Ενεργειακή κρίση και πληθωρισμός εκτοξεύουν τα κόστη των συγκοινωνιακών εταιριών - Ποιες αλλαγές έρχονται στα ΜΜΜ

Σε δυσθεώρητα ύψη έχουν εκτοξεύσει τα κόστη λειτουργίας των συγκοινωνιακών εταιριών η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός και η σταθερά ανοδική τιμή των καυσίμων με τις προβλέψεις να είναι δυσοίνωνες και για το μέλλον, όπως αποκαλύπτει η ετήσια οικονομική έκθεση του ΟΑΣΑ για το 2021, στην οποία έχουν συμπεριληφθεί και οι προβλέψεις για την τρέχουσα χρονιά.

Οπως επισημαίνεται στην έκθεση, τα κόστη έχουν πολλαπλασιαστεί με τον Ομιλο να έχει ζητήσει ήδη έκτακτες κρατικές επιδοτήσεις, τόσο για τα δικά του μέσα όσο και για τα ΚΤΕΛ προκειμένου να πληρώσει τη ρήτρα καυσίμου που έχει προβλεφθεί στη σύμβαση και ανέρχεται σε περίπου 3,5 εκατομμύρια ευρώ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως έχει επισημάνει και ο διευθύνων σύμβουλος της ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες), Θανάσης Κοτταράς, η εταιρία λειτουργίας των μέσων σταθερης τροχιάς της Αθήνας εκτιμά ότι για το 2022 η δαπάνη ηλεκτρικής ενέργειας θα ξεπεράσει τα 40 εκατομμύρια ευρώ όταν η μέση ετήσια δαπάνη έως τώρα ήταν περίπου 22 εκατομμύρια ευρώ. Για το λόγο αυτό η ΣΤΑΣΥ βρίσκεται ήδη σε προχωρημένες συζητήσεις με τον ΔΕΔΔΗΕ προκειμένου να προχωρήσει το σχέδιο ανάκτησης ενέργειας από την πέδηση των τρένων σε ποσοστό 10% έως 15%.

Βάσει των στοιχείων που συλλέχθηκαν από τις εταιρείες του Ομίλου Ο.Α.Σ.Α, εκτιμάται ότι με τις σημερινές τιμές ενέργειας και λόγω της αύξησης του πληθωρισμού θα προκύψει:

• Για την ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες): Μέση αύξηση του συνολικού κόστους καυσίμων (ρεύμα έλξης — Diesel — CNG) κίνησης της τάξης του 52,35% (αύξηση 19.5 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2021) καθώς και 30% αύξηση του μέσου όρου κόστους των υλικών με μεγάλες αναλώσεις.
• Για τη ΣΤΑΣΥ: Αύξηση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας κατά 50%, για το φυσικό αέριο 66%, για τα ασφάλιστρα αστικής ευθύνης για τις αμοιβές τρίτων 3% το 2022 και από το 2023 8%, για τα ενοίκια του ΟΣΕ 4,5% και σε μέρος των διαφόρων εξόδων 8%.
• Για τον ΟΑΣΑ κάθε χρόνο: Αύξηση της επιβάρυνσης κατά 19,3% πέραν του αρχικού εγκεκριμένου προϋπολογισμού (τουλάχιστον κατά 1.880.122,23 ευρώ προ ΦΠΑ) λόγω της επίδρασης της αύξησης του καυσίμου και της επιπλέον ρήτρας καυσίμου που θα πρέπει να καταβάλει στις ΚΤΕΛ Α.Ε στις οποίες έχει αναθέσει την εκτέλεση μέρους του συγκοινωνιακού έργου της ΟΣΥ. Για το σκοπό αυτό μάλιστα στις 14 Ιουνίου 2022 η διοίκηση του ΟΑΣΑ με επιστολή της προς το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αιτήθηκε την κάλυψη του επιπλέον κόστους της ρήτρας καυσίμου ύψους 3,5 εκ. ευρώ για την σύμβαση με το ΚΤΕΛ Αττικής.

Η Διοίκηση του ΟΑΣΑ, πάντως, θεωρεί ότι το γεγονός της ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης δε θα επηρεάσει την δυνατότητα της εταιρείας να συνεχίσει απρόσκοπτα τη λειτουργία της, λόγω του κοινωνικού χαρακτήρα της και της δεδομένης οικονομικής ενίσχυσης από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Αλλωστε προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών στο πλαίσιο των έκτακτων συνθηκών, η εταιρία έχει αποστείλει από τον περασμένο Μάρτιο επιστολή με την οποία ενημέρωσε το Υπερταμείο για το αυξημένο κόστος παραγωγής συγκοινωνιακού έργου συνέπεια της ενεργειακής κρίσης και των γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ευρώπη.

Επιστολή έστειλε και στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με αίτημα την κάλυψη μέρους της αύξησης του ενεργειακού κόστους και τυχόν έκτακτων οικονομικών απαιτήσεων που δεν μπορούν εκτιμηθούν κατά την τρέχουσα χρονική στιγμή, προκειμένου να καλυφθούν έγκαιρα οι ανελαστικές δαπάνες και να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών, στο πλαίσιο των ιδιαίτερων αυτών συνθηκών της παρούσας συγκυρίας. Στην κατεύθυνση αυτή τον Ιούνιο εγκρίθηκε η αύξηση της κρατικής επιδότησης του Ο.Α.Σ.Α από τον κρατικό προυπολογισμό, η οποία για το έτος 2022 μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 40% του ετήσιου λειτουργικού κόστους, που προβλέπεται στον εγκεκριμένο ετήσιο προϋπολογισμό και το εγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο. Το επιπλέον ποσό της επιδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό που λαμβάνει ο Ο.Α.Σ.Α. για το έτος 2022, ορίζεται ότι διατίθεται αποκλειστικά για την κάλυψη της αύξησης του ενεργειακού κόστους λειτουργίας των εταιρειών του Ομίλου ΟΑΣΑ.

Λιγότερα έσοδα

Την ίδια στιγμή τα αποτελέσματα της πανδημίας εξακολουθούν να επηρεάζουν σημαντικά τα οικονομικά μεγέθη του Οργανισμού. Σύμφωνα με τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων, το έσοδο από πωλήσεις εισιτηρίων και καρτών το 2021 ήταν 135,2 εκ. ευρώ έναντι 140,3εκ. ευρώ το 2020, όμως οι πωλήσεις εισιτηρίων και καρτών παραμένουν ακόμα μακριά από το προ covid 2019 που ήταν 184,4 εκ. ευρώ (ποσοστό 26,6% χαμηλότερα).

Σε ό,τι αφορά τις αποζημιώσεις για την κοινωνική πολτική του ΟΑΣΑ και την παροχή δικαιωμάτων μετακίνησης σε δικαιούχους πλήρους ή μερικής απαλλαγής από την καταβολή κομίστρου στα ΜΜΜ ο Οργανισμός αποζημιώθηκε το 2021 με ποσό ύψους 50 εκ. ευρώ, ενώ για το 2022 το ποσό της αποζημίωσης θα ανέλθει στα 94,5 εκ. ευρώ.

Οι στόχοι

Πλήρη ανασχεδιασμό του συγκοινωνιακού του έργου, επέκταση του δικτύου των λεωφορειολωρίδων, περιορισμό της εισιτηριοδιαφυγής με αύξηση των ελέγχων κομίστρου, ακόμα και την επαναλειτουργία ενός επιπρόσθετου αμαξοστασίου για τα λεωφορεία στα νότια προάστια περιλαμβάνει στους στόχους του ο Οργανισμός, ο οποίος αναμένει και την άφιξη των πρώτων καινούριων λεωφορείων εντός του 2023.

Αναλυτικά οι άξονες του σχεδιασμού του ΟΑΣΑ περιλαμβάνουν:

Βελτίωση Παρεχόμενων Υπηρεσιών

Ο ΟΑΣΑ προσανατολίζεται στον ανασχεδιασμό του συγκοινωνιακού έργου. Κύρια δράση είναι η σύνταξη του νέου Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών (Συγκοινωνιακού Χάρτη) και του προγράμματος εφαρμογής/ υλοποίησης του.

Επίσης προβλέπεται η επέκταση του δικτύου των λεωφορειολωρίδων και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος ελέγχου τους με την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού.

Για τη βελτίωση των προσφερόμενων υπηρεσιών ο ΟΑΣΑ σκοπεύει να συνδράμει την ΟΣΥ στην κατασκευή νέου αμαξοστασίου στα νότια προάστια με στόχο την λειτουργική αποδοτικότητα των λεωφορειακών γραμμών που εξυπηρετούν τις περιοχές καθώς προφανώς έχουν αρχίσει να φαίνονται οι συνέπειες από το κλείσιμο του μεγάλου αμαξοστασίου του Ελληνικού.

Στο πλαίσιο βελτίωσης των προσφερόμενων υπηρεσιών προβλέπεται η διαλειτουργικότητα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου με άλλες εφαρμογές (mobility as a service). Ειδικότερα προβλέπεται η αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους τελικούς χρήστες προσφέροντας απρόσκοπτη κινητικότητα, προσωποποιημένη πληροφόρηση για τις επιλογές μετακίνησης και προσβασιμότητα σε περισσότερες υπηρεσίες κινητικότητας. Ήδη δίνεται η δυνατότητα χρήσης και ανώνυμων καρτών (επιπλέον των προσωποποιημένων) από την ιστοσελίδα και από κινητά μέσω της τεχνολογίας NFC.

Επίσης προβλέπεται ο σχεδιασμός και η λειτουργία τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης πελατών ΟΑΣΑ, που θα υποστηρίζεται από Πληροφοριακό Σύστημα CRM για τη διαχείριση της επικοινωνίας με το επιβατικό κοινό. Παράλληλα, στο ευρύτερο πλάνο ψηφιακού μετασχηματισμού των Συγκοινωνιών Αθηνών, ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα εφαρμογής του ευφυούς συστήματος ¨ Smart BUS’’ για τη λειτουργία μίας “On-Demand”λεωφορειακής γραμμής με δυνατότητα επιλογής δρομολογίου και δέσμευσης θέσης βάσει διαθεσιμότητας του οχήματος, ενώ ήδη αποφασίστηκε η επανάληψη της έρευνας ικανοποίησης επιβατών και μυστικού επιβάτη.

Βελτίωση Χρηματοοικονομικών Αποτελεσμάτων

Για τη βελτίωση των οικονομικών του Οργανισμού υλοποιήθηκε μελέτη ενίσχυσης εσόδων από πωλήσεις. Επιπλέον εκτιμάται ότι αύξηση των εσόδων θα επιτευχθεί μέσω του υπολογισμού της αποζημίωσης από το Δημόσιο για τις παρεχόμενες απαλλαγές σε δικαιούχους ελεύθερης μετακίνησης ή με μειωμένο κόμιστρο και μέσω του περιορισμού της εισιτηριοδιαφυγής. Στην κατεύθυνση αυτή προβλέπεται η πραγματοποίηση «καμπάνιας» ενημέρωσης του επιβατικού κοινού και η εντατικοποίηση των ελέγχων κομίστρου.

Εξορθολογισμός του Λειτουργικού Κόστους

Κύρια δράση για τον περιορισμό του λειτουργικού κόστους του ΟΑΣΑ θεωρείται η μεταστέγαση του Οργανισμού (είτε σε άλλο κτήριο του Ομίλου είτε σε ενοικίαση κτηρίου με χαμηλότερο ενοίκιο είτε σε άλλο κτήριο που μπορεί να παραχωρηθεί στον ΟΑΣΑ από τον μέτοχο).

Μείωση Ενεργειακής Δαπάνης και Περιβαλλοντικού Αποτυπώματος

Σε επίπεδο παρεμβάσεων, προβλέπεται η ενεργειακή αναβάθμιση των κτηριακών υποδομών του ΟΑΣΑ, η διαλειτουργικότητα των μέσων και η προώθηση βιώσιμων καθαρών αστικών μεταφορών. Στο στόχο αυτό εντάσσεται η προμήθεια 25 mini ηλεκτρικών λεωφορείων, τα οποία θα αξιοποιηθούν σε τέσσερεις υποψήφιες λεωφορειακές γραμμές της κεντρικής Αθήνας. Σχετικά με τη χρηματοδότηση του έργου ζητείται η ένταξη του έργου στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του 2022 με συνολικό προϋπολογισμό €11.160.000 και πιστώσεις €2.500.000 για το 2022 και €8.660.000,00 για το 2023.

Παράλληλα σε εξέλιξη βρίσκονται και οι διαδικασίες για την προμήθεια 1.300 λεωφορείων με σκοπό την ανανέωση του στόλου αστικών λεωφορείων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις. Αρχικά το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά με την προμήθεια 650 λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Ο διαγωνισμός είναι σε εξέλιξη και αφορά 200 λεωφορεία φυσικού αερίου 12 μέτρων, 100 λεωφορεία φυσικού αερίου 18 μέτρων, 100 ηλεκτρικά λεωφορεία 12μ με αυτονομία 135 χλμ, 250 ηλεκτρικά λεωφορεία 12μ με αυτονομία 180 χλμ. Στον διαγωνισμό δεν κατατέθηκαν προσφορές για υβριδικά λεωφορεία, όπως αρχικά είχε σχεδιαστεί και η αξιολόγηση προχωρά για τις υπόλοιπες κατηγορίες οχημάτων. Εκτιμάται ότι στην Αθήνα θα δοθούν 550 νέα οχήματα από τα 650 της πρώτης επενδυτικής φάσης και τα πρώτα οχήματα θα παραδοθούν εντός του 2023.

Στη β΄φάση, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών πρόκειται να προκηρύξει την προμήθεια άλλων 650 λεωφορείων μηδενικών ρύπων (ηλεκτρικά).

Αναφορικά με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του Ομίλου, προβλέπεται η δημιουργία Περιβαλλοντικού Παρατηρητηρίου Αστικών Συγκοινωνιών, δηλαδή ένα σύστημα παρακολούθησης – καταγραφής και ανάλυσης περιβαλλοντικών παραμέτρων της λειτουργίας των ΜΜΜ αρμοδιότητας ΟΑΣΑ.

Σχετική μελέτη που έχει εκπονηθεί, κατέδειξε ότι από τη λειτουργία των ΜΜΜ στην Αθήνα αποφεύγεται η κίνηση περίπου 1 εκ. Ι.Χ. αυτοκινήτων ημερησίως και κατ΄ αντιστοιχία αποτρέπεται η εκπομπή περίπου 500χιλ. τόνων Co2 στην πρωτεύουσα.

Ενίσχυση της Κοινωνικής Δράσης

Στην κατεύθυνση της βελτίωσης της προσβασιμότητας από τα ΑΜΕΑ προβλέπονται τεχνικές παρεμβάσεις σε στάσεις γύρω από σταθμούς Μέσων Σταθερής Τροχιάς (ΜΣΤ).

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται επίσης και στον τομέα της οδικής ασφάλειας, όπου προβλέπεται η συνεργασία με ΟΤΑ για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση σχετικών προγραμμάτων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

Επενδύσεις σε Νέες Τεχνολογίες και Εξελιγμένα Συστήματα Διοίκησης Αξιοποίηση Νέων Τεχνολογιών

Σε ορίζοντα τριετίας προβλέπεται η ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Πληροφόρησης Επιβατών (ΟΣΠΕ), καθώς και η εγκατάσταση 1.000 νέων στάσεων που θα διασυνδεθούν με το Σύστημα Τηλεματικής.

Επίσης προβλέπεται η ανάπτυξη εφαρμογής και η υλοποίηση της διασύνδεσης της Τηλεματικής των φορέων με τα συστήματα του ΟΑΣΑ (πληροφόρηση επιβατικού κοινού σε real time).

Παράλληλα ο ΟΑΣΑ σε συνεργασία με την ΣΤΑΣΥ στοχεύει στην ανάπτυξη ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Προγνωστικής Συντήρησης του τροχαίου υλικού των Γραμμών 1,2 και 3 του ΜΕΤΡΟ, το οποίο θα διασφαλίζει τη δυνατότητα απομακρυσμένης άντλησης τεχνικών πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο και θα επιτρέψει την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των εργασιών συντήρησης και ανανέωσης του στόλου. Το έργο θα υλοποιηθεί από τη ΣΤΑΣΥ.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Νέα μέτρα για την ακρίβεια: Οι ευρωπαϊκές αποφάσεις και το made in Greece σχέδιο της κυβέρνησης
• Λίφτινγκ στον εξωδικαστικό για να... ξεκολλήσει - Οι αλλαγές που έρχονται
• Επίθεση με οξύ στην Κρήτη: Οι εκδοχές που «δίνουν» δράστιδα και θύμα - Θα παραδοθεί η 38χρονη, σοβαρή η κατάσταση του 36χρονου
• Τα πήραν στον τάφο τους: Απρόβλεπτα αντικείμενα που συνόδεψαν διάσημους στο ταξίδι τους στον άλλο κόσμο
• Τι είναι το σπάνιο σύνδρομο Καμπούκι και πώς μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε;