονο ανάγλυφο και οι συνεχείς εναλλαγές του δημιούργησαν στο πέρασμα του χρόνου ποικιλία οικοσυστημάτων που συγκεντρώνουν το παγκόσμιο ενδιαφέρον.

Η Σαμαριά ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1962. Η δημιουργία του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς βασίστηκε στην προστασία του κρητικού αίγαγρου (αγρίμι ή κρι-κρι). Στις 7 Απριλίου του 1960 οι κάτοικοι της Σαμαριάς και της Αγίας Ρουμέλης κηρύσσουν άγραφο νόμο: «…ΔΙΝΟΜΕΝ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΜΑΣ ότι όχι μόνο δεν θα κυνηγήσωμεν το ζώον τούτο, αλλά απεναντίας θα το προστατεύσωμεν, και πας όστις θα επιχερήση να εξοντώση τούτο θα τον καταγγέλωμεν πάραυτα εις τας αρμοδίας του τόπου Αρχάς. Τέλος, η υπογραφή μας επισφραγίζει τον δοθέντα προς Υμάς Λόγον».

Το φυσικό περιβάλλον της Σαμαριάς επέδρασε αποφασιστικά και με πολλούς τρόπους στη ζωή του ανθρώπου και αντίστοιχα, ο άνθρωπος με την διαχρονική του παρουσία και δραστηριότητα, άφησε και συνεχίζει να αφήνει ανεξίτηλα τα ίχνη του. Στην καρδιά του φαραγγιού βρίσκεται ο οικισμός της Σαμαριάς, ο οποίος κατοικήθηκε μέχρι το 1962, ενώ στην έξοδό του, βρίσκεται ο οικισμός της Αγίας Ρουμέλης.

Πέρα από την ανακήρυξή της σε Εθνικό Δρυμό, η Σαμαριά βραβεύθηκε το 1971 με το Εθνικό Δίπλωμα Προστασίας της Φύσης, το 1973 χαρακτηρίστηκε Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους και από το 1979 έχει αναγνωριστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως Προστατευόμενη Περιοχή. Ανήκει επίσης, στο Δίκτυο των Αποθεμάτων της Βιόσφαιρας (Biosphere Reserves) του Προγράμματος «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα» της UNESCO και στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000. Οι διεθνείς διακρίσεις της Σαμαριάς συμπληρώνονται από τον τίτλο του Βιογενετικού Αποθέματος του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως περιοχή που προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης, αλλά και ως Περιοχή Σημαντική για τα Πουλιά.

Σήμερα, 60 χρόνια μετά, το αγρίμι, αυτό το μοναδικό ζώο της κρητικής φύσης, εξακολουθεί να ενώνει την φύση με τον άνθρωπο και το Φαράγγι της Σαμαριάς να μας δείχνει το δρόμο προς την βέλτιστη προστασία και ανάδειξη της ελληνικής Φύσης.

Ρεκόρ επισκεπτών

Τους 130.000 έφτασαν φέτος οι επισκέπτες στο Φαράγγι της Σαμαριάς, σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία που παρουσίασε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Αμυράς, ενώ έως το τέλος της περιόδου το φαράγγι αναμένεται να έχουν διασχίσει 160.000 επισκέπτες, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ για την τελευταία δεκαπενταετία. Παράλληλα για πρώτη χρονιά εφαρμόζεται το ηλεκτρονικό εισιτήριο.

Στα σχέδια του υπουργείου για το προσεχές διάστημα εντάσσεται και η προστασία του φουρόγατου της Κρήτης. Κατ’ αρχάς θα ταυτοποιηθούν γενετικά τα άτομα του είδους και στη συνέχεια θα εφαρμοστεί μόνιμο πρόγραμμα παρακολούθησης και προστασίας του πληθυσμού, με στόχο να καθιερωθεί ο Φουρόγατος ως ένα εμβληματικό είδος της Κρήτης δίπλα στον μοναδικό αίγαγρο.

Για τη διαχείριση και λειτουργία όλων των υπηρεσιών του Δρυμού σήμερα απασχολούνται 35 εργαζόμενοι, οι 7 προέρχονται από τη Μονάδα Διαχείρισης και οι 28 είναι εξωτερικοί συνεργάτες.

Στις παρεμβάσεις που υλοποιούνται ή σχεδιάζονται συγκαταλέγονται επίσης, σύμφωνα με τον κ. Αμυρά:

• Η επισκευή και συντήρηση των κτιριακών υποδομών του Εθνικού Δρυμού, σε όλα τα φυλάκια του φαραγγιού στο Ξυλόσκαλο, στη Σαμαριά, στην Αγία Ρουμέλη, στο σταθμό πρώτων βοηθειών, στις υποδομές εξυπηρέτησης επισκεπτών, στο Κέντρο Πληροφόρησης στο Ξυλόσκαλο.
• Η επισκευή, συντήρηση, και λειτουργία του χώρου του παλαιού ελαιοτριβείου Σαμαριάς, ώστε να φιλοξενεί εκθέσεις και να λειτουργεί ως χώρος προβολής της ζωής των παλιών κατοίκων του Δρυμού.
• Ο σχεδιασμός για την πλήρη αναστήλωση του εγκαταλελειμμένου οικισμού της Σαμαριάς, εντός του Φαραγγιού, σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης. 
• Η λειτουργία πωλητηρίου για τη διάθεση προϊόντων σχετιζόμενων με τον Εθνικό Δρυμό.
• Η μεταφορά επισκεπτών που έχουν κινητικές δυσκολίες με 6 ζώα εργασίας.
• Η κατασκευή, αξιοποίηση και προβολή στους επισκέπτες, ενός πρότυπου «γηροκομείου ιπποειδών», για τα ζώα εργασίας που πρόκειται σταδιακά να αποσυρθούν - λόγω ηλικίας - από την ενεργό δράση με μέριμνα και φροντίδα, ως αναγνώριση της συμβολής τους στην εύρυθμη λειτουργία και στην προστασία των επισκεπτών.

Στα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας παρέστησαν οι βουλευτές Χανίων, Ντόρα Μπακογιάννη, Βασίλης Διγαλάκης και εκπρόσωποι της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης.

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Αμυράς, δήλωσε: «Αυτό που κατάφεραν οι Κρητικοί, αυτό που έχουμε καταφέρει οι Έλληνες, διατηρώντας το Φαράγγι ανέγγιχτο στο πέρασμα του χρόνου αποτελεί τον οδηγό μας για το πώς πρέπει να θωρακίζουμε το φυσικό περιβάλλον. Προστατεύοντας τον μοναδικό κρητικό αίγαγρο και την πλούσια βιοποικιλότητα του Εθνικού Δρυμού. Αυτό τιμούμε, φέτος, με την έκθεση φωτογραφίας και τη βράβευση των ανθρώπων που έχουν συνεισφέρει τα μέγιστα στην προστασία του μοναδικού βιότοπου. Σε συνεργασία τον δραστήριο ΟΦΥΠΕΚΑ και τους εργαζόμενους της Μονάδας Διαχείρισης θα συνεχίσουμε να το αναβαθμίζουμε».

Οι ώρες λειτουργίας της έκθεσης, που θα διαρκέσει έως και την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου 2022 είναι από Δευτέρα έως Κυριακή, 08:00 π.μ. - 16:00 μ.μ. και η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.samaria.gr