Ελλάδα|15.04.2023 22:26

Σε «έξυπνες» θα μετατραπούν 250 γηρασμένες σιδηροδρομικές και οδικές γέφυρες - Τι περιλαμβάνει το έργο που είναι στον «αέρα»

Μαρία Λιλιοπούλου

Στον «αέρα» βρίσκεται εδώ και λίγες μέρες ο διαγωνισμός για το έργο που θα μετατρέψει σε «έξυπνες» 250 γέφυρες του σιδηροδρομικού και οδικού δικτύου της Ελλάδας, πολλές εκ των οποίων δεν έχουν συντηρηθεί ποτέ μέχρι τώρα -με τους εκπροσώπους του τεχνικού κλάδου να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την ανθεκτικότητά τους ειδικά μετά το κλείσιμο της γέφυρας των Σερβίων.

Με το έργο αυτό, επιδιώκεται η παροχή υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης 100 σιδηροδρομικών και 150 οδικών γεφυρών σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών όπως το Ίντερνετ των πραγμάτων (IOT). Οι πληροφορίες που σχετίζονται με την κατάσταση των γεφυρών, θα καταγράφονται και θα υφίστανται επεξεργασία με ειδικούς αλγόριθμους που υπολογίζουν την απόκριση των γεφυρών και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς, οι οποίοι θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφαλείας τους και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων. Όλες οι υποδομές γεφυρών θα εξοπλιστούν με ειδικά συστήματα μέτρησης της δομικής απόκρισης, αισθητήρες/τεχνολογίας οπτικών ινών που θα μετρούν και θα καταγράφουν τις απαραίτητες πληροφορίες, σε πραγματικό χρόνο με σύγχρονες τεχνολογικές μεθόδους.

Το έργο είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς όπως έχει πολλές φορές αναδείξει με ρεπορτάζ του και το «Έθνος», ένας σημαντικός αριθμός των ελληνικών γεφυρών παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας σε φέρουσα ικανότητα οφειλόμενη, αφενός στα διαρκώς αυξανόμενα φορτία κυκλοφορίας και αφετέρου στη γήρανση των γεφυρών.

Οι βασικοί παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση των ήδη γηρασμένων γεφυρών, είναι:

  • Η σημαντική αύξηση των φορτίων λειτουργίας των γεφυρών τις τελευταίες δεκαετίες

  • Η γήρανση των γεφυρών, η οποία δεν μπορεί να αποφευχθεί,

  • Το γεγονός ότι οι περισσότερες γέφυρες είναι σχεδιασμένες με παλαιότερους κανονισμούς και με ανεπαρκή πρόβλεψη για την ανθεκτικότητα τους σε βάθος χρόνου,

  • Πολλές γέφυρες βρίσκονται σε περιοχές με υψηλό σεισμικό κίνδυνο και έχουν ήδη καταπονηθεί από σεισμούς μέτριας και ισχυρής έντασης που έχουν προηγηθεί.

  • Επιπλέον εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η αναμενόμενη ανώτατη στάθμη για γέφυρες πάνω από υδάτινο στοιχείο αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά.

Για όλους αυτούς τους λόγους η πρακτική της ενόργανης παρακολούθησης των γεφυρών θεωρείται απαραίτητη προκειμένου να ελεγχθεί ο ρυθμός φθοράς τους και να προγραμματιστεί η έγκαιρη και αποτελεσματική συντήρησή τους.

Κι αυτό επειδή οι κύριοι οδικοί και σιδηροδρομικοί άξονες της χώρας που κατασκευάστηκαν στις δεκαετίες ’50 έως ΄80 έχουν μία μέση ηλικία περίπου 50 ετών και οδεύουν προς το τέλος της θεωρητικής ζωής τους ελλείψει των κατάλληλων μέτρων αντιμετώπισης. Προβλήματα λόγω γήρανσης αντιμετωπίζουν και οι γέφυρες που βρίσκονται εγκατεστημένες στο υπόλοιπο επαρχιακό, περιφερειακό και εθνικό οδικό δίκτυο. Τα συνηθέστερα οφείλονται στους απαρχαιωμένους κανονισμούς που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τους, στην επί δεκαετίες έκθεσή τους σε δυσμενείς συνθήκες, στη συστηματική υπέρβαση των φορτίων λειτουργίας τους, σε κατασκευαστικές αστοχίες, παράγοντες που συμβάλλουν στη μείωση της αντοχής των γεφυρών καθιστώντας πολλές από αυτές «οιονεί επικίνδυνες».

Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα εστιάζεται στην έλλειψη συστηματικής παρακολούθησης, συντήρησης και αναβάθμισης των υφιστάμενων γεφυρών για την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών αστοχιών.

Με το δίκτυο γεφυρών, το οποίο θα δημιουργηθεί θα προσδιορίζονται οι εργασίες προτεραιότητας, ενώ θα δίνεται η δυνατότητα λήψης άμεσων μέτρων αμέσως μετά από έκτακτα συμβάντα (σεισμός, πλημμυρικά φαινόμενα, πρόσκρουση).

Ο προϋπολογισμός του έργου, το οποίο έχει αναλάβει να «τρέξει» το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, ανέρχεται στο ποσό των 97,634 εκατομμύρια ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, ενώ έχει προβλεφθεί δικαίωμα προαίρεσης ως προς το φυσικό αντικείμενο ύψους 29.290.350 ευρώ και δικαίωμα προαίρεσης ως προς τη συντήρηση ύψους 31 εκ. ευρώ, ενώ η καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών είναι η 15η Μαΐου 2023. Η διάρκεια της σύμβασης ορίστηκε σε 28 μήνες.

Το προσεχές διάστημα συζητείται ήδη η προκήρυξη και ενός δεύτερου διαγωνισμού, όπως επεσήμανε κατά τη διάρκεια συνάντησης με δημοσιογράφους ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, το οποίο θα αφορά αποκλειστικά οδικές γέφυρες και συγκεκριμένα 150, οι οποίες θα υποδειχθούν σε συνεργασία με τις Περιφέρειες.

Στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνεται αρχικά ο πρωτοβάθμιος έλεγχος των τεχνικών και ο σχεδιασμός της ενόργανης παρακολούθησης καθώς και του συστήματος IoΤ. Στο πλαίσιο του πρωτοβάθμιου ελέγχου θα γίνει συλλογή όλων των διαθέσιμων στοιχείων από τους Φορείς Λειτουργίας, πχ. μελέτες, ημερομηνία κατασκευής, στοιχεία γεωμετρίας, δομικού τύπου, μεθόδου κατασκευής, σεισμικότητα της περιοχής, είδος και έκταση τυχόν επισκευών που υλοποιήθηκαν στο παρελθόν, κ.ά., καθώς και επιτόπιες αυτοψίες και οπτικές επιθεωρήσεις με στόχο την επαλήθευση/επικαιροποίηση των στοιχείων και την αποτύπωση εμφανών φθορών των γεφυρών.

Θα ακολουθεί ο δευτεροβάθμιος έλεγχος των γεφυρών μέσω κατάλληλης μοντελοποίησης των τεχνικών σε επίπεδο προμελέτης, η δημιουργία Ψηφιακού Αποθετηρίου και Πλατφόρμας «Έξυπνων Γεφυρών», η προμήθεια, η εγκατάσταση και η λειτουργία των Συστημάτων Ενόργανης Παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο, η διεξαγωγή Μη Καταστροφικών Δοκιμαστικών Φορτίσεων στις γέφυρες και η επικαιροποίηση των μελετών.

Η διαδικασία της αξιολόγησης των γεφυρών θα βασίζεται σε δύο κεντρικούς άξονες ελέγχου:

- Στον έλεγχο σε φορτία κυκλοφορίας: Τα συστήματα θα καταγράφουν την απόκριση σε κάθε διέλευση επί της γέφυρας σε όρους παραμορφώσεων και επιταχύνσεων και θα εκτιμούν υπό συνθήκες κανονικής λειτουργίας το μεικτό βάρος του διερχόμενου φορτίου, αποστέλλοντας τις μετρήσεις στη βάση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Η διαδικτυακή πλατφόρμα θα παράγει αυτόματα για την απόκριση της γέφυρας σε κάθε διέλευση μια προσωρινή βαθμολογία

Σε περίπτωση υποαντοχής στο επιβαλλόμενο φορτίο ή ανάπτυξης παραμορφώσεων στα κρίσιμα μέλη του φορέα ή υπέρβασης του επιτρεπόμενου βάρους αξόνων, θα ακολουθεί άμεση και αυτόματη ενημέρωση μέσω αποστολής ενημερωτικού email ή sms σε κινητό τηλέφωνο των Υπεύθυνων, της Υπηρεσίας από το σύστημα παρακολούθησης.

- Στον έλεγχο των δυναμικών χαρακτηριστικών: Σε κάθε δυναμική φόρτιση, είτε πρόκειται για διέλευση φορτίου είτε για σεισμική φόρτιση, από τις καταγραφές των συστημάτων θα υπολογίζονται αυτόματα τα δυναμικά χαρακτηριστικά της γέφυρας. Οποιαδήποτε σημαντική μεταβολή τους σε βάθος χρόνου, θα αποτελεί ένδειξη αλλοίωσης της δομικής συμπεριφοράς. Σε κάθε υπέρβαση των προκαθορισμένων ορίων ασφαλείας θα υπάρχει άμεση και αυτόματη ενημέρωση των υπευθύνων. Εάν επιβεβαιωθεί υποβάθμιση της δομικής υγείας της γέφυρας, θα ενεργοποιείται η διαδικασία εσπευσμένου ελέγχου.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

γέφυραειδήσεις τώραΤΕΕ