Σήμερα η ημέρα κατά της σχολικής βίας

Η 6η Μαρτίου καθιερώθηκε ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού από το Υπουργείο Παιδείας το 2012.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα stopbullying.gov της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών με τον όρο «σχολικός εκφοβισμός» (school bullying) αναφερόμαστε στην ανεπιθύμητη και επιθετική συμπεριφορά ανάμεσα στα παιδιά της σχολικής ηλικίας. Ο εκφοβισμός περικλείει μια πραγματική ανισορροπία ισχύος ανάμεσα στον θύτη και το θύμα. Η συμπεριφορά αυτή είναι επαναλαμβανόμενη και προκαλεί τόσο στα θύματα όσο και στους θύτες σοβαρά και διαρκή προβλήματα.

Τα παιδιά που εκφοβίζουν χρησιμοποιούν την δύναμή τους (σωματική ή λεκτική) ή την δημοτικότητά τους για να ελέγξουν ή να βλάψουν τους άλλους. Οι συμπεριφορές εκφοβισμού συμβαίνουν, ή έχουν την δυνατότητα να συμβούν επανειλημμένα και μπορεί να περιλαμβάνουν απειλές , διάδοση φημών και σωματική ή λεκτική άσκηση βίας. Μπορεί ακόμη να έχουν και κοινωνικό χαρακτήρα, μια προσπάθεια δηλαδή να πλήξουν τις σχέσεις του θύματος με τους υπόλοιπους συμμαθητές του.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή πολλές μπορεί να είναι οι επιπτώσεις τόσο στα θύματα του εκφοβισμού όσο και στους θύτες. Τα θύματα αισθάνονται απομονωμένα, φοβισμένα και σε ακραίες  περιπτώσεις μπορεί να επηρεαστεί η υγεία τους (κατάθλιψη, κρίσεις άγχους, αυτοκτονικές τάσεις). Οι θύτες μπορεί να υιοθετήσουν μια λανθασμένη, βίαιη συμπεριφορά στην μετέπειτα ζωή τους που θα τους οδηγήσει στο κοινωνικό περιθώριο.

Σύμφωνα με μεγάλη έρευνα που πραγματοποίησε στην χώρα μας η «Ευρωπαϊκή Καμπάνια Κατά του Σχολικού Εκφοβισμού» τον Ιανουάριο του 2013, με δείγμα 4.999 παιδιά από 167 σχολεία, 1 στους 3 μαθητές έχει υπάρξει θύμα σχολικού εκφοβισμού. Με την χώρα μας να βρίσκεται στις ψηλότερες θέσεις σε όλη την Ευρώπη στον τομέα αυτό. Βασικότεροι παράγοντες θυματοποίησης  φαίνεται να είναι η ανικανότητα του θύματος να αμυνθεί, ο τόπος καταγωγής και η εθνικότητα, κάποιο εξωτερικό χαρακτηριστικό ακόμα και σεξουαλικές προτιμήσεις. Σημαντική είναι και η οικονομική κατάσταση της οικογένειας του θύματος.

Επιπλέον μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες πέφτουν θύματα έως και δέκα φορές περισσότερο , ενώ από τον εκφοβισμό δεν γλιτώνουν ούτε οι πραγματικά άριστοι μαθητές.

Όσον αφορά τον τόπο, πάνω από τα μισά περιστατικά σημειώνονται στον χώρο του σχολείου (προαύλιο τάξεις κλπ) ενώ αρκετά είναι τα φαινόμενα βίας στους γύρω χώρους μετά το σχόλασμα.

Το μήνυμα του Υπουργού Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου με αφορμή την σημερινή ημέρα.

"Σήμερα, που η κοινωνία μας αντιμετωπίζει ποικίλες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές προκλήσεις, είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ρόλος του σχολείου στην πραγμάτωση των ανθρωπιστικών αξιών, στην εξάλειψη της ρητορικής του μίσους και της ξενοφοβίας καθώς και στην εξάλειψη των προκαταλήψεων και του ρατσισμού απέναντι σε κάθε είδους διαφορετικότητα (αναπηρία, σωματική διάπλαση, φύλο). Για την αποτελεσματική πρόληψη και την εξάλειψη της σχολικής βίας είναι ανάγκη να ενισχυθεί ο δημοκρατικός και ο κοινοτικός  χαρακτήρας του σχολείου, και να δοθεί έμφαση στην παιδαγωγική λειτουργία του. Σε αυτή την κατεύθυνση το υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει την ενίσχυση της συλλογικής λειτουργίας του Συλλόγου Διδασκόντων, την αναβάθμιση του θεσμού των μαθητικών κοινοτήτων, καθώς και τη συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην παιδαγωγική διαχείριση της τάξης. Με τη ανάπτυξη  σχέσεων εμπιστοσύνης και συνεργασίας, τη συμμετοχή και τον διάλογο οικοδομείται ένα ασφαλές περιβάλλον, χωρίς αποκλεισμούς, και οι μαθητές και οι μαθήτριες ενδυναμώνονται, μαθαίνουν να επιλύουν ειρηνικά τις διαφορές τους, να αποδέχονται τον άλλο, αλλά και να αμύνονται απέναντι στον φόβο και στην ανασφάλεια που προκαλείται από κάθε μορφής βία."

"Η απάντηση στην εξάπλωση του προβλήματος δεν μπορεί παρά να είναι το δημοκρατικό και συμπεριληπτικό σχολείο, που αποδέχεται και τιμά τη διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία∙ που ευαισθητοποιεί όλα τα μέλη της κοινότητας –μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς– και προωθεί την αλληλοκατανόηση και την ειρηνική επίλυση των προβλημάτων στις διαπροσωπικές σχέσεις που εστιάζει στην ηθική και ανθρωπιστική  διάσταση της παιδείας, στην καλλιέργεια του σεβασμού, της ενσυναίσθησης, της αλληλεγγύης και της συμμετοχικότητας, και όχι μόνο στα μαθησιακά αποτελέσματα. Στον αξιακό χαρακτήρα του σχολείου πρέπει να κατατείνουν οι προσπάθειες όλων μας, πολιτείας, κοινωνίας, οικογένειας, γιατί μόνο αυτός μπορεί να διασφαλίσει την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και την προαγωγή των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων των παιδιών μας. "

"Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, στην κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης της σχολικής κοινότητας, της βελτίωσης  του παιδαγωγικού κλίματος στα σχολεία, αλλά και της επιμόρφωσης και επιστημονικής υποστήριξης  των εκπαιδευτικών, έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια σε μια σειρά από παρεμβάσεις, όπως η θεματική εβδομάδα, το νέο Πλαίσιο οργάνωσης Σχολικής Ζωής, η εκπόνηση έγκυρου επιμορφωτικού υλικού για εκπαιδευτικούς, καθώς και οι νέες δομές συμβουλευτικής και υποστήριξης των σχολικών μονάδων. "

"Ένα ασφαλές, ειρηνικό και δημοκρατικό σχολείο, ένα σχολείο χωρίς βία και φόβο αποτελεί δικαίωμα όλων των παιδιών. Χρέος όλων μας να το διασφαλίσουμε! "

Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης ανέβασε στον λογαριασμό του στο facebook την παρακάτω φωτογραφία με το μήνυμα

«Η ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού είναι μια ευκαιρία να συζητήσουμε ανοιχτά με τα παιδιά μας και τους εκπαιδευτικούς μας για το bullying. Ζητούμενο ωστόσο είναι να πολεμήσουμε το σχολικό εκφοβισμό στη ρίζα του. Αυτό θα κάνει η επόμενη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με συγκεκριμένες δράσεις.»

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν πως το σχολικό bullying έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις στην Ελλάδα. Το νόημα της σημερινής ημέρας είναι να τονιστεί ο ρόλος των γονέων, των εκπαιδευτικών αλλά και των μαθητών ώστε να καταφέρουμε όλοι μαζί να περιορίσουμε τον σχολικό εκφοβισμό, να αντιμετωπίσουμε την βία και να πείσουμε τα παιδιά να μιλούν κάθε φορά που ένα τέτοιο περιστατικό εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια τους, είτε συμμετέχουν σε αυτό είτε είναι απλοί παρατηρητές.