Κατάρρευση γέφυρας στην Πάτρα: Αμείλικτα ερωτήματα και από τον τεχνικό κόσμο - «Είναι σαν να κόβεις το κλαδί που κάθεσαι», λέει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δ. Ελλάδας

Ο ένας μετά τον άλλον οι φορείς που σχετίζονται με τον τεχνικό κλάδο εξακολουθούν να υποβάλουν σειρά αμείλικτων ερωτημάτων αναφορικά με τις συνθήκες εργασίας, αλλά και την έλλειψη μέτρων ασφαλείας που οδήγησαν στην κατάρρευση της γεφυρας στα Μποζαίτικα έξω από την Πάτρα το μεσημέρι της Κυριακής με αποτέλεσμα να βρει τραγικό θάνατο ένας πολίτης και να τραυματιστούν άλλα οκτώ άτομα.

Αμείλικτα ερωτήματα για την κατάρρευση της γέφυρας

Επρόκειτο για μια γέφυρα, για την οποία πολλοί επιστήμονες και όχι μόνο είχαν επισημάνει την προβληματική της κατασταση. Αυτό αναφέρει ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας και υποψήφιος δημαρχος Πατρέων και επικεφαλής τους συνδυασμού «Πάτρα Σπουδαία και Πάλι», Βασίλης Αιβαλής, ο οποίος πραγματοποίησε αυτοψία στο χώρο του τραγικού δυστυχήματος από τις πρώτες ώρες συνοδευόμενος από μέλη της Διοικούσας Επιτροπής και εξειδικευμένους σε θέματα γεφυρών καθηγητές μηχανικούς.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάσταση της γέφυρας ήταν γνωστή εδώ και χρόνια σε όλους Υπουργείο, Περιφέρεια, Δήμος, Πολίτες, αλλά η αντικατάστασή της με νέα γέφυρα τελικά κατέληξε σε τραγωδία. Οπως εξηγει, αφού πριν λίγους μήνες αντικατέστησαν την πλακοδοκό εντεταμένου σκυροδέματος του ενός ρεύματος κυκλοφορίας, είχαν την υποχρέωση μέχρι και σήμερα Δευτέρα, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των εργασιών τους, να έχουν ολοκληρώσει την καθαίρεση του 2ου ρεύματος κυκλοφορίας της «ασθενούς» γέφυρας.

Ο ίδιος θέτει πέντε διαπιστώσεις, οι οποίες θα πρέπει να απαντηθούν κατά τη διερεύνηση των αιτίων και των συνθηκών της κατάρρευσης, και συγκεκριμένα:

1. Παρά την απόφαση του αρμόδιου υπουργείου Εργασίας για παύση εργασιών από τις 12.00 έως τις 17.00 λόγω υψηλών θερμοκρασιών (άνω των 40οC με υγρασία άνω του 20%) η ανάδοχος εταιρεία που είχε αναλάβει την αντικατάσταση της γέφυρας από τον παραχωρησιούχο, δεν είχε διακόψει τις εργασίες, ενώ όπως προσθέτει την αμέσως προηγούμενη ημέρα, οι εργασίες καθαίρεσης ολοκληρώθηκαν μετά τα μεσάνυχτα.
2. Με ποια λογική και ποιο σχέδιο ασφαλείας δούλευαν ταυτόχρονα επάνω στο άνοιγμα της αμφιέριστης γέφυρας δύο σφυριά που έσπαγαν εκατέρωθεν την πλακοδοκό εντεταμένου σκυροδέματος; «Είναι πραγματικά σαν να θέλεις να κόψεις ένα κλαδί από τον κορμό ενός δένδρου και να το κάνεις καθήμενος επάνω στο κλαδί. Επειδή όμως και αυτό ίσως να έχει την αξία του επάνω στην δοκό κατά την διάρκεια των εργασιών το βάρος των δύο σφυριών ήταν περίπου 30ton το ένα και περίπου 12 ton το δεύτερο».
3. Οταν θέλεις να εργαστείς πάνω στο άνοιγμα μιας γέφυρας θα πρέπει οπωσδήποτε από κάτω να βάλεις υποστηλώματα τα οποία στην προκειμένη περίπτωση, δεν υπήρχαν. Ο κ. Αιβαλής αναρωτιέται μάλιστα «μήπως είναι πολύ λίγες οι περιπτώσεις που αυτό συμβαίνει;»
4. Είναι προφανές ότι σε τέτοιου είδους έργα από πλευράς ασφάλειας διασφαλίζεται ο αποκλεισμός εισόδου του οποιουδήποτε δεν έχει εργασία στο χώρο κάτι που προφανώς, εκ του αποτελέσματος δεν συνέβη στην παρούσα περίπτωση με ευθύνη του αναδόχου.
5. Κάτω από την επίβλεψη ανεξάρτητης εταιρείας είναι δυνατόν να λαμβάνουν χώρα όλα τα ανωτέρω και μάλιστα ταυτόχρονα;

Την αποκάλυψη των αιτίων που οδήγησαν στην κατάρρευση της γέφυρας και την απόδοση ευθυνών, ζητά με ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ομοσπονδία Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ) υπογραμμίζοντας ότι έχουν ήδη προειδοποιήσει για την εγκατάλειψη την οποία υφίστανται κρίσιμες υποδομές της χώρας με επικίνδυνες συνέπειες:

«Όλα τα παραπάνω είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα της εγκατάλειψης στην οποία έχουν αφεθεί όλες οι κρίσιμες Υποδομές της χώρας, ειδικά την μνημονιακή περίοδο. Είναι ένα αποτέλεσμα της υποχρηματοδότησης για την εκτέλεση αναγκαίων έργων, αλλά και της διάλυσης που επέφεραν οι πολιτικές αυτές στις Δημόσιες Υπηρεσίες, δια της υποστελέχωσης και της μη πρόσληψης ικανού αριθμού εξειδικευμένων μηχανικών».

Οι μηχανικοί επισημαίνουν ότι η εγκατάλειψη συνήθως χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την ιδιωτικοποίηση – παραχώρηση κρίσιμων υποδομών σε ιδιώτες: «Ιδιώτες εκδίδουν τις άδειες, ιδιώτες κάνουν περιβαλλοντικούς ελέγχους, ιδιώτες επιβλέπουν τα έργα (και τους επιλέγει ο εργολάβος μάλιστα) κοκ. Αποτέλεσμα εκτίναξη κόστους για τους πολίτες, πλημμελείς έλεγχοι και ταυτόχρονα εκτίναξη κερδών για άλλους», υπογραμμίζουν.

Επαναλαμβάνουν ότι στο παρελθόν έχουν αναδείξει «τις καταστροφικές συνέπειες που είχε και έχει για τις Δημόσιες Υποδομές η γενίκευση των ΣΔΙΤ και των Συμβάσεων Παραχώρησης διότι δεν εγγυώνται την ποιότητα των δημοσίων έργων, μεταφέρουν τους κινδύνους στο κράτος και τους πολίτες, δεν είναι απαλλαγμένες από τις γνωστές καθυστερήσεις, αναπαράγουν τη διαφθορά και υπονομεύουν τον «ελεύθερο ανταγωνισμό», τις αμοιβές της εργασίας, το περιβάλλον, το δημόσιο συμφέρον και τα δημόσια οικονομικά».

Αν και επισημαίνουν πως είναι νωρίς ακόμα για να έχει κανείς ολοκληρωμένη εικόνα για το δυστύχημα, προσθέτουν πως υπάρχουν αμείλικτα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα:

• Ποιος είναι ο έλεγχος ή κατ’ ελάχιστον η εποπτεία από την πλευρά του Δημοσίου της ασφάλειας του συγκεκριμένου έργου, αλλά και όλων εκείνων που εκτελούνται με το σύστημα των Παραχωρήσεων;
• Υπήρχε για το συγκεκριμένο έργο Ειδική Μελέτη Κατεδάφισης; Εάν ναι, να δοθεί στη δημοσιότητα.
• Εφαρμόστηκαν εάν υπήρχε Μελέτη, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των εργασιών κατεδάφισης τα προβλεπόμενα σ’ αυτήν;
• Εφαρμόστηκαν κατά την εκτέλεση των εργασιών κατεδάφισης, τα προβλεπόμενα στο Φάκελο Ασφαλείας από την αρμόδια ιδιωτική εταιρεία;
• Εκτελούνταν εργασίες μέσα στο καταμεσήμερο (μετά μάλιστα τις 12 μ.μ.) τη θερμότερη ημέρα της τελευταίας τριακονταετίας στη χώρα, παρά την σχετική απαγόρευση από την εκδοθείσα Υπουργική Απόφαση;
• Ήταν περιφραγμένος και φυλασσόμενος ο εργοταξιακός χώρος όπως όφειλε και πως βρέθηκαν πολίτες στο εσωτερικό του;
• Τι θα γίνει με την προστασία της Υγείας και της Ασφάλειας των εργαζομένων στη χώρα, όταν καθημερινά πληγωνόμαστε από απίστευτα περιστατικά με θύματα εργαζομένους και σήμερα πιθανόν και πολίτες, με τον αριθμό των νεκρών εργαζομένων να έχει φτάσει μέχρι τις 22 Ιουλίου τους 104.

Εντονες αντιδράσεις και από την αντιπολίτευση

Για αναπάντητα ερωτήματα αναφορικά με το δυστύχημα έκανε λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ από την Κυριακή. Σε ανακοίνωσή του επεσήμαινε ότι «η κατασκευαστική εταιρεία που είχε αναλάβει τα έργα στη γέφυρα που κατέρρευσε στην Πάτρα παραδέχεται με ανακοίνωσή της ότι σήμερα, σε συνθήκες ακραίου καύσωνα, πραγματοποιούνταν εργασίες κατεδάφισης». Και ρωτά γιατί εκτελούνταν εργασίες υπό ακραίες θερμοκρασίες καύσωνα, ποια ήταν τα μέτρα ασφάλειας που είχαν ληφθεί; και αν γνώριζε η κυβέρνηση για την επικινδυνότητα της κατάστασης και σε τι ενέργειες είχε προβεί.

«Τόσο η εταιρεία όσο και η κυβέρνηση οφείλουν απαντήσεις για ένα δυστύχημα που στοίχισε τη ζωή σε έναν άνθρωπο, ενώ υπάρχουν τραυματίες και εγκλωβισμένοι», υπογράμμιζε χαρακτηρίζοντας «θλιβερή την προσπάθεια του προπαγανδιστικού μηχανισμού της ΝΔ να επιρρίψει τις ευθύνες της τραγωδίας στα θύματά της». Επίκαιρη ερώτηση για το θέμα υπέβαλε και η βουλετής του κόμματος, Σία Αναγνωστοπούλου.

Απαντήσεις ζητούν με κοινή τους ανακοίνωση ο Αποστολος Πάνας και ο Τομέας Υποδομών Μεταφορών του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής σε σχέση με την τήρηση των μέτρων ασφαλείας και τις συνθήκες εργασίας στον τομέα των κατασκευών και όχι μόνο. Αναμεσα σε αυτά που ρωτούν είναι ποιος έλεγχος έγινε από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να αποτραπεί η εκτέλεση εργασιών σε συνθήκες ακραίου καύσωνα και ποιος είναι ο ρόλος της αποδυναμωμένης Επιθεώρησης Εργασίας για τον έλεγχο της εφαρμογής της εγκυκλίου, που εκδόθηκε πριν λίγες ημέρες για την αποτροπή εργασιών σε συνθήκες καύσωνα.

Θέτουν επίσης το ζήτημα των μέτρων ασφαλείας από τους υπεύθυνους του έργου (παραχωρησιούχο – εργολάβο), τόσο αναφορικά με τη ζώνη αποκλεισμού του έργου ώστε να αποτραπεί η παρουσία πολιτών μη εχόντων σχέση με την εκτέλεση του όσο και για το αν ακολουθήθηκαν οι μελέτες και προδιαγραφές για την ασφαλή καθαίρεση του τμήματος της γέφυρας.