Δεν ανοίγει τελικά την Τρίτη το φαράγγι της Σαμαριάς: Οργή στην Κρήτη για τις υπεύθυνες δηλώσεις των επισκεπτών

Για τουλάχιστον μια ημέρα ακόμα θα παραμείνει τελικά κλειστό το φαράγγι της Σαμαριάς, το οποίο δεν έχει ξανανοίξει υστερα από τον σοβαρό τραυματισμό Ισπανού τουρίστα που ακρωτηριάστηκε την ώρα του σεισμού της 13ης Αυγούστου.

Το φαράγγι επρόκειτο να ανοίξει αύριο Τρίτη 22 Αυγούστου με μία μέθοδο, η οποία έχει ανάψει φωτιές στην Κρήτη καθώς ο ΟΦΥΠΕΚΑ αποφάσισε η είσοδος των επισκεπτών να γίνεται μόνο με την υπογραφή υπεύθυνης δήλωσης εκ μέρους τους ότι αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη για ό,τι συμβεί.

Το ζήτημα της επανέναρξης της λειτουργίας του φαραγγιού, πάντως, κατέδειξε ένα αλαλούμ και πισωγυρίσματα από την πλευρά του Οργανισμού, ο οποίος με ανακοίνωσή του στις 19 Αυγούστου έσπευδε να προαναγγείλει την επανέναρξη των επισκέψεων από αύριο Τρίτη με την υπογραφή δήλωσης, χωρίς όμως όπως αποδεικνύεται να εχει παραδοθεί το πόρισμα των ειδικών γεωλόγων του ΕΑΓΜΕ.

Σε σημερινή του επικαιροποιημένη ανακοίνωση ο ΟΦΥΠΕΚΑ ανακοινώνει ότι τελικώς το φαράγγι θα παραμείνει κλειστό τουλάχιστον και αύριο οπότε και θα μεταβούν εκεί ειδικοί επιστήμονες.

Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση του ΟΦΥΠΕΚΑ αναφέρει τα εξής: «Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής σας ενημερώνει ότι εν αναμονή των πορισμάτων της σημερινής αυτοψίας της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) και της αυριανής επίσκεψης ειδικών γεωλόγων επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με επικεφαλής τον Καθηγητή κ. Ευθύμιο Λέκκα, αναφορικά με την επικινδυνότητα κατολισθήσεων, το φαράγγι της Σαμαριάς θα παραμείνει κλειστό για τους επισκέπτες και από τις δύο εισόδους».

Οργή για τις υπεύθυνες δηλώσεις

Στο μεταξύ εξοργισμένη είναι η τοπική κοινωνία των Χανίων με την απόφαση του ΟΦΥΠΕΚΑ να επιτρέπει στο εξής την είσοδο στο φαράγγι της Σαμαριάς υπό την προυπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενοι θα υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση, με την οποία θα αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη.

Το έγγραφο που θα ζητείται από τους επισκέπτες να υπογράφουν αναφέρει πως αναλαμβάνουν «πλήρη και ατομική ευθύνη για τους κινδύνους κατά την είσοδο, διέλευση παραμονή και έξοδο από τον Εθνικό Δρυμό Σαμαριάς και σε περίπτωση ατυχήματος δεν φέρω ουδεμία απαίτηση κατά του ΟΦΥΠΕΚΑ, της ΜΔΠΠ και των εργαζομένων του». Οπως είναι εμφανές μάλιστα γίνεται μία γενική αναφορά σε «κινδύνους» χωρίς αυτοί να εξειδικεύονται.

Την άμεση ανάκληση της απόφασης ζήτησε με επιστολή που απέστειλε τη Δευτέρα στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρο Σκυλακάκη, τον υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Κικίλια, την υπουργό Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη και στη διοίκηση του ΟΦΥΠΕΚΑ ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων, Νίκος Καλογερής.

Ο αντιπεριφερειάρχης χαρακτηρίζει τη διαδικασία «απαράδεκτη, υπερβολική και καταχρηστική», υπογραμμίζοντας ότι «συνιστά μια μάταιη και γραφειοκρατικής αντίληψης απόπειρα αποποίησης ευθυνών, που υποδηλώνει άγνοια τόσο σε σχέση με τη διαχείριση του Δρυμού της Σαμαριάς, όσο και γενικότερα για τις δραστηριότητες υπαίθρου. Και όλα αυτά σε μια χώρα με έντονο ανάγλυφο και καθημερινή σχεδόν σεισμική δραστηριότητα, στην οποία εκατομμύρια τουριστών, διασχίζουν, περπατούν, αναρριχούνται και ορειβατούν».

Ο κ. Καλογερής συμπληρώνει πως αυτή τη στιγμή προτείνεται στους επισκέπτες που έρχονται στην Κρήτη και στην Ελλάδα, να υπογράφουν μια υπεύθυνη δήλωση ότι έρχονται εδώ υπ’ ευθύνη τους. «Αν όμως ζητάμε υπεύθυνες δηλώσεις ότι φταίει ο επισκέπτης αν κάτι συμβεί, αν αντιμετωπίζουμε τα θέματα της υπαίθρου με αυτό το σκεπτικό, τότε είναι βέβαιο πως θα την οδηγήσουμε σε μαρασμό και εγκατάλειψη, καθόσον, εκτός των άλλων, δίνουμε την εντύπωση προς τρίτους ότι ως ανεύθυνοι πλέον, δεν νοιαζόμαστε για την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, ούτε βέβαια για τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων και διερχομένων, που θα πρέπει να αποτελούν πάγια και διαρκή επιδίωξη όλων μας».

Ο ίδιος ξεκαθαρίζει πως όσο υπήρχε σε εξέλιξη μια μετασεισμική δραστηριότητα, το Φαράγγι της Σαμαριάς έπρεπε να μείνει κλειστό. «Αν όμως η μετασεισμική ακολουθία ολοκληρώθηκε και το φαράγγι ανοίγει ξανά, αυτό δεν μπορεί να συμβεί με τον τρόπο που προτείνει ο ΟΦΥΠΕΚΑ», σημειώνει τονίζοντας ότι «το μέτρο της υπεύθυνης δήλωσης, το οποίο καταφανώς δυσφημεί τον τόπο μας και θα αποτελέσει ένα πολύ κακό προηγούμενο για την διαχείριση των φαραγγιών, των περιπατητικών διαδρομών αλλά και γενικότερα όλο το σύστημα τουρισμού υπαίθρου της χώρας, που με τόσο κόπο και ενέργειες έχει καταστεί από τους σημαντικότερους πυλώνες ανάπτυξης της χώρας».

Στην απόφαση της υποχρεωτικής συμπλήρωσης Υπεύθυνης Δήλωσης ανάληψης της προσωπικής ευθύνης από τους επισκέπτες του φαραγγιού της Σαμαριάς αντέδρασε και το Σωματείο Συνοδών Βουνού Κρήτης.

Με ανοιχτή επιστολή εκφράζει «τον σκεπτικισμό και τις αμφιβολίες του ως προς το μέτρο» προσθέτοντας πως οι υπαίθριες δραστηριότητες αναψυχής και ειδικά τα φαράγγια ενέχουν ένα συγκεκριμένο βαθμό ρίσκου από την φύση τους, τον οποίο οι συμμετέχοντες αποδέχονται αυτομάτως με την εκτέλεση της δράσης.

Οι συνοδοί επισημαίνουν ότι εδώ και χρόνια αναφέρεται ρητά στα έντυπα του Δρυμού ότι όλοι επισκέπτες εισέρχονται με δική τους ευθύνη «οπότε δημιουργείται η απορία γιατί ξαφνικά υπάρχει η ανάγκη για περισσότερη γραφειοκρατία; Μια διαδικασία που θα δημιουργήσει ουρές στην βόρεια είσοδο και θα επηρεάσει την λειτουργία του δρυμού, το χρόνο διέλευσης των επισκεπτών και ίσως θέτει και θέμα προσωπικών δεδομένων. Αναγνωρίζουμε πως το μέτρο στοχεύει περισσότερο σε επισκέπτες του μαζικού τουρισμού αλλά θεωρούμε ότι θα λειτουργήσει ενάντια στην εικόνα του εναλλακτικού τουρισμού και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του χώρου. Ένας επισκέπτης που έρχεται για πεζοπορία στην Κρήτη δεν στοχεύει μόνο στην Σαμαριά και δεν κινείται μόνο σε αυτή, τι σημαίνει για αυτόν τον επισκέπτη αυτή η δήλωση άραγε, πως στα υπόλοιπα μονοπάτια κάποιος άλλος είχε την ευθύνη και τώρα την αναλαμβάνει ο ίδιος»;

Στην επιστολή υπογραμμίζεται επίσης ότι το πρόσφατο περιστατικό του τραυματισμού του Ισπανού τουρίστα έδειξε με τον πιο σκληρό τρόπο:

• την σημαντικότητα της προ νοσοκομειακής φροντίδας σε επείγον περιστατικό. «Πιστεύουμε πως ο ΟΦΥΠΕΚΑ όπως και όλοι οι αρμόδιοι φορείς μπορούν από την θέση τους και στον βαθμό που τους αντιστοιχεί να ασκήσουν πιέσεις ώστε να ολοκληρωθεί και να ενεργοποιηθεί επιτέλους ο Ν. 4989/2022 (ΦΕΚ A 208 – 04.11.2022) Εθνικός Μηχανισμός Εναέριας Έρευνας και Διάσωσης «Θεοφάνης Ερμής Θεοχαρόπουλος», για την δημιουργία συστήματος εναέριας διάσωσης. Που δεν αφορά μόνο τους ορειβάτες αλλά όλους τους κατοίκους της χώρας ειδικά όσους κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές».
• την ανάγκη να δημιουργηθεί νομοθετικό πλαίσιο που θα ορίζει τα διαπιστευτήρια και την εκπαίδευση όσων συνοδεύουν επισκέπτες σε υπαίθριες δραστηριότητες αναψυχής.
• την παρακολούθηση υποχρεωτικών επιμορφωτικών σεμιναρίων σε θέματα ασφαλείας όπως, τις διαδικασίες εκκένωσης σε περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών, πυρασφάλειας και διαφυγής υπό την καθοδήγηση του προσωπικού, στο τέλος κάθε σεζόν για όλους όσους συνοδεύουν ομάδες στο φαράγγι κατ΄ ελάχιστο δυο φορές την εβδομάδα, είτε πρόκειται για πιστοποιημένους συνοδούς βουνού είτε για ανθρώπους που εργάζονται ως τουριστικοί συνοδοί.
• την ανάγκη δημιουργίας συστηματος επικοινωνίας με σκοπό τον άμεσο εντοπισμό προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν.
• Την ανάγκη διορισμού σε μόνιμη βάση δύο γιατρών (σε βάρδιες) στο ιατρείο του παλιού οικισμού της Σαμαριάς και δημιουργίας πιστοποιημένης ομάδας στην παροχή Α' Βοηθειών για την υποστήριξη των γιατρών του φαραγγιού.