Χιλιάδες ζώα αντιμέτωπα με το σκληρό πρόσωπο των ανθρώπων: Αυξάνονται κατακόρυφα οι καταγγελίες για την κακοποίηση ζώων

Το σκληρό πρόσωπο των ανθρώπων εξακολουθούν να γνωρίζουν χιλιάδες ζώα στην Ελλάδα, τα οποία πέφτουν θύματα κακοποίησης, βασανισμού, ακόμα και θανάτωσης. Παρά την ενδυνάμωση του ζωοφιλικού κινήματος και στην Ελλάδα και την αυστηροποίηση των ποινών, στην επικαιρότητα φτάνουν ακόμα εκατοντάδες περιστατικά βάναυσης συμπεριφοράς απέναντι στα ζώα. Αυτό προκύπτει και από την κατακόρυφη αύξηση - ειδικά τα τελευταία χρόνια - των καταγγελιών, αλλά και των προστίμων που επιβάλλονται για τις παραβάσεις της νομοθεσίας που αφορά την προστασία των ζώων.

Την ίδια στιγμή παρά την ψήφιση του νέου νομοθετικού πλαισίου για τα ζώα συντροφιάς, έως τώρα στα χαρτιά παραμένει η υποχρεωτική στείρωση των δεσποζόμενων, ρύθμιση η οποία αν και είχε πολυδιαφημιστεί, έχει λάβει απανωτές παρατάσεις καθώς έχει συνδεθεί με την έναρξη ισχύος του Εθνικού Μητρώου Ζώων Συντροφιάς και του Εργαστηρίου Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς, τα οποία ακόμα δεν είναι έτοιμα.

Παράλληλα κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει με ασφάλεια τον αριθμό των αδέσποτων ζώων στη χώρα μας, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 3 εκατομμύρια, αφού παρά τις εξαγγελίες δεν έχει ολοκληρωθεί η βάση δεδομένων. Ο πληθυσμός των αδέσποτων ζώων μάλιστα και η έλλειψη αποτελεσματικής φροντίδας και διαχείρισής τους από την Πολιτεία με την αδυναμία των δήμων να αντεπεξέλθουν και σε αυτήν την υποχρέωση, έχει δημιουργήσει μία εκρηκτική κατάσταση σε περιοχές όπως η Μακεδονία και η Θράκη, όπου καταγράφονται και αρκετές επιθέσεις από ζώα.

Το ζήτημα έφερε στη Βουλή ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, Ιλχάν Αχμέτ ζητώντας να μάθει ακριβή στοιχεία για τα αποτελέσματα της αυστηροποίησης των ποινών όσων κακοποιούν ζώα όσο και για τον πληθυσμό τους, αλλά και για τις επισκέψεις πολιτών σε νοσοκομεία ύστερα από επιθέσεις.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, η Ελλάδα έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει καθώς οι καταγγελίες για κακοποίηση ζώων βαίνουν αυξανόμενες. Σύμφωνα με τις επίσημες καταγραφές:

• Το 2019 υποβλήθηκαν 3.984 καταγγελίες για παράβαση της νομοθεσίας για την προστασία των ζώων, σχηματίστηκαν 1.697 δικογραφίες, καταγράφηκαν 258 συλλήψεις, καταλογίστηκαν 1.762 πρόστιμα συνολικού ύψους 1.676.750 ευρώ.
• Το 2020 υποβλήθηκαν 3.464 καταγγελίες, σχηματίστηκαν 1.517 δικογραφίες, συνελήφθησαν 283 άτομα, επιβλήθηκαν 2.036 πρόστιμα συνολικού ύψους 2.769.281 ευρώ.
• Το 2021 υποβλήθηκαν 3.644 καταγγελίες, αλλά σχηματίστηκαν λιγότερες δικογραφίες και συγκεκριμένα 1.555, έγιναν 296 συλλήψεις και επιβλήθηκαν λιγότερα πρόστιμα (1.419) συνολικού ύψους 2.555.154 ευρώ.
• Το 2022 υπήρξε κατακόρυφη αύξηση των καταγγελιών στις 5.098. Σχηματίστηκαν 1.696 δικογραφίες, έγιναν 310 συλλήψεις και επιβλήθηκαν 1.963 πρόστιμα συνολικού ύψους 3.245.865 ευρώ, ενώ
• Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2023 υποβλήθηκαν 1.669 καταγγελίες, σχηματίστηκαν 308 δικογραφίες, έγιναν 59 συλλήψεις και καταλογίστηκαν 270 πρόστιμα ύψους 719.400 ευρώ. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι συγκριτικά με τους πρώτους δύο μήνες του 2022 η αύξηση του αριθμού των καταγγελιών ήταν 171,38% και των προστίμων 90,32%!

Υπενθυμίζεται ότι για τα περιστατικά κακοποίησης ζώων λειτουργεί από τον περασμένο Οκτώβριο και ο πενταψήφιος αριθμός 10410 της αστυνομίας, ο οποίος παρέχει τη δυνατότητα στους πολίτες για άμεση επικοινωνία με το Τμήμα Προστασίας Ζώων.

Αναφορικά με τις επιθέσεις σκύλων σε ανθρώπους, από τις αστυνομικές υπηρεσίες της χωρας καταγράφηκαν 610 περιστατικά το 2022, εκ των οποίων τα 227 ήταν από δεσποζόμενους σκύλους, ενώ κατά το πρώτο δίμηνο της φετινης χρονιάς καταγράφηκαν 128 περιπτώσεις εκ των οποίων οι 41 προέρχονταν από δεσποζόμενους σκύλους.

Σε επίπεδο επισκέψεων σε νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας της χώρας, βάσει των στοιχείων του υπουργείου Υγείας, οι επισκέψεις ύστερα από δάγκωμα ζώου ήταν περισσότερες. Και ενώ στα μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής συμπεριλαμβανομένου του Αττικού και του Θριασίου οι επισκέψεις στα επείγοντα μετά από δάγκωμα ήταν 442 για το 2022, στην περιφέρεια το φαινόμενο είναι συχνότερο. Ετσι, για την παροχή πρώτων βοηθειών ύστερα από δάγκωμα προσήλθαν 1.510 άτομα σε υγειονομικές μονάδες στη Θεσσαλία και την Στερεά Ελλάδα και 1.471 στη Μακεδονία.

Βάσει των στοιχείων του ΕΟΔΥ, τα περιστατικά που έλαβαν αντιλυσσική αγωγή την περασμένη χρονιά μετά από έκθεση σε ζώο και δηλώθηκαν ήταν 97. Οσον αφορά τα εμπλεκόμενα ζώα, σε 74 περιστατικά ήταν σκύλοι, σε 7 περιστατικά ηταν γάτες, σε 5 ήταν αλεπούδες και σε 7 περιστατικά άλλα ζώα (νυχτερίδες, αγριογούρουνα, κλπ), ενώ σε 4 περιστατικά δε δηλώθηκε ζώο. Ειδικά για τους σκύλους, αδέσποτοι ήταν οι 50.

Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι ο κίνδυνος κυκλοφορίας λύσσας στη χώρα μας αναθεωρήθηκε τον Ιούνιο του 2022 αφού είχε προηγηθεί η απόφαση της Ευρωπαικής Επιτροπής ότι η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις απαλλαγμένες από λύσσα ευρωπαικές χώρες. Ορισμένες Περιφερειακές Ενότητες, πάντως, εξακολουθούν να θεωρούνται αυξημένου κινδύνου (Εβρος, Θεσπρωτία, Φλώρινα, Ιωάννινα, Καστοριά, Κιλκίς, Πέλλα και Σέρρες) επειδή συνορεύουν με χώρες που δε διαθέτουν επαρκή δεδομένα επιτήρησης για να αποκλειστεί η κυκλοφορία λύσσας.

Νέο νομοθετικό πλαίσιο, αλλά η κατάσταση δε βελτιώνεται

Σχολιάζοντας το κρίσιμο ζήτημα της ευζωίας των ζώων συντροφιάς, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας ανέφερε ότι πλέον κατευθύνονται 40 εκατομμύρια ευρώ μέσω του προγράμματος «Άργος» στην αυτοδιοίκηση, όταν τα προηγούμενα χρόνια δίνονταν μόλις 600.000 ευρώ στους 332 δήμους της χώρας, για να φροντίσουν τα αδέσποτα ζώα αναλαμβάνοντας τη σίτιση, την κτηνιατρική φροντίδα, τη σήμανση, τη στείρωση και οποιονδήποτε εμβολιασμό.

«Τα 32 εκατομμύρια από αυτά έχουν να κάνουν με τον πάγιο εξοπλισμό, δηλαδή, με καταφύγια ζώων, βανάκια για την μεταφορά τους, με εξοπλισμό που έχει να κάνει με σκάνερς που χρειάζονται για να ελέγχεται η σήμανση των ζώων και μια σειρά πάγιου εξοπλισμού. Τα 8 εκατομμύρια ευρώ διατίθενται για δύο δράσεις: 5 εκατομμύρια ευρώ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα στειρώσεων που έχει γίνει στη χώρα και 3 εκατομμύρια ευρώ για πρώτη φορά για εμβολιασμό απέναντι στις ζωανθρωπονόσους».

Προσέθεσε ότι υπάρχει και η πάγια χρηματοδότηση μέσω των κεντρικών αυτοτελών πόρων για τους δήμους, σημειώνοντας ότι πέρυσι εκδόθηκε για πρώτη φορά η απόφαση χρηματοδότησης ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ. «Αυτό το ποσό θα διατίθεται κάθε χρόνο και σταδιακά θα αυξάνει μέχρι να φτάσουμε στο ποσό των 15 εκατομμυρίων ευρώ, που θεωρούμε ότι είναι ικανοποιητικό», είπε.

Σε επίπεδο δήμων, 258 από τους 332 έχουν αποστείλει τις δράσεις τους για τη διαχείριση αδέσποτων ζώων συντροφιάς εντός των διοικητικών ορίων ευθύνης τους για το διάστημα από 1-1-2020 έως 30-6-2022.

Ωστόσο η ακριβής αποτύπωση των αποτελεσμάτων θα γίνει όταν θα είναι λειτουργικό το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς. Ο διαγωνισμός έχει προχωρήσει αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί και σύμφωνα με τον κ. Πέτσα, αναμένεται τμηματική παράδοση των υποσυστημάτων εντός του έτους.

«Η σύγκρισή των 40 εκατομμυρίων ευρώ του προγράμματος «Άργους» με τις μόλις 600.000 ευρώ το χρόνο που έδινε η ελληνική πολιτεία μέχρι το 2020 στους δήμους είναι παραπλανητική», επισημαίνει από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας, Βαγγέλης Παλαιοδήμος. Και συνεχίζει: «Η αναγκαία αύξηση της χρηματοδότησης των Δήμων για τα προγράμματα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων, πάγιο αίτημα του φορέα μας, μπορούσε να επιτευχθεί μέσω συνεργιών χωρίς να απαιτείται η μεταφορά αρμοδιοτήτων σε Υπουργείο όπως το Εσωτερικών που στερείται εξειδίκευσης, τεχνογνωσίας και θεσμικής μνήμης και αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοτυπία».

Για απαράδεκτες συνθήκες ζωής κάνει λόγο σε δήλωσή της για την παγκόσμια ημέρα αδέσποτων ζώων η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, Νάντια Γιαννακοπούλου: «Οι συνθήκες ζωής των αδέσποτων ζώων είναι απαράδεκτες. Τα ζώα αυτά συνεχίζουν να υποσιτίζονται και να αναπαράγονται με εκθετικό ρυθμό. Τέσσερα χρόνια μετά τις επικοινωνιακές εξαγγελίες της κυβέρνησης ότι δεν θα υπάρχει "κανένα ζώο αδέσποτο και κανένα κακοποιημένο", τα ζώα πλέον βρίσκονται στο έλεος των ιδιωτών και των ΜΚΟ, χωρίς ουσιαστική προστασία και μέριμνα».

Συμπληρώνει πως «η απαλλαγή της τοπικής αυτοδιοίκησης από την ευθύνη της προστασίας των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, το ξήλωμα των προδιαγραφών που πρέπει να πληρούν τα καταφύγια των αδέσποτων ζώων κατά παράβαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς, είναι ενδεικτικά της υποβάθμισης του επιπέδου προστασίας στη χώρα μας από τη σημερινή κυβέρνηση, σε αντίθεση με το πλαίσιο για την προστασία των ζώων συντροφιάς στη χώρα μας που είχε θεσμοθετηθεί από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ (Ν 4039/12)».