Ελλάδα|17.05.2023 06:15

Ήρθαν για να μείνουν οι ιδιώτες στις συγκοινωνίες της Αθήνας - Η απαξίωση του ΟΣΥ «κλείνει το μάτι» στην ιδιωτικοποίηση

Μαρία Λιλιοπούλου

Τη μονιμοποίηση των ιδιωτών στις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας φαίνεται ότι έχει αποφασίσει ο ΟΑΣΑ επιβεβαιώνοντας πως το «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού» ισχύει και στον συγκοινωνιακό σχεδιασμό και πως το έργο που έχει απωλέσει το δημόσιο δε θα επιστρέψει ποτέ στον έλεγχό του παγιώνοντας με τον τρόπο αυτό τη μερική ιδιωτικοποίηση των συγκοινωνιών της πρωτεύουσας.

Η σύμβαση του ΟΑΣΑ και το «ανοιχτό παράθυρο»

Ο Οργανισμός υπέγραψε στα τέλη Μαρτίου σύμβαση με εταιρία συμβούλων προκειμένου να διερευνήσει τη διενέργεια διαγωνισμού για την παροχή δημοσίων υπηρεσιών οδικών επιβατικών μεταφορών και μετά τη λήξη της σύμβασης με τα ΚΤΕΛ, τα οποία ανέλαβαν συγκοινωνιακό έργο του ΟΑΣΑ την εποχή της πανδημίας. Στους όρους της σύμβασης μάλιστα δε γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένο έργο, καθώς η έκτασή του και το πλήθος των γραμμών που θα παραχωρηθούν παραμένουν «ανοιχτά» και θα προκύψουν από τη μελέτη. Το γεγονός αυτό αφήνει «παράθυρο» το προς παραχώρηση συγκοινωνιακό έργο να είναι ακόμα και περισσότερο απ΄αυτό που σήμερα εκτελούν τα ΚΤΕΛ. Αντίστοιχα από τη μελέτη θα προκύψει και ο χρόνος της παραχώρησης του έργου.

Τα νέα λεωφορεία αγνοούνται

Με τον καιρό να περνάει και να παραμένει άγνωστο το ποτε τελικώς θα έχουν φτάσει τα νέα λεωφορεία του μεγάλου διαγωνισμού του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, για τον οποίο πολύ μελάνι έχει χυθεί αλλά ύστερα από χρόνια δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, ο Οργανισμός είναι αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο να λήξει τον προσεχή Οκτώβριο και η ετήσια παράταση της σύμβασης που έχει ήδη υπογραφεί με τα ΚΤΕΛ και να μην μπορεί να εξυπηρετήσει περίπου το 1/3 των γραμμών. Ο αριθμός των εργαζομένων της ΟΣΥ βαίνει διαρκώς μειούμενος λόγω των συνταξιοδοτήσεων, ενώ καινούρια λεωφορεία δεν έχουν παραδοθεί ακόμα με αποτέλεσμα συχνά στα αμαξοστάσια να παρατηρείται αναμονή και των υφιστάμενων οδηγών μέχρι να βρεθεί όχημα για να πραγματοποιήσουν δρομολόγια.

Το ενδεχόμενο νέας απευθείας ανάθεσης στα ΚΤΕΛ προφανώς δε συζητείται αφού βασίμως θεωρείται ότι δε θα περάσει τις Συμπληγάδες του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο μετά βίας και ύστερα από δύο ακυρωτικές αποφάσεις, άναψε τελικά το «πράσινο φως» για την παράταση της υφιστάμενης σύμβασης για ένα χρόνο έως τον Οκτώβριο του 2023.

Πλήρης απαξίωση του ΟΣΥ

Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι παρόλο που η τελευταία σύμβαση με τα ΚΤΕΛ παραχωρούσε στους ιδιώτες πρόσθετο συγκοινωνιακό έργο αλλων 12 γραμμών (εκτός των 60 που ήδη κάλυπταν), πληροφορίες θέλουν να έχουν δρομολογήσει λεωφορεία μόνο σε δύο απ΄αυτές καθώς δε διαθέτουν ούτε οχήματα ούτε οδηγούς. Με βάση τα όσα είχε αναφέρει ο ΟΑΣΑ στο σκεπτικό της σύμβασης, η ενίσχυση με τα 50 επιπλέον οχήματα των ΚΤΕΛ ήταν απαραίτητη προκειμένου να μπορεί να εξυπηρετηθεί το ημερήσιο πρόγραμμα δρομολογίων των λεωφορείων. Η απαξίωση της εταιρίας που έχει απομείνει χωρίς οχήματα και οδηγούς και οδηγείται σταδιακά σε χέρια ιδιωτών λειτουργώντας στα όριά της εδώ και χρόνια σε συνδυασμό με το γεγονός πως ούτε τα ΚΤΕΛ μπόρεσαν να ανταποκριθούν στο έργο που τους ανατέθηκε με τη νέα σύμβαση, έχει επιδεινώσει την ταλαιπωρία των επιβατών, οι οποίοι σε αρκετές γραμμές χρειάζεται να περιμένουν έως και 25 λεπτά για το επόμενο λεωφορείο.

Ετσι, στις 31 Μαρτίου ο ΟΑΣΑ υπέγραψε σύμβαση με την εταιρία “ ΣΑΛΦΩ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε. ” με αντικείμενο την «τεκμηρίωση σκοπιμότητας διενέργειας διεθνούς διαγωνισμού για την παροχή δημοσίων υπηρεσιών οδικών επιβατικών μεταφορών».

Ο διεθνής διαγωνισμός

Στο πλαίσιο αυτό – όπως επισημαίνεται - θα πραγματοποιηθεί ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και της επιχειρησιακής ετοιμότητας της ΟΣΥ και θα τεκμηριωθεί η σκοπιμότητα διενέργειας διεθνούς διαγωνισμού, λαμβάνοντας υπόψη τη λήξη της υφιστάμενης σύμβασης του ΟΑΣΑ με τα ΚΤΕΛ τον Οκτώβριο 2023.

Στο αντικείμενο του έργου, το οποίο θα ολοκληρωθεί σε διάστημα 2,5 μηνών, προβλέπεται επίσης:

  • Επισκόπηση και αξιολόγηση διεθνούς εμπειρίας και βέλτιστων πρακτικών, σχετικά με την παροχή δημοσίων υπηρεσιών οδικών επιβατικών μεταφορών, ενώ θα αναζητηθούν σχετικές οδηγίες για τη διαδικασία, καθώς και σχετικά τεύχη προκηρύξεων παρόμοιων διαγωνισμών που έχουν διενεργηθεί σε άλλες πόλεις της Ευρώπης.
  • Καθορισμός είδους σύμβασης με τον πάροχο του ανατιθέμενου συγκοινωνιακού έργου, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο (ν.4412/2016, ΕΚ 1370/2007).
  • Καθορισμός διαδικασίας διενέργειας του διαγωνισμού, σύμφωνα με την υπάρχουσα ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.
  • Καθορισμός συγκοινωνιακού έργου προς ανάθεση, σε συνεργασία με ΟΑΣΑ, με συγκεκριμένα κριτήρια, λαμβάνοντας υπόψη το υπάρχον έργο που έχει ανατεθεί στα ΚΤΕΛ, καθώς και το έργο που θα ανατεθεί στην ΟΣΥ μέσω της νέας σύμβασης ΟΑΣΑ - ΟΣΥ.
  • Κοστολόγηση του συγκοινωνιακού έργου: Θα πρέπει να εκτιμηθεί με παραμετρικό τρόπο, το κόστος των γραμμών που θα ανατεθούν, ώστε να προκύπτει το συνολικό κόστος του υπό ανάθεση έργου. Η ανάλυση αυτή θα επιτρέψει την ποσοτική εκτίμηση μιας σειράς δεικτών, όπως π.χ. κόστος ανά οχηματοχιλιόμετρο.
  • Διευκρίνιση των όρων διενέργειας του διαγωνισμού και συγκεκριμένα θεμάτων αναφορικά με τη διάρκεια της σύμβασης, τις ελάχιστες προϋποθέσεις συμμετοχής, τα κριτήρια ανάθεσης, το περιεχόμενο των προσφορών, τη διενέργεια της διαδικασίας αξιολόγησης των προσφορών, τους όρους εκτέλεσης της σύμβασης.
  • Σύνταξη προδημοσίευσης, η οποία θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον απαιτείται: Η προδημοσίευση θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το προβλεπόμενο είδος ανάθεσης, τις υπηρεσίες και περιοχές που μπορεί να καλύπτει η ανάθεση.
  • Σύνταξη σχεδίων τευχών δημοπράτησης: Παροχή νομικών υπηρεσιών υποστήριξης στην κατάρτιση των τευχών διαγωνισμού και ειδικότερα στην σύνταξη του Πλήρους Σχεδίου Τεύχους Διακήρυξης, στο οποίο o ανάδοχος θα ενσωματώσει και τα Παραρτήματα του τεύχους, συμπεριλαμβανομένου και του Σχεδίου Σύμβασης.
  • Υποστήριξη διαβούλευσης και κατάρτιση οριστικών τευχών δημοπράτησης: Θα ακολουθήσει η προβλεπόμενη διαβούλευση, κατά την οποία θα υπάρχει τεχνική υποστήριξη στον ΟΑΣΑ, όσον αφορά τα ερωτήματα/διευκρινίσεις που θα τεθούν από τους ενδιαφερόμενους. Στη συνέχεια θα καταρτιστούν τα τελικά τεύχη δημοπράτησης.

Η συνολική αμοιβή της εταιρίας συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ ανέρχεται σε 37.200 ευρώ, ενώ το οριστικό παραδοτέο θα παραδοθεί σε 2,5 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης.

Η παρουσία των ιδιωτών στις συγκοινωνίες από το 2020

Η είσοδος των ιδιωτών των ΚΤΕΛ στη δημόσια συγκοινωνία της Αττικής και η ανάληψη έργου που έως τότε εκτελούσε η ΟΣΥ έγινε το 2020 με την επίκληση των αυξημένων αναγκών προστασίας και αποφυγής συνωστισμού εξαιτίας της πανδημίας.

Στα ΚΤΕΛ πέρασαν αρχικά 60 λεωφορειακές γραμμές, ενώ με τη νέα σύμβαση που υπεγράφη ο αριθμός τους έφτασε τις 72 από τις συνολικά 256 χωρίς όμως να έχουν μπορέσει να εξυπηρετηθούν όλες ακόμα. Αυτή τη στιγμή ποσοστό περίπου 25% της οδικής συγκοινωνίας με λεωφορεία εκτελείται από τα ΚΤΕΛ.

Η αποζημίωση ανά οχηματοχιλιόμετρο ανερχεται σε 1,41 ευρώ χωρίς τον συνυπολογισμό του ΦΠΑ, ενώ το ετήσιο κόστος ανάθεσης συγκοινωνιακού έργου στην ΚΤΕΛ Ν. Αττικής Α.Ε υπολογίζεται σε 26.286.450,69 (για 72 γραμμές) έναντι της αρχικής ετήσιας σύμβασης των 24.131.018 ευρώ για τις 60 γραμμές.

Επιπλέον στην τελευταία σύμβαση είχε συνυπολογιστεί και σημαντικά αυξημένη αποζημίωση για τα κενά οχηματοχιλιόμετρα, δηλαδή τις διαδρομές εκτός προγραμματισμένων δρομολογίων, όπως για ανάρτηση ή απάλειψη διαφημίσεων, για συντήρηση, για τον καθαρισμό και εφοδιασμό λεωφορείων με καύσιμα, κλπ). Ετσι, ενώ η σύμβαση του 2020 όριζε ότι οι μεταβλητές δαπάνες των κενών οχηματοχιλιομέτρων προσαυξάνονται κατά ποσοστό 3% των πραγματοποιούμενων προγραμματισμένων δρομολογίων και οχηματοχιλιομέτρων βάζοντας ανώτατο πλαφόν τα 300.000 ευρώ σε ετήσια βάση, η νέα σύμβαση υπερδιπλασιάζει το ποσό αυτό, καθώς αναφέρει πως «Σε κάθε περίπτωση το ως άνω ποσό δεν δύναται να υπερβεί τις 180.000 ευρώ σε κάθε τρίμηνο». Επίσης έχει προβλεφθεί ρήτρα καυσίμου.

Η σύμβαση θα ισχύει έως τις 6 Οκτωβρίου 2023 και επρόκειτο να προσαυξήσει το έργο που είχε ανατεθεί με τη δρομολόγηση άλλων 50 λεωφορείων σε 12 πρόσθετες γραμμές του ΟΑΣΑ. Τα οχήματα μάλιστα θα έπρεπε να ταξινομηθούν και να έχουν δρομολογηθεί σταδιακά μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2023.

Τα συνολικά πρόσθετα οχηματοχιλιόμετρα της νέας σύμβασης σε ετήσια βάση θα ανέρχονταν σε 3.875.350,25 και το ποσοστό πρόσθετου έργου κατά 21,03%.

Γεγονός είναι, πάντως, ότι παρά την άποψη που είχε πολλές εκφράσει ο τ. Υπουργός Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής ότι τα ΚΤΕΛ προσφέρουν καλύτερη και φθηνότερη συγκοινωνία, οι δημότες των περιοχών που εξυπηρετούνται από τις γραμμές που έχουν αναλάβει οι ιδιώτες, δε συμμερίζονται την άποψή του. Ειδικά στις περιοχές της Ανατολικής Αττικής υπάρχει σωρεία παραπόνων και διαμαρτυριών για δρομολόγια που «τρώγονται» και δεν εκτελούνται ποτέ, ενω ο κόσμος παριμένει στις στάσεις, αλλά και για καθυστερήσεις που φτάνουν ακόμα και τις δύο ώρες, ενώ συχνά ήταν και τα φαινόμενα φωτιάς και βλαβών σε οχήματα. Για το λόγο αυτό οι δήμαρχοι είχαν στείλει αρκετές επιστολές τόσο στο υπουργείο όσο και στον ΟΑΣΑ.

Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τα λεωφορεία αυτά παρέμεναν εκτός τηλεματικής με αποτέλεσμα οι επιβάτες να στερούνται την πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο έως και τη λήξη της σύμβασης αν και ήταν υποχρέωση του αναδόχου να τα έχει εντάξει στο σύστημα από το πρώτο διάστημα.

Και εργολαβία για προσλήψεις

Στο μεταξύ εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο ΟΑΣΑ προτίθεται να προχωρήσει στην υπογραφή σύμβασης κόστους 11.160 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ προκειμένου να λάβει βοήθεια από ιδιωτική εταιρία ώστε να προβεί σε 13 προσλήψεις προσωπικού. Στις αρχές Απριλίου δημοσιοποιήθηκε η σχετική προκήρυξη, ενώ ο ανάδοχος ορίστηκε εντός του ίδιου μήνα.

Αντικείμενο του αναδόχου είναι η προώθηση των προσλήψεων για τις θέσεις που έχουν εγκριθεί με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ). Ο ανάδοχος θα πρέπει να καταρτίσει τεύχος προκήρυξης προσλήψεων θέσεων εργασίας και να αναλάβει την υποστήριξη για την διενέργεια και την πρόσληψη των προαναφερόμενων θέσεων.

Οι προσλήψεις αφορούν μόλις 13 άτομα, εκ των οποίων τα 3 ΑΜΕΑ και δεδομένου ότι τα οριστικά τεύχη προκήρυξης θα πρέπει να περάσουν υποχρεωτικά από τον έλεγχο του ΑΣΕΠ, δημιουργεί ερωτηματικά η τρίμηνη αναθεση της συγκεκριμένης υπηρεσίας, την οποία δεν αναλαμβάνει ο ίδιος ο Οργανισμός.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη
δρομολόγιαΟΑΣΑιδιωτικοποιήσειςΟΣΥλεωφορείαειδήσεις τώραΚΤΕΛ