Τέμπη: Ποιες απαντήσεις θα δώσουν τα μαύρα κουτιά των τρένων - Αντιπαράθεση για το...ποιος θα τα παραλάβει

Τα «μαύρα κουτιά» των τρένων, δηλαδή οι ταχογράφοι τους μαζί με τα καταγραφικά των σταθμών αναμένεται να ρίξουν φως στις συνομιλίες, τις κινήσεις, την ταχύτητα, αλλά και τις συνθήκες που επικρατούσαν τα τελευταία λεπτά πριν τη μοιραία σύγκρουση της επιβατικής με την εμπορική αμαξοστοιχία στα Τέμπη.

Μένει να φανεί βέβαια εάν μπορούν να δώσουν τις απαραίτητες απαντήσεις διότι μπορεί να είναι κατασκευασμένοι από ανθεκτικό υλικό ώστε να μην καταστρέφονται, αλλά οι θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν μετά τη σύγκρουση και την έκρηξη ήταν τόσο υψηλές που δημιουργήθηκαν ακραίες συνθήκες και κανείς δε γνωρίζει ακόμα την κατάστασή τους. 

Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως το ένα μαύρο κουτί βρέθηκε και εφόσον είναι σε καλή κατάσταση, θα δώσει χρήσιμες απαντήσεις όχι μόνο για την ταχύτητα, με την οποία κινούνταν τα τρένα τη στιγμή της πρόσκρουσης, αλλά συνολικά το προφίλ της ταχύτητας σε όλο το μήκος της διαδρομής και βεβαίως εάν και πότε υπήρξε φρενάρισμα που θα αποδείξει και πότε οι οδηγοί αντιλήφθηκαν την κατάσταση, όπως επισημαίνει η επίκουρος καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Πατρών, Ζωή Χριστοφόρου.

Αντιπαράθεση για το...ποιος θα τους παραλάβει

Έως τώρα, πάντως, αυτό που επίσης δεν έχει γίνει γνωστό, είναι ποιος φορέας θα παραλάβει τους ταχογράφους, οι οποίοι βρίσκονται πάνω στα τρένα της εταιρείας λειτουργίας Hellenic Train, τα οποία όμως είναι ιδιοκτησίας του Δημοσίου.

Σε κάθε περίπτωση οι μηχανοδηγοί με σαφήνεια ζητούν να μην παραδοθούν τα κουτιά στον ΟΣΕ εφόσον είναι επίσης ελεγχόμενος, αλλά στις Αρχές και στους εμπειρογνώμονες.

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Ελξης (ΠΕΠΕ), Κώστας Γενιδούνιας, μάλιστα καταγγέλλει ότι σε παλαιότερο περιστατικό εκτροχιασμού στο Βόλο το 2022 επιχειρήθηκε η ενοχοποίηση μηχανοδηγού. Τότε η ΠΕΠΕ είχε υποβάλει μηνυτήρια αναφορά για το ζήτημα καθώς «υπήρχαν ενδείξεις ότι τοποθετήθηκε υπόδειγμα σε ένα φύλλο πορείας προκειμένου να ενοχοποιηθεί ο μηχανοδηγός ότι έπρεπε να είχε μειώσει ταχύτητα. Υποβάλλαμε μηνυτήρια αναφορά στον Εισαγγελέα και σε ένα μήνα το πόρισμα έλεγε ότι δε δόθηκε ποτέ υπόδειγμα».

Η Ένωση των μηχανοδηγών συνομιλεί ήδη με τους νομικούς της συμβούλους και αναμένεται να τοποθετηθεί τις προσεχείς ημέρες τόσο για τη σύσταση της Επιτροπής, ενώ είναι σε επικοινωνία και με ευρωπαϊκά συνδικάτα σιδηροδρόμου για συμβουλευτική ως προς τον τρόπο που πρέπει να διεξαχθεί η έρευνα.

Στο κενό η διερεύνηση σιδηροδρομικών δυστυχημάτων ως τώρα

Σήμερα η χώρα και ενώ έχει συμβεί ένα από τα πιο φρικτά και θανατηφόρα  σιδηροδρομικά ατυχήματα στην Ευρώπη, δε διαθέτει έναν φορέα, μια επιτροπή, επιφορτισμένη με τη διερεύνηση αυτών των συμβάντων παρά το γεγονός ότι αυτό θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το 2008.

Το 2011 ορίζονται τα πρώτα μέλη της Επιτροπής με τριετή θητεία, αλλά ο πρόεδρός της παραιτείται το 2013. Η Επιτροπή ανασυγκροτείται τον Αύγουστο του 2015 και ορίζονται εκ νέου ο πρόεδρος και τα μέλη της. Η Επιτροπή διερευνά τις συνθήκες του δυστυχήματος στο Άδενδρο με τους τρεις νεκρούς, αλλά στη συνέχεια ο πρόεδρός της παραιτείται τον Απρίλιο του 2018.

Ουσιαστικά η χώρα παραμένει με ένα μεγάλο κενό σε αυτόν τον τομέα και χωρίς ειδικούς εμπειρογνώμονες για τα σιδηροδρομικά ατυχήματα. Αυτό είναι και ένα από τα βασικά επιχειρήματα που παρουσιάζει στη Βουλή ο τ. Υπουργός Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου που ενοποιούσε την Επιτροπή Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων με αυτήν των Αεροπορικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων πριν από περίπου ένα μήνα.

Ο ενιαίος Οργανισμός δεν είχε προλάβει να συσταθεί έως την ημέρα του τραγικού δυστυχήματος.

Ούτε 24 ώρες δεν άντεξε η επιτροπή

Ωστόσο, η κυβέρνηση μετά τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, αντί να συγκροτήσει τον Οργανισμό που η ίδια θεσμοθέτησε, επέλεξε να συστήσει μια άλλη ανεξάρτητη τριμελή επιτροπή εμπειρογνωμόνων.

Η σύνθεσή της δεν άντεξε ούτε ένα 24ωρο, καθώς σε αυτήν είχε τοποθετηθεί ο καθηγητής, Θανάσης Ζηλιασκόπουλος, επικεφαλής της δημόσιας (τότε) ΤΡΑΙΝΟΣΕ την περίοδο 2010 – 2015. Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρές από κόμματα και εργαζομένους και αφορούσαν το ασυμβίβαστο να είναι ελεγκτής και ελεγχόμενος το ίδιο πρόσωπο καθώς ο κ. Ζηλιασκόπουλος εμπλεκόταν στα σιδηροδρομικά πράγματα και μάλιστα από τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της σιδηροδρομικής εταιρίας επί μία πενταετία.

Τελικώς το πρωί του Σαββάτου ο κ. Ζηλιασκόπουλος παραιτήθηκε πριν προλάβει να αναλάβει καθήκοντα επισημαίνοντας σε δήλωσή του πως «λόγω της ιδιαίτερης βαρύτητας της Επιτροπής, για το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, δεν θα ήθελα η ιδιότητα μου εκείνη να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για να πληγεί η ακεραιότητα και η αμεροληψία των εργασιών και του πορίσματος της Επιτροπής».

Τη θέση του στην Επιτροπή ανέλαβε ο Χρήστος Πυργίδης, καθηγητής σιδηροδρομικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.