O Εθνικός Δρυμός Σουνίου αναγεννάται με πρότυπη αναδάσωση 15.000 φυτών

Περί τα 15.000 φυτά, σε μόλις δύο μήνες, φυτεύτηκαν προκειμένου να αναγεννηθεί ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου. Σε μία περιοχή που παρουσιάζει ήδη από την αρχαιότητα έντονη λατομική και οικιστική δραστηριότητα, εκτός από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1860, το δάσος κάηκε άλλες δύο φορές την τελευταία δεκαετία. Η κλιματική κρίση και ο κίνδυνος της ερημοποίησης κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη για άμεση δράση.

Έτσι, το WWF Ελλάς με τη συνδρομή δεκάδων εθελοντών και με τη στήριξη του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη ανέλαβε την αναδάσωση σε μια δασική έκταση 200 στρεμμάτων πάνω από το χωριό του Αγίου Κωνσταντίνου χρησιμοποιώντας τις πλέον καινοτόμες πρακτικές, έτσι ώστε από κοινού η φύση και ο άνθρωπος να δώσουν και πάλι ζωή σε έναν από τους ομορφότερους τόπους του Λεκανοπεδίου.

Συγκεκριμένα, με αξιοσημείωτη ταχύτητα και αποδοτικότητα, φυτεύτηκαν 14 διαφορετικά είδη δέντρων και θάμνων, εκ των οποίων 70% ήταν πλατύφυλλα (ήμερη βελανιδιά, χνοώδης δρυς, χαρουπιά, κουτσουπιά, μελικουκιά, δάφνη, κά) και 30% κωνοφόρα (χαλέπιος πεύκη και κυπαρίσσι).

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η καινοτόμα προσέγγιση μίξης διαφορετικών ειδών αναμένεται να βελτιώσει τη βιοποικιλότητα στη συγκεκριμένη περιοχή και να συμβάλλει σημαντικά στην πυρανθεκτικότητα του νέου δάσους που θα προκύψει.

Όπως επισημαίνει ο Νίκος Γεωργιάδης, υπεύθυνος δράσεων δασικής διαχείρισης στο WWF Ελλάς: «Η κλιματική κρίση οδηγεί σε συχνότερες και μεγαλύτερης έντασης πυρκαγιές. Σε ένα περιβάλλον που οι δασικές εκτάσεις που χρήζουν τεχνητής αποκατάστασης αυξάνονται διαρκώς, κανένα φυτό δεν πρέπει να πηγαίνει "χαμένο" και άρα οι μέθοδοι καθώς και οι εργασίες φύτευσης και συντήρησης θα πρέπει να είναι οι ιδανικές. Προσπαθούμε έτσι ώστε να σωθεί η έκταση από την ερημοποίηση και να συμβάλλουν ενεργά στην αποκατάσταση και δημιουργία ενός νέου δάσους ανθεκτικού στις πυρκαγιές που παράλληλα, θα βελτιώσει σημαντικά και τη βιοποικιλότητα του τοπικού οικοσυστήματος».

Ενώ, σε όλα αυτά, «θα πρέπει να προστεθεί και η εκπαίδευση των εθελοντών που συνδράμουν σε τέτοιες δράσεις και οι οποίοι δίνουν στην κυριολεξία ψυχή στο όραμά μας για ένα ζωντανό πλανήτη», όπως είπε.

Για την πρότυπη αναδάσωση εκπονήθηκε μελέτη αναδάσωσης από το Δασαρχείο Λαυρίου που μαζί με τη συμμετοχή επιστημόνων από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ).

Όπως εξηγούν ο ερευνητής Καρίτσος Γιώργος και ο δασολόγος Γιώργος Μάντακας εκ μέρους του ΙΜΔΟ, εφαρμόστηκε μια καινοτόμα προσέγγιση φύτευσης, με μίξη κωνοφόρων και πλατύφυλλων ειδών που προϋπήρχαν στην περιοχή (π.χ. βελανιδιές, χαρουπιές, κουτσουπιές). Η ποικιλία/ μίξη των διαφορετικών αυτών ειδών αναμένεται να οδηγήσει όχι μόνο σε βελτίωση της βιοποικιλότητας και την ανάδειξη των αισθητικών λειτουργιών του νέου δάσους, αλλά και να καταστήσει το δάσος ανθεκτικότερο στη φωτιά, περιορίζοντας τόσο την ένταση, όσο και τη μετάδοση της.

Επιπλέον, μελετώνται διαφορετικές μέθοδοι φυτεύσεων και σπορών με σκοπό τη βελτίωση της βιωσιμότητας των φυτών, αλλά και της συντήρησης (ποτίσματα κά), και τελικά την εξοικονόμηση πόρων.

Εκ μέρους του δασαρχείου Λαυρίου, το οποίο έχει αναλάβει και τον έλεγχο όλου του έργου, ο Γιώργος Μαχαίρας επεσήμανε την πρωτοφανή ταχύτητα με την οποία έτρεξε το πρόγραμμα αναδοχής για τη συγκεκριμένη περιοχή, ενώ τόνισε ότι όπως και στη συγκεκριμένη πυρκαγιά έτσι και σχεδόν σε όλες τις πυρκαγιές ανά την Ελλάδα, η βασική αιτία είναι η ανθρώπινη αμέλεια, κάτι το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Λαμβάνοντας υπόψη την πολιτιστική κληρονομιά της ευρύτερης περιοχής, και ειδικότερα την αρχαιολογική αξία στην περιοχή αποκατάστασης, λήφθηκαν όλα τα απαραίτητα μέτρα, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής, για την προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων, προσαρμόζοντας κατάλληλα το σχέδιο φύτευσης. Όπως επισημαίνει η Μαρία Στάθη, υπεύθυνη αρχαιολόγος, «η περιοχή παρουσιάζει έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον καθώς παρατηρείται ανθρώπινη δραστηριότητα από τη νεολιθική εποχή αφού έχουμε ανακαλύψει κεραμικά του 6.000 πΧ. Κατόπιν η περιοχή ήταν το λατομείο της κλασικής αρχαιότητας με πλήθος εργαστηρίων, λατομείων, κατοικιών, τάφων κλπ. Γι' αυτό και ήταν απαραίτητη μία ιδιαίτερη προσοχή σε σχέση με την σημαντική πολιτιστική αξία του τόπου».

Σημειώνεται, ότι για την υλοποίηση της αναδάσωσης, πραγματοποιήθηκε ολοκληρωμένη εκπαίδευση των 300 εθελοντών από το επιστημονικό προσωπικό του WWF Ελλάς, διασφαλίζοντας με αυτόν τον τρόπο, την επιτυχία των φυτεύσεων, και ενισχύοντας την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των εθελοντών.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η υπεύθυνη περιβαλλοντικών προγραμμάτων του WWF Παναγιώτα Μαραγκού: Σκοπός μας δεν είναι μόνο η αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων αλλά να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο αναδασώσεων προκειμένου να ακολουθήσει η προώθηση και η πίεση προς αυτή την κατεύθυνση.

Όπως υπογραμμίζει το WWF, η πρώτη φάση του έργου που αφορούσε τις φυτεύσεις ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Το επόμενο διάστημα θα υλοποιηθούν δράσεις συντήρησης των φυτών πάντα με τη βοήθεια των εθελοντών, οι οποίοι θα κληθούν την άνοιξη και το καλοκαίρι να βοηθήσουν στη διαμόρφωση των λάκκων, τη λίπανση, το βοτάνισμα και το πότισμα των φυτών. Το έργο θα διαρκέσει για τα επόμενα τρία χρόνια, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των φυτών.