Ελλάδα|03.11.2022 07:24

Πώς θα είναι οι «έξυπνοι» συρμοί σε Μετρό Θεσσαλονίκης και Γραμμή 4 σε Αθήνα: Πώς θα επιταχυνθούν τα δρομολόγια

Μαρία Λιλιοπούλου

Υπεραυτόματοι συρμοί, οι οποίοι όχι μόνο θα κινούνται χωρίς οδηγό, όπως έχει ήδη γίνει γνωστό άλλωστε, αλλά θα υπολογίζουν ακόμα και το βάρος των επιβαινόντων δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στο επιβατικό κοινό να επιλέξει σε ποιο βαγόνι θα επιβιβαστεί για πιο άνετη μετακίνηση, θα δρομολογηθούν αρχικά στο Μετρό της Θεσσαλονίκης και ακολούθως στη γραμμή 4 της Αθήνας, η κατασκευή της οποίας έχει ήδη ξεκινήσει.

Οι «έξυπνοι» συρμοί, όπως επεσήμανε από το βήμα του συνεδρίου της Palladian Conference για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, ο διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό, Νίκος Κουρέτας θα μπορούν να υπολογίζουν την πληρότητα του κάθε βαγονιού: «Τα τρένα αυτά θα έχουν τη δυνατότητα να μετρούν το βάρος τους και το βαρος των επιβατών. Κατά συνέπεια όταν θα φεύγει ένα τρένο από ένα σταθμό και θα κατευθύνεται στον επόμενο, θα υπάρχει μία πληροφορία που θα επικαιροποιείται ως προς το πού υπάρχει μικρότερο βάρος και άρα λιγότεροι επιβάτες ώστε να μπορούν οι επιβάτες να περιμένουν ανάλογα στις αποβάθρες και να μπαίνουν σε βαγόνια, τα οποία δεν είναι γεμάτα», σημείωσε.

Παράλληλα θα υπάρχει μια δυναμική διαμόρφωση των χρονοαποστάσεων των συρμών βάσει των στοιχείων για τον αριθμό των επιβατών στους σταθμούς σε πραγματικό χρόνο. Τα στοιχεία θα παρέχονται από ένα εξελιγμένο λογισμικό, το οποίο θα λαμβάνει πληροφορίες από τις πύλες των σταθμών, αλλά και από τις εξελιγμένες κάμερες που θα εγκατασταθούν.

Οι συρμοί θα κινούνται χωρίς οδηγό, ενώ «τα τρένα θα μπορούν αυτόματα να εισέρχονται για λειτουργία στη γραμμή ή να αποσύρονται μόνα τους προς το αμαξοστάσιο». Εκτός από τα τρένα χωρίς οδηγό, οι αποβάθρες θα είναι εφοδιασμένες με θύρες ασφαλείας που θα ανοίγουν με την έλευση του συρμού ταυτόχρονα με τις πόρτες ώστε να μηδενιστεί η πιθανότητα πτώσης στις γραμμές.

Με άλλα εξελιγμένα συστήματα, η εταιρία λειτουργίας θα έχει ανά πάσα στιγμή εικόνα του δικτύου και θα γνωρίζει τις ακριβείς ανάγκες σε ανταλλακτικά γεγονός το οποίο θα οδηγήσει και μείωση των εξόδων για συντήρηση.

Ωστόσο πέρα από τα συστήματα που θα κάνουν πιο εύκολη τη μετακίνηση για τους επιβάτες, τόσο το μετρό της Θεσσαλονίκης όσο και η Γραμμή 4 της Αθήνας θα διαθέτουν ένα εξελιγμένο σύστημα σηματοδότησης και ελέγχου, το οποίο θα αποτρέπει σε κάθε περίπτωση την πρόσκρουση συρμών. Το CBTC εφαρμόζεται στις γραμμές με συρμούς χωρίς οδηγούς όπως θα είναι οι συγκεκριμένες.

Η λειτουργία του βασίζεται στον ταυτόχρονο και συνεχή υπολογισμό της θέσης κάθε συρμού και της συνδυασμένης κίνησης όλων των συρμών στη γραμμή με τη βοήθεια ισχυρότατων υπολογιστικών συστημάτων τόσο επί των συρμών όσο και κεντρικά από το Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας (ΚΕΛ).

Τα τρένα και το ΚΕΛ θα επικοινωνούν μεταξύ τους ασύρματα έως και 10 φορές το δευτερόλεπτο προσδιορίζοντας συνεχώς τη θέση κάθε συρμού με υψηλή ακρίβεια. Οπως μαλιστα εξήγησε ο κ. Κουρέτας η πιθανότητα κρίσιμου λάθους είναι 10 στην ενάτη, «δηλαδή εάν κάνεις κάτι 1 δισεκ. φορές, υπάρχει μία πιθανότητα να γίνει λάθος. Πρόκειται για απειροελάχιστη πιθανότητα σε σχέση με αυτό που κάνει ένας άνθρωπος».

Με την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος οι χρονοαποστάσεις των συρμών θα μπορέσουν να διαμορφωθούν στα 90 δευτερόλεπτα ή και λιγότερο στα 75 δευτερόλεπτα σε ώρες αιχμής, ενώ στα οφέλη του συγκαταλέγονται «το υψηλότατο επίπεδο αξιοπιστίας και ασφάλειας, τα ανύπαρκτα ανθρώπινα λάθη στη λειτουργία των τρένων, ο λιγότερος εξοπλισμός και η λιγότερη συντήρηση».

Κάμερες με εξελιγμένες δυνατότητες 

Στα δύο συστήματα μετρό θα εγκατασταθούν εξελιγμένες κάμερες σε σταθμούς και τρένα με λειτουργία 24/7, κάλυψη 100% και συνεχή αποθήκευση των αντικειμένων. Οι κάμερες θα μπορούν να αναγνωρίσουν αντικείμενα, να ταυτοποιήσουν ανθρώπους και να αξιολογήσουν συμβάντα (φωτιά, πανικός, κλπ).

Οι κάμερες των συρμών (2 – 4 ανά βαγόνι) θα στέλνουν αδιάλειπτα και ασύρματα έγχρωμη εικόνα με ρυθμό 25 εικόνες ανά δευτερόλεπτο στο Κέντρο Ελέγχου.

Επιπλέον 2 + 2 κάμερες στις μετώπες των τρένων θα «βλέπουν» τη σήραγγα και θα μπορούν να αναγνωρίζουν την παρουσία ανθρώπων, αντικειμένων, φωτιάς, κλπ μέσω εξελιγμένου λογισμικού.

Οι αποθηκευμένες εικόνες και βίντεο θα ακολουθούν τις ευρωπαικές οδηγίες προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και θα ανοίγονται μόνο με ειδική διαδικασία.

Τα μικρότερα ψηφιακά έργα

Η Αττικό Μετρό συμμετέχει εδώ και χρόνια ως εταίρος σε ευρωπαικά έργα ψηφιακού μετασχηματισμού. Ενα από αυτά είναι το έργο Resolute, το οποίο είχε αντικείμενο την ανάπτυξη ευρωπαικών οδηγιών για τη διαχείριση και ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών και την επικύρωση των σχετικών βοηθητικών εργαλείων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του έργου.

Για την περίπτωση της Αθήνας εξετάστηκε το σενάριο βομβιστικής επίθεσης στο δίκτυο του μετρό, έγινε χρήση του συγκοιωνιακού μοντέλου της Αττικό Μετρό και διετευνήθηκε η βελτίωση της ανθεκτικότητας του συστήματος δημοσίων μεταφορών μέσω κάλυψης της έκτακης ανάγκης με λεωφορειακές γραμμές.

Επίσης έγινε έρευνα για τη διαχείριση της συμπεριφοράς των επιβατών του μετρό και επικύρωση του συστήματος υποστήριξης αποφάσεων σε περίπτωση ανάγκης εκκένωσης χώρου.

Συμμετοχή είχε η εταιρία και στο έργο My-TRAC, το οποίο αφορούσε στην ανάπτυξη μιας έξυπνης και καινοτόμας εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα σχεδιασμένη ώστε να λειτουργεί ως συνοδός κατά τη μετακίνηση κατανοώντας τις προτιμήσεις του μετακινούμενου, δίνονας πληροφορίες για έκτακτα συμβάντα και καταλήγοντας σε συμπεράσματα βάσει πολλαπλών δεδομένων.

Μέσω της εφαρμογής οι πάροχοι υπηρεσιών δημοσίων μεταφορών έχον τη δυνατότητα να λαμβάνουν ανωνυμοποιημένη και συγκεντρωτική πληροφορία για τις μετακινήσεις των χρηστών για να βελτιώνουν τις υπηρεσίες τους.

Στα ψηφιακά έργα συγκαταλέγεται και το MetroHESS που αφορούσε την ανάπτυξη υβριδικού συστήματος αξιοποίησης και αποθήκευσης της ενέργειας πέδησης των συρμών του μετρό προκειμένου να καλυφθούν πλήρως φορτία, όπως φωτισμός, εξαερισμός, κυλιόμενες κλίμακες, ανελκυστήρες στο σύνολο των σταθμών του μετρό της Αθήνας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η εφαρμογή του συστήματος αποθήκευσης ενέργειας στο μετρό της Αθήνας θα μπορούσε να αξιοποιήσει το 30% της παραγόμενης αναγεννητικής ενέργειας πέδησης καλύπτοντας τις ενεργειακές ανάγκες των σταθμών του μετρό σε ποσοτό 90%.

Το έργο RIDE2RAIL έχει ως στόχο την ανάπτυξη εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα και σχετικά συναφή εργαλεία για την προώθηση και την αποτελεσματικότητα του συνδυασμού συνεπιβατισμού και μετρό καταπολεμωντας με τον τρόπο αυτό την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την ατμοσφαιρική ρύπανση.

Ζητήματα φυσικών επιθεσεων αλλά και κυβερνοεπιθέσεων και το σχεδιασμό σχεδίων έκτακτης ανάγκης αφορά το έργο PRECINCT με διάρκεια έως τον Σπτέμβριο 2023. Σε αυτό συμμετέχουν 40 φορείς μεταξύ των οποίων από την Ελλάδα η Αττικό Μετρό, το Αεροδρόμιο, η Αττική Οδός και ο ΟΑΣΑ.

Η πλατφόρμα PRECINCT θα συνδέει τους ενδιαφερομενους φορείς αλληλοεξαρτώμενων υποδομών και υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης σε περιπτώσεις επιθέσεων αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και την τεχνητή νοημοσύνη.

Η Αττικό Μετρό συμμετέχει ενεργά με βασική δραστηριότητα στο «ζωντανό εργαστήριο» της Αθήνας που θα δοκιμάσει την πλατφορμα κατά μηκος του σιδηροδρομικού/οδικού δικτύου από το Αεροδρόμιο έως τον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας σε περίπτωση διαφόρων σεναρίων επίθεσης.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

μετρό Θεσσαλονίκηειδήσεις τώραμετρόσυρμοίγραμμή 4Αττικό Μετρό