Τα μέτρα για τον κορονοϊό έφυγαν αλλά τα τραπεζοκαθίσματα σε πεζοδρόμια και πλατείες παραμένουν - Αντιδράσεις για την παράταση του μέτρου

Μέτρα για τον κορονοϊό μπορεί πλέον να μην ισχύουν σε καμία δραστηριότητα, μπορεί να έχουμε καταργήσει εδώ και καιρό την υποχρεωτική χρήση της μάσκας και να μην υπάρχει κανένας απολύτως περιορισμός για τη χωρητικότητα σε καφετέριες, εστιατόρια αλλά και καταστήματα γενικότερα, ωστόσο η πανδημία φαίνεται να διατηρεί ένα ισχυρό «οχυρό», αυτό της επέκτασης των ...τραπεζοκαθισμάτων.

Η κυβέρνηση έκρινε ότι η ατελής παραχώρηση διπλάσιων κοινόχρηστων χώρων για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος σε πλατείες, πεζοδρόμια, ακόμα και σε δρόμους, η οποία είχε εφαρμοστεί πρώτη φορά το 2020 ώστε να δοθεί η δυνατότητα τήρησης των αποστάσεων για λόγους προστασίας από τον κορονοϊό, πρέπει να επιμηκυνθεί.

Έτσι, με τροπολογία που εισήχθη σε νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας θεσπίστηκε η παράταση έως τις 15 Ιανουαρίου 2023 της προθεσμίας περί ατελούς παραχώρησης στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος πρόσθετου κοινόχρηστου χώρου για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης».

Τα αρμόδια υπουργεία έκλεισαν για άλλη μια φορά το μάτι στους επιχειρηματίες της εστίασης εις βάρος του δημόσιου χώρου δίνοντας τη δυνατότητα να παραχωρείται ατελώς, πέραν του αναλογούντος και προβλεπομένου από την άδεια χρήσης κοινοχρήστου χώρου, πρόσθετος κοινόχρηστος χώρος για ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων, ο οποίος μπορεί να εκτείνεται σε κοινόχρηστο χώρο, συνεχόμενο ή μη της υφιστάμενης παραχώρησης, ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου και υπό την προϋπόθεση ότι δε θίγονται δικαιώματα άλλων δικαιούχων του ίδιου χώρου.

Ο παραχωρούμενος χώρος μπορεί να εκτείνεται μέχρι του διπλάσιου του χώρου της αρχικής παραχώρησης ή να επαρκεί για την ανάπτυξη του ίδιου αριθμού τραπεζοκαθισμάτων που προβλέπονται στην ήδη κατεχόμενη άδεια χρήσης. Αρκεί να μην είναι ...τριπλάσιος από την αρχική παραχώρηση.

Η σχετική αίτηση μπορεί να υποβάλλεται ηλεκτρονικά και εάν πρόκειται για δρόμο, θα πρέπει να έχει προηγηθεί γνώμη της αρμόδιας αστυνομικής Αρχής, ενώ δεν είναι δυνατή ανάπτυξη μόνιμων προσωρινών σταθερών κατασκευών, καθώς και η εγκατάσταση ηχείων, στον επιπρόσθετο χώρο που παραχωρείται.

Αιτιολογώντας τη ρύθμιση το αρμόδιο υπουργείο αναφέρει ότι ύστερα από την επαναλειτουργία των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος ύστερα από την πολύμηνη αναστολή της, είχαν επιβληθεί κανόνες τήρησης αποστάσεων προς περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, με αποτέλεσμα να περιορίζεται δραστικά η ανάπτυξη των τραπεζοκαθισμάτων στον κοινόχρηστο χώρο, καθιστώντας αναγκαία ειδική νομοθετική ρύθμιση έτσι ώστε και η λειτουργία των καταστημάτων να καταστεί βιώσιμη, αλλά και να τηρηθούν οι προβλεπόμενες αποστάσεις μεταξύ των τραπεζοκαθισμάτων στον παραχωρηθέντα κοινόχρηστο χώρο.

Προκειμένου να δικαιολογήσει την περαιτέρω παράταση σημειώνει: «Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, και δεδομένου ότι δεν έχουν εκλείψει οι λόγοι που είχαν επιβάλει τη σχετική ρύθμιση, παρίσταται ανάγκη παράτασης της χορηγηθείσας προθεσμίας μέχρι τις 15.1.2023 με νομοθετική ρύθμιση, ώστε η λειτουργία των καταστημάτων να καταστεί βιώσιμη, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η υγεία του προσωπικού και των αποδεκτών των υπηρεσιών των εν λόγω καταστημάτων».

Σφοδρές οι αντιδράσεις των επιστημόνων 

Απολύτως προσχηματική χαρακτηρίζουν την επίκληση του κινδύνου του κορονοϊού σε μία περίοδο κατά την οποία δεν ισχύει κανένα άλλο μέτρο μηχανικοί, πολεοδόμοι, τοπογράφοι, αλλά και αρκετοί δήμαρχοι.

«Η εξέλιξη αυτή είναι κάτι εξαιρετικά αρνητικό, κάτι που αποδεικνύει ότι οι κυβερνώντες, αυτοί που αποφασίζουν δεν έχουν κανένα σεβασμό στην έννοια του δημόσιου χώρου. Είναι προφανές ότι η παράταση λόγω του κορονοϊού αποτελεί ένα πρόσχημα», επισημαίνει στο «ethnos.gr» η Μάρω Ευαγγελίδου, πολεοδόμος και Πρόεδρος του Συμβουλίου Θεσμικού Πλαισίου της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ).

Σημειώνει ότι πάντοτε ασκούνταν πιέσεις για την αύξηση της κατάληψης του δημόσιου χώρου προσθέτοντας ότι ρυθμίσεις σαν κι αυτήν τορπιλίζουν και την προσπάθεια ορισμένων δημοτικών αρχών να περιορίσουν το φαινόμενο: «Έχουμε δήμους που κάνουν προσπάθειες, αλλά η κεντρική νομοθεσία είναι τέτοια που δεν τους βοηθά. Δε δίνει καν στην αυτοδιοίκηση το δικαίωμα να αποφασίσει ότι θα ασκήσει μια πιο αυστηρή πολιτική και η επιβολή ποινών στους παραβάτες γίνεται όλο και πιο δύσκολη».

Αναφορικά με την παράταση της ρύθμισης για τα τραπεζοκαθίσματα ξεκαθαρίζει ότι αντιβαίνει την κοινή λογική υπογραμμίζοντας ότι τέτοιες κινήσεις δεν μπορούν να γίνονται χωρίς να έχει προηγηθεί ο απαραίτητος σχεδιασμός: «Δείχνει μία μεγάλη έλλειψη σεβαστού στο δημόσιο χώρο, ο οποίος πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι δεν υπάρχει ούτε για τα έσοδα του οικείου δήμου, ούτε και για την επέκταση των ιδιωτικών χρήσεων. Ο δημόσιος χώρος μπορεί να παραχωρηθεί σε δημόσια χρήση, αλλά υπό προϋποθέσεις και κάτω από ένα σχεδιασμό. Αν στην πόλη δεν έχεις σχεδιάσει τις διαδρομές πεζών, πως αφαιρείς χώρο. Δυστυχώς, στην Ελλάδα οι διατάξεις περί μίσθωσης του δημόσιου χώρου προκύπτουν από τα οικονομικά της αυτοδιοίκησης και όχι από τις τεχνικές αρμοδιότητες της Αυτοδιοίκησης. Αυτό είναι μια πολύ κρίσιμη διαφορά ιστορικά» αναφέρει.

Η ίδια εκτιμά ότι η πρώτη που θα έπρεπε να αντιδράσει είναι η ίδια η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και όχι να δεχτεί ως Πόντιος Πιλάτος την επιβολή από την κεντρική νομοθεσία ενός μέτρου που είναι εις βάρος της υπεύθυνης διαχείρισης που μπορεί να κάνει κάθε δήμος.

Για «απόλυτη εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου» κάνει λόγο και ο πολεοδόμος και αντιπρόεδρος της ΕΛΛΕΤ, Γιάννης Μιχαήλ: «Λίγο καιρό πριν είχαμε τις ρυθμίσεις για τον αιγιαλό προκειμένου να αποφευχθούν οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων. Τώρα και ενώ στην περίοδο της πανδημίας είχαν αφήσει την εστίαση να απλωθεί παντού ακόμα και πάνω στην άσφαλτο, έρχονται και δίνουν παράταση. Στην Πλάκα σε ολόκληρους πεζόδρομους έχει απομείνει ένα μικρό μονοπάτι στο κέντρο για να διέρχονται οι πεζοί».

Ο κ. Μιχαήλ προσθέτει επίσης ότι ακόμα και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου πιθανότατα δε θα φέρει τις ροές τουριστών που θα δικαιολογούσαν τη λήψη τέτοιων μέτρων. «Το θέμα αυτό δεν είναι τεχνικό. Είναι πρωτίστως θέμα πολιτισμού», καταλήγει.

«Για όλα τα άλλα έχει τελειώσει ο κορονοϊός, για τα τραπεζοκαθίσματα δε λέει να τελειώσει» λέει από την πλευρά του ο πρόεδρος των τοπογράφων μηχανικών, Μιχάλης Καλογιαννάκης προσθέτοντας ότι το μέτρο «έχει καθαρά ψηφοθηρικό χαρακτήρα και εντάσσεται στην προεκλογική περίοδο κατά τη διάρκεια της οποίας θα δούμε να δίνονται πολλές παρατάσεις. Υπάρχει η ανησυχία μήπως μονιμοποιηθεί διότι έχουμε δει την τάση περιορισμού του δημόσιου χώρου υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων σε αρκετές κυβερνητικες επιλογές μέχρι τώρα».

Δυσφορία από δημάρχους και από κυβερνητικούς βουλευτές

Ο Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης είναι ένας από τους δημάρχους που επί της ουσίας δεν εφάρμοσε καθόλου έως τώρα τη διάταξη για ατελή διπλασιασμό του παραχωρούμενου χώρου στην εστίαση.

«Η αλήθεια είναι πως είχα σχετικά αιτήματα. Αλλά κάθε φορά που φτάναμε στη σημείο να μετρήσουμε πόσες θέσεις καθήμενων πελατών κάλυπτε η άδεια κάθε καταστήματος και πόσες πραγματικά υπήρχαν ώστε να δούμε εάν οι επιχειρηματίες ήδη υπερέβαιναν τον οριζόμενο αριθμό, τα αιτήματα αποσύρονταν. Έτσι ως δήμος δε δώσαμε ούτε 1 τ.μ. πρόσθετου κοινόχρηστου χώρου» λέει ο ίδιος στο «ethnos.gr».

Αναφερόμενος στην παράταση της σχετικής ρύθμισης, ο δήμαρχος 3-Β ξεκαθαρίζει ότι η ΚΕΔΕ δε ρωτήθηκε ποτέ σχετικά συμπληρώνοντας πως πρόκειται για μια «εκδούλευση της κυβέρνησης στην εστίαση. Η αλήθεια είναι πως τα έσοδα του κλάδου δεν έχουν απογειωθεί και βέβαια ποιος είναι ο γνωστός που πληρώνει αυτούς τους λογαριασμούς; Πάντα ο δήμος».

Στο δήμο πραγματοποιούνται ήδη επεκτάσεις πεζοδρομίων σε βάρος των δρόμων κι αυτό είναι ένα μέτρο που θα συνεχιστεί: «Τα πεζοδρόμια είναι για τους πεζούς. Δεν μπορεί πριν λίγες ημέρες να συμμετέχουμε στις εκδηλώσεις της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, να μιλάμε για επιστροφή του δημόσιου χώρου σε πεζούς και ποδηλάτες και από την άλλη να προχωρούμε σε τέτοιες ρυθμίσεις» λέει προσθέτοντας ότι όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που οι δήμοι προχωρούν τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).

Και τα σχέδια αυτά, σε μεγάλο βαθμό φαίνεται να γίνονται μάλλον αντίστροφα από ό,τι προστάζει η επιστήμη: «Τα ΣΒΑΚ είναι μία πολύ ωραία ιδέα, αλλά όταν υπάρχουν κι άλλες μελέτες, κυκλοφοριακές. Έτσι όπως είναι δε συνδέονται ούτε με έργα, ούτε με παρεμβάσεις κυκλοφοριακές. Δυστυχώς, είναι περισσότερο ευχολόγια που δεν έχουν καμία επιχειρησιακή διάσταση», σημειώνει από την πλευρά της η κυρία Ευαγγελίδου.

Το ζήτημα, πάντως, δυσαρέστηκε και πολλούς κυβερνητικούς βουλευτές, όπως η Φωτεινή Πιπιλή, η οποία εδώ και χρόνια επιζητεί την αύξηση του δημόσιου χώρου, αλλά τώρα αναγκάστηκε να ψηφίσει τη συγκεκριμένη τροπολογία. Σε ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν έκρυψε τη δυσφορία αλλά και τη διαφωνία της:

«Αν και βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος, παραμένοντας σταθερή στον διαχρονικό μου αγώνα για τον πολιτισμό της καθημερινότητας, προασπίζοντας τα δικαιώματα των πολιτών, δεν διστάζω να διαφωνήσω δημοσίως με την τροπολογία του Υπουργείου Εσωτερικών που κατατέθηκε χθες προς ψήφιση στη Βουλή σε Νομοσχέδιο άλλου Υπουργείου, του Υπουργείου Υγείας.

Δηλώνω κατηγορηματικά, ότι αν η διαδικασία της Βουλής μου έδινε τη δυνατότητα να καταψηφίσω τη συγκεκριμένη τροπολογία σήμερα το βράδυ, θα το είχα κάνει, αλλά δεν υπάρχει τρόπος. Ως εκ τούτου τοποθετούμαι δημόσια και θα συνεχίσω τον αγώνα μου για την επαναφορά των δημοσίων χώρων στους - με συνταγματική επιταγή- δικαιούχους, που είμαστε αποκλειστικά εμείς οι πολίτες που θέλουμε να κινούμαστε ελεύθερα και με ασφάλεια στα πεζοδρόμιά μας και στις πλατείες μας.

Υ.Γ. Τονίζω ότι για τη συγκεκριμένη αντίδρασή μου, έχω τοποθετηθεί εδώ και δύο μήνες και αρμοδίως, αλλά και σε Μ.Μ.Ε».