Γεράσιμος Χουλιάρας: «Οι κατασκευές άντεξαν σε υψηλές καταπονήσεις»

Συνήθως μετά από κάποιο μεγάλο σεισμό οι σεισμολόγοι καλούνται για να εξηγήσουν πολλές παραμέτρους όπως είναι η επιτάχυνση ενός σεισμού, οι αντοχές των κατασκευών και φυσικά η δύναμη του φαινομένου που μετριέται στην κλίμα Ρίχτερ. Ένας από τους κορυφαίους Έλληνες σεισμολόγους είναι ο Γεράσιμος Χουλιάρας, διδάκτωρ σεισμολογίας και κύριος ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Ήταν από τους επιστήμονες που παρακολούθησαν και τα δύο πειράματα που έγιναν το 2009 και το 2022 με τις προκατασκευασμένες κατοικίες της Κοφινάς Α.Ε. στο Εργαστήριο Αντισεισμικής Τεχνολογίας του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.).

«Ήμουν κι εγώ παρόν στις δοκιμές των προκατασκευασμένων κατασκευών της Κοφινάς Α.Ε. που έγινε στο Εργαστήριο Αντισεισμικής Τεχνολογίας του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Διαπίστωσα πως έγιναν επαναλαμβανόμενες σεισμικές δονήσεις και με συνεχή αύξηση των μεγεθών των σεισμικών δονήσεων. Διαπίστωσα πως οι κατασκευές άντεξαν σε υψηλές καταπονήσεις. Έχει γίνει πάρα πολύ καλή δουλειά στην τοιχοποιία και στην ανθεκτικότητα της κατασκευής του», είπε ο Γεράσιμος Χουλιάρας.

Λόγω και της ιδιότητας του δεν θα μπορούσε να μπει σε τεχνικές λεπτομέρειες για την προκατασκευασμένες κατοικίες που δοκιμάστηκαν ωστόσο επιβράβευσε την πρωτοβουλία της ερευνητικής προσπάθειας τονίζοντας πως είναι ανάγκη για διαρκή έρευνα και πειράματα πάνω στην αντοχή των υλικών και των κτιρίων: «Η χώρα μας θα μπορούσε και θα πρέπει να είναι πρωτοπόρος στα θέματα της έρευνας γύρω από τους σεισμούς και τη στατική επάρκεια των κτιρίων. Επομένως όλες αυτές οι δοκιμές και οι παρατηρήσεις που καταγράφονται είναι πολύ χρήσιμες και είναι σημαντικό να υπάρχουν συνεργασίες και έρευνες τέτοιου είδους. Μην ξεχνάμε πως κοινός στόχος όλων είναι να μηδενίσουμε τις επιπτώσεις από τα έντονα φυσικά φαινόμενα και ένα από αυτά είναι και οι σεισμοί. Για να συμβεί αυτό χρειαζόμαστε ασφαλείς κατασκευές. Οι σεισμοί από μόνοι τους δεν σκοτώνουν. Τα κτίρια σκοτώνουν».

Μία ακόμα σημαντική διαφορά που πολλές φορές έχει επισημάνει ο διακεκριμένος σεισμολόγος αφορά το διαχωρισμό του μεγέθους του σεισμού με την τιμή της επιτάχυνσης ώστε να αντιληφθούμε το μέγεθος των καταπονήσεων που δέχτηκαν τα κτίρια αλλά και τη σημασία που έχουν οι τιμές αυτές μετά από ένα μεγάλο σεισμό: «Είναι άλλο πράγμα το μέγεθος του σεισμού που μετράμε στην κλίμακα Ρίχτερ και άλλο η επιτάχυνση. Οι μηχανικοί και οι κατασκευαστές ενδιαφέρονται κυρίως για την επιτάχυνση. Είναι αυτή που κάνει τη διαφορά όταν έχουμε καταστροφές. Επιτάχυνση είναι ο ρυθμός με τον οποίο μεταφέρεται η σεισμική δύναμη πάνω στις κατασκευές. Η επιτάχυνση είναι μία σύνθετη τιμή. Εξαρτάται από τον χρόνο που διαρκεί ο σεισμός, το εστιακό βάθος, την απόσταση των κτιρίων από το επίκεντρο του σεισμού αλλά και από την ποιότητα των εδαφικών στρωμάτων που είναι κάτω από τα θεμέλια των κτιρίων».

Σύμφωνα με την Κοφινάς Α.Ε. η επιτυχία ήταν αποτέλεσμα των τεχνικών πλεονεκτημάτων όπως η ειδική βίδα, η οποία ρομποτικά τοποθετείται σε όλα τα κατασκευαστικά μέρη του σπιτιού, τα μεταλλικά συνδετικά ελάσματα, με τα οποία «δένεται» η κατασκευή, η υπερδιαστασιολόγηση του φέροντος οργανισμού μέσω μηχανικής μελέτης καθώς και η ενίσχυση, στα σημεία καταπόνησης μέσω ειδικού στατικού προγράμματος.

Στην Ελλάδα ο σεισμός της Κεφαλλονιάς με τα 7,2 Ρίχτερ στις 12 Αυγούστου 1953 που ισοπέδωσε τρία νησιά (Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Ιθάκη) φέρεται να είχε επιτάχυνση 0,65G, ενώ σχεδόν ίδιες τιμές κατέγραψαν και τα 5,8 Ρίχτερ που έγιναν στο Αρκαλοχώρι το Σεπτέμβριο του 2021. Στο πρώτο πείραμα του 2009 στην ισόγεια προκατασκευασμένη κατοικία της Κοφινάς Α.Ε. η επιτάχυνση έφτασε και 1,5G που σύμφωνα με τους σεισμολόγους είναι σχεδόν αδύνατο να παρατηρηθεί σε σεισμική δόνηση. Στο δεύτερο πείραμα που έγινε το 2022 η τριώροφη κατασκευή επιβαρύνθηκε με 1G. Και τα δύο πειράματα στέφθηκαν με επιτυχία καθώς τα υλικά, η συνδεσμολογία και η τεχνογνωσία που χρησιμοποιεί η Κοφινάς Α.Ε. πέρασε και τα πιο ακραία «κρας τεστ».