Σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη: Μετά το σοκ, το τραύμα για τους συγγενείς των θυμάτων - Καθηγητής Ψυχιατρικής εξηγεί στο ethnos.gr

Σε μία ψυχολογική εκτόνωση, σε ένα συμμάζεμα των «κομματιών» της ψυχής των ανθρώπων που έχασαν ένα δικό τους άτομο στο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών αλλά και των επιβατών του τρένου που επιβίωσαν από τη σύγκρουση, μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτήν τη φάση, τις πρώτες ημέρες μετά το απερίγραπτα οδυνηρό συμβάν, οι ψυχίατροι και ψυχολόγοι που κλήθηκαν να διαχειριστούν τους τραυματίες στην ψυχή και το σώμα.

Το να χάσεις το παιδί σου, όπως λέει στο ethnos.gr ο καθηγητής Ψυχιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εκπρόσωπος της χώρας μας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, βρίσκεται στην κορυφή της «πυραμίδας» των τραυματικών καταστάσεων.

Μπορεί να εξαρτάται από την ανθεκτικότητα του κάθε ατόμου η διαχείριση της απώλειας τις πρώτες ιδιαίτερα δύσκολες ώρες αλλά και στο διηνεκές, ωστόσο, το δεδομένο είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων δε θα καταφέρει να ξεχάσει ποτέ. Ακόμα και όσοι φανούν περισσότερο δυνατοί, είναι σίγουρο ότι βαθιά μέσα στην ψυχή τους θα υπάρχει μία πληγή, η οποία συνεχώς ή ενίοτε θα πυορροεί…

«Το σίγουρο είναι ότι κανένας ειδικός στον τομέα της ψυχικής υγείας δεν μπορεί να κάνει θαύματα. Το να χάσεις το παιδί σου ή ακόμα και το σύζυγό σου, είναι, ό,τι πιο τραυματικό υπάρχει. Βρίσκεται στην κορυφή της σοβαρότητας των τραυματικών καταστάσεων. Ό,τι και να πει κάποιος από τους ειδικούς στην ψυχική υγεία σε αυτούς τους ανθρώπους, η διαχείριση της κατάστασης εξαρτάται από την ανθεκτικότητα του καθενός τραυματισμένου ατόμου, από το πόσο δυνατός είναι ως χαρακτήρας. Είναι δεδομένο ότι δεν μπορεί να ξεπεραστεί εύκολα κάτι τέτοιο και κάποιοι δε θα το ξεπεράσουν ποτέ. Αυτές τις ώρες το μόνο που μπορεί να γίνει, είναι ένα ‘’συμμάζεμα’’, μία ψυχολογική εκτόνωση αυτών των ανθρώπων», τονίζει στο ethnos.gr ο κ. Φουντουλάκης.

Στήριξη στον τόπο διαμονής τους

Κάποιοι γονείς θα νιώσουν τις ενοχές να τους «πλημμυρίζουν». Γιατί δε βρίσκονται εκείνοι στη θέση των παιδιών τους; Γιατί δεν τα εμπόδισαν να κάνουν αυτό το ταξίδι; Γιατί, ενδεχομένως, θεώρησαν ότι το τρένο είναι ο ασφαλέστερος τρόπος μετακίνησης; Άλλοι θα νιώσουν ότι είναι αδύνατο να συνεχίσουν τη ζωή τους. Οι άμυνες έχουν συνθλιβεί. Η κατάθλιψη μπορεί να απέχει μόλις λίγα «βήματα»…

Κατά τον κ. Φουντουλάκη, σε τέτοιες ιδιαίτερα τραυματικές καταστάσεις  αποτελεσματικότερη είναι η σε διάρκεια ψυχολογική στήριξη με αποκεντρωμένο τρόπο. Ο κάθε ένας να βοηθηθεί και να συνεχίζει να στηρίζεται από ειδικούς στον τόπο διαμονής του.

«Ο άνθρωπος έχει πολύ μεγάλη ψυχολογική αντοχή, ωστόσο, είναι γεγονός ότι πολλοί έχουν ανάγκη βοήθειας, όταν αντιμετωπίζουν μία τέτοια τραγική κατάσταση. Η βοήθεια θα πρέπει να δίνεται με αποκεντρωμένο τρόπο στον τόπο διανομής του κάθε ατόμου. Οι επαγγελματίες στον τομέα της ψυχικής υγείας θα πρέπει να ανταποκριθούν και θεωρώ δεδομένο ότι θα το κάνουν. Όμως, θα πρέπει και ο κάθε ένας που βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα τέτοιο σοκ, να αναζητήσει τη βοήθεια και τη στήριξη κάποιου ειδικού, όταν βλέπει ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση», λέει ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ.

Χρήζουν βοήθειας και οι ειδικοί

Σε ιδιαίτερα στρεσογόνες καταστάσεις εισέρχονται και όσοι συμμετέχουν στην προσπάθεια εντοπισμού επιζώντων, στο μακάβριο έργο της ανάσυρσης των σορών των θανόντων μετά από ένα τραγικό δυστύχημα. Οι πυροσβέστες, οι αστυνομικοί, τα πληρώματα ασθενοφόρων του ΕΚΑΒ, οι επαγγελματίες διασώστες, όσοι συμμετέχουν εθελοντικά στις προσπάθειες διάσωσης. Όσο περισσότερο σκληρό και μακάβριο είναι το θέαμα που αντικρίζουν, τόσο περισσότερη πίεση ασκείται στον ψυχισμό τους. Το αποτέλεσμα είναι κάποιοι και από αυτούς να χρειάζονται ψυχολογική βοήθεια και στήριξη.

Αυτό το ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί ακόμα και για τους ίδιους τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας που προσφέρουν στήριξη στα θύματα και στους συγγενείς των νεκρών. Ψυχίατροι και ψυχολόγοι έχουν προστρέξει για βοήθεια και στήριξη σε συναδέλφους τους, σε περιπτώσεις που ανθρωπίνως και τα δικά τους ψυχικά αποθέματα εξαντλήθηκαν, μετά από μαζική στήριξη που πρόσφεραν οι ίδιοι σε τραυματισμένους ψυχικά ανθρώπους.

«Πάντοτε τα επαγγέλματα αυτά έχουν το δικό τους βάρος και οι επαγγελματίες δέχονται και οι ίδιοι μεγάλη πίεση. Επαγγελματίες που εκτίθενται σε τόσο στρεσογόνες καταστάσεις μπορεί να χρειαστούν και οι ίδιοι βοήθεια από συναδέλφους τους», καταλήγει ο κ. Φουντουλάκης.